Zal generaal Janssens
een Glubb Pasha worden?
Of/ZB WOENSDAG-TIP
Het donkere hart van Afrika 11
door Link van Bruggen
AUSTRALIË VERRAST WERELD
MET ZEER GROTE PARELS
STIERENVECHTERALLEEN NOG
SCHOUWSPEL VOOR TOERISTEN
DINSDAG 24 MEI 1960
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
13
Het is een vraag, waarop ik in Kongo herhaaldelijk ben ge
stuit en die voortdurend weer alle mogelijke speculaties uit
lokt. Generaal-majoor Janssens is de opperbevelhebber van
de Force Publique: het zwarte leger van Kongo met een blank
kader. In totaal commandeert hij vijfentwintigduizend man,
die voornamelijk in de grote steden gelegerd zijn. Onder zijn
bevelen staat nog geen enkele zwarte officier, hoewel de ne
ger België al meer dan zeventig jaar als soldaat dient. De
hoogste Kongolese rang is adjudant en ook het lagere kader
telt vele blanken. De komende onafhankelijkheid op 1 juli
moeten de Kongolezen voor zichzelf gaan zorgen heeft de
evolutie van de zwarte militair aanzienlijk versneld. In Loe-
loeaburg, dat als de nieuwe hoofdstad bestempeld wordt, is
thans een onderluitenantenschool gevestigd, die vrij spoedig
de eerste zwarte sub-alterne officieren af zal moeten leveren.
Ook zullen er enkele geselecteerde onderofficieren naar de
Militaire Academie van Brussel gaan om daar voor het offï-
cïerskader klaargestoomd te worden.
G ehoorzaamheid
Van de Force Publique wordt ge
zegd, dat hij volkomen betrouw
baar is, dat de blanke officier er
alle gewenste gehoorzaamheid
krijgt en dat het gezag van gene
raal Janssens onaantastbaar is.
Van het Arabische Legioen van
Glubb Pasha is eens hetzelfde be
weerd.
Het heeft jaren geduurd, voordat
deze Engelse generaal het veld
moest ruimen en zijn bevoegdhe
den aan de Jordaniërs delegeren
moest.
De officieren van de Force Publi
que gaan er trots op, dat hun or
ders stipt en onverwijld worden
opgevolgd. De zwarte soldaten
aarzelen niet op hun eigen mensen
te schieten, wat in het verleden
meer dan eens is gebleken.
Toen in januari van het vorige
jaar in Leopoldville en Stanleyville
bloedige onlusten uitbraken ze
behoorden tot het vals klinkende
voorspel van de dit jaar gehouden
Ronde Tafel Conferentie was
het de Force Publique, die de orde
met harde hand herstelde. Volgens
de in Kongo woonachtige Belgen
gebeurde dit weliswaar te laat,
maar dat was minder de schuld
van het leger dan van de politiek.
De leiding wilde wel ingrijpen en
ook direct, doch Brussel nield haar
tegen.
Het vertrouwen, dat „IJzeren
Hein" Janssens in de Force Publi-
que heeft, wordt misschien het bes
te geïllustreerd door het rapport,
dat hij aan de regering uitbracht.
Stuur geen soldaten, zo moet hij
vóór de Ronde Tafel Conferentie
aan Brussel geseind hebben, maar
geef me volmachten. Binnen een
maand kan ik overal de rust en
de orde herstellenindien ik faal,
onthef me dan van m'n post.
Trouwens, er zijn meer feiten die
de betrouwbaarheid en de efficien
cy van de Force Publique aanto
nen. Overal waar de zwarte sol
een helder licht op hebben laten
schijnen.
Zoals een officier het zei:
„We hebben onze soldaten niet
alleen schieten geleerd, maar ook
lezen en schrijven en zelfs eten en
drinken. Hun vrouwen geven we
les in hygiëne en kinderverzorging,
in het bereiden van maaltijden en
vaardigheid op de naaimachine.
Hun kinderen leiden we op tot
mensen, die later goed de kost
kunnen verdienen.
De officieren wonen met hun gezin
eveneens in het legerkamp. Hun
huis is groter en ze nebben ook be
tere faciliteiten. De scheidslijn is
er echter niet één van ras of Idem*.
Lange
katoenen
jongens pantalon
Amerikaans model - smalle pijp.
Zeer sterk - Sanfor - Indanthren
72 jaar nil 7
kl. sL p. m.
I Generaal Janssens, bevelhebber
van de Force Publique in Bel
gisch Congo
niet worden gevormd, wat voor de
onderlinge verhoudingen een zegen
is.
