Zondagsviering komt steeds
meer in het gedrang
JEUGDMISDADIGHEID IN
DE WERELD NEEMT TOE
Toen klonk
een stem
20
PROVINGI ALE' ZEEU W 8E OOURANT
VRIJDAG 27 'MEI 1960
PREDIKANTENCONFERENTIE OP „WOUDSCHOTEN"
Probleem rond voortschrijdende
industrialisatie in Nederland
(Van een bijzondere medewerker)
Tot voor korte tijd was de vrije zondag een zo vanzelfsprekend
element in onze samenleving dat we er nauwelijks aan dachten
dat deze een probleem kon gaan worden.
Zeker, er waren mensen die op zondag moesten werken, maar
deze arbeid gold vaak slechts enkele uren en stond in verband
met, het feit dat de natuur op die dag niet stilstond: koeien
moesten gemolken, het vee verzorgd, maaltijden gereedgemaakt.
Ook enkele beroepen waren bij de zondagsarbeid betrokken:
verpleegster, politieman, veearts, huisdokter en brandwacht bij
voorbeeld kenden op gezette tijden zondagsarbeid.
Maar in het algemeen kon men genieten van een vrije zondag.
In de geschiedenis is wel eens geprobeerd de zondag en andere
christelijke tradities op te ruimen, maar de zondag heeft zich
als rustdag steeds hardnekkig gehandhaafd.
De wijze waarop men deze dag benutte en vierde mocht ver
schillen, al naar godsdienstige en locale geaardheid: het werk
stond stil en de fabrieken draaiden niet door.
Velen bleven die dag in de kring van familie, dichtbij huis of in
de buurt van hun dorp of stad. Men ging naar de kerk of gaf
zich over aan allerlei huiselijke genoegens.
Dat er thans van verschillende kan
ten bezinning gevraagd wordt met
betrekking tot de zondag en de zon
dagsheiliging, vooral in Protestants-
christelijke kring, is niet zo verwon
derlijk.
Immers, in vergelijking tot bijv. der
tig. veertig jaren geleden, heeft de
arbeid op zondag in verschillende
vormen zijn intrede gedaan. Hierdoor
wordt voor velen de zondagsbeleving,
de zondagsrust en zondagsheiliging
anders.
Dat hier een probleem ligt wordt wel
duidelijk uit het rapport van het
Christelijk Nationaal Vakverbond,
dat enige maanden geleden versche
nen is en dat als, concept door de So
ciaal-ethische commissie van het C.
N.V. ter overweging en bezinning
over het onderwerp „Zondag en Zon
dagsheiliging" is aangeboden. Al is
dit rapport met nadruk niet de
standpuntbepaling van het C.N.V.,
hieruit komt toch wel duidelijk naar
voren hoe in Protestants-christelijke
kringen deze problematiek gevoeld
wordt.
Het Convent der Christelijk-sociale
organisaties, waarin opgenomen zijn
het Verbond van Prot. Christel.
Werkgevers, Nederlandse Chr. Boe
ren- en Tuindersbond, Christelijko
Middenstandsbond en het Chr. Nat.
Vakverbond, vond althans voldoende
aanleiding dit, rapport op een Predi
kanten Conferentie in bespreking te
geven. Hoezeer zondag en zondags
arbeid een probleem zijn, bleek wel
uit de bijzonder grote belangstelling
op de conferentie die dezer dagen op
„Woudschoten" te Zeist gehouden
werd.
Uit bijkans alle Kerken in Nederland
waren predikanten uit vele delen vari
ons land aanwezig. Uit de discussies
is wel gebleken hoezeer het gelaat
van Nederland in enkele tientallen
jaren veranderd is door o.a. de in
dustrialisatie, die steeds verder
schrijdt. Dat er aan de zondag en de
traditionele zondagsviering getornd
wordt, is zonder meer duidelijk.
Recreatie
Gaat U maar eens op een mooie
zondag langs één van de hoofd
verkeerswegen in Nederland
Japanse soldaat
gaf zich over
Op het eiland Guam in de Stille
Oceaan is nog een Japanse soldaat
gevonden die in de jungle bezig
was met de Tweede Wereldoorlog.
