PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
BILT
DIENSTTIJD ZAL WORDEN VERKORT
Vloedgolven raasden
over Japanse kust
Slot Moermond te Renesse als
een industrieel „Nijenrode"
Defensieplafond met 200 miljoen verhoogd
BINNENKORT WERVINGSCAMPAGNE VOOR
CONTRACTANTEN EN NADIENENDEN
203e jaargang - no. 122
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie P. van de Velde en P. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur W. Leertouwer.
Adjunct-noofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 66 cent per
week. 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. bosse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Woensdag 25 mei 1960
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
mm. Minlm. p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
25 cent per regel met een minimum
van 1.25. „Brieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: Vusslngen Walstr. 68-60. tel. 2355 4 lijnen (b.g.g
of 3546); Middelburg, Markt 51, tel. 3841; Goes, Grote Markt 2, tel. 4254 (b.g.g. adv. 2234); Oost burg, G. P. de Pauwstr. 9, tel. 20; Temeuzen, Brouwerijstraat 2, Zlerikzee, red. tel. 2425. adm. tel. 2094.
(Van onze Haagse redactie)
Na langdurig beraadslagen in het kabinet heeft
de regering in een vandaag gepubliceerde defen
sienota een nieuw drie-jarenplan voor de de
fensie-financiering bekendgemaakt, waarvan
het voornaamste nieuws is dat de begrotingsuit
gaven met 200 miljoen gulden per jaar zullen
worden verhoogd in vergelijking met 1960.
Om aan de defensieplannen in hoofdzaak be
staande uit vervanging en vernieuwing van ma
terieel bij de drie krijgsmachten, en het treffen
van maatregelen ter verbetering van de perso
neelsvoorziening vooral bij land- en luchtmacht
uitvoering te kunnen geven, is het namelijk
noodzakelijk gebleken dat voor de jaren 1961
tot en met 1963 een begrotingsplafond van
1850 miljoen per jaar beschikbaar moet zijn.
Het defensieplafond voor 1960 was reeds vast
gesteld op ruim 1650 miljoen.
De minister van defensie is van plan de diensttijd (duur
der eerste oefening voor dienstplichtigen van land- en
luchtmacht) te verkorten. Dit kan evenwel pas geschie
den nadat enkele eerder te nemen maatregelen him
vruchten hebben afgeworpen. Een en ander wordt ge
organiseerd naar aanleiding van het rapport van de
commissie „werkelijke diensttijd dienstplichtigen",
meer bekend als de „commissie van Voorst tot Voorst".
Het streven van de minister is er na dit rapport op
gericht de diensttijd bij land- en luchtmacht te verkor
ten door:
Het jaarlijks contingent dienstplichtigen te vergroten
door beperking van het verlenen van het aantal vrij
stellingen.
Dienstplichtigen in de legerorganisaties te vervangen
door op zes-jarige contracten vrijwillig dienende mili
tairen, zogenaamde „contractanten".
De werving van „nadienenden" te stimuleren. Onder
nadienenden worden verstaan zij, die hun eerste oefe
ning hebben volbracht, maar op basis van vrijwilligheid
een contract tekenen teneinde langer een militaire func
tie te blijven vervullen.
Voorwaarden voor contractanten
worden verbeterd
De commissie-Van Voorst tot Voorst had geconcludeerd dat de drie krijgs
machtdelen, maar vooral land- en luchtmacht, niet voldoen aan de eisen,
die men er redelijkerwijs aan mag stellen en dat deze onvolkomenheden
vooral werden veroorzaakt door het tekort aan personeel. Een tekort,
aldus de commissie, waarin voor alles moet worden voorzien.
Tot werving van de contractanten zal de minister pas overgaan, indien
hun voorwaarden kunnen worden geboden die adequaat worden geacht
aan condities die voor het particuliere bedrijfsleven gelden. Deze voor
waarden mogen echter in geen geval gunstiger komen te liggen dan die
van het beroepspersoneel.
De werving van contractanten en nadienenden zal op 1 januari 1961 in
gaan, maar reeds in de loop van 1960 zal een zo breed mogelijk opgezette
voorlichtings- en wervingscampagne worden gevoerd. De voorwaarden,
vergelijkbaar met die van het bedrijfsleven, verwacht de minister dus
blijkbaar dit jaar nog te kunnen scheppen.
