Ervaringen met gedifferentieerd
loonbeleid niet onverdeeld gunstig
WESTKAPELLE KREEG EIGEN
BANKGEBOUW IN ZUIDSTRAAT
ZATERDAG 28 MEI 1960
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
11
'y e zeggen dat er op een
•>1*-* klein dorp niets te doen
is, maar dat valt dan toch
wel hard tegen". Dit is de
mening van de heer J. A.
Hennekeij, hoofd van de
openbare lagere school aan
de Nieuwstraat te Retran-
chement. Bovendien voorzit
ter van de afdeling van het
Groene Kruis, vice-voorzitter
van de muziekvereniging
„Ons Genoegen", organisator
van reizen voor ouden van
dagen, van festiviteiten en
van nog veel meer. Retran-
chement, een dorp van 543
zielen, weggedrukt tegen de
grens, in het uiterste hoekje
van ons land. Maar dat wil
niet zeggen dat er niets om
gaat. Daar weet de heer Hen
nekeij wel meer over te ver
tellen.
<YH nvhftwie figuren
in lAe'nxe jZeeuwse
gemeensc/iAppen
Een merkwaardig dorp, dat Re-
Iranchement. Minstens 7.0 merk
waardig als de naam. Vóór de
woelige tijden van de tachtigjari
ge oorlog was er wellicht niets
van deze plaats op de kaarten te
vinden. Toen kwam Prins Mau-
rits, die aan de mond van het
strategisch 7.0 belangrijke Zwin
versterkingen liet aanleggen. Ge
deeltelijk liggen ze er nog. Resten
van wallen, resten van de verster
king Retranchement.
Enige tijd geleden peinsde het ge
meentebestuur over de naam van
een nieuwe straat. Het is „Prins
Mauritsstraat" geworden. Hoe dat
zo komt? De heer Hennekeij weet
er meer van. Lange tijd. „en soms
tot diep in de nacht" heeft hij de
geschiedenis van zijn woonplaats
bestudeerd.
„Ik was twaalf jaar lang scriba,
van de Nederlands Hervormde
Kerk te Retranchement. en toen
kreeg ik alle oude boeken met
handelingen onder mijn beheer".
De geschiedenis van het dorp be
gon voor de heer Hennekeij te le
ven. ,Maar voor een diepgaande
studie had hij geen tijd. Wel vond
hij in de geschriften vele grappi
ge oude anecdotes. „Ettelijke
schriften vol! Misschien werk ik
het nog wel eens uit".
Voorlopig geen tijd voor de heer
Hennekeij. En dat is toch eclit
niet zo verwonderlijk. Hij heeft
heel wat op zijn lijstje staan
Om te beginnen dc school. Een
school, die volkomen bij het
dorp past. Twee lokalen, 31
leerlingen. Samen met een lerares
geeft de heer Hennekeij daar on
derwijs. Een kleine school, die er
overigens initiatieven toont die
qua. proportie verder strekken dan
de omvang van de school zou doen
vermoeden. -Zo bijvoorbeeld de
driedaagse schoolreis. Welke la
gere school organiseert jaar op
jaar een driedaagse schoolreis?
Inderdaad, die van Retranche
ment. „We zijn er trots op dat het
nog steeds kan", zegt het school
hoofd, „maar alleen met kunst- en
vliegwerk". De leerlingen van de
hoogste klassen gaan jaarlijks de
grote „baan" cp. Alle delen van
Nederland en zelfs grote stukken
van België worden bezocht. En
dat kost die leerlingen slechts een
tientje per keer.
Niet alleen de driedaagse trip, ook
de jaarlijkse schooluitvoering kost
een heleboel tijd. Het motto van
de heer Hennekeij voor de school
uitvoering: „Iedereen op het to
neel". Niet allemaal tegelijk uiter
aard, maar ieder speelt zijn rol en
krijgt zijn deel. De uilvoering is
een van de jaarlijkse dorpsevene
menten. Voorts is het schoolhoofd
ten nauwste betrokken bij school-
sportdagen, die niet alieen Re
tranchement omvatten, en bij de
jaarlijkse tentoonstelling van de
bloemen en planten die de kinde
ren thuis te verzorgen krijgen.
