Antwoord van Nederlandse
sportfederatie op regeringsnota
KLANKBORD
REGERING URGENTIEPROGRAMMA VOORGELEGD
SM1RN0W WENSTE RUSSISCHE
PENETRATIE BIJ DE B.V.D.
PRIORITEIT MAG NIET WORDEN BEPAALD DOOR BESCHIKBARE
GELDEN
WOENSDAG 6 JULI 1960
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
BEZWAREN: GEEN PERSPECTIEF EN TE ROOSKLEURIG
De Nederlandse Sportfederatie heeft in een brief (in de vorm van een bro
chure) aan de leden van de ministerraad en van de Eerste en Tweede Ka
mer der Staten-Generaal geantwoord op de in februari 1960 uitgebrachte
regeringsnota betreffende de lichamelijke vorming en sport.
De N.S.F. heeft tegen de nota ver
schillende bezwaren. Er wordt, zo
selt de N.S.F.van een aantal ge
gevens een verkeerde interpretatie
gegeven. Zo wordt zowel van de over
dekte als van de onoverdekte sport
accommodatie een rooskleurige voor
stelling gegeven terwijl dat in fei
te niet het geval is.
In tegenstelling tot de bewindslieden
is de N.S.F. van oordeel dat voort
zetting van het huidig beleid binnen
25 jaar zal voeren tot tekorten die
fraktisch niet meer zijn in te halen,
n de nota komt te weinig perspectief
tot uiting.
Als taken van de centrale overheid
in de naaste toekomst, mede gezien
in het licht der sportbeoefening, ziet
de N.SJF.:
1. Inhalen van achterstanden, voor
al op het gebied van de accom
modatie. in het bijzonder in de pro
bleemgebieden.
2. Bevordering van sportbeoefening
en recreatie als vormen van ver
antwoorde vrijetijdsbesteding.
3. Het dienstbaar maken van de aan
leg van sportaccommodaties aan
de werkloosheidsbestrijding.
4. Het scheppen van gevarieerde mo
gelijkheden voor de sportbeoefening
en de recreatie in het kader van
de regionale industrialisatie en het
..leefbaar" maken van de zich snel
ontwikkelende industriegebieden.
5. Het verschaffen van algemene
faciliteiten voor de sportbeoefe
ning op drie grote behoeftege-
bieden: accommodatie, kadervor
ming en jeugdleiding en financie
ring.
Het. bovenstaande in aanmerking ne
mende, ziet de N.S.F. de noodzaak
van een urgentieprogramma, waarin
de volgende verlangens tot uitdruk
king worden gebracht:
Een nader onderzoek over de
vraag, of het tekort aan gymnas
tiekzalen inderdaad beperkt blijft
tot twee duizend en of bij voort-,
zetting van. het huidige beleid In
derdaad kan worden gerekend op
het inhalen van het tekort binnen
vijftien a twintig jaar.
Russische opdracht
voor Werkspoor
Naar de directie van Werkspoor mee
deelt werd op I juli te Moskou het
contract getekend tussen de Sowjet-
russische staatsorganisatie Tecli-
mashimport en Werkspoor N.V. te
Amsterdam voor levering van instal
laties voor 3 complete ureumfabrïe-
ken. Met deze opdracht zijn tiental
len miljoenen guldens gemoeid.
Het ontwerp van deze fabrieken zal
worden gebaseerd op het procédé
van Stamicarbon N.V., een dochter
onderneming van de staatsmijnen in
Limburg, die belast is met de ver
koop van de chemische procédé's van
de staatsmijnen.
De produkten van de te bouwen fa
brieken, ureum van verschillende
soorten, dienen voor de landbouw en
de veelteelt. De capaciteit van elk
van deze fabrieken zal groter zijn dan
iedere thans in bedrijf of in aanbouw
zijnde moderne ureunifabrick ter
wereld, aldus de directie.