1957 tot en met 1960 in totaal
900 miljoen in de komende jaren
zullen worden besteed, terwijl niet
het gehele bedrag dat aan begro-
tingsgclden in de jaren 1961 tot en
met 1963 beschikbaar komt, ook in
die jaren zal worden uitbetaald. Er
moet rekening mee worden gehouden
Het verloop van het beroeps, en se-
miberoepspersoneel is kennelijk der
mate groot dat. maatregelen ontwor
pen moesten worden om dit verloop
tot normale proporties terug te bren
gen.
De maatregelen liggen in hoofdzaak
op het vlak van verbetering der ar
beidsvoorwaarden betere sala
riëring en meer aandacht voor het
huisvestingsprobleem alsmede op
het gebied van verruiming der bevor
deringsmogelijkheden en het verle
nen van opleidingsfaciliteiten.
Defensiefinanciering
Dc werkelijke kasuitgaven zullen
niet met de voor de defensie-finan
ciering nodig geachte bedragen over
eenkomen, omdat enerzijds niet-uit-
gegeven gelden van de begrotingen
Misdaad
Nederland is in de laatste weken
opgeschrikt door drie afschu
welijke misdaden, waarvan er
twee werden gepleegd door lieden,
die onder toezicht van de regering
waren gesteld als geestelijk gestoor
de misdadigers. De derde afschuwe
lijke misdaad werd gepleegd door
een man, die weliswaar niet onder
toezicht stond maar die toch wel in
de groep van de ge J-
misaadigers thuishi
Iets van toevalligheid schuilt er
uiteraard wel in dit samenvallen
van deze misdaden en men moet
zich dus niet al te zeer laten veront
rusten.
Angst is ook in dit geval een slechte
raadgeefster, al kan net nooit kwaad,
wanneer ouders hun kinderen nog eens
extra waarschuwen tegen velerlei
gevaren, en wanneer iedere volwas
sene de nodige voorzichtigheid be
tracht bij het aanknopen van rela
ties met onbekende personen.
Schuift men de overdreven angst
terzijde als ongewenst, dan nog
echter blijft er een verschijnsel
over, dat ernstig aandacht verdient.
Helemaal toevallig is namelijk de op
eenstapeling van droeve gebeurtenis
sen niet. Die opeenstapeling kan ge
zien worden als een betreurenswaar
dig bij-verschijnsel van de humani
taire houding, die in Nederland te
genover psychopaten wordt aange
nomen.
In het verleden verdwenen deze psy-
chopatische misdadigers gewoonlijk
reeds in hun jeugd naar strafgestich-
ten en later werden ze vaste gevan
genisklanten. Hun strafregister
groeide zo sterk, dat ze meer in de
gevangenis dan daarbuiten leefden
en uiteindelijk tot maatschappelijk
wrakhout werden.
Men is toen in kringen, die zich
met de psychopatenzorg bezig
hielden, tot de conclusie geko
men, dat er voor de misdadige psy
chopaten iets gedaan moest worden.
Dat „iets" moest dan zijn een vorm
van verpleging anders dan op
name in een gevangenis waardoor
deze mensen beter geschikt gemaakt
werden voor het leven in de vrije
maatschappij, of althans nog een
kans kregen om zich geleidelijk bij
de vrije samenleving aan te passen.
Experimenten met die vrije verple
ging zijn thans nog gaande in Ne-
(Zie slot pag. 3 kol. 1)
Negen Amerikanen uit
O.-Duitsland vandaag terug
De negen Amerikanen, die sinds hun
vliegtuig vier dagen geleden in
Oost-Duitsland werd gedwongen te
landen, door de Russen werden vast
gehouden, zullen vandaag worden
vrijgelaten, aldus een mededeling van
het Amerikaanse legerhoofdkwartier
in Berlijn.
De Russen leverden de Amerikanen
over aan leden van de Amerikaanse
militaire verbindingsmissie die van
Potsdam naar het Oostduitse dorp
waar het vliegtuig was geland, waren
gereisd.
Êen woordvoerder van het Ameri
kaanse leger deelde mede, dat het
vliegtuig, een C-47 èn de negen
Amerikanen vandaag van een akker
bij het dorp Grevesmuehlen, 30 km
ten noorden van Schwerin, naar de
Amerikaanse luchtbasis in Wiesba
den, zullen vertrekken.
Het toestel bleek niet beschadigd te
zijn en kon gisteravond reeds ver
trekken, als het weer er niet te
slecht voor was geweest.
dat de werkelijke uitgaven in 1961
omstreeks 1950 a 2000 miljoen gul
den zullen bedragen, al zegt de nota
dit niet.