Zoals elke dorpsgemeenschap
Jiceft ook Retranchement zijn
feesten. Als bestuurslid van het
öraujecomité weet de heer Hen
nekeij wel 7.0 ongeveer wat cr
moet gebeuren 0111 het dorpje in
een feeststemming te krijgen, 0111
dan van het Sint-Nikolaascomité.
waarvan hij voorzitter is, nog
maar te zwijgen. „Dat is een feest
voor het hele dorp", zegt de heer
Hennekeij, „en niet alleen voor de
school". Hij vindt het wel jammer
dat er de laatste jaren geen
schimmel meer beschikbaar is,
„maar de burgerij neemt geluk
kig ook genoegen met een gewoon
paard".
De lijst van de heer Hennekeij
is nog lang niet vol. „Als je
alles optelt wordt het nogal
iets" vindt hij. En dan neemt hij
nog niet eens alle baantjes met
zoveel vreugde aan. „Ik moest er
meer tijd voor hebben" vindt hij,
..en als alles aan een en dezelfde
figuur wordt opgedragen, loopt
hij het risico teveel op zijn kap
stok te nemen. Als die ene figuur
uit de dorpsgemeenschap zou ver
dwijnen is er in al die functies
misschien niet zo gauw een plaats
vervanger te vinden".
Bovendien brengen al die functies
de nodige zorgen mee. Neem nu
de muziekvereniging „Ons Genoe
gen", waarvan de heer Hennekeij
vice-voorziter is. _,Die hebben het
kwaad" zegt hij. Ook Retranche
ment lijdt aan ontvolking en de
keuze van goede krachten wordt
steeds minder ruim. En dan het
Groene Kruis. Voorzitter Henne
keij hoopt vurig op een nieuw ge
bouw. Het oude moet nodig wor
den vervangen. Als blokhoofd van
de B.B.: „Het gaat niet altijd van
harte, vooral in de wintermaanden
kosten de instructieavonden veel
tijd". Retranchement wordt meer
en meer door de toeristen ontdekt.
Het mooie Zwin doet de vakantie
gangers ook in het dorp terecht
komen. Als administrateur van de
V.V.V. krijgt de heer Hennekeij
steeds meer te doen.
Zo zou men nog enige lijd kunnen
doorgaan. De 47-jarige heer Hen
nekeij gaat ook door. Hij houdt
ervan zich voor de dorpsgemeen
schap in te spannen, en als gebo
ren en getogen Zeeuws-Vlaming
voelt Iiij zich in Retranchement
best op zijn gemak. „De kleine
dorpen komen nogal eens in het
gedrang", geeft hij als verklaring
voor zijn vele activiteiten in de
gemeenschap, „en een beetje
chauvinistisch is iedereen toch
wel".
CENTRAAL SOCIAAL WERKGEVERSVERBOND
Produktiviteitsnorm moeilijk te
hanteren toetsingsmaatstaf
Het thans verschenen verslag over 1955 van het Centraal Sociaal Werk
gevers Verbond begint met de constatering, dat de in 1958 voortgezette
herstelbeweging in 1959 is uitgegroeid tot een algemene conjuncturele
hausse, waarin slechts enkele bedrijfstakken bijv. de zeevaart een
uitzondering vormen. Dc daaruit getrokken conclusie dat de conjunc
turele situatie in toenemende mate de algemene aandacht zal moeten
hebben, baseert liet verslag op de volgende cijfers en overwegingen. De
industriële produktie steeg- in volume in 1959 met ruim 9 procent. De
produktie per werknemer (thans veelal aangeduid als de „arbeidsproduc
tiviteit") in de industrie steeg1 met ruim 8 procent. De toeneming van de
arbeidsproductiviteit in dc gehele be drijvensector werd geraamd op
3,5 procent.
De algemene verwachting, aldus het
verslag, is dat die conjuncturele op
gang zich in 1960 zal voortzetten,
maar dat tegen het einde van dit
jaar nieuwe spanningen tussen mid
delen en bestedingen en een sterk ge
accentueerde verkrapping op de ar
beidsmarkt zeker niet uitgesloten
zijn.
Terzake van de loonpolitiek en ar
beidstijd herinnert het verslag er
aan, dat de verbondsvoorzitter op 26
mei 1959 reeds heeft te kennen ge
geven dat men op constructieve wij
ze aan het door de regering voorge
stane nieuwe politieke loonbeleid
wilde meedoen.
Thans, 11a acht maanden praktijk,
moet, aldus liet verslag, worden
vastgesteld, dat de ervaringen van
dit nieuwe loonbeleid niet onver
deeld gunstig zijn. Het produktivi-
leitscriterium als loelsingsmaatstaf
voor de loonontwikkeling in een be
drijfstak of onderneming, is gebleken
moeilijk hanteerbaar te zijn.
