Chief Whip
Waterlelies scheiden
abbé Fulbert Youlon
van Kasavoeboe
Daar zal Vader
blij mee zijn!
EXPEDITIE GROEF IN HEUVEL
NAAR DE ARK VAN NOACH
Het donkere hart van Afrika (slot) j
door Link van Bruggen
PETER USTINOV PRESIDENT
VAN 14-DAAGSE REPUBLIEK
DONDERDAG 16 JUNI 1960
PROVINCIALE ZEEUWSE OOURAN7
Onder een brandende zon puft de veerboot van het ene naar
het andere Kongo: van Leopoldville naar Brazzaville, slechts
gescheiden door de machtige Kongostroom. Het is een andere
wereld dat vroegere Afrïque Equatorial Francais, dat eind
1958 in een aantal autonome, maar toch altijd nog van Parijs
afhankelijke republieken uiteengevallen is. Tegenover de
Belgische strakheid en netheid staat de Franse grilligheid en
slordigheid. Leopoldville is een zakelijk geplande en opge
trokken stad met Amerikaans aandoend comfort Brazza
ville een stoffig woonoord, dat overigens nog geen twee jaar
de hoofdstad is van de République Congo, waarvan de naam
straks nog wel eens verwarring kan stichten met het op
dertig juni a.s. onafhankelijk wordend Belgisch Kongo.
Ik kijk naar de waterlelies, die als rose vlekken op groene
vlakken langs de boot drijven en die de haven van Leopold
ville voortdurend weer dreigen te verstikken. In de verte
kuiven de stroomversnellingen van de Stanley Pools omhoog
- onbevaarbaar, behalve voor handige pagaaiers en de schrik
van iedere schipper, die op deze hoogte met averij komt te
liggen. Kleurig gevederde parkieten vliegen voorbij, slechts
in één richting en kwetterend, alsof ze de grootste ruzie heb
ben. Niemand begrijpt ze! 's Morgens jagen ze met grote
snelheid van Frans naar Belgisch Kongo, maar elke avond
komen ze weer terug....
Vochtige hitte
De das zit me benauwd om de
nek en m'n colbertje kan ik wel
M Verscheuren. Een wandelkostuum
is ondanks de vochtige hitte ech-
s ter gewenst, want het ministerie
van informatie in Brazza heeft.
me telefonisch laten weten, dat
de al bijna berucht geworden Ab-
bé Fulbert Youlou me om elf uur
wil ontvangen. Fulbert Youlou is
ee de minister-president en buiten-
p dien nog burgemeester van Braz
il za. Hoewel hij in onenigheid met
de R.-K. ï£erk leeft - zijn bisschop
had hem' als priester verboden
1= aan politiek te doen draagt hij
nog steeds de smetteloze soutane
en in Europa de witte boord.
§j De Abbé is jas drieënveertig jaar,
maar hij heeft al een opwindend
H leven achter de rug. Hij behoort
tot de stam van de Bakongo
se de zelfde stam, die de mysterieu-
ze Kongolese politicus Itasavoe-
boe lieeït voortgebracht en hij
is geboren in de hut van een ar-
me landbouwer. Opgevoed door de
paters van de Heüige Geest in
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
(Advertentie)
Ik neem er
Op de boterham...
heerlijk en voordelig
Grote pot 1,4 5
Middc'.pot 0,98
met handige schroefsluiting
Kameroen, heelt hij eerst drie
jaar in Leo en daarna vier jaar
in Brazza theologie gestudeerd. In
Poto-Poto, de Afrikaanse wijk
„Laten jullie hem nu eens royaal opsteken! Geef
hem Chief Whip - in de bekende mooie groene
doos." (50 stuks f2.50)
weest, later in Minaduli, nog
ter in Tscliikaya.
Onmiddellijk nadat Fulbert You
lou zijn leiderscapaciteiten heeft
ontdekt, krijgt hij politieke am
bities. Het conflict, dat hierdoor
met zijn bisschop ontstaat, laat
hem koud. In 1956 wordt hij, in
soutane, als burgemeester van
Brazza geïnstalleerd Rome
ontzet hem hiervoor uit het pries-
terambt en in 1958 voert hij,
in soutane, een staatsgreep uit,
die de Fransen hem op hoger be
vel gunnen. Geholpen door de
Fransman Christian Jayle een
avonturier van een dubieus gehal
te verplaatst hij de hoofdstad
in slechts één nacht van Pointe-
Noire naar Brazzaville, zijn po
litieke tegenstanders in de groot
ste verwarring achterlatend. Als
oppositieleider Opangault dan
wraaklustig Brazza binnentrekt,
roept de Abbé de hulp van het
Franse leger in. Er vioeit bloed
en op de graven van driehonderd
van zijn onderdanen vestigt Ful
bert Youlou, in soutane, de dicta
tuur.