De defensiepost op de begroting, die
voor 1960 3.9 procent van het ge
raamd bruto nationaal produkt (f 42
miljard) beliep, zal in 1960 (bij 44
(Zie slot pag. 3 kol. 2)
Geleide wapens
voor alle drie
krijgsmachtdelen
(Van onze Haagse redactie)
In de vandaag verschenen defensie
nota zegt minister Visser dat thans
een periode is aangebroken waarin
bij alle drie de krijgsmachtdelen, Ko
ninklijke Landmacht, - Marine en
-Luchtmacht raketten en geleide wa-
Sens hun intrede doen. Deze en an-
ere aanpasingen aan de technische
evolutie zullen in de komende drie
jaren merkbaar invloed op de orga
nisatie, wapening en uitrusting van
de drie krijgsmachtdelen uitoefenen.
De organisatorische samenstelling
en materiële uitrusting zijn zo zuiver
mogelijk afgestemd op de voor ieder
der drie krijgsmachtdelen weggeleg
de taak in en buiten NAVO-verband,
aldus de minister van defensie.
t De leider van de socialistische oppo
sitie in Finland, oud-minister Simonen,
is door een rechtbank te Helsinki schul
dig bevonden aan „administratieve on
achtzaamheid", waardoor in 1957 tijdens
zijn ministerschap een staatsbouwonder-
neming voor de staat en de hoofdstad een
verlies van in totaal ongeveer 3,4 mil
joen gulden opleverde. Simonen werd
veroordeeld tot een boete van 180.000
Finse marleen (omstreeks 2000 gulden).
Een andere regeringsfunctionaris kreeg
een boete van 675 gulden.
IN CHILI 900 MENSEN OMGEKOMEN
Reeds 800 doden gemeld
Reusachtige vloedgolven, die na de aardbeving in Chili over de Stille
Oceaan kwamen aangeraasd, zijn dinsdagmorgen vroeg over Japans oost
kust geslagen en hebben een geweldige ravage aangericht in de kuststeden
en dorpen. Er zouden al 800 doden en vermisten zijn en volgens de laatste
berichten staau er naar schatting 6000 huizen blank.
Ruim 26000 politiemannen, brand
weerlieden en militairen zijn bij het
reddingswerk ingeschakeld. Ameri
kaanse helikopters ajn onderweg
naar de getroffen gebieden en het
Rode Kruis zendt levens- en genees
middelen. De vloedgolven, die in Ja
pan „Tsoenami" worden genoemd,
hebben honderden schepen losgesla
gen of beschadigd huizen vernield en
het weg- en spoorverkeer ontwricht.
Minstens 20.000 vluchtelingen
trachten veiliger oorden te berei
ken. Duizenden inwoners van Sjio-
gama in Noord-Japan hebben de
wijk genomen naar de heuvels in
de omgeving van de stad. Bij deze
massale vlucht zijn verscheidene
vrouwen en kinderen onder de
voet geraakt.
Op een plek in het noorden van het
land kon men huizen en vissersboten
zien op 1 km afstand van de kust.
Zij waren door het woendende wa
ter het land binnengesleurd.
Piloten van vliegtuigen, die boven
Onagawa en Sjizoekawa, een gedeel
te van de Noordjapanse stad Sjioga-
ma, vlogen, hebben gemeld dat zij
niet anders hebben gezien dan resten
van vissersboten die honderden me
ters ver het land waren opgeworpen,
televisieantennes, die nog boven de
puinhopen van vernielde huizen uit
staken en andere tekens der verwoes
ting. Er was echter geen spoor van
menselijk of dierlijk leven meer te
bekennen.
In Sjikoezawa werd tweemaal het
waarschuwingssein voor vloedgolven
gegeven, doch de inwoners sloegen er
feen van beide malen acht op. Toen
et waarschuwingssein voor de derde
maal werd gegeven, rolden tevens de
vloedgolven aan. In vrijwel hetzelfde
ogenblik vochten honderden personen
temidden van honderden aan spaan
ders geslagen vissersboten, in het
woendende water voor hun leven.
In de plaats Kenenuma waren brand-
De Australische minister voor de
niet-autonome gebieden, Paul Has-
luck, is dinsdagochtend in Den Haag
met vertegenwoordigers van de Ne
derlandse regering besprekingen be
gonnen over Nieuw-Guinese bestuurs-
kwesties van gemeenschappelijk be
lang. V.l.n.r. op deze foto: Staats
secretaris mr. Bot, minister mr. E.
H. Toxopeus, de Australische ambas
sadeur, minister Easluck en minister
mr. J. M. A. H. Luns, die zijn gasten
op bijzonderheden van de conferen
tiezaal wijst.
