PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
GEEN CRISIS-EERLIJN VOOR NIEUWE TOP
Amerikaans vliegtuig maakte
landing in Oost-Duitsland
„Zeeland en de mammoetwet"
in een rapport onder de loep
DIENSTPLICHTIGEN VOOR
NIEUW-GUINEA AANGEWEZEN
„President van
Amerika staat
onder druk"
203e jaargang - no. 119
Dagblad, uitgave van de tinna
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Zaterdag 21 mei 1960
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
mm. Mlnlm p. advertentie 4.—.
lng. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties <max. 8 regels)
25 cent per regel met een minimum
van 1.25. „Brieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Vllsslngen Walatr. 68-60. tel. 2355 4 Ujnen (b.g.g. 3508 of 3546»; Middelburg. Markt 51, tel. 3841; Goes, Grote Markt 2, tel. 4254 (b.g.g. adv. 2234); Oostburg. G. F. do Pauwstr. 9, tel. 20; Temeuzen, Brouwerijstraat 2; Zierikzee. red, tel. 2425. adm. tel. 2094.
Kroesjtsjew verzekert op massavergadering
M
Een Amerikaans vliegtuig is vrijdag te Brunshafen in Oost-
Duitsland, ongeveer dertig kilometer van de Westduitse grens,
in een weiland geland, aldus werd vrijdagavond uit het nabij
gelegen Grevesmuehlen meegedeeld. De inzittenden zijn onge
deerd. Zij zijn overgebracht naar het plaatselijke Russische
hoofdkwartier.
Aangenomen wordt dat'liet een Douglas „Dakota" (C-47) is die met negen
mensen aan boord vermist werd op een vlucht van Kopenhagen naar Ham
burg. Het Amerikaanse vliegtuig was van het vliegveld Vaerloese opgeste
gen voor een gewone oefennavigatievlucht. Zijn route liep tamelijk dicht
langs Oostdnits gebied.
Er waren volgens de president ook
bemoedigende kanten aan zijn reis
naar Europa, in de eerste plaats wel
het feit dat „de mensen thuis" achter
hem stonden. In de tweede plaats
was er „het prachtige gedrag" van
premier Macmillan en president De
Gaulle. Verder het feit dat de Navo-
raad unaniem de westelijke Grote
Drie steunde en tenslotte de ont
vangst in Lissabon, die wat van de
teleurstellingen in Parijs vergoedde.
Eisenhower deed
mededeling van
„incident"
Bij zijn aankomst uit Lissabon in
Washington zei president Eisen
hower gisteravond, dat het een
raadsel is waarom de Russen „het
nodig vonden het incident met de
U-2 zo te overdrijven". Hij was de
eerste die over de Dakota sprak
toen hij in aansluiting op zijn ver
zuchting over de U-2 zei: „Wij
moeten dergelijke incidenten, die
meer dan vervelend en soms wer
kelijk lastig kunnen zijn, vermij
den. Zo werd mij bijvoorbeeld van
daag. een half uur voordat wij
landden, gemeld, dat er in West-
Duitsland een C-47 wordt vermist.
Dit is een 'onbewapend, langzaam
vliegtuig en het kan beslist niet
voor militaire doelen zijn gebruikt.
Ik geloof dat er negen passagiers
aan boord waren. Het was hier en
daar slecht weer en de route van
het toestel leidde tot dicht bij de
Oostduitse grens".
Emigratie
Al geruime tijd bestaat in Ne
derland een verschil van me
ning over de noodzaak van
emigratie. Er is in Nederland een
groep en daartoe behoren ook
ambtelijke instanties die meent,
dat de emigratie moet doorgaan óók
als er in Nederland een tekort aan
arbeidskrachten bestaat. Die groep
wil de relaties met de traditionele
Immigratielanden in hoofdzaak
Canada en Australië aanhouden,
opdat in een wat verdere toekomst
als er werkloosheid zou heersen in
Nederland de grenzen van die immi
gratielanden niet gesloten zullen zijn.
Men moet ook in dit opzicht zijn
„vrienden" niet voor het hoofd sto
ten.
O) dit ogenblik echter doet zich het
verschijnsel voor, dat een van
die „vrienden" zelf moeilijkhe
den heeft door toenemende werk
loosheid. Het gaat hier om Canada,
dat nog altijd Nederlandse immi
granten accepteert, terwijl het aan
die emigranten geenszins een roos
kleurige toekomst, of al was het
maar een sobere vorm van „werkge
legenheid", kan bieden. En wat doet
zich nu voor? De ambtelijke Neder
landse emigratie-instanties blijven
opgewekte gezichten zetten. Ze vin
den de wei'kloosheid in Canada al
leen maar een winter-verschijnsel.