Samenwerking tussen overheden
en particulier initiatief, opdat kan
worden voorzien in de behoefte aan
sporthallen en in de bouw van ten
minste een kunstijsbaan met in
ternationale wedstrijdafmetingen
Een redelijke jaarlijkse verstrek
king van bouwvolume voor de
bouw van gymnastiekzalen, zwem
inrichtingen en andere sportac
commodaties.
Samenwerking tussen rijk. pro
vincies, gemeenten en de sportbe-
weging, ten einde na te gaan, op
welke wijze plaatselijk en regio
naal aan de hand van sociografi
sche-, planologische- en sporttech-
nische onderzoekingen betrouwba
re behoefteprognoses tot stand
kunnen komen, als basis voor een
doelbewust beleid met betrekking
tot de voorziening in de ruimtelij
ke mogelijkheden en accommoda
ties.
Aangezien in de regeringsnota
met betrekking tot de financiële
steun aan de sportorganisaties
herhaaldelijk wordt verwezen naai
de opbrengsten uit sportprijsvra-
gen. invoering van een zodanige
nationale sporttotalisator. dat de
verwijzing naar de opbrengsten
daaruit geen farce wordt.
Afgezien van het urgentieprogram
ma vraagt de N.S.F. de aandacht van
de regering voor de bestudering van
een aantal problemen op langere ter
mijn, welk onderzoek zou kunnen
plaats hebben in een staatscommis
sie, waarin de sporlbeweging zou zijn
vertegenwoordigd.
In dit verband worden o.a. de volgen
de taken genoemd:
Overleg over de mogelijkheid van de
bouw van centrale gymnastiekzalen,
los staande van scholen, in beheer bij
gemeente of (combinaties) van
schoolbesturen.
Tevens zou onderzocht kunnen wor
den of het de taak van het rijk of
van de gemeente is sportaccommoda
ties te bouwen. Als liet de taak van
de gemeente is komt de vraag aan
de orde op welke wijze kunnen de
gemeentebesturen in staat worden
gesteld de nodige investeringen en
i de daaruit voortvloeiende vaste ka-
pitaallasten dragen?
j Relletjes in Leopoldstad. Er,
vecht tussen aanhangers van
i schillende partijen in de wijl;
Ngiri.
Bonn ontving lijst
van oorlogsmisdadigers
De Israëlische regering heeft het
Westduïtse centrale bureau voor de
vervolging van oorlogsmisdaden een
lijst met de namen van 350 personen
j doen toekomen, die zich aan oorlogs
misdaden zouden hebben schuldig ge
maakt en zich thans, in vrijheid, in j
de bondsrepubliek zouden bevinden.
i Dit heeft een regeringswoordvoerder j
I in Bonn medegedeeld.
Het bureau, zal een voorlopig onder-
l zoek instellen en het bijgevoegde be-
j wijsmateriaal eventueel aan de be-
j voegde instanties overdragen voor het
openen van een vervolging.
Het centrale bureau voor de Vervol-
ging van oorlosmisdaden werd vorig
I jaar opgericht en heeft sindsdien
l ruim 1000 zaken aanhangig gemaakt.
Mr. W. F. Schokking
overleden
In het Wilhelminagasthuis te Am.
sterdam is na een ernstige ziekte in
de nacht van maandag op dinsdag
overleden mr. \Y. F. Sehokking, lid
van de Raad van State, oud minister
van oorlog en marine. De lieer Schok
kïng was 59 jaar.
Hij studeerde aan de gemeentelijke
universiteit te Amsterdam in de
rechten en oefende daarna in dc
hoofdstad de advocatuur uit. Bij zijn
verscheidene nevenfuncties was het
secretariaat van het medisch tucht*
college.
Tn 1939 nam hij voor de Clir. I-list.
Jnie zitting in de gemeenteraad van
Per week
Slot van pag. 1
hier en daar en het is altijd goed zul
ke zinledige „status"-beg*rippen weg
te nemen als zij niet meer overeen
stemmen met de werkelijkheid.