Valse berichten
Uit dankbaarheid voor de onder
vonden steun wordt Christian Jay
le minister van informatie èn
hoofdredacteur van de enige, in
Frans Kongo verschijnende krant.
De oppositie wordt gekneveld en
de mond gesnoerd, terwijl de
Abbé een wet uitvaardigt, die op
het verspreiden van „valse be
richten" de doodstraf stelt.
Het is duidelijk: elk „bericht",
dat niet uit de mond van Fulbert
Youlou komt, of uit een van z'n
spreekbuizen, is vals. En dat elk
woord, waarvan hij weet, dat het
de wereld ingaat, nauwkeurig ge
wikt en gewogen wordt, wordt
wel bewezen door het feit, dat ik
m'n vragen aan de Abbé twee
dagen van tevoren heb moeten
doortelefoneren.
Christian Jayle is sinds enkele
weken geen minister meer. Als
kind van de revolutie is hij door
die zelfde revolutie verslonden,
want, tezamen met nog enkele
andere blanke adviseurs, heeft
Fulbert Youlou hem van de dag
op de nacht laten vallen. Hij heeft
zich nu omringd met uitsluitend
zwarte ministers, zonder overi
gens te vergeten hun voox'gangers
uitvoerig voor hun diensten te be
danken.
Niemand in Leopoldville wist er
iets van de Abbé had alles
nogal stil gebonden. M'n verba
zing is dan ook groot, als niet
Christian Jayle me in het be
stuurscentrum van Brazzaville
ontvangt, maar zijn opvolger, Ap-
polinaire Bazinga, die als parle
mentariër het oerwoud in het
noorden vertegenwoordigt. M'n
=IIIIIIIIIIIIIIIIIIIII!IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII!IIIIIIIIIIIIII^
verbazing wordt nog groter, als
me blijkt, dat de negenentwintig
jarige excellentie met die zo
Fries klinkende naam nooit iets
aan voorlichting heeft, gedaan en
eigenlijk voor 't eerst een jour
nalist ontmoet. M'n verbazing is
echter 't grootst, als de minister
me met een omhaal van beleefde
en verontschuldigende woorden
verklaart, dat de Abbé geen tijd
heeft me te ontvangen, daar hij
plotseling naar Parijs moet.
De heer Bazinga toont zich een
uitermate vriendelijk mens. M'n
teleurstelling die ik niet onder
stoelen of banken steek, probeert
hij met alle mogelijke lapmidde
len weg te nemen. De minister
president zou, hoe dan ook mijn
vragen schriftelijk beantwoorden.
die de trossen al heeft losgegooid
op mij te wachten en sprint dan
met verbluffende snelheid de
trappen op, die naar het douane
kantoor leiden. Ik weet niet an
ders te doen dan hard achter hem
aan te hollen, ook al, omdat ik
de penning op zak draag, die ik
moet inleveren om mijn ingeno
men paspoort terug te krijgen.
Met een natte rug sta ik dan ein
delijk op de boot, die de steven
naar de waterlelies van de Kongo
stroom wendt. Op de steiger staat
de minister, zwaaiend met de lan
ge armen tot hij me uit het oog
verliest.
Een innemend en behulpzaam M
mens, Zijne Excellentie Appoli-
naire Bazinga! Als ik vier dagen
later per post de antwoorden n
BIJ TURKS-PERZISCHE GRENS
A»VS/VVWVVWVWWVWVVVV\*A/VVVWWVWV'W,*>AAAAAA 1
Hij had hem, de minister van in
formatie, verzocht met mij in het
duurste restaurant van Brazza te
gaan lunchen en als ik de stad en
omgeving wilde zien, zou het hem
een genoegen zijn me persoonlijk
rond te rijden.
Laatste schot
Ik waag nog een laatste schot. Of
ik de Abbé dan niet even kan
zien? Of hij misschien twee se
conden heeft om me de hand te
drukken Na vele telefoontjes
zie ik Fulbert Youlou, in soutane.
Hij loopt zijn olijfgroene, air
conditioned werkkamer uit, de
linkerhand in de wijde rechter-
en de rechterhand in de even wij
de linkermouw. „Enchauté, mon
sieur", zegthij met een onnatuur
lijke tinteling in de koude ogen.
Linea recta stevent hij dan op z'n
grote, zwarte wagen af, waarvan
Jiet nummer RC 1 bleek in de zon
glanst.
's Avonds brengt minister Bazin
ga me naar de veerboot terug, die
juist op 't punt staat te vertrek
ken. In z'n deftige, donkere cos-
tuum rent Zijne Excellentie de
steiger op, beveelt de schipper,
krijg, die Fulbert Youlou naar
aanleiding van m'n vragen op
vragen op schrift heeft gesteld,
blijkt de inhoud ervan nogal te
leurstellend te zijn. De ene ge
meenplaats volgt op de andere en
eigenlijk had ik ook niet anders
mogen verwachten.