Ze betogen, dat er voor flinke men
sen altijd plaats is, kortom ze willen
het aantal emigranten op peil hou
den. Daartegen verheffen Nederlan
ders in Canada hun stem. Zij waar
schuwen ernstig tegen vestiging in
Canada op dit ogenblik. Het ziet er
niet 2;o rooskleurig uit in Canada en
men doet er goed aan even te wach
ten totdat daar de werkgelegenheid
wat ruimer wordt.
Voor ons is het vanzelfsprekend
dat de mensen in Canada gelijk
hebben en dat de emigratie-in
stanties in Nederland in het onge
lijk zijn. Vanzelfsprekend, omdat in
elk ambtelijk apparaat de neiging
leeft te willen voortbestaan ook al
neemt de behoefte aan zo'n apparaat
af. Dat geldt ook voor 'onze emigra
tie-dienst in Den Haag.
Men wil zo'n apparaat in stand hou
den omdat het zo goed gefunctio
neerd heeft en omdat het zo spijtig
zou zijn als het naar een lager ni
veau van activiteit afdaalde. Liéver
dan het apparaat gedeeltelijk af te
breken wil men het „bevriezen" tot
dat het in de toekomst opnieuw no
dig zou zijn.
Ook is het voor een ambtelijk appa
raat heel moeilijk om over te scha
kelen op andere activiteiten en daar
door een nieuw arbeidsveld te schep
pen.
Al die factoren leiden er toe, dat men
zich te langzaam aanpast bij veran
derende toestanden.
W)lnu wat de emigratiedienst be
treft moet dan opgemerkt wor
den, dat deze dienst zich tóch
snel zal moeten omschakelen. De
emigratie naar Canada zal sterk
moeten verminderen en alleen ge-
(Zie slot pag. 3 kol. 1)
Uitbundige ontvangst
Er viel Eisenhower een uitbundige
ontvangst ten deel. Op het vliegveld
waren zijn vrouw, leden van het ka
binet, diplomtaen, Congresleiders en
andere belangstellenden in totaal
duizend mensen ter begroeting
aanwezig. De ambtenaren en de
schoolkinderen hadden een deel van
de dag vrij gekregen opdat zij langs
de dertig km lange weg naar het
Witte Huis: konden gaan staan. Bij
het Witte Huis bevonden zich 20.000
mensen.
De laatste zes kilometer legde de
president staande in een open auto
af, niet zijn vrouw en zijn zoon John
naast zich. Hier en daar stonden de
mensen tien rijen dik, juichend en
applaudisserend. Uit kantoren langs
de route werden papiersnippers en
confetti geworpen. Op één punt wer
den zelfs rozen op straat gestrooid.
Aan een erepoort, gevormd door
twee hrandweerladders, stond te le
zen: „Dank U, president"
Staafje radioactief
kobalt vermist
Sinds 27 april wordt in het Goudse
ziekenhuis „De Wijk" een staafje
radio-actief kobalt met een sterkte
van 4.6 milli-curie vermist. Dit ko
balt is gestoken in een rubber om
hulsel, dat enigszins de vorm van
een steentje heeft. De afdeling radio
activiteit van het rijksinstituut voor
de volksgezondheid heeft een uitge
breid onderzoek ingesteld.
Intensieve nasporingen werden ver
richt op de vuilnisbelt, en in de rio
leringen, waarbij gebruik gemaakt
werd van diverse soorten stralings
detectors. Tot op heden hebben deze
nasporingen nog geen vrucht gedra
gen.
THANS GELEGERD IN ARNHEM EN GRAVE
Naar Saksen Weimarkazerne
ter voorbereiding
(Van onze Haagse redactie)
De dienstplichtigen van de Ko
ninklijke Landmacht, die in
aanmerking komen voor uitzen
ding naar Nederlands Nïeuw-
Guinea, zijn aangewezen. Zij
behoren allen tot de jongste
groepen van het veertiende en
vijftiende bataljon infanterie
van de eerste divisie gele
gerd te Arnhem en Grave
en het zesenveertigste bataljon
infanterie van de vierde divisie
uit Steenwijkerwold.
Zij zullen reeds in de loop van de
volgende maand in de Saksen Wei
markazerne te Arnhem worden on
dergebracht om daar gedurende eni
ge weken op hun nieuwe taak te
worden voorbereid. De thans aange
wezenen hebben hun zogenaamde
depotopleiding al achter de rug en
zijn reeds vier tot acht maanden on
der de wapenen.
Tot 31 mei bestaat nog gelegenheid
zich voor vrijwillige uitzending te
Per trein zijn de stoffelijke resten
van prins Aly Khan, die bij een auto-
ongeluk om het leven is gekomen,
van Parijs naar Golfe-Juan aan de
Franse Rivièra overgebracht, waar
de begrafenis zal plaatsvinden. Fami
lieleden en vrienden zijn met dezelf
de trein meegereisd.
