Prinses Irene opende Nationaal Oorlogsmuseum te Overloon klankbord IN CHAPELLE ARDENTE VLAM ONTSTOKEN KOSTGANGER VERDACHT VAN MOORD OP VROUW ZES DODEN DOOR KOUDE IN OOSTENRIJKS TIROL DOCHTER VAN AMERIKAANSE AMBASSADEUR TRAD OP ALS SPIONNE DINSDAG 21 MEI I960 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 3 „STA EEN OGENBLIK STIL, BEZOEKER 'Aan de ingang van het park, waarin het Nederlands Nationaal Oorlog museum te Overloon is gevestigd, bevindt zich een eenvoudige gedenlc steen. Men leest er deze tekst op: Sta een ogenblik stil, bezoeker, en bedenk, dat de grond waarop gij nu vertoefteens een van de felst omstreden sectoren was van het slagveld Overloon. 'Bitter is hier gevochten in man-tegen-man gevechten. Vele jonge levens, aan de slagvelden van Nettuno en Normandië ontkomen, vonden onder deze bomen hun vreselijk einde...." Deze historische grond, vol herinneringen aan barre oorlogs dagen van 1944, is gisteren betreden door prinses Irene. Zij was hier gekomen om het geheel gereorganiseerde en belang rijk uitgebreide museum in zijn nieuwe gedaante als „Neder lands Nationaal Oorlogsmuseum" officieel te heropenen Overloon, gelegen in het grens gebied van oostelijk Noord-Bra bant en noordelijk Limburg, had reeds aanstonds na de bevrijding zijn oorlogsmuseum, het eerste in Nederland. Dat viel niet te verwonderen, want hier heeft zich op het einde van 1944van 26 september tot 16 oktoberde meest -verwoede van alle tankslagen in West-Europa ontwikkeld. Met uitzondering van WcsLZeeuwsch-Vlaanderen is er ge'en - streek in ons land ge weest, dat zo verwoest werd als het gebied van Overloon. In dat eerste museum werd een ver zameling van groot en klein oorlogs materiaal bijeengebracht. In de zo mer van 1916 hebben reeds ongeveer 40.000 mensen dit oorlogsmuseum be zocht. Gezien deze belangstelling werden in 1947 plannen beraamd om er een afdeling documentatie aan toe te voegen, waarin ook het verzet een plaats kreeg. Ook dat viel niet te verwonderen, want deze streek heeft een belangrijk aandeel geleverd in het verzetswerk. Onderduikers heb ben bij duizenden een veilig onderdak gevonden bij de bewoners van dit gebied, dat tevens goed bleek voor de leveringen van aanzienlijke hoe veelheden levensmiddelen ten be hoeve van onderduikers en verzets strijders. De belangstelling voor het oude mu seum. geëxploiteerd door de stich ting Nationaal Oorlogsmuseum, bleef stijgen, zodat het aantal bezoekers in de loop der jaren liet miljoen reeds overschreed. Toen deze onder neming, geheel zonder overheidssub sidie geëxploiteerd, zo bleek aan te slaan, werd tot uitbreiding en reor ganisatie besloten. Deze kwamen tot stand onder auspiciën en in nauwe samenwerking met de Nationale Fe deratieve Raad van bet voormalig verzet in Nederland (N.F.R.), cle Ne derlandse vereniging van ex-politieke gevangenen uit cle bezettingstijd texpoge), de Bond van Nederland se militaire oorlogslachtoffers (B.N.M.O.) en voorts met deskusdige medewerking van het rijksinstituut voor oorlogsdocumentatie en de sec tie krijgsgeschiedenis van de gene rale staf. Uit deze organisaties en instellingen is een „werkgroep or- instcllingen is een „werkgroep oor logsmuseum Overloon" gevormd, welke werd belast met de verwezen lijking van het project. In een nieuwe hal, waarin een V-l hangt, wordt een beeld gegeven van de Tweede Wereldoorlog, voorzover Nederland daarbij was betrokken. Daar wordt ons land als vredig polderland getoond. In vitrines wordt in beeld gebracht de psychose, die ging leiden tot de grote