Indonesische maatregel
tegen Nederlands aandeel
in ondernemingen
De Indonesische regering heeft aan
ondernemingen, die in Indonesië ten
dele werken met Nederlands kapitaal,
opgedragen, het overmaken of be
lenen van aandelen in Nederlands
bezit te beletten, aldus bericht „An-
tara".
De bedoeling van deze maatregel is,
te voorkomen, dat gezamenlijk Indo-
neslsch-Nederlandse ondernemingen
buiten de mogelijkheid van nationali
satie zullen vallen.
wecrauto's met. gillende sirenes on
derweg, om de inwoners te waarschu
wen. Doch toen de brandweerlieden
in het vage licht van de ochtendsche
mering reusachtige golven over het,
strand zagen aankomen, maakten zij
rechtsomkeert.
Tengevolge van de reeks aardschok-
ken, die het zuiden van Chili heb
ben geteisterd, zouden naar schatting
900 mensen om het leven zijn geko
men. Er zouden circa 15.000 gewon
den zijn en honderdduizenden daklo
zen. Dit zijn voorlopige cijfers.
In een gebied van 23.000 vierkan
te km treft men volledig verwoes
te steden, dorpen en gehuchten
aan. Volgens waarnemers biedt
dit gebied een aanblik alsof er een
reusachtige kernbom op terecht
is gekomen. Volgens het seismolo
gische instituut van Chili hebben
de schokken, die het gebied tussen
Concepcion en het eiland Chiloe
hebben getroffen, een enorme
kracht gehad, die slechts iets klei
ner was dan die van de aardbe
ving in San Francisco in 1906.
De vloedgolven hebben aan de Ame
rikaanse westkust, tussen het nabij
de Mexicaanse grens gelégen San
Diego en Crescent city, nabij Oregon,
voor miljoenen dollars schade aange
richt, pieren werden weggeslagen en
patrouilleboten hadden druk werk
met het in veiligheid brengen van
honderden kleine vaartuigen.
STICHTING IN ONDERHANDELING
Koningin Elizabeth van Engeland,
gefotografeerd op een grote tuin
bouwtentoonstelling in Londen. De
vorstin draagt hier een beigekleurige
„Duster"mantel met een opmerkelijk
hoedje van oranje voile met een
zwarte band.
Opleidingscentrum voor toekomstig
stafpersoneel van grote bedrijven
EVEN BUITEN RENESSE, daar waar het vlakke Schouwse
land ophoudt en de bosschages van de Westhoek beginnen, ligt
het slot „Moermond". Tussen 1229 en 1240 gesticht door Costijn
van Zierikzee, in 1297 op last van graaf Jan van Holland door
Wolfert van Borssele vernield, rond 1340 weer opgebouwd door
Aernoud van Haamstede, in de tijd van de Hoekse en Kabel-
jouwse twisten weer ten onder gegaan en in 1513 door Jacob
van Sherroitskercke „derde werf nieu" gemaakt. Ontelbare
malen is er aan het kasteeltje verbouwd, zijn er wijzigingen aan
gebracht. Zijn geschiedenis, rijk en bewogen is een apart hoofd
stuk in die van Schouwen. „Derde werf nieu", dat deed Jacob
van Sherroitskercke. Het moet wel een goede plaats zijn ge
weest
Nog altijd is het een goede plaats.
De wind is er zilt, omdat ae zee
zo dicht is. De wind is er goed,
omdat hij langs het groen van de
Westhoek strijkt, waarop de ven
sters van het kasteeltje zien. Een
ideale plaats
te werken.
„Moermond" zou bijvoorbeeld, nu het
wordt gerestaureerd, een prachtig
gelegen Zeeuws conferentieoord kun
nen zijn. Een wens, die bij de „Stich
ting Moermond", sinds "de oprich
ting in mei 1955 de beheerster van
het slot, zeker heeft geleefd. Maar
als zodanig zou het na alle kosten.
die worden gemaakt om „Moermond"
zijn oude luister te hergeven, geen
acceptabele exploitatievorm kunnen
worden gegeven.
Bestemming
Toch krijgt Moermond, en dat
is thans vrijwel zeker, een
waardige bestemming. Het
stichtingsbestuur voert onder
handelingen met een organisa
tie van grote bedrijven, die het
slot wil huren om er een insti
tuut te vestiging voor de scho
ling van „topfunctionarissen"
voor de grote industrieën.