Tegen deze voordelen van maand
loon hoven weekloon is echter
wel een bezwaar aan te voeren.
Zullen vele huisvrouwen het niet aan
genamer vinden het huishouden te
doen in termijnen van zeven dagen,
die gemakkelijker te overzien zijn
dan termijnen van een maand?
En zullen er niet vcrscheidenen zijn,
die moeilijkheden hebben met de
overgang van week- op maandloon?
Dat zit er allemaal wel in. maar
stellig na rijp beraad! heeft onze
minister van binnenlandse zaken toch
zijn volle vertrouwen in het aanpas
singsvermogen van de huisvrouwen
uitgesproken voor wat betreft de
overschakeling op maandloon.
Zo moeten wij tenminste de circulaire
lezen, waarin deze minister aan alle
departementen, rijksdiensten en ge
meentebesturen heeft aanbevolen alle
weeklonen op maandloon over te zet
ten. De mjpister heeft er zelfs een
„overbruggingsuitkering" van een
week loon plus kindertoeslag voor
over.
Het is ccn maatregel, die stellig in
het particuliere bedrijfsleven navol
ging zal vinden.
Geleidelijk zal het aantal wcckloners
af- en het aantal maandloners toe
nemen, totdat over tien of vijftien
jaar ieder in Nederland op maandloon
werkt.
Misschien keert dan de stoere smid
van liet oude tienguldensbiljet terug
op het bankbiljet van 100 gulden,
waarmee een merkwaardige wel-
vaarts-cyclus haar symbolische af
sluiting "zou hebben gevonden!
GELUKKIG. Mevrouw Peggy Gard
ner heeft haar dashond Liebchen
voor zijn verjaardag een eigen lan-
taarnpaaltje gegeven.
..Hij is nu de gelukkigste hond van
dc wereld", zei mevrouw Garducr.
(Slot van pag1
Bondsrepubliek inlichtingenactivi
teit te hebben bedreven voor het
Oostduitse „Minïsterium fiir
Staatssicherheit" de inlichtingen
dienst dus.
Heinz R. stond onder druk, vertelde
hij. Hij was gesnapt bij een ontvluch
tingspoging. Zijn moeder woonde nog
in Oost-Berlijn. Hem werd beloofd,
dat hij in West-Duitsland zou kunnen
studeren. Als „tegenprestatie" diende
hij door te dringen in de zaken van
Westduïtse regeringsbureaus. Hij
kreeg een grondige opleiding en zijn
werkwijze zou moeten zijn het leg
gen van contacten met vrouwelijk
personeel op de regeringsbureaus.
Vervolgens het compromitteren en
daarna chanteren van deze dames
met het doel, bepaalde gegevens in
handen te krijgen.
Mejuffrouw X
In de zomer van liet vorige jaar was
bij naar zijn zeggen naar Nederland
gedirigeerd waar hij onder de orders
kwam Ie staan van een zekere Serge
Pel row, die liem opdracht ga f in
contact te komen met een ongeveer
34-jarig meisje in Den Haag een cm-
plyée van de B.V.D., die met de naam
mejuffrouw X moet worden aange
duid. („Ergens ligt de grens van wat
wij U kunnen vertellen", aldus minis
ter Toxopeus).
Het contact met dit meisje, dat
meende met een gewone buiten
landse student te doen te hebben
verliep bevredigend. Karl Heinz
R. voldeed echter niet aan Pe-
trows wens, het meisje uit te no
digen haar eerste vakantie met
hem R. in Berlijn door te
brengen. Het meisje zou daar
naar hij wist onherroepelijk in
handen zijn geraakt van de Oost
duitse of Russische geheime dien
sten. Wel gaf hij Petrow de in
druk, dat hij haar voorzichtig in
palmde. In april jl., toen mej. X
officieel verloofd was en hij haar
niet meer ontmoette, vertelde R.