oorlog. Men vindt er herinneringen aan de N.S.B. en er ligt een exem plaar van „Mein Kampf". in per kament gebonden, zoals Hitier die placht weg te schenken. Men wordt geconfronteerd met de militaire maatregelen, die Nederland moest nemen en dan ziet men het oorlogsgeweld over ons land komen door beelden uit Rotterdam en Zee land. Karakter Het karakter van museum is behou den gebleven, zodat men er de sfeer van die dagen weer beleeft. De gehele documentatie is onderge bracht in achttien zaaltjes. Men wordt daar herinnerd aan de rol, die de N.S.B. heeft gespeeld, aan de in stallatie van de „rijkscommissaris" Seys Inquart. Men vindt er veror deningen uit de Duitse tijd en een zaal met de affiches, die in die jaren her en der werden aangeplakt. O.a. is er tentoongesteld de originele brief, waarin Mussert Hitler eeuwige trouw beloofde. De oorlogsontwikke ling wordt er aangeduid en men ziet een kiosk met Duitse „litteratuur". Maar ook vindt men er liet werk van de illegale pers, met een hom mage aan de illegale drukkers. Her innerd wordt aan de jodenvervolging een Davidsster op 'n zwarte wand Westerbock, Auschwitz en Maut hausen. Bij de aanduiding van het verzet vindt men enkele sprekende namen: prof Cleveringa, prof Telders. Nederland overzee, Londen, Indië en dc West en de koopvaardij pas seren de revue en aangegeven wor den alle facetten van de periode van onderdrukking en van het leven in die donkere dagen. Daar zijn voorts herinneringen aan concentiatiekam. pen, gevangenissen en crematoria. Maar daar zijn ook herinneringen aan D-day, aan „Dolle Dinsdag", aan bevrijd Zuid-Nederland, waarbij de plaats van vestiging van het museum ook éen beurt krijgt. Dropping Een indrukwekkend zaaltje is dat, waar men wordt teruggevoerd naar de hongerwinter, naar de droppings van Zweeds brood en naar dc bevrij ding Wanneer men dit alles op zich heeft laten inwerken daalt men een trap af, voerende naar de Chapelle Ar den te, die wil wezen een waardig gedenkteken voor de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Men staat hier voor een groot kruis. Op een ronde schijf staat een urn, waarin prinses Irene ter officiële opening van het vernieuwde, museum een eeuwige vlam heeft ontstoken. Daar I omheen staan vijf kleine kruisen en 1 een naar het Oosten gerichte joodse steen. Heeft men in het museum de his torie willen illustreren, de Chapel le Ardente mag gezien worden als een gedenkteken voor allen, die het leven hebben gegeven voor het vaderland. Het museum, waar van de oorspronkelijke oppervlak te van 300 vierkante meter is uit gegroeid tot 1000 vierkante meter, is een herinnering voor de oude ren en een bloeiende geschiede nisles voor cle jeugd. In Overloon heeft H.K.H. prinses Irene maandag het Nederlands na tionaal oorlogsmuseum officieel her opend. De prinses hier in het museum bij een foto van haar vader in de bevrijdingsdagen van 191/5. Daaron der een plaat over de strijd op Zuid- Beveland. SCHOONZOON VOND STOFFELIJK OVERSCHOT Nederlandse straaljagers mogen in Malakka niet landen Slachtoffer werd sinds 12 mei vermist Een schoonzoon van de 58-jarige we duwe Dijkers in Krommenie, die reeds enkele dagen werd vermist, ontdekte gisteren een omgewoelde plek in de tuin van haar huis. Toen hij ging graven vond hij de stoffelij ke resten van zijn vermiste schoon moeder. De vroegere kostganger van de vermoorde vrouw, de 26-jarige W. van Z., is gisteren in Amsterdam ge arresteerd. De man, die enige tijd heeft doorgebracht in de stichting St. Willebrord in Heïlo, is voor