De man gaf zich zonder meer
over, nadat hij ontdekt was door
een immigratiecommissie. Hij be
vindt zich nu in een Amerikaans
marinehospitaal, waar zich ook
zijn medestrijder bevindt die zich
een week geleden overgaf.
staan. Dan weet U hoezeer de
zondag door de tienduizenden uit
de grote centra en woonconglome-
raten gebruikt wordt om recreatie
te zoeken, op tientallen kilometers
van de huizenzeeën verwijderd.
Wat een zondagsarbeid brengt de
ze moderne wijze van recreatie al
niet mee! Benzinestations en ga
rages, tocringcarondernemingen
en café's hebben personeel aan
het werk; eenvoudige patates fri
teskramen zowel als de duurste
hotels moeten hun klanten en gas
ten kunnen bedienen, de verkeers
politie is soms de wanhoop nabij
door de verkeerskluwen die de ve
le duizenden op de weg veroorza
ken.
Het een staat met het ander in ver
band.
Door de stromen binnenlandse- en
buitenlandse toeristen ontstaat weer
de behoefte winkels open te houden.
Al deze factoren brengen aan velen,
die vroeger van een rustige zondag
konden genieten, arbeid.
Zondagsarbeid.
Was vroeger de zondagsarbeid voor
namelijk beperkt tot de agrarische
sector en was in de industrie zon
dagsarbeid vaak slechts enkele uren
nodig in verband met reparatie of
om bederf tegen te gaan (zuivelfa
brieken) thans heeft de industriële
ontwikkeling het zo geleid dat niet
alleen technisch noodzakelijke, maar
ook normale werkzaamheden moeten
kunnen doorgaan.
In de fabrieken zijn immers voor
miljoenen aan dure machines geïn-
j vesteerd. De concurrentie dwingt een
zo intensief mogelijk gebruik te ma
ken van het machinepark, dat door
de fabelachtig snelle technische ont
wikkeling al spoedig verouderd is.
Steeds sterker is de zuiging die van
deze machines uitgaat om ze ook op
zondag ih gebruik te houden. Het be
tekent immers een goedkoper eind-
produkt en snellere afschrijving. Een
stukje welvaart van ons allen is hier
mee gemoeid.
Bovendien: sommige produkten laten
geen onderbreking van het produk-
tieproces toe. Als de machines op
zondag stil zouden staan, betekent
dit dat wij van de vervaardiging van
bepaalde produkten moeten afzien.
Maar we hebben ze in onze tijd no
dig. Dan maar uit het buitenland in
voeren? Naast kostbare deviezen be
tekent dat .echter weer dat wij de
mensen in het buitenland wel op zon
dag aan het werk zetten. Wil men
anderen laten doen, wat men zelf
niet wenst?
Voor velen was het al heel spoedig
duidelijk dat men met de traditio
nele opvattingen over de zondag
heden niet verder komt.
Maar hoe staat het dan met het
gebod Gods over de Sabbatsvïe-
ring?
Is de zondag een verplaatste sab
bat? Hoe zit bet met de heiliging
van de zondag?
In het algemeen was men het er
wel over eens, dat de zondag geen
verplaatste sabbat is. Maar kan
men dan de arbeid in de vol-con-
tiiiU bedrijven dus ook op zon
dag aanraden Bevordert de
zondagsarbeid het welzijn van de
mens
De heer W. Bakker, hoofd van de af
deling personeelszaken van de Hoog
ovens te Vclzen, sprak vanuit zijn
dertigjarige ervaring. Omdat de na
tuur geen zondag kent en de mens
door zijn technische vermogens de
natuur wil beheersen, moet er 's zon
dags gegeten worden. Electra, gas,
water wórden aangevoerd. Dat houdt
arbeid, ook op zondag, in. In de aard
van de ontwikkeling zo betoogde
hij ligt het, dat op deze weg
voortgaande zondagsarbeid en ploe
gendiensten noodzakelijk zijn.
In de arbeiderswereld ook in de
confessionele achtte hij zondags
arbeid reeds geaccepteerd, mede door
een hogere beloning en kortere werk
tijd.