„Men zegt dat de toekomst door
God wordt bepaald", schrijft Abbé
in antwoord op mijn vraag, of hij
iets over de politieke toekomst
van z'n land wil vertellen.
„Ik ben niet bij machte me uit te
spreken over datgene, wat mor
gen gebeuren gaat... Onze eerste
taak is geweest de nationale een
heid te beweikstelligén, zomede
de geboorte van een nationaal ge
weten... We zijn hierin geslaagd,
want het noorden en het' zuiden
vormen tegenwoordig een en de
zelfde natie..."
Abbé Fubert Youlou, dictator
van de autonome, maar toch
nog van Parijs afhankelijke
République Congo, die, evenals
Kasavoeboe, van een Groot-
Kongo droomt.
Krachtcentrale
De aanleg van een spoorweg van
280 kilometer ten behoeve van het
vervoer van mangaanerts een
interesse van U.S. Steel acht de e§
minister-president van groot be-
lang voor de economische positie
van zijn land, evenals het aanbo-
ren van olie. „Onze grootste hoop
echter", aldus Fulbert Youlou, „is
op de constructie van de stuwdam
van Kouilou gericht, die de
laagstgeprijsde energie van de =-
wereld zal moeten leveren...."
Op mijn vraag, of Belgisch en
Frans Kongo naar een fusie zul-
len streven het Kongo van de n
Bakonga-stam, wel te verstaan
of althans in een federatie zul-
len gaan samenwerken, verklaart
de Abbé deze formulering nog ee
nooit zo onder ogen te hebben ge-
kregen. „Het is onvoorzichtig con-
clusies te trekken", zegt hij, „op
grond van familie- en vriend- n
schapsbanden, welke tussen de
beide Kongo's bestaan..."
Het is een belangi-ijke vraag, mis-
schien wel de belangrijkste van
het ogenblik. Kasavoeboe, leider
van de in de provincie Leopoldvil-
le opererende Abako.partij, en
Fulbert Youlou zijn van dezelfde
stam. Beiden hebben voor priester
gestudeerd en beiden hebben de
zelfde politieke ambities. Men
noemt ze vrienden, omdat ze elk
aar regelmatig ontmoeten. Men
noemt ze broeders, omdat ze elk
aar voortdurend adviseren.
Zowel de een als de ander echter
wil koning worden. Koning van
het legendarische Salvator, dat
eeuwen geleden heet te hebben
bestaan en dat zich van Noord-
Angola via Belgisch Kongo tot
diep in de République Congo moet
hebben uitgestrekt.
Fulbert Youlou ep Kasavoeboe
twee zielen, één gedachte Alleen
de vredige waterlelies van de
Kongostroom scheiden hen van
elkaar.
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllM
Plannen voor tweede
wetenschapelijk onderzoek
Een uit zes mensen bestaande Ame
rikaanse expeditie is er in geslaagd
door te dringen in het Arrarat-ge-
bergte nabij de Turk-Perzische
frens, daar waar men veronderstelt,
at de ark van Noach in versteende
vorm te vinden zou zijn. Enkele da
gen na het begin werden de onder
zoekingen gestaakt, voornamelijk
wegens organisatorische en interne
moeilijkheden. De ark is nog niet
gevonden, wel een heuvel in dezelfde
vorm en afmeting als het schip.
In een onderhoud met het A.N.P.
vertelde een lid van de expeditie,
de heer René Noorbergen, 31 jaar.
oud-Groninger en nu journalist in
de Verenigde Staten, het een en
ander over het verloop van de
expeditie.
De Turkse regering had vanuit de
lucht reeds een onderzoek ver
richt. Op de foto's was een ver
steend schip ontdekt met een
lengte van 150 m, en een breedte
van 50 m, die op een hoogte van
1800 meter boven de zeespiegel in
een berggebied op 30 km ten zui
den van de berg Arrarat.
Toen men op de plaats was aange
komen, waar volgens de
luchtfoto, de ark zich moest be
vinden, was er een teleurstelling
voor de leider van de expeditie,
de theoloog George Vanderman.
Wat men er zag was feep heuvel
met afmetingen, die overeenkwa
men met die van de ark.
De heer Noorbergen vertelde, dat
men maandagmorgen 6 juni met
het graven begon. De heuvel be
staat uit aarde, vermengd met
lava en steenbrokken. Op dinsdag
7 juni werd het graafwerk ge
staakt. Twee deskundigen van liet
Turkse leger hebben toen dyna
miet aangebracht, om op een voor
archeologen gcweldadige wijze een
deel van de lienvel uit te diepen.