aan Petrow dat hij erin was ge
slaagd, voor .de komende zomer
een gezamenlijke reis naar Ber
lijn te arrangeren. Aan de rand
van Berlijn zou hun een villa ter
beschikking staan. De mededelin
gen van R., die wegens hoogver
raad was gcaresleerd, werden door
dc Duitse justitie aan de Neder
landse B.V.D. doorgegeven. R.
had ook nog opdracht gekregen,
via een bepaalde, door hem uit te
zoeken secretaresse, door te drin
gen in de gegevens van een in
Den Haag gevestigd kantoor van
een met Nederland bevriende'mo
gendheid. R. heeft dit contact
naar hij zegt nooit totstandge-
braclit.
„I lost my life
Na ontvangst van de mcdelingen uit
Duitsland rees al gauw liet zeer ster
ke vermoeden, dat Petrow en Smir-
no\v, de Russische student in Den
Haag, dezelfde waren. Uit een serie
foto's herkende R. onmiddellijk Smïr.
now als zijn opdrachtgever Petrow.
Tijdens het verhoor dat volgde rea
geerde Smirnow nerveus, toen hein
een foto van Heinz R. werd getoond.
Hij bleef echter zwijgen. In samen
werking met de Westduïtse politie
geschiedde in Vaals een confrontatie.
-Hierbij werd de gebruikelijke metho
de van het herkennen uit een rij men
sen aan beide zijden van de grens
toegepast. Smirnow schrok duidelijk,
toen hij R. tussen een aantal mannen
zag, bleef hem aanstaren, maar wei
gerde elk antwoord. R. daarentegen
wees onmiddellijk aan Nederlandse
zijde Smirnow voor hem Petrow
Smirnow wordt via
Schiphol uitgeleid
Van de zijde van liet minis-
tcrie van buitenlandse zaken
is gisteren desgevraagd mee-
gedeeld, dat de Rus Smirnow,
die enige weken geleden is
aangehouden op verdenking s
van spionage, vermoedelijk
donderdag zal worden uitge-
leid vanaf Schiphol. Hij zal
met een toestel van Aèroflot
naar Rusland vliegen. Tevens
is meegedeeld, dat er geen en-
kei bezwaar tegen bestaat als
mevrouw Smirnow met liet-
zelfde toestel vertrekt. n
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiil
als zijn werkgever aan. Toen
Smirnow met R. geconfronteerd werd
zei hij duidelijk „I lost my life"
„Ik verloor mijn leven".
Óf hij dit. in angst letterlijk heeft
bedoeld, dan wel of hij ermee wilde
zeggen, dat het gedaan was met zijn
carrière bij de Russische geheime
dienst, is niet. duidelijk.
Er waren meer aanwijzingen. In
Smirnows zakboekje werd een (door
gestreepte) „kwitantie" van R. ge
vonden. De data van door Smirnow
geregistreerde „extra uitgaven" ko
men nagenoeg" overeen met de .data,
waarop R. van Smirnow geld ont
ving. Het waren bedragen van 600,
1500 en 700 gulden.
Nog vraagtekens
Minister Toxopeus zei dat het nood
zakelijke -snelle-optreden van de justi
tie Smirnow moet al gauw op de
hoogte zijn geweest; met R.'s aj;i,^sta
tie en werd aangehouden toen hij op
20 juni zijp vrouw en kind en zijn
bagage overbracht naar die Russische
ambassade als keerzijde had dat
er rond Smirnow een aantal vraagte
kens is blijven beslaan.
Dc minister achtte echter de conclu
sie gewettigd, dat de Russiche inlich
tingendienst mogelijkheden zag om
hier te lande te penetreren in een
overheidsapparaat, namelijk de B.V.
D., dat over vele geheime stukken
beschikt.