In het algemeen verzet men zich niet
tegen de vol-eontinudienst.
De beschouwingen die velen geven
over de zondagsarbeid komen niet
overeen m'et de gevoelens die de ar
beiders hebben, oordeelde de Heer
Bakker.
Gesprek
Hij deed een beroep op de Kerken en
kerkelijke organisaties tot een se
rieus gesprek met het bedrijfsleven
to komen. Het kerkelijke leven zal in
Ter gelegenheid van het vijfde we-
reldbosbouivcongres vwn de Verenig
de Naties, dat in augustus in Wash
ington zal beginnenheeft de postad
ministratie van de V. N. een herden
kingszegel laten ontwerpen, welke in
twee waarden 4. en 8 c. ver
kocht zal worden. De zegels zijn een
ontwerp van de Deense kunstenaar
O. Hamman, Zij worden gedrukt in
Japan en zijn uitgevoerd in vele
kleuren.
De Italiaanse Fiat-fabrieken hebben
het bekende wegluisjede 500, om
getoverd in een alleszins aantrekke
lijk vierzitter/combinatiewagentje,
dat of vier personen met hun bagage
of een chauffeur met 200 kg vracht
kan vervoeren. De motor is van een
nieuw, plat, type en ontwikkeld 17,5
p.k., hetgeen voldoende is de „500"
een top van 90 km/u, te geven. Ook
bij dit model zit de krachtbron ach-
teeraan.
in de continu-bedrijven rekening
zijn ritme veel meer met de arbeiders
moeten houden. Wel zou beperking
van zondagsarbeid door middel van
verder gaande automatisering wel
licht mogelijk zijn.
Dat dit referaat uitvoerige stof tot
discussies gaf, laat zich wel begrij
pen. Ds. E. de Vries, één van de sa
menstellers van het rapport, er van
uitgaande dat de zondagsarbeid ons
in aanraking brengt met de vraag
welke betekenis de boodschap van
het Koninkrijk Gods heeft voor de
stilering van het leven en het vraag
stuk van de arbeid, betoogde dat de
ze arbeid bezien moet worden vanuit
het geheel der prediking en het zoe
ken van het Rijk Gods.
Het gaat om het Heer-zijn van Chris
tus en het wei-zijn van de mens.
Alle zondagsarbeid die tot het wel
zijn van de gemeenschap noodzake
lijk is moet verricht, daarentegen
moet alle zondagsarbeid die dit wel
zijn en het Heer-zijn aantast afgewe
zen worden.
De zondag is immers ingevoerd om
de gemeenschap met de Heer en met
elkander in de gemeente mogelijk te
maken.
De zondag is het feest van de Be
vrijding. Men kan niet alle zon
dagsarbeid afwijzen. Maar de
noodzakelijkheid moet worden
aangetoond en de beslissing over
eventuele invoering moet in ge
meenschappelijk overleg plaats
vinden. Algemene zondagsarbeid
tast de grote zegen van de zondag
aan.
Indien iemand meent in per
soonlijke beslissing zondagsar
beid te moeten weigeren, dan zal
hij bij cvèntueel ontslag als
onvrijwillig werkloos moeten wor
den beschouwd.
De recreatie moet niet staan in het
teken van: Dat mag wel en dat niet,
maar in het teken van de Bevrijding-
naastenliefde-gerechtigheid in gebon
denheid aan Christus.
Deze conferentie heeft geen oplossing
gegeven. Maar het. grote nut van de
ze bezinning is geweest dat velen aan
het denken gaan. Immers omdat Ne
derland industrialiseert, geïsoleerde
streken Vaak plotseling voor vele
problemen worden gesteld met be
trekking tot zondag en zondagsar
beid, kan men uiterst dankbaar zijn
dat dit rapport in bespreking is ge
weest.
Want lioe men ooit over deze dingen
denkt: de zondag is een grote zegen
die maar al te vaak als iets heel van
zelfsprekends wordt aanvaard.