Geschiedenis
De Force Publigue kan al op een
roemruchte krijgsgeschiednis bo
gen. Ter bevordering van de
Op de sportvelden en op de ont
spanningsavonden ziet men blank
en zwart tezamen, terwijl tiental
len officiersvrouwen zich dagelijks
met de verheffing van de soldaten
vrouwen bezighouden.
De Belgen hebben nog iets gedaan,
dat van grote innerlijke kracht
voor de Force Publique is geweest.
Bewust hebben ze ernaar gestreefd
het stamverband geen enkele rol
te laten spelen, noch in de troep,
noch in de woonblokken. Zoveel als
dertig stammen kunnen in één
compagnie vertegenwoordigd zijn.
Tribale klieken kunnen dan ook
groepsidee worden de wapenfeiten
Het bezit van elke man gemaakt
en legio is de lectuur, die erover
verschenen is. Op het laatste van
de vorige eeuw werden campagnes
tegen de Arabische slavenhande
laars ondernomen en tegen de sek
te der Madhi's in Soedan. Roeanda-
Oeroendi werd in de Eerste We
reldoorlog bezet en andere Duitse
kolonies als Tanganjika en Came-
roen. In de Tweede Wereldoorlog
verloor de Force Publigue achthon
derd man in Abbessinië, op Mada-
faskar, in Nigerië en in Egypte,
en zwarte bladzij is er óók ge
weest, hoewel de geschiedschrijver
5 zaken in Nederland. Voor Zeeland 1 mm
Lange Delft 60-62, Middelburg; Wal-
straat 84, Vlissingen. Op aanvrage i pt
bezoeken wij U gaarne.
iiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiuiiiuiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiuiiuiiiiiiiiiiHiiiiiiniiHiiin
hier zoveel, mogelijk het zwijgen
toe doet. Vlak na de oorlog sloeg
een legereenheid in Loeloeaburg
aan het muiten, waarbij enkele
blanke officieren en onderofficie
ren werden vermoord.
De opstand, die overigens geen
politieke achtergrond Had, werd
bloedig door de Belgen onderdrukt,
terwijl de raddraaiers genadeloos
werden opgeknoopt.
Het spreekt vanzelf, dat de goed
gedisciplineerde Force Publique,
waarvan de leden hier en daar ook
als gendarme worden ingezet,
straks een strijdbare macht op de
achtergrond zal vormen. In Kongo
zegt men wel, dat de minister die
na de eerste juli het leger onder
zich krijgt, zichzelf de sporen van
de dictatuur kan onderbinden.
De politici zien dit zeer goed in.
Degenen die vrezen, dat de Force
Publique een instrument van een
tegenstander gaat worden, willen
de blanke officieren zo spoedig
mogelijk de laan uit sturen. Ze
wensen zwarte officieren en ook
een zwarte generaaluitsluitend
te benoemen uit de eigen vrien
denkring natuurlijk.
De verwachting is echter, dat ge
neraal Janssens voorlopig wel zal
aanblijven. Met zijn officieren
vormt hij de kurk, waarop de For
ce Publique drijft, het gezag, dat
de eenheid en de onvoorwaarde
lijke gehoorzaamheid heeft samen
gesmeed.
Een zwak leger zou de tribale
branden alleen maar aanwakke
ren en de kansen op een chaos
doen stijgen.
De vraag is alleen aan wiens lei- I
band een sterk leger gaat lopen!
Geweerdril in een legerkamp.
Eenheden van de Force Publi
que patrouilleren regelmatig
door de gebieden, die door
twist' en tweedracht worden
verscheurd. Op de foto een
■groepje militairen tijdens een
rustpauze.
daten verschijnen, is het met het
tribale gekrakeel gedaan. En of
schoon ze met slechts vijfentwin-
tribale gekral
tigduizend man in een gebied, dat
zo groot is als West-Europa, zijn
geplaatst. Kongo telt tachtig
keer zoveel vierkante kilometers
als Nederland! hebben de Bel
gen alleen naar Roeanda-Oeroen-
di en kele honderden parachutis
ten moeten zenden.
Apart
Dat de gelederen van de Force Pu
blique nog niet door de nolitiek
zijn geïnfiltreerd en dat ook de
vele stamruzies er geen vat op
kunnen krijgen, hebben de Belgen
aan hun eigen beleid te danken.
Van het zwarte leger hebben ze als
het ware een apart volk gemaakt.
Van het prille begin af hebben ze
hun koloniale troepen geïsoleerd
en deze een eigen tempo van ont-
wikkeling gegeven.