Niets gebeurd
Ofschoon de officier van justitie cr
Aan overtuigd is geweest, dat Smir
now zich met pogingen tot spionage
heeft beziggehouden, waren niet alle
elementen aanwezig voor een vervol
ging. In feite is er, voor zover men
heeft leunnen nagaan, niets gebeurd.
Mejuffrouw X is wel benaderd door
Karl Heinz R., maar het is nooit
verder gekomen dan een-vriendschap
pelijk, contact. Uit niets is gebleken,
dat mejuffrouw X, die op de afdeling
documentatie van de B.V.D. werkte,
staatsgeheimen heeft uitgeleverd. Zij
is gehandhaafd in dienst van dé
B.V.D.. maar. naar mr. Toxopeus me
dedeelde, onder het motto „Als je nu
toch een B.V.D. hebt moet je extra
voorzichtig zijn" wel naar een andere
afdeling overgeplaatst.
de hoofdstad. Tijdens de mobilisatie
trad mr. Schokking. die ook reserve
kapitein der artillerie was, op als
auditeur bij de krijgsraad te velde.
In 194-2 werd hij door de Duitsers als
gijzelaar naar Sint-Michielsgestel ge
bracht, waar hij acht maanden ver
bleef.
Kort 11a, de bevrijding koos de Am
sterdamse gemeenteraad mr. Schok
king tot wethouder van openbare j-
zondheid en het ziekenhuiswezen.
Mr. Sehokking, die lid was van de
programmaraad van de Wereldom
roep had ook-zitting in het bestuur
van een diaconessen inrichting en een
tehuis- voor ouden van dagen.
Toen - het ministerie Drees-Van
Sohaik geformeerd werd, nam mr.
Sehokking hierin zitting als minister
van oorlog, waarna hij ook „marine"
ging beheren.
In 1950 vroeg mr. Schokking ontslag
als minister van oorlog eii marine.
In 1951 werd hij lid van de Raad van
State.
Mr. Schokking was ook voorzitter
van de Ned. Orkeststichting tot be
heer van het Concertgebouw-orkest
en ondervoorzitter van het Nationaal
Rampenfonds.
In de gisteren gehouden wekelijkse
vergadering van de Raad van State
heeft de vice-president, minister van
staat prof. dr. Beel, de overledene
herdacht.
Prof. dr. J. Ridderbos
overleden
Maandagavond, is te Kampen, in de
ouderdom van 80 jaar overleden prof.
dr. J. Ridderbos, 'oud-hoogleraar aan
de theologische hogeschool te Kam
pen. waar hij de canoniek van het
Oude Testament doceerde. Van zijn
hand verschenen enige boeken en ver
scheidene publikaties in kerkelijke
bladen. In 1950 ging hij met emeri
taat. Prof. Riderbos was Ridder in de
Orde van de Nederlandse Leeuw.
(Slot van pag. 1
moet worden gevonden voor de af
sluiting van de Lauwerszee. Die af
sluiting zou dus door het zuidwesten
van Nedei'land betaald moeten wor
den
Teleurstelling
De lieer Lïchtenauer stelde liet
aldus: „Door dit alles is onze te
leurstelling des te groter, omdat
het hier om een bewindsman gaat
van wie wij zulke grote verwach
tingen hadden. Gaat het hier om
een omgekeerde volgorde als des
tijds bij Paulus? Wordt deze Pau-
lus thans een Saulus?"
De liberale heer De Vos van Steen-
wijk vond de gang van zaken rond
de bijdragenwetten al evenmin te
prijzen en in soortgelijke geest sprak
ook ïr. A. L. H. Roebroek van de
K.V.P. Deze laatste achtte het te
betreuren, dat er over een finan
ciële regeling voor de waterschap
pen nu nog niets concreets bekend
is. De lasten zijn hoog. vooral in
Zeeland, zelfs in sommige gevallen
tè hoog. zo meende hij. „Het moet
duidelijk zijn, dat tè hoge water
schapslasten tot calamiteiten kunnen
leiden".