Een „industrieel Nijenrode" op
welk kasteel zoals bekend het Neder
lands Opleidings-Instituut voor het
buitenland is gevestigd zou men
dus kunnen zeggen„Moermond"
leent zich hiervoor uitstekend, het
bezit beneden een grote ruimte, die
als conversatiezaal dienst zou kun
nen doen, boven is er een grote eet
zaal en voorts zijn er tal van appar
tementen, die men zich gemakkelijk
als studenten-slaapzalen denken kan.
(Zie slot pag. 2 kol. 2)
N.S. verlagen tarieven
voor goederenvervoer
De Nederlandse Spoorwegen hebben
met goedkeuring van de minister van
verkeer en waterstaat besloten met
ingang van 1 juli de goederentarieven
voor het vervoer van grote wagenla
dingen te verlagen. De verlagingen
variëren in het algemeen van 6 pro
cent tot 8 procent en hebben betrek
king op een groot aantal goederen.
De modernisering van het wagen
park der N.S. is onder meer gericht
op produktiviteitsverhoging door ver
groting van capaciteit en draagver
mogen der wagens, waardoor het mo
gelijk wordt grotere partijen ineens
te vervoeren.
Deze modernisering Is thans zo ver
voortgeschreden, aat de N.S. het
ogenblik gekomen achten om door
verlaging van de tarieven voor grote
zendingen ook de verladers te be
trekken in het streven naar produk-
tiviteitsverbetering en hen te doen
delen in de resultaten daarvan.
KORTE PREDIKATIE
Hij hief de handen omhoog
en zegende hen.
Lukas 2460.
Comenius, de beroemde paedagoog
en de laatste bisschop var. de Bo
heemse Broeders, wiens graf in
Naarden een nationaal monument
vdn Tsjechoslowakije is, heeft kort
voordat hij in 1670 stierf, een boekje
geschreven: ,J)e zegen van een ster
vende moeder". Zoals hij uit zijn land
heeft moeten vluchten vanwege de
vervolging die over de Tsjechische
kerk was losgebarsten, zo hadden er
zo velen moeten vluchten, wilden ze
hun geloof bewaren. Als een sterven
de moeder ziet hij zijn kerk. Maar,
ze gaat niet heen, zonder dat zij haar
zegen heeft gegeven. In dat geloof is
hij gestorven.
Op de Hemelvaartsdag gedenkt de
kerk het heengaan van Christus Je
zus. Na zijn dood is Hij weer tot zijn
discipelen gekomen en Hij was tel
kens weer met hen, zij het dan ook
anders dan vroeger 't geval was. Nu
gaat hij van hen heen. Hij verdwijnt
echter niet zo maar. Hij hief de han
den omhoog en zegende zijn discipe
len. Het gevolg van deze zegen is dat
de discipelen kunnen terug keren
naar Jeruzalem met grote blijdschap
en dat het mogelijk is dat zij voort
durend God loven (vers 52 en 58).
In dit geloof dat hun verdere leven
ligt onder de zegen van Christus,
gaan zij voort.
Hemelvaart betékent scheiding;
scheiding tussen Christus en zijn
Kerk, tussen Christus en ons, die zijn
discipelen trillen zijn. Hij is niet
meer met ons naar het vlees. Wij
moeten het doen met een Heer die-
ver weg is, die gezeten is aan de
rechterhand des Vaders in de heme
len. Hij is niet meer op aarde. In alle
beslistheid wil de Hemelvaartsdag
ons dit zeggen. Hij is heengegaan.
Maar daarnaast mogen we op de dag
van morgen zijn handen zien, die Hij
zegenend omhoog hief. Wij, die leven
tussen hemelvaart en wederkomst,
mogen weten dat ook wij leven onder
deze zegenende handen. De genade
van de Here Jezus Christus wil met
ons zijn. Voor wie van deze zegen
weet, krijgt het leven een toekomst.
Wij mogen hier op aarde leven, de
toekomst des Heren tegemoet en zo
met blijdschap voort gaan, God lo
vende.
Het gaat er om dat wij weten onder
deze zegen te leven. Dan zullen wij
op de rechte wijze, zoals God het
vraagt, op deze aarde kunnen verke
ren, in voorspoed en tegenspoed, wan
neer het leven ons tegenlacht en
wanneer de dood ons. benauwt.
Van zijn hogen troon,
op gend gegrond,
stroomt voor t wereldrond
eeuwig heil en leven.
H.
VERWACHT.
ZONNIGE PERIODEN
Vrij zonnig en droog weer, meest
zwakke wind en iets' hogere middag-
temperaturen dan gisteren.