Ernstiger nog is dat bij de opstel
ling van produktiviteitscijfers niet
voldoende rekening kan worden ge
houden met wijzigingen in de kosten
structuur en in de ruilvoet die de
rentabiliteit beïnvloeden en met kwa
liteitsverbeteringen van de vaak in
grote verscheidenheid geproduceerde
artikelen. In de dienstverlenende sec
toren doen zich bijzondere moeilijk
heden voor om de ontwikkeling der
arbeidsproduktiviteit te kwantifice
ren. De praktijk van het meer ge
differentieerde loonbeleid kan zich,
aldus het verslag, onvoldoende waar
borgen tegen (Ten inflationistische
ontwikkeling.
Op een gisteren gehouden pei-s-
conferentie werd het bestuur van
het S.C.W.V. er opmerkzaam op
gemaakt, dat in het jaarverslag
van het Protestants Christelijk
Werkgeversverbond een daaraan
totaal tegengestelde mening
wordt uitgesproken. Daarop werd
geantwoord, dat het gelijk van
een dier meningen eerst zou blij
ken als bijv. produktiviteitsverho-
gingen uiterst nauwkeurig kon
den worden berekend. Meestal
blijken ze te globaal. Soms wordt
het cijfer der produktiviteitsstij-
ging aangepast aan dat der loons
verbetering.
In brede kringen van het verbond
is, aldus het verslag, twijfel gerezen
aan de juistheid en bruikbaarheid
voor' de komende jaren van de cri
teria zoals deze zijn neergelegd in
de aanwijzingen van 31 juli 1959
(„de grondwet der gedifferentieerde
loonpolitiek"). Daarom is in januari
van dit jaar in samenwerking met
het verbond van Nederlandse werk
gevers een studiecommissie gevormd
met de taak: ter oriëntering van de
besturen zich in het licht van de
jongste ervaringen opnieuw te be
raden over de grondslagen van de
loonpolitiek.
Uit de beschikbare cijfers blijkt, dat
tegenover de mate waarin de stij
ging van de nominale lonen die van
de arbeidsproduktiviteit heeft over
troffen, een ongeveer even grote stij
ging van het prijsindexcijfer van liet
levensonderhoud heeft gestaan.
Zulke cijfers houden de waar
schuwing in, dat elke ontwikke
ling waarhij de gemiddelde stij
ging van dë arbeidskosten die
van de produktie per werknemer
overtreft, tot prijsstijging en tot
geldontwaarding moet leiden. Ook
met het oog op liet behoud van
onze concurrentiepositie en de
werkgelegenheid is, aldus het ver
slag, een dergelijke kostenstijging
gevaarlijk te achten. Er mag n.l.
niet op worden vertrouwd, dat in
dc landen waarheen wij exporte-
ren. zich soortgelijke discongruen
ties zullen voordoen.
Over de werktijdverkorting zegt het
verslag dat de toepassing daarvan
met een zekere geleidelijkheid zal
verlopen. Het C.S.W.V. heeft sterk
aanbevolen de werktijdverkorting
ondernemingsgewijs toe te passen en
de daarmee gepaard gaande kosten
verhoging zoveel mogelijk door spe
ciale maatregelen op te vangen.
De voorzitter van het C.S.W.V., riir.
F. H. A. de Graaff, zal dinsdag op
de besloten vergadering te Arnhem
het presidium overdragen aan ir. W.
H. Kruyff (directeur van de K.N.S.
M.), thans vice-voorzitter.
Zoon (16) verwondt
ouders met mes
J
Moe thuis komend gelastte de lieer
B. uit Den Haag donderdag zijn zes
tienjarige zoon de radio met luid
schetterende muziek wat zachter te
zetten. Zoonlief, die al vaker moei
lijkheden heeft veroorzaakt, nam dit
niet. Hij reageerde door zijn vader
eerst met een luchtdrukpistool en
vervolgens met een mes te bedreigen.
De moeder die tussenbeide kwam liep
enkele steekwonden op, die echter
niet van ernstige aard waren. De va
der evenwel werd dusdanig gewond,
dat hij ter observatie in het zieken
huis moest worden opgenomen.