Een ieder die de geestelijke en licha
melijke gezondheid van het Neder
landse volk ter harte gaat, zal er
goed aan doen, tenminste kennis te
nemen van deze boeiende, maar moei
lijke materie.
HOOG EN LAAG WATER
Vlissingen
Terneuzen
Hansweert
Zierikzee
Wemeldinge
uur meter
nap
3.37 2.15
4.04 2.29
4.46 2.40
5.09 1.57
uur meter
nap
15.58 2.02
16.28 2.17
17.08 2.31
17.20 1.45
1.87 17.50 1.72
uur meter
nap
9.57 1.95
10.26 2.12
11.03 2.25
10.41 1.57
10.59 1.79
uur meter
nap
22.23 2.02
22.52 2.18
23.26 2.32
23.04 1.68
23.22 1.88
RAPPORT VAN WESTDUITSE RECHTEN
Materiële begeerte
een van de oorzaken
In een rapport, dat de Westduitse
rechter Middcndorff in opdracht van
hot tweede congres der Verenigde
Naties voor het tegengaan van de
misdaad en de behandeling van mis
dadigers heeft opgesteld, wordt ver
meld dat 47 procent van de zwaarste
misdaden in de Verenigde Staten
wordt begaan door jeugdige lieden.
Een vijfde gedeelte der volwassen
Amerikanen bezit een strafregister.
Het congres za lin augustnus a.s. te
houden vergaderen.
In het rapport wordt medegedeeld
dat de jeugdmisdadigheid in de mees
te landen ter wereld toeneemt.
„In Engeland zijn het de „Teddy
boys", in Frankrijk de „blousons
noirs", in West-Duitsland de „Halb-
starken", in Italië de „vitelloni", in
Australië en Nieuw-Zeeland de „bod
Weer kort geding over
girorekening De Waarheid
Op 30 mei dient voor de president
van de rechtbank te Amsterdam,
mr. U. W. H, Stheeraan, opnieuw 'n
kort geding van de stichting
BEPENAKde uitgeefster van het
communistische dagblad „De Waar
heid"contra het dagelijks bestuur
van de Eenheid Vakcentrale
Mr. M. R. Proper, die de belangen
van de BEPENAK behartigt,
vraagt ophefing van het beslag, dat
de EVC ten tweede male op haar
girorekening heeft laten leggen van
wege een vordering van plus minus
30.000 g-ulden, daterend uit 1950. Het
tweede beslag geschiedde onmiddel
lijk na de opheffing door mr.
Stheeman van het eerste beslag. Bij
de behandeling in kort geding van
dat eerste beslag bleek dat de CV
persorganen, die in 1950 uitgeefster
was van de Waarheid, in september
1959 wel haar bezittingen aan de
stichting BEPENAK heeft overge
dragen maar niet de schulden.
Het saldo van de nu al zes weken
geblokkeerde girorekeningen is in
middels van 13.000 tot 18.000 gulden
opgelopen.
Nieuwe golf van verzet in
communistisch China
Het Nationalistisch-Chinese persbu
reau meldt uit Hongkong dat er op
het ogenblik een nieuwe golf van ver
zet tegen het systeem der comunes
over communistisch China slaat. In
minstens 15 steden en dorpen zou het
tot relletjes zijn gekomen.
Ontevreden boeren zouden uit pro
test tegen het comune-systeem over-
gegaan zijn tot „sabotage, brand
stichting, staking, roof on moord".
Het bericht, dat door alle grote bla
den in Hongkong is overgenomen,
geeft echter niet veel nadere bijzon
derheden. Slechts één voorbeeld
wordt genoemd. Zo zouden boeren
uit Swatovv provincie Kwangtoeng
de provinciale bureaus bestormd
hebben en het meubilair kort cn klein
geslagen hebben. Troepen zouden de
orde hersteld hebben.
Jongeman maakte zich
ongeschikt voor dienst
Tot een gevangenisstraf van zes we
ken en ontslag uit militaire dienst
zonder ontzetting uit het reciit bij de
militaire macht to dienen, heeft de
krijgsraad te Arnhem gistermiddag
veroordeeld de 21-jarige dienstplich
tige soldaat E. K., die zich in januari
van dit jaar opzettelijk voor de
dienst ongeschikt liet maken door een
kameraad met; een strijkijzer op
zijn voet te laten slaan.