De expeditieleider vermoedde, dat
een kleine aardverschuiving de
ark had bedekt. Koerden uit een
naburig dorp vertelden, dat er in
dit gebied aardverschuivingen
waren geweest, die zes jaar gele
den hebben opgehouden.
De archeologen van het gezelschap
houden vast aan de veronderstel
ling, dat onder deze laag lava en
steengruis zich het verdwenen
schip moet bevinden, waardoor de
heuvel zijn huidige vorm heeft ge
kregen.
Er zijn monsters genomen van rots
stukken en half verteerd hout
voor een nader onderzoek. Een
deel van de leden van de expedi
tie, waartoe de heer Noorbergen
zich rekent, ziet in deze snel ge-
eindigde onderneming toch voor
bereidend en oriënterend werk
voor verder onderzoek. Zij hebben
dan ook het plan nogmaals een
wetenschappelijk onderzoek te
doen instellen door een weten
schappelijke kern, bestaand uit
geologen en anderen.
Inrichting van verpozing
mag op zondag open zijn
Ten aanzien van een caféhouder te
Oud Beijerland heeft liet gerechtshof
in Den Haag een vonnis bevestigd
van de kantonrechter te Oud-Beijer-
land, waarbij de caféhouder is ontsla
gen van rechtsvervolging van de hem
ten laste gelegde overtreding der po
litieverordening van Oud-Beijerland.
Het betreffende artikel dezer veror
dening verbiedt de houder van een
café dit voor het publiek geopend te
hebben van 11 uur 's avonds tot des
ochtends 4 uur en des zondags de ge
hele dag.
Het betreffende café is voorzien van
een biljart en televisie. Het hof oor
deelde daarom, dat het hier in ieder
geval betreft een inrichting van ver
pozing en verstrooiing. Een algemeen
verbod zulk een inrichting te bezoe
ken werd in sti-ijd geacht met arti
kel 7 van de zondagswet. De betref
fende verordening werd dan ook niet-
verbindend geacht.
De procureur-generaal bij het Ge
rechtshof in Den Haag kwam van dit
arrest in cassatie, doch de Hoge Raad
heeft dit beroep verworpen.
9 Uit Plymouth (Engeland) zijn vier
Britse jachten, elk bestuurd door één
man, vertrokken voor een wedstrijd naar
New York. De deelnemers moeten de af
stand van 3000 mijl vóór 11 september
afleggen.
„De republiek Concor
dia is bereid zich te
weer te stellen tegen
alle indringers, de Ver
enigde Staten en de
Sow jet-Unie inbegre
pen".
'ies riep de president
en opperbevelhebber
van het leger van Con
cordia zijn mannen bij
een en sprak: „Wij zul
len ons land tot de
laatste droppel bloed
verdedigen, wij zul
len
De republiek Concor
dia bestaat echt. Zij
bestaat al een week en
zal nog een week be
staan. Daarvóór was
zij beter bekend als
Todi, een kleine berg-
stad in de schone Um-
brische heuvels van
Midden-Italië.
De vierduizend inwo
ners van Todi noemen
zich nu vol trots de
„Concordianen" en zij
gaan ermee akkoord
dat hun communisti
sche burgemeester is
vervangen door een
heuse acteur.
De president van de
viertiendaagse repu
bliek Concordia is de
Britse acteur en auteur
Peter Ustinov. Hij
heeft Todi en zijn be
volking nodig als ach
tergrond voor de verfil
ming van ..Romanoff
en Julia", het succes
volle stuk van zijn
hand. Ustinov is zijn
eigen producent, regis
seur, hoofdrolspeler en
draaiboekschrijver.
Afgezien van John Ga
vin en Sandree Dee als
Romanoff en Julia, zijn
de andere acteurs allen
inwoners van Todi. En
voorzover ze niet
bruikbaar zijn als fi
guratie in de film, zijn
ze het als toeschouwers
bij de opnamen.
De communistische
burgemeester van Todi,
Vittorio Antonini, is
nog niet zo aan liet ka-
Eitaal verstorven dat
ij niet kan uitroepen:
„Kijk al die mensen
eens geld in mijn stad
uitgeven. Het is het
mooiste wat ooit hier is
gebeurd".
Om Concordia te wor
den moest er in Todi
wel het een en ander
veranderen. De groot
ste verandering was de
oprichting van een
standbeeld van Usti
nov in operette-uniform
op het raadhuisplein
Aan de stad. Het stuk
is zo bedrieglijk eclil.
dat de mensen zich af
en toe afvragen of het
geen deel van de stad
uitmaakt. Het Is daar
om dat de inwoners
van Todi zich, wanneer
•/.ij over een week tot
het nuchtere leven zul
len terugkeren, nog
lange tijd Concordianen
zullen voelen.