De jonge dader was inmiddels de
deur uitgelopen en de rest van de
dag bleek hij spoorloos. Gisteren
vroeg echter zag een surveillerende
agent een onbeheerde fiets staan aan
het eind van het Zwarlepaa, dat pa
rallel loopt met het strand. Met
twee collega's zocht hij de duinen in
de omgeving af en al spoedig vonden
de politiemannen de jongen slapend
in het zand. Hij is aangehouden.
De actrice Caro van Eyck heeft vrij
dagochtend ten kantore van notaris
M. J. J. Stuyt te Amsterdam een
document gedeponeerd, waarin zij
een voorlopige bestemming geeft aan
de Bauwmeesterring. Hier zien ice
hacfr. terwijl zij onder het wakend
oog van de notaris de verzegelde
veloppe in de kluis legt.
„GOEDE SPAARDERS"
Burgemeester De Meester
verichtte opening
Met het ontsluiten van de deur heeft
burgemeester T. H. de Meester van
Westkapelle ten overstaan van een
groot aantal genodigden vrijdagmid
dag het nieuwe bijkantoor van de
Coöperatieve Boerenleenbank „Dom
burg" ïn de Zuidstraat van zijn ge
meente officieel geopend. In deze
voor Westkapelle zo feestelijke ge
beurtenis werd burgemeester De
Meester bijgestaan door de 12-jarïge
Jo van der Welle, die hem op een
zwart kussentje de sleutel van dit
nieuwe kantoor aanbood.
Voorafgaande aan deze officiële
plechtigheid had Boerenleenbank-
voorzitter W. Brand tijdens een bij
eenkomst in hotel „De Valk" de ge
nodigden eerst een kort historisch
overzicht van de bank gegeven. „Nie
mand heeft bij de oprichting van de
Boerenleenbank „Domburg" in 1916
kunnen denken, dat deze zou groei
en", aldus de heer Bi-and. Toch duur
de het nog tot 1944 voordat de West-
kapellenaars de bank in Domburg
„ontdekten".
De bank bleef zich uitbreiden en
zelfs in die mate, dat van de 2579
inwoners, die Westkapelle telt, er
1715 als spaarder bij de bank
staan ingeschreven. Waaruit
blijkt, dat men in Westkapelle
vertrouwen ïn de bank heeft. „Een
feit, waarop wij bijzonder trots
zijn", aldus de heer Brand.
Deze stak „zijn" Westkappelse
spaarders ook een pluim op hun hoed
„want zij zijn goede spaarders". Dit
blijkt ook wel uit de cijfers, want de
1715 spaarders in Westkapelle heb
ben een gezamenlijk kapitaal van
f 2.800.000, wat neerkomt op meer
dan duizend gulden per inwoner....
Bij de bezichtiging van het kantoor,
dat volgde op de officiële opening,
konden de bezoekers zich ervan over
tuigen, dat de gelden bij de bank
volkomen veilig zijn. In een ruime
kluis met muren van veertig centi
meter dikte en een deur van 2508
kg, die door middel van drie cijfer
combinaties geopend en gesloten
wordt, liggen de waardevolle papie
ren en het geld opgeborgen.
In het bankgebouw hield de burge
meester een toespraak, waarin hij
zei buitengewoon blij te zijn, dat de
bank in Westkapelle thans een eigen
en representatief gebouw heeft. Een
uitspraak waarover allen het eens
waren.
Modern
Het gebouw dat modern van opzet
is, heeft een ruime hal en een grote
kantoorruimte met twee „afgeslo-
Utrechter gearresteerd voor
moordaanslag
De Utrechtse recherche heeft don
derdagmiddag de 47-jarige Utrech
ter T. gearresteerd, wegens poging
tot moord.
De man reed donderdagmiddag naar
de Marconistraat te Utrecht met liet.
doel een eind te maken aan het leven
van de 45-jarige autohandelaar H. J.
van L., die reeds enige tijd met de
gewezen wouw van T. samenleefde.
Van L. zag de man aankomen en zag
ook dat hij een ploertendoder en een
mes bij zich dioeg. Hij wist dat de
man met moordplannen rondliep en
riep de hulp ïn van zijn 47-jarige
broer M. van L. Deze probeerde T.
van zijn kwade bedoelingen af te
brengen. T. was evenwel niet te hou
den én ging de broer te lijf.
Hierop rende H. J. van L. met een
traproe naar buiten en sloeg daarmee
T. op zijn hoofd. Hij raakte het oog
van T., waardoor deze buiten ge
vecht werd gesteld. T. liep ernstige
verwondingen op en zal zijn oog moe
ten missen. Hij werd aanvankelijk
naar het politiebureau overgebracht
maar toen men daar zag dat de ver
wondingen ernstig waren werd de
man naar het ziekenhuis vervoerd.