H Hun legerkampen zijn in feite le-
gerdorpen. De militair woont er
s met vrouw en kinderen in een goed
H gebouwd eigen huis, hij heeft zijn
eigen sportvelden en zelfs stadions,
zijn eigen hospitalen, zijn eigen
scholen en zijn eigen kerken. Hij
H krijgt naar Kongolese maatstaven
H een zeer behoorlijke wedde. De le
ss vensmiddelen voor het huisgezin
g worden in nature verstrekt, doch
ss niet, nadat voedingsspecialisten er
Iiiiimuilimnlimn
JAPANS MONOPOLIE GEBROKEN
g Geheim van noordwestkust
werd twee jaar bewaard
1 Onlangs is de sluier opgelicht
g van een zeer goed bewaard ge
il bleven geheim. In de Westaus-
M tralische stad Perth zijn de re-
sultaten getoond van een suc-
1 cesvol project: gekweekte pa-
g reis van sprookjesachtige
j§ schoonheid en opvallende groot-
g te, die niet alleen in het vijfde
g werelddeel, maar daarna ook op
de wereldmarkt opzien baarden,
g Een uit dergelijke parels sa-
m mengesteld halssnoer is onlangs
g door een New-Yorkse juwelier
1 voor ruim vierhonderdduizend
g gulden verkocht, aldus „Die
1 Weltwoche".
M Deze parels zijn de produkten van
een nieuwe, buitengewoon winstge-
vende industrie, die haar ontstaan
_j dankt aan een idee van de zakenman
Keith Dureau uit Melbourne. In alle
stilte stichtte hij in 1957 een maat-
schappij, de „Pearls Pty Ltd.", met
als deelnemers de Japanse firma
„Nippon Pearl Co" en de Amerikaan-
se financier Allen Gerdo.
De onderneming moest wel tot resul-
taten leiden, want ieder van de drie
deelnemers leverde het beste, dat ka-
rakteristiek is voor zijn land. De
=1 schatrijke Amerikaan zorgde voor on-
s beperkte geldmiddelen, de Japanners
stelden hun tientallen jaren oude er-
IIIIIIIIIIIIIIIIIIII|[!!II]IIIIII!IIIIIIIIIIIII!I!]IIIIIIIIIII[IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII!IIIIIIIIIIIIIII|I|II|||I|||I||||II||III|I||||||||IIII||||[||||||||!|I!!III|||||||!!||||IIIIIII|I)III||||!||||||||||||||||||||||||||||||]|]||HI
Calve -bip vdoot
duübel-leükei- eten.
Gasten? Trakteer dan eens op dunne, korstloze sneetjes
brood met bv. een rolletje worst of een sardientje en
om het dubbeldekker te maken Calvé Mayonaise!
LEUKE VERRASSING VOOR UW IDEE!
Zo'n idee om Uw gasten eens extra te verwennen
kunt U zelf ook vinden. Want Calvé Mayonaise maakt
heel veel hartige hapjes dubbeldekker. Doe Uzelf en
Uw eters een plezier. Ontdek zo'n nieuwe
verrassing met Calvé Mayonaise en...
schrijf die aan Calvé. Dan krijgt U
als Uw idee bruikbaar is ten leuke,
welkome verrassing!
Zend Uw dubbeldekker idee per
briefkaart aan Calvé, postbus 1000,
Delft. De ideeën moeten voor 1 juli
I960 worden ingestuurd en worden
het eigendom van Calvé.
Maak ei- ËaêérVSÓnl met Calvé
CM 6.100.147.6;
TORO-LEGENDE ACHTERHAALD
Vlucht naar voren"
Spaanse vechtstieren, die moed,
onverschrokkenheid en kracht
hebben getoond, moet in de toe
komst het leven worden ge
schonken. Uit de arena moeten
zij weer naar hun weiden terug
keren. Deze eis is afkomstig van
Domingo Ortega, de „idealist
van de arena", een der laatste
grote stierenvechters van de ou
de school. Hij verlangt niet al
leen een nieuwe ethiek voor het
stierengevecht zonder welke dit
„nationale feest" van Spanje
niet meer levensvatbaar zal zijn,
hij verwacht tegelijkertijd van
het sparen van het leven van
bijzonder dappere Toro's
stieren een verbetering en
veredeling van de vechtstier-
rassen.