In dezelfde geest sprak de heer J.
Tjalma (a.-r.). „Nu er geen alge
mene bijdragenwet komt, zal de
rijksbijdrage aan de waterschappen
rigoureus verhoogd moeten worden",
aldus dit Kamerlid. „Van de formule
6040 kan geen sprake meer zijn".
En sprekende over de situatie op
Zuid- en Noord-Beveland gaf de
heer Tjalma als zijn mening te ken
nen, dat de aanpassingswerken hier
voor rijksrekening dienen te komen,
de afwateringsmogelijkheden in deze
waterschappen wcrvallen immers
ten gevolge van de uitvoering van
een rijkswerk.
Nadat dit Kamerlid nog had geci
teerd uit dc toespraak van de Zeeuw
se gedeputeerde Philipse, onlangs tot
de Eerste Kamerleden die op excur
sie waren in Zeeland, verklaarde hij:
„Nu dc minister een ander stand
punt inneemt jegens dc algemene
bijdragenwet dan zijn voorgangers,
moeten de StatOrt-Generaal en de
Gedeputeerden van de betrokken
provincies een inzicht krijgen ïu
de overwegingen die tot: dit veran
derde standpunt aanleiding hebben
gegeven. „Excellentie, er dient een
duidelijke motivering te komen van
deze grondveranderiugen", zei de
lieer Tjalma.
Prioriteiten
Behalve deze wetgevingsperikelen
kwamen nog vele andere, voor Zee
land belangrijke zaken aan de orde.
In dit verband willen wij nog met
name noemen de „roep om prioritei
ten". Zoals bekend, heeft de regering
een prioriteitenschema in uitzicht
gesteld, hetgeen vele Kamerleden tot
I vragen of beschouwingen aanleiding
gaf.
Jhr. Schorer stelde, dat dc zeehavens
in dit verhand hoog genoteerd moe
ten zijn, want het gaat hier om de
toekomst van Nederland in West-
Europa. Uitvoering van het Sloe-
plan niet alleen de eerste, maar
ook de tweede fase heeft een na
tionaal belang, omdat aldus Neder
lands primaire economische basis
wordt verbreed. De lieer Schorer
herinnerde er aan, dat de minister
als voorwaarde voor de ontwikkeling
van het Sloe had, gesteld, dat het
bedrijfsleven belangstelling zou heb
ben. Maar de minister had er toen
aan toegevoegd, dat deze eis niet
stringent kon worden gesteld voor
probleemgebieden. „Weluu, heel Zee
land is tot probleemgebied verklaard,
zodat voor een strikte hantering van
deze „belangstellingseïs" geen. reden
is", aldus dit Kamerlid, dat overi
gens verklaarde dat het bedrijfsle
ven wel degelijk belangstelling voor
het Sloeplan liad.
I)e lieer Schorer wilde voorts we
ten hoe het stond niet liet over
leg tussen Zeelands provinciaal
bestuur en Rijkswaterstaat inza
ke de beheersvorm van liet Sloe.
Op 17 februari van dit jaar liad
liet provinciaal bestuur daarover
een brief geschreven aan de di
recteur-generaal van de Rijkswa
terstaat, maar tot dusver was een
antwoord uitgebleven.
T olheffing
Diverse andere sprekers pleitten gis
teren eveneens voor het Sloeplan, en
sommigen vroegen om een haven
nota teneinde de discussie over ha
venprioriteiten in het parlement een
basis te geven. Opvallefid was het
betoog van de heer Lichtenauer over
de prioriteiten. Hij legde namelijk
verband tussen dit onderwerp en de
vervroegde aanleg van de Haring
vlietbrug, een aanleg die gepaard
gaat met tolheffing.
„Wij zullen af moeten van een
prioriteitenschema, dat uitslui
tend wordt bepaald door de be
schikbare geldmiddelen", ver
klaarde hij.