Deze kneuzing kwam dusdanig' aan.
dat K. inderdaad voor enige tijd werd
vrijgesteld van lopende en staande
dienst. Doordat er over geroddeld
werd, kwam het delict, dat naar de
auditeur-militair zei, maar spora
disch voorkomt, uit. De auditeur had
een. gevangenisstraf van vier maan
den gevorderd.
Dit jaar zijn reeds meer dan 50.000
Oostduitsers naar West-Berlijn gevlucht.
Vorig jaar werd dit cijfer pas op 24 juli
bereikt. Het grote aantal is o.a. te wijten
aan de geforceerde collectivisatie van de
Oostduitse landbouw.
gies" en de „widgies" (deze laatsten
zijn meisjes), in de Sowjet-Unie en
Polen de „straatschenders" in Zuid-
Afrika de „Tsotsis" en in Japan de
„mambo boys", die van zich doen
spreken.
Hun optreden bestaat vooral uit het
vormen van elkander onderling be
strijdende benden, het stelen van au
to's, overtredingen van de verkeers
regels, vandalisme, seksuele misdrij
ven, alcoholmisbruik en het gebruik
van verdovende middelen, aldus Mid-
dendorffs rapport.
Als oorzaken voor deze in vrijwel de
gehele wereld toenemende jeugdmis
dadigheid noemt het rapport: mate
riële begeerte, bet ontbreken van een
„zaak", waaraan de jougcl zijn geest
drift cn ingeschapen agressiviteit
kan wijden, ontbinding van het ge
zinsleven, onvoldoende handhaving
van het ouderlijk gezag en de z.g.
„vooruitstrevende opvoeding".
(Advertentie)
'Miljoenen moderne vrouwen^
voelen zich met o.b.tampons]
veilig - altijd en overal! k
Want de o.b.-methode is beter
om de volgende redenen:
o.b. geeft Onmerkbare Bescherming
o.b. tampons, inwendig gedragen, voelt
men niet, merkt men niet,ziet men niet.
Gemakkelijke toepassing:
Bij o.b. tampons heeft men geen schuit-
koker nodig. Men kan ze meenemen in
het kleinste tasje en na gebruik onge
merkt wegdoen.
Volkomen bewegingsvrijheid:
Niet langer gehinderd door gordel,
zwachtel of spelden, kunt u gewoon
alles blijven doen: sport, fietsen, dan
sen, uitgaan, baden enz.
Onopvallend
o.b. tampons kunnen zich niet aftekenen
onder dunne, nauwsluitende kleding of
badpak.
Absoluut safe:
Men voelt zich overal en onderalteom-
standigheden veilig beschermd.
Medisch verantwoord;
Wetenschappelijk onderzoek in Ame
rika en vele Europese landen heeft aan
getoond, dat de o.b. methode aart alls
eisen van de moderne hygiëne voldoet.
tampons
de moderne hygiëne
Por pakje van 10 tampons
voldoende voor maandelijks gebruik, 5
Normaal f 1.-, Speciaal I 1.25
I m m m m «"Hierlangs uitknippen"m
Aan Drogerijen Mij., Mijdrecht
Gsüeve mij te zanden, gratis en francs
I uw brochure met proelpakjeo.b.tampons' j
I Naamj
Adres
8 Woonplaats
FEUILLETON
LILIAN AYE
„Het spijt me", zei ze, zich weer tot
Ènderlein wendend, maar bezoek bij
juffrouw Simon is nóg verboden".
„Maar, ik weet, dat ze mij spreken
wil", riep Endcriein. „Vannacht ben
ik hier ook al geweest! U kunt me
toch niet voor de tweede maal weg
sturen".
„Het spijt me inderdaad heel erg",
hernam de verpleegster met een kal
merend gebaar, „maar dr. Winter
heeft het verbod persoonlijk mede
gedeeld".
„Dr. Winter?" vroeg Ènderlein, ter
wijl hij haar verbluft aanstaarde.