een nader verhoor naar het politiebureau te Krommenie overgebracht. Sinds donderdag 12 mei hadden de buren de 58-jarige weduwe Dijkers, wonende aan de Militairenweg 150 te Krommenie, niet meer gezien. GOLF. Er is in Gainsborough een goede golfbaan, maar voor tie golf- spclers wil het ongeluk dat aan hun baan de weide van boer Tom Field- son grenst en dat dc koeien van Fieldson dol op golfballen zijn. Tij- dens het afgelopen weekeind hebben zij ongeveer 200 ballen verorberd. Fieldson zegt, dat het hem spijt, dat de weide de. enige plek is waar hij zijn 15 koeien kan laten grazen. De trainer van de club, Arthur Barnes, zegt dat al geprobeerd is de koeien af te schrikken, doch liet resultaat was negatief. Het leek dat de koeien met mosterd en peper ingesmeerde ballen zelfs nog lekkerder vinden'. 1 i'D ik ,iixg norionx»! ,i >,i O: i .inn,. Dc foto toont de prinses met. verte genwoordigers van drie Nederlandse regeringstijdperken. Links de huidige eerste minister prof. dr. J. E. de Quag, naast, hem „oorlogspremier" prof. P. S. Gerbrandgde prinses en oud-premier dr. W. Drecs. Straalpassagiers- vliegtuig verongelukt Een Convaïr 880, het nieuwste Ame rikaanse straalpassagievsvliegtuig, is maandag bij het opstijgen voor een proefvlucht van het vliegveld van Atlanta in brand gevlogen. De vier leden van de bemanning zijn in cle vlammen omgekomen. Het vliegtuig had verder' geen inzittenden. Aanvankelijk werd hier geen aan dacht aan geschonken, daar de vrouw wel eens meer onverwacht een week je naar familie in België ging en. weinig contact had met haai- omge ving. Zondag vervoegde zich een dochter aan de woning, die juist te ruggekeerd was van vakantie. Haar moeder had beloofd haar tijdens de vakantie te bezoeken maar was niet verschenen. Buren maakten de dochter na haar terugkeer opmerkzaam op een gat dat achter in de tuin gegraven was. i Even voor de twaalfde mei was dit j gegraven door mevrouw Dijkers, die daarbij terzijde werd gestaan door de kostganger, W. van Z. Op dinsdag 17 mei was deze kostganger achter in de tuin gezien, toen hij omstreeks het middaguur bezig was het gat, dat bestemd leek te zijn voor het begra ven van afval, dicht te werpen. Zoals achteraf bleek had de man een schop geleend bij een naburig café. Zonder dat de politie van de ver missing in kennis word gesteld, is de echtgenoot van de dochter, de heer T. uit Krommenie, gisteren vroeg voor hij naar zijn werk ging eens in het gat gaan spitten. Op ongeveer een halve meter diep te vond hij in een jutezak gewik keld, het lijk van zijn schoonmoe der. Onmiddellijk werd toen de politie verwittigd. Bekentenis Nailer wordt vernomen, dat Van Z. na een verhoor van ruim twee uur heeft heleend. Ongeveer 10 dagen ge leden de weduwe in haar woning te Krommenie om het leven te heb ben gebracht. Hij heeft de vrouw op gruwelijke wijze ter dood gebracht met een bijlslag en een aantal mes steken in hals en borst. Het motief van deze daad is nog niet bekend ge worden. De Maleise. regering in Kocala Loem- poer heeft geweigerd toestemming te verlenen voor de landing van twee voor Nederlands Nieuw-Guïnea be^ stemde straaljagers. Een reden voor die weigering naar men meent de eerste welke door de Maleisp regering is gericht tegen vliegtuigen van een bevriende natie is niet gegeven. Her verzoek was ingediend door de Nederlandse legatie. Aan de regering was om toestemming verzocht voor een tussenlanding van twee vliegtui gen op het vliegveld Butterworth. Minister van defensie Abdocl Razak wees het verzoek af, na overleg