„De Haringvlietbrug is daarvan
een goed voorbeeld. Wanneer het
nodig is, 2al ook bij andere pro
jecten tot tolheffing overgegaan
moeten worden. Tolheffingen zijn
namelijk wel degelijk verant
woord,-wanneer zij vallen binnen
de grenzen van een rendement
zoals bij deze brug. Met deze tol
heffing over .het Haringvliet is
eUthang-dén schaap over 'de
brug en het is te hopen dat er
meer komen", zei hij. Óok de heer
De Vos van Steenwijk was van
mening, dat tolheffing vaker zal
•moeten worden toegepast.
Overigens pleitten vrijwel alle spre
kers gisteren voor de Zeeuws-Vlaam-
se Kanaalzone en liet Sloeplan, zelfs
de Rotterdamse heer Lichtenauer.
Trouwens ook het Kreekrakplan had
de instemming van de Kamerleden,
waarbij de heer Lichtenauer aante
kende, dat de havenfunctie van dit
plan aangepast moet zijn aan 'e be- j
langen van de streek en niet als een
dependance van Antwerpen mag
worden gezien.
Aangestipt werden voorts nog de I
havenrechten en het kanaal van
Temeuzen. de schaderegelingen -in
de Kanaalzone, de inpoldering van
het Land van Saeftinge, de Schelde-
Rijnverbinding alsmede de oester-
proc-f.
Oesterproef
j Het Wereldgebeuren
Water in de wijn
Saai maar beleefd hebben Engel
sen en Cyprioten dc afgelopen
vijf maanden het touwtrekken
I beoefend tegen de achtergrond van
de vorig jaar februari gesloten ver
dragen "van Londen. Toentertijd kwa-
men Groot-Bi ittannië, Griekenland
i en Turkije en de leiders van de
Griekse e'n Turkse Cyprioten niet
1 elkaar overeen, dat aan Cyprus 011-
afhankelijkheid zou worden toege
kend, waarbij de Engelsen mochten
I behouden waaraan zij het meest wa-
I ren gehecht: de militaire bases op
I dit eiland, dat zij tot dusver als een
1 kroonkolonie bezaten. Enkele be-
j langrijke kwesties, zoals de omvang
en de status van die bases, werden
I in de verdragen van Londen open-
gelaten: men mocht verwachten, dat
ze vóór de 19e februari van 3960
aangewezen voor de uitroeping van
de republiek in Cyprische kannen
en kruiken zouden zijn. Het liep
anders uit: de Cyprische onafhatike-
lijkheidsfeesten moesten eerst voor
eèn maand worden uitgesteld en la
ter, zelfs op de lange baan worden
geschoven. Maar zoals gisteren kon
worden gemeld, beeft de Britse mi
nister van koloniën. Iain MacLeod,
maandag in het Lagerhuis kunnen
aankondigen dat nu een akkoord is
bereikt.
Beide partijen hebben, zoals bij
een politiek compromis gebrui
kelijk, water in de wijn gedaan,
maar het heeft er de schijn van dat
het glas van de Cyprioten nog het
beste smaakt. Zoals in april al door
politieke waarnemers werd verwacht,
zijn de Britten de Cyprische aarts
bisschop Myriarthes Makarios Hl
(burgerlijke naam: Michael Christe-
doulos Mouskos) net iets verder dan
halverwege tegemoet gekomen.