Deze idealistische opvatting van Do
mingo Ortega bevat, zo beweren an
dere Spaanse deskundigen op dit ge
bied, een fundamentele fout. Dieren
artsen hebben namelijk al lang afge
rekend met de voorstelling van de
„edele stier". Hun meningen zijn za
kelijk nuchter: de stier is noch edel,
noch moedig en slim. Hij is als alle
graseters een vredig dier. Slechts de
mens en de angst voor de mens drijft
hem blindelings in. de strijd, in de
„vlucht naar voren", zoals een Spaan
se onderzoeker de schijnbare aanvals
lust van de Toro noemde.
De poging van Domingo Ortega
in de arena een sportief karakter
om de strijd van mens tegen dier
te geven is dus reeds a prior! zin
loos. Hij kan de Corrida al niet
meer maken tot het grote nationa
le Spaanse volksfeest, zoals het dat
eens was. De sport en vooral
het voetbal oefent op de Spaan
se jeugd een grotere aantrekkings
kracht uit. Er blijft dus slechts het
schouwspel niet in de laatste
plaats een schouwspel voor toeris
ten, die tijdens de zomer de grote
arena's van Spanje bevolken.
Maar niet alleen deze feiten veroor
delen de poging van Domingo Ortega,
varing op het gebied van de parelin
dustrie beschikbaar en de Australiër,
die zich bewust was van de onbe
grensde mogelijkheden, welke zijn
land biedt, vond de ideale plaats voor
een zo gecompliceerd bedrijf: de
Koerie Baai.
De Koeri Baai ligt ver van de
geciviliseerde wereld tussen een
aantal andere kleine inhammen
aan de noordwestkust van Austra
lië. De baai biedt uitstekende mo
gelijkheden voor de parelkweek.
Het water heeft er de jniste diep
te en temperatuur. Prachtige, gro
te oesterschelpen zijn er in grofo
hoeveelheid aanwezig.
De „Pearls Pty. Ltd" heeft vijfender
tig Japanners en zes Europeanen in
dienst. Zij zijn geheel van de buiten
wereld geïsoleerd en leiden daardoor
een eentonig en eenzaam bestaan.
Reeds twaalf maanden na de stich
ting van de onderneming „oogstte"
men de eerste pronkstukken. Er werd
niet over gesproken. Toen de onge
woon grote parels in het begin van
1960 op de wereldmarkt werden ge
bracht, veroorzaakten zij een sensa
tie.
„Zij overtreffen verreweg de in de
kleine Akoja-oesters gekweekte Ja
panse parels", verklaarde een Japans
deskundige.
Binnen de 22 maanden kweekt men in
de Koeri Baai een veertien milimeter
grote parel. Het kweken van een ze
ven milimeter grote Japanse parel
kost daarentegen vijf jaar tijd.
Van de duizenden parels, die in de
Koeri Baai worden gekweekt, is vol
gens dezelfde Japanse deskundige
ieder exemplaar minstens negen tot
vijftienduizend gulden waard. Bijzon
derheden verstrekt men niet. Zwijg
zaamheid is in dit bedrijf altijd ge
boden, want er heerst een harde con
currentiestrijd.
Reeds lang heeft Japan het monopolie
van de parelindustrie. De baanbre
ker in dat land was de beroemde pa
relkoning Kobïsji Mïkimoto. Thans
heeft Japan met het verschijnen Y3n
de tweemaal zo grote Australische
parels, een grote concurrent gekre
gen.
De directie van de „Pearls Pty Ltd."
heeft goede hoop, dat het vijfde con
tinent in de niet al te verre toekomst
Japan ook wat de grootte der pro-
duktie betreft voorbij zal streven.
de „Caballero zonder vrees en fout",
tot mislukking. Sastre, een der fijn-
zinnigste toneelschrijvers van Spanje,
heeft in de afgelopen winter in Ma
drid het toneelstuk „De Hoomstoot"
op de planken gebracht: het stuk be
tekende de „profanatie van het stie
rengevecht"!
Voor de eerste maal maakte namelijk
een Spaanse dichter zijn landslieden
duidelijk, dat de arena tegenwoordig
niets meer is dan een zuiver zakelijk
bedrijf, waarin de grote verdieners
en de meesters niet meer de mannen
van de degen zijn, maar de manager,
de agenten, de arenabezitters en zelfs
de stierenvechtersconcerns. De torero
zelf Is nog slechts een werktuig. In
vliegtuig of auto jaagt hij van arena
naar arena, zoals zijn manager hem
beveelt. Deze hele anonieme organisa
tie verhindert ook meer en meer het
persoonlijk contact tussen publiek en
de aangebeden man in het zijden
wambuis,