Foto: tweede van links is Bettina,
de mannequin, die naast de prins in
de auto zat; rechts de begum
Aga Kli an, stiefmoeder van Aly
Khan
melden. Het ligt in de bedoeling van
de legerleiding evenveel aangewèzen
dienstplichtigen te schrappen als
zich vrijwilligers hebben gemeld.
Daarbij zal men vooral de sociale
omstandigheden van de aangewezen
dienstplichtigen een rol laten spelen.
Het is nog niet bekend waar de
militairen van de Koninklijke
landmacht op Nieuw-Guinea gele
gerd zullen worden en welke ta
rnen. Een en ander zal in overleg
met de marinecommandant te
Hollandia en kolonel Eekhout, die
het commando over de landmacht
in Nieuw-Guinea zal voeren, wor
den geregeld.
De Russische premier Kroesj
tsjew heeft gisteren op een door
ongeveer 10.000 mensen bijge
woonde bijeenkomst in het
Oostberlijnse Sportpaleis ver
klaard, dat, „nu de topconferen
tie zes tot acht maanden is uit
gesteld", het verstandig zou
zijn nog wat te wachten voor
dat actie inzake een Duits vre
desverdrag wordt ondernomen.
Hij zei, dat de huidige toestand
in Berlijn zou moeten worden
gehandhaafd tot de topconfe
rentie bijeenkomt.
Hij zei: „Als wij niet dezelfde
taal kunnen vinden als presi
dent Eisenhower, dan zullen wij
wachten op de volgende presi
dent Maar in de kwestie van
het wegnemen van de overblijf
selen van de jongste oorlog, het
sluiten van het vredesverdrag
met Duitsland en de oplossing
van het vraagstuk-Berlijn zul
len wij niet te lang wachten. De
Sowjet-Unie is bereid de klein
ste kans, de geringste mogelijk
heid te gebruiken. Wij dachten,
dat de hoop nog niet verloren
was en bleven voortgaan met
onze voorbereidingen voor de
topconferentie."
Ook bij deze toespraak was Kroesj
tsjew vergezeld van zijn minister
van defensie, Malinowskï. De Russi-
(Zie slot pag. 4 kol. 1)
Reacties op rede
van Kroesjtsjew
Westelijke waarnemers in Parijs
toonden zich opgelucht over de rede
van Kroesjtsjew in Oost-Berlijn.
Maar vele westelijke staatslieden
twijfelden of het mogelijk zal zijn
de internationale toestand zes tot
acht maanden te bevriezen zoals hij
kennelijk wil.
Waarnemers herinnerden eraan, dat
het Kroesjtsjew was die West-Berlijn
tot een brandende kwestie maakte in
november 1958 toen hij zei dat het
statuut binnen zes maanden moest
worden gewijzigd. Nu zegt hij, dat
de toestand in Berlijn zes of acht
maanden gehandhaafd moet worden.
Algemeen meent men dat, als de in
ternationale situatie niet verbetert,
deze eerder neigt achteruit te gaan.
Vrachtautochauffeur
dodelijk bekneld
Omstreeks elf uur gistermorgen is
op de provinciale weg onder Maas-
bree een vrachtauto met treiler in
de berm van de weg geraakt en om
geslagen. De chauffeur raakte be
kneld in de cabine, welke gedeelte
lijk bedolven werd onder de lading
van 23 ton poederkalk. Toen de
brandweer hem had bevrijd, bleek
dat de man reeds was overleden. Het
was de 27-jarige P. Janssen uit
Huissen, Gelderland, vader van twee
kinderen.
Weinig kans op regen
tijdens weekend
(Van onze weerkundige
medewerker)
Het lage drukgebied dat don
derdag ook in Zeeland 10 tot
15 millimeter regen heeft ge
bracht, neemt nu verder in be
tekenis af. Vrijdag kwamen er
al verspreide opklaringen voor
en in het noorden en zuidoos
ten van ons land scheen bij
na de gehele dag de zon weer.
Een depressie die zich bij IJs
land heeft ontwikkeld, trekt in
de richting van Noorwegen.
Wij komen in een wat koelere
luchtstroming tussen noord en
west. De teniperatuur zal daar
om ongeveer normaal blijven
voor mei of iets beneden nor
maal.
De regenkansen blijven tijdens
het weekend vrij klein en er
komen opklaringen voor.
Tot nu toe is de meimaand in
het grootste deel van ons land,
nog aan de droge kant. De
temperatuur ligt nog iets bo
ven normaal, maar volgens de
Duitse voorspelling zal de laat
ste week van mei iets naar de
koude kant uitvallen.
wvwwvwvwwwwv
John Jinki, ex-minister van justitie
van Zuïd-Korea, ls gearresteerd in ver
band met de ongeregeldheden bij de
presidentsverkiezingen op 15 mei.
VOLGENDE WEEK IN BESPREKING
Initiatief Departement Zeeland
Maatschappij voor Nijverheid
„IN DE MAMMOETWET is onvoldoende rekening