Eisten zij eerst voor hun bases een
oppervlakte van 180 vierkante mijl,
later stelden zij het om militaire re
denen „volstrekte minimum" op .120
vierkante mijl. Makarios, inmiddels
gekozen tot toekomstig president van
Cyprus, bleef beleefd maar beslist
staan op zijn uitgangspunt, dat de
Engelsen met 80 vierkante mijl te
vreden moesten zijn. De Turkse tot
vice-president gekozen dr. Fazil
Kiicük stelde begin april voor, elk
aar wederzijds twintig mijl tegemoet
te komen. Dat zou een akkoord op
honderd vierkante mijl hebben bete
kend. Reeds toen giste men, dat het
akkoord uiteindelijk voor de Engel
sen iets minder dan honderd vierkan
te mijl zou overlaten, omdat Maka
rios, die al liet mikpunt van kritiek
der Grieks-Cyprische ultra's was
geworden, zeker iets méér dan liet
door Kiicük voorgestelde compromis
moest trachten te bereiken. Blijkens
MacLeods mededelingen heeft men
elkaar tenslotte gevonden op 99 vier
kante kilometer
De bijstand van Grool-BriUannië
voor de nieuwe republiek is voor
een vijfjarige periode vastge
steld op twaalf miljoen pond, waar
aan, nog 2.340.000 pond voor bepaal
de „extra's" werd toegevoegd.
Niet alleen wat de vierkante mijlen
maav o'óli wat dé ponden betreft
heeft Makarios dus het onderste uit
de kan gehaald: hij wenste zestien
miljoen .pond; de Engelsen wilden
tot het begin van de vorige week
niet verder gaan dan tien miljoen.
Bij dit alles mag men niet verge
ten, dat Makarios zelf de weg
naar een akkoord vrij maakte
door jn balingschap te Athene af
te_stappon van liet door hem sedert
3950 bereden stokpaardje „Enosis"
-- aansluiting van Cyprus bij Grie
kenland. Voor dat stokpaardje, dat
niet maar een persoonlijke hobby
was, doch door de grote meerder
heid der Griekse Cyprioten werd
toegejuicht en voor welks erkenning
de ondergrondse beweging Eoka ja
renlang ondergronds vocht onder
leiding van generaal Grivas, had
Makarios zelf van het voorjaar 1956
af op de Seychellen verbannen geze
ten: in 1957 mocht hij die eilanden
groep in de Indische Oceaan welis
waar verlaten, maar nog niet naar
Cyprus terugkeren. Het was zeker
geen zwakte, maar gerijpt inzicht in
de politieke mogelijkheden, waardoor
hij werd geleid toen hij in 1958 zei.
met zelfstandigheid tevreden te wil
len zijn.
De in de afgelopen vijf maanden door
de Cyprioten getoonde vastbesloten
heid om door te praten ondanks de
druk van ex-Eokamensen, die tot
methodes als chantage en terrorisme
wilden terugkeren, kan eveneens als
een vrucht van een politiek rijpings
proces worden beschouwd.
Ook bij de meningsverschillen die
nog over de toekomstige bestuurs-
regelingen bestonden tussen Griekse
en Turkse Cyprioten, heeft de bereid
heid tot compromis gezegevierd over
onbuigzaamheid.
Nu dit alles rustig geregeld is, zal
Cyprus uitbundiger dan in februari
liet geval zou zijn geweest, met Ma-
rarios en Kücük in het middelpunt
feest kunnen vieren als volgende
maand dan toch de onafhankelijkheid
kan worden afgekondigd.
De lieer Schorer betoogde over deze
proef, dat de moeilijkheden bij de
oesterkwekers over de vraag 'of de
proefneming doorgang moet vinden,
voornamelijk een gevolg zijn van
het uitblijven van definitieve mede
delingen inzake een schaderegeling.
Hier dient nu eindelijk eens duide
lijkheid te komen. En de heer De Vos
van Steen wijk zei: „De oestercultuur
mag niet verdwijnen en daarom
moet de proef doorgaan".
De heer Lïchtenauer: „Met de oester
deze proef moét er komen".
De heer Listenauer: „Met de oester-
proef moét voortgang worden ge
maakt".
Uit deze opmerkingen bleek duide
lijk, dat de Eerste Kamer er niet
aan denkt de oesterproef af te
schrijven. Vandaag zal de bewinds
man de yele sprekers beantwoorden.
MAKANlüi
MYRIARTHES MAKARIOS
hardnekkig praten—-^