Hij zal wegens poging tot moord
worden vervolgd.
ten" loketten, zodat hulpkassier E.
C. Minnaard zijn Westkappelse klan
ten onder „vier ogen" te woord kan
staan. Verder zijn er in het gebouw
een kleine ontvangkamer en is er
op de eerste verdieping een grote
archiefruimte.
Ook zei de burgemeester, dat de
Boerenleenbank „Domburg" een be
langrijke plaats inneemt in West
kapelle. Onder meer verleende de
bank vele kredieten bij de herbouw
van het zo zwaar door de oorlog ge
troffen Westkapelle. Maar ook noem
de hij de bank van belang in het
toeristenverkeer, „want voortaan
kunnen de vakantiegangers ïn West
kapelle in een fraai gebouw hun
geldzaken afhandelen", aldus de heer
De Meester.
Tijdens een gezellige bijeenkomst in
hotel De Valk, die volgde op de be
zichtiging van het nieuwe gebouw,
werden onder meer felicitaties over
gebracht door de heer A. Oudkevk.
die sprak namens de Coöd. Centrale
Raiffeisenbank te Utrecht; de heer
D. Kasse uit Veere, die het woord
voerde als vertegenwoordiger van de
ring Walcheren van Boerenleenban
ken; de heer S. Simonse te Sint-Lau-
rens namens het Landbouw Coöp.
Centrum voor Zuidwest-Nederland
de architect C. Geldof uit Domburg;
de heer P. Lievense te Westkapelle.
secretaris van de Raad van Toezicht
en de heer Van Royen uit Westka
pelle, die namens de aannemersfirma
het woord voerde.
Gunstig jaar voor
staatsmijnen
(Van onze Haagse redactie).
Het jaar 1959 is voor de staatsmijnen
in Limburg bepaald gunstig verlopen.
Aan de ene kant is dat te danken aan
de krachtige ontwikkeling van de
chemische bedrijven, die meer op de
voorgrond komen, aan de andere
kant hebben de resultaten van de
koolwinningsbedrijven en cokes ia-
brieken daartoe bijgedragen.
Want hoewel van enige teruggang
ten opzichte van 1958 moet worden
gesproken, de uitkomsten zijn toch
minder ongunstig dan aanvankelijk
werd verwacht. En dat terwijl de
toestand op de Westeuropese kolen-
markt nauwelijks enige verbetering
vertoonde. Het netto overschot (voor
aftrek van belastingen) is met bijna
13 miljoen gulden tot een niveau van
68 miljoen gulden gestegen. Aldus het
jaarverslag van het Staatsmijnbe-
drijf over 1959.
De uitkomsten van de sector vaste
brandstoffen zijn slechts in beperkte
mate teruggelopen. De gehele jaar-
produktie van kolen en cokes kan
worden afgezet, terwijl de voorraden
in de E.G.K.S. meer stegen met 8
miljoen tot tot 40 miljoen ton.
De afschrijvingen 63 miljoen gul
den zijn op hetzelfde niveau ge
bleven. Inclusief de uitgaven ten be
hoeve van dé staatsmijn Beatrix zijn
do totale investeringen 2 miljoen
gulden dat trouwens ook.
Het dividendpercentage is verhoogd
met drie procent. Langs verschillen
de wegen is tachtig procent van de
totale winst in eigen bedrijf gehou
den. Zo is de voorziening staatsmijn
Beatrix aanmerkelijk verhoogd: van
vier miljoen gulden tot 6.344.033 gul
den.
Pensioenen zeelieden
oorlogsslachtoffers
wordt aangepast
De regering wil het buitengewoon
pensioen zeeliedenoorlogsslachtoffers
m de geest, zoals ook is voorgesteld
voor de buitengewone pensioenen
1940-1945 verhogen met 20 procent
van de A.A.W.-uitkering. Een wets
ontwerp met deze strekking is thans
bjj de Tweede Kamer ingediend.
Twaalf jaar oud is Jo van der Welle,
een kleindochter van een bestuurslid
van de coöperatieve Boerenleenbank
„Domburg"die vrijdagmiddag bur
gemeester T. H, de Meester van
Westkapelle de sleutel mocht aan
biedenwaarmee deze het fraaie bij
kantoor van de bank officieel open
de. (Foto P.Z.C.