„Ja".
Ènderlein was eensklaps aan een
ware chaos van elkaar kruisende en
verdringende gedachten ten prooi,
zodat hij eerst na enkele ogenblikken
wist wat hem te doen stond. ,„Wilt
U dan alstublieft dr. Winter vragen,
zuster, of ik hem even zou kunnen
spreken?" verzocht hij. Hij had geen
flauw idee waartoe zulk een gesprek
zou leiden, maar hij wilde naar Fe-
licitas en was bereid de rest op de
koop toe te nemen.
..Dat zal niet gaan", antwoordde de
verpleegster, na een register te heb
ben geraadpleegd. „Dr. Winter is nu
op ziekenbezoek".
„Dan wacht ik wel".
De verpleegster wilde juist te kennen
geven, dat dit niet veel zou baten,
toen hoofdverpleegster Inge naar be
neden kwam en het kamertje binnen
trad. Daarom zei ze louter voor de
goede orde: „Zuster Inge, deze me
neer zou graag dr. Winter even wil
len spreken, 't gaat 0111 de patiënte
op kamer 12".
„Is U familie van haar?" vroeg de
hoofdverpleegster Ènderlein want ze
herinnerde zich, dat de hachtver-
pleegster haar verteld had van een
man, die de patiënte in kwestie had
willen bezoeken.
,Neen, maar een goede vriend".
Hoofdverpleegster Inge dacht even
na, vroeg onder de hand de dienst
doende zuster een inlichting en zei
tenslotte, terwijl ze zich gereed
maakte heen te gaan: „Wilt U mis
schien een ogenblik wachten? Tk zal
het dr. Winter vragen. Hoe is uw
naam, zei U?"
.Ènderlein".
Enkele minuten later ging de huis
telefoon. De verpleegster nam het
toestel van de haak en Ènderlein
hoorde enige voor hem niet ver
staanbare woorden. Toen het korte
gesprek was afgelopen, kreeg hij de
boodschap: „Dr. Winter verwacht
U. Gindse trap op, alstublieft",
voegde zij eraan toe met een wenk
naar de grote trap, „en dan tweede
verdieping".
„Dank U zeer!" antwoordde Ènder
lein, die onmiddellijk haar aanwij
zingen volgde.
Robert Winter kwam hem boven,
in de tweede afdeling, tegemoet.
„Het spijt me", zei hij, „dat we elk
aar als oude buren onder deze om
standigheden ontmoeten. De hoofd
verpleegster heeft me verteld dat U
hier vannacht ook al geweest is!"
Terwijl hij Enderleins kille, ietwat
klamme hand drukte, keek hij hem
snel maar onopvallend aan. Die
vluchtige blik was voldoende om
hem te doen begrijpen, hoe de man
eraan toe was en daaruit de voor de
hand liggende conclusie te trekken.
„Gaat U maar mee", zei hij vriende-
lijlï,
„Hoe is het met haar?" vroeg Èn
derlein.
„Och, naar omstandigheden
„Zou ze er bovenop komen?"
Dr, Winter gaf op die vraag geen
direct antwoord. „Tja", zei hij, „ze
is niet bepaald een van do sterksten.
En blijkbaar is ze nogal verzwakt,
niet alleen door wat nu is gebeurd".
Endcriein drukte zijn hoed, die hij
in de hand droeg, krampachtig sa
men. Hij had begrepen wat Robert
bedoelde en wist niet wat hij daarop
zou zeggen. Slechts één gedachte be
zielde hem. „Ik mag haar niet ver
raden". Wét hij niet verraden mocht
wist hij zelf niet precies, 't Ging
hem er alleen om, Felicitas te be
schermen, haar te verdédigen alsof
hij een ridder uit de middeleeuwen
was!
Van zijn kant dacht Robert: „De
arme kerel is haar slaaf, ik zal niets
uit hem krijgen. Toch moet ik het
proberen, want het kan nog dagen
duren voor ik die juffrouw Simon
aan de tand mag voelen! Dus moet
ik wel trachten iets van hem te
vernemen: bovendien kan hij haar
misschien helpen".