te hebben gepleegd met andere leden van het kabinet. De Nederlandse legatie bleek niet be reid commentaar te verlenen. Hoewel officieel geen reden voor cle .weigering bekend is gemaakt, wordt vernomen clat cle toegenomen span ning tussen Nederland en Indonesië over Nieuw-Guinea, een rol heeft ge speeld. Order N.S. voor 600 goederenwagons In het kader van de modernisering van het goederenwagenpark van de Nederlandse Spoorwegen is bij Werk spoor ("Verenigde Machinefabrieken) door de N.S. een miljoenen order geplaatst voor de bouw van 600 goederenwagens. Deze wagens zullen een volume-in houd van 80 m3 krijgen. Men hoopt de eerste wagens reeds dit jaar op te leveren. Enkele maanden geleden plaatsten de Nederlandse Spoorwe gen een grote order voor zogenaam de druksilowagens. Naar wij van de zijde van de Nederlandse Spoorwe gen vernemen, ligt het in de bedoe ling de modernisering van het wa genpark verder door te voeren. Nieuwe schok in Chili Na de ramp in het afgelopen week einde is Cliili maandag opnieuw door een zware aardbeving getroffen, die het dodencijfer van 350 wederom deed stijgen. In de gedeeltelijk verwoeste stad Castro op liet eiland Chiloe ontston den nieuwe branden en de brand weer moest bij gebrek aan water dynamiet gebruiken om het vuur in bedwang te krijgen. In Ancud in het noordelijk deel van het eiland, waar zondag 100 mensen door een vloedgolf zouden zijn mee gesleept, werden nieuwe verliezen geleden evenals in Puerto Montt, 500 km ten zuiden van het vernietigde concepcion. Daar zouden zestig men sen vermist worden en minstens honderd zwaar gewonden zijn. Volgens onofficiële cijfers bedraagt het aantal gewonden 3000 en het aantal daklozen 50.000, maar het zal nog wel enige tijd duren voordat de juiste cijfers bekend zijn. Een vloedgolf van circa 3 meter hoogte heeft zondag, kort na mid dernacht, de Hawaiï-eilanden be reikt. In alle lager gelegen delen van de eilandengroep werden de wegen overstroomd. De vloedgolf is veroorzaakt door de aardbe vingen in Chili. Minstens 16 men sen zijn om het leven gekomen. De dood op de weg Op de provinciale weg Dinteloord Steenbergen is maandagavond de 60- javïgo J. Mangelaars uit Dinteloord bij éen ongeval om het leven geko men. De heer Mangelaars kwam van zijn werk, van cle coöperatieve vlasfa briek Dinteloord. Bij het verlaten van bet fabiïeksterreïn werd hij gegrepen door een personenauto, komende uit de richting Dinteloord en bestuurd door K. v. J. uit Zierik- zee. Gisteren vond bij het postkantoor te Ter Apel een dodelijk ongeval plaats. De 76-jarige mevrouw B. Trip Reitsma, wilde per rijwiel de via ductstraat inrijden. Op dit moment naderde een Duitse vrachtwagen. Mevrouw T. reed tegen de aanhan ger er van, met gevolg, dat zij on der de wagen terecht kwam. Zij was op slag dood. In de bioscopen van de Sowj et-Unie wordt een film vertoond over het inci dent met de U-2, zo meldt Tass. De film laat onder meer de resteh van het neer geschoten vliegtuig zien en de verschillen den voorwerpen, die men op de piloot en in de wrakstukken heeft gevonden, de titel luidt: „De uitdagers ontmaskerd". Zes Duitse alpinisten zijn zondagnacht om liet leven gekomeu in een sneeuwstorm in Oostenrijks Tirol. Op de zuidelijke helling van do Gïmpel, aan do Oostenrijks-Beierse grens, zijn maandag de stoffelijke overschotten aangetroffen van vier Duitsers, die door het slechte weer waren overval, len en van koude en uitputting om het leven zijn gekomen. Ten noorden van Kitbuehcl zijn op 2344 meter hoogte in het masief van de „Wilder Kaiser" nog twee Duitsers omgekomen. Deze laatsten werden gevonden op slechts vijftig meter van een schuilhut, die zij kennelijk niet meer hadden kunnen bereiken. Alle zes cle slachtoffers waren onvoldoende geoefend en uitgerust. Boris Morris, een filmproducent in Hollywood, die agent van de Fede rale Recherche (F.B.I.) is geweest, heeft aan een krant in Chicago verteld dat in cle dertiger jaren de dochter van de Amerikaanse am bassadeur in Duitsland spionne is geweest. Volgens de Chicago Tribune heeft Morris verklaard dat die vrouw, Martha Dodd, spionne werd toen zij 24 was en haar vader, William E. Dockl, ambassadeur in Duitsland was. Volgeus Morrow werd Martha, die thans gehuwd is met Alfred Stern, 62, een vroegere effectenmakelaar in Chicago, en nu in Praag woont, eerst spionne voor de Duitsers. Hitler had aan een knappe ges- tapo-man, kolonel Ernest Uclet, opgedragen op vriendschappelijke voet te komen met mej. Dodd. Udet, die een hekend vlieger uit cle Eerste Wereldoorlog' was, sprak uitstekend Engel3 en was atletisch, en zou derhalve wel suc ces hebben bij mej. Dodd. Doel van het complot was om via de dochter toegang te krijgen tot cle papieren van de ambassadeur. Spoedig kregen cle Sowjets echter ook belangstelling voor Martha Dodd, en kozen ook .zij een vriend voor haar. Dat was de Russische tennisspeler Wassilli Zoeblin, een goed geproportioneerde blonde- man, dia later hoofd van de Rus sische geheime politie in de Ver enigde Staten werd. De communisten wonnen, blijk baar omdat Zoeblin beter dan Udet voldeed aan het verlangen van mej. Dodd naar „opwinding". Zij ging met Zoeblin naar Moskou en keerde naar Berlijn terug als agente voor de communistische partij. Ambassadeur Dodd en zijn doch ter keerden naar de Verenigde Staten terug en zij en Zoeblin spioneerden daar voor de Sowjets en recrufeerden nieuwe leden voor het spionagenet. Volgens Morris had zij wat dit betreft succes bij een functionaris van de. inlichtin gendienst van het leger en diens vrouw en kreeg zij veer gegevens in handen over Amerikaanse mili taire uitrusting en de hoeveelhe den die naar de bondgenoten in Europa werden gestuurd tijdens de oorlog. Het Wereldgebeuren Verkiezingsbuit Lynclon B. Johnson, die in over eenstemming met een voorspel ling die zijn grootvader bij zijn geboorte op 27 augustus 1908 deed „eens senator van de Verenigde Sta ten werd" (en wel in 1948) doet in deze dagen weer zijn best om olie op de golven te gooien. Dat kan hij goed. Hij is zo'n kundige bemidde laar. dat hij nu al verscheidene jaren als leider van de democratische frac tie in de Amerikaanse Senaat mag optreden. Hij voert daar dus de meerderheid aan. Johnson is een machtig man, want voor besluiten die de instemming van dc volksver tegenwoordiging behoeven is de republikeinse regering-Eisenhower mede op hem aangewezen. Over „buitenlandse zaken" zijn de beide Amerikaanse partijen het in de afgelopen jaren meestal zeer eens geweest. Het zag ernaar uit, dat ook in dit jaar van presi dentsverkiezing aan de gezamenlijke steun voor Eisenhowers koers geen afbreuk zou worden gedaan. De wijze waarop de regering-Eisen hower heeft gereageerd op het neer schieten van het verkenningsvlieg tuig U-2 op 1 mei is evenwél voor verscheidene democraten die meedin gen naar de kandidatuur voor 't pre sidentschap een te aanlokkelijke buit in het oerwoud der verkiezingen om zich langer te beheersen. Zo hebben de senatoren John F. Kennedy, Stuart Symington en Adlaï Steven son zondag hun handtekening gezet onder een