„Schikt het U, dat wij even naar
mijn kamer gaan?" vroeg hij dus
„Dat... dat spreekt vanzelf" bracht
Enderleir. er min of meer stotterend
uit.
Robert deed de deur van bet dok-
tersvertrek open en liet zijn gast
voorgaan. Toen begaf hij zich met
hem naar do kamer ernaast.
Nadat beiden hadden plaatsgeno
men, zei hij: „Ik spreek nu uitslui
tend als medicus. Indien juffrouw
Simon er bovenop komt, moet ze
naar een speciale inrichting voor
morfinisten. Als ze na het verblijf
daar weer in haar oude kwaal ver
valt, verkort zo haar leven. Ze staat1
zéér wankel... en heeft daarom uw
hulp nodig! U moet ervoor zorgen,
dat ze niet weer begint: met andere
woorden: U moet do bron waaruit
ze die middelen betrekt, eens en
voor al verstoppen. Te oordelen naar
alle symptomen is 2e er al een paai'
jaar aan verslaafd. Weet U wat dat
betekent Een langzame, geleide
lijke verlamming en later totale
vernietiging van haar organen, ge
volgd door iets, dat nog ontzetten
der is: volslagen krankzinnigheid.
Bij de een gaat het vlugger dan bij
de ander, maar het gebeurt. En zijn
morfinisten, die er uit zichzelf mee
ophouden, maar de meesten zijn
daartoe niet in staat. Op de een of
andere dag zijn ze dan geruïneerd,
want U weet, dat het goedje geld
kost. Dan zetten ze 't op haren en
snaren, om nieuwe bronnen aan te
boren meestal langs illegale, dus
misdadige weg. Misschien begrijpt
U, wat ik bedoel
Terwijl Robert dit alles uiteenzette,
was Ènderlein ten prooi aan een
reeks pijnlijke herinneringen, alle
maal verschillend, maar in wezen
hetzelfde. Ènderlein, die geld van de
bank kwam halen, Ènderlein in een
lokaliteit waar verboden waar te
koop was; daarna met een doosje
kleine ampullen op weg naar Felici
tas, Een spelletje, dat zich bijna
vier jaar lang telkens had herhaald.
Toen er geen tegoed bij de bank
meer was, nam hij hypotheken op
zijn huis, probeerde het nog in ei
gendom te houden, verkocht het ten
slotte, omdat Felicitas dreigde, dat
ze hem zou verlaten. Nog somberder
herinneringen volgden: Ènderlein
speelde, verloor en won. maar in het
laatste gevaL steeds weer hetzelfde:
een hand. die bankbiljetten van
hem aannam en in ruil daarvoor
kleine ampullen gaf. Geld, hand.
ampullenaltijd die noodlottige
volgorde.
„Waar krijgt ze de morfine van
daan?" vroeg dr. Winter.
Endcriein brak het koude zweet uit.
Hij verging letterlijk van angst. .„Ik
weet het niet", zei hij bevend.
De dokter begreep, dat hij loog',
maar ook dat verder vragen doel
loos zou zijn.
Uit do tuin klonken stemmen. Daai'
waren patiënten, die aan de arm
van een verpleegster opnieuw leer
den lopen. Opeens een parelende
lach, dan een stem en vervolgens
moeizame, "slepende schreden.
Robert keek Endcriein onderzoekend
aan en herinnerde zich plotseling
hij wist niet waarom het to
neeltje op z'n terras een paar dagen
geleden, toen hij de man bezig had
gezien met het begieten van zijn
bloemen. Vergiste hij zich of was
er reeds sindsdien iéts in zijn leven
veranderd? Sinds die avond, dat hij,
Robert, zijn vrouw de komst van hét
echtpaar Saalheim had aangekon
digd en Lars zich zo zonderling had
gedragen.
Snel zijn wat vochtig geworden ge
zicht afvegend, zei dr. Winter, om
aan 't gesprek een einde te maken:
„En nu zou U zeker graag juffrouw
Simon even bezoeken? Goed, maar
niet langer dan vijf minuten".
(Wordt vervolgd)