verklaring van cle advies raad der partij, waarin cle regering- Eisenhower wordt beschuldigd van „een serie blunders", die de Russi sche premier Nikita S. Kroesjtsjew in staat stelden, de topconferentie te torpederen" en waarin wordt ge vraagd om een groot debat over cie buitenlandse politiek. Als „blunders" beschouwen deze democraten het veronderstelde langs-elkaar-heen-werken van het ministerie van buitenlandse za ken, het ministerie van defensie en de centrale veiligheidsdienst, zoals zou zijn gebleken uit het gelasten van de U-2-vlucht hoven Russisch gebied juist twee weken voordat de topcon ferentie in Parijs zou beginnen. Ook cle tegenstrijdige verklaringen die.de regering aflegde na het bekendwor- den van liet U-2-incident vormen een „dankbaar" doelwit. Met alle respect voor president Eisenhower, die ten gevolge van deze ontwikkeling aan brute vernederingen uit Kroesjtsjews spraakwaterval blootstond, menen vele demoeraten dat hij vóór de top conferentie de touwtjes steviger in handen had moeten houden. Zij'staan te popelen om over vice-president Richard Nixon, die het beleid van de regering in het openbaar ten volle heeft gesteund, eveneens het vuur van hun kritiek te doen losbarsten. In democratische kring heeft men overigens Eisenhower aangemoedigd. Kroesjtsjews eisen in Parijs te ver werpen. Het zou immers te dwaas zijn geweest indien voor dit éne ge val van spionage verontschuldigingen moeten worden aangeboden aan een land, dat zich op dit gebied verre van onbetuigd laat. T olinson heeft zondagavond laten I weten, dat hij liet met de ver- klaring van cle democratische adviesraad niet eens is. De regering- Eisenhower heeft weliswaar „onge lukkige fouten" gemaakt, zo betoog de hij. maar deze kwestie moet bui gen cle partijpolitiek blijven: solida riteit is nu uiterst belangrijk. Maar hij heeft een gewiekste tegen speler in de Russische premier," die zoals een Amerikaanse journalist donderdag on Kroesjtsjews perscon ferentie te Parijs constateerde, „een factor is geworden in de Amerikaan se politieke campagne". De Rus heeft immers een nieuwe topconfe rentie „over zes a acht maanden" voorgesteld, dus in de tijd dat Eisen howers bewind voorbij is. Niet slechts heeft Kroesjtsjew door het torpederen van de tópconferentie ge makkelijk kunnen toegeven aan druk van voorstanders van een „harde" koers in de communistische wereld, hij heeft ook indruk gemaakt op kleine landen wier bases voor de U-2 -vlucht werden gebruikt en zichzelf een excuus verstrekt om zonder re- sultaatuit Parijs terug te keren, hij beeft bovendien president Eisenho wer en vice-president Nixontot dus ver de enige republikainse kandidaat voor het presidentschap („voor straf in een hoek willen zetten". Door de crisis-Eerlijn tot na de Amerikaanse verkiezingen op te schorten, lieeft Kroesjtsjew nu voor wie oppervlak kig kijkt ook de noodzaak van soli dariteit tussen cle Amerikaanse par tijen weggenomen. Het Is nog niet duidelijk, welke rol Kroesjtsjew in de Ameri kaanse verkiezingen wil spelen. Het spreekt vanzelf dat Johnson niet gaarne zou zien dat de democrati sche kandidaat straks Kroesjtsjews „steun" krijgt: in het verleden is be wezen clat buitenlandse steun voor een partij een averechtse uitwerking heeft en Kroesjtsjews steun zou fa liekant kunnen zijn. Vandaar dat hij onder de huidige verleidelijke om standigheden ook zelfbeheersing in het kritiseren bepleit. LYNDON B. JOHNSON ..K. buiten partijpolitiek laten...

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1960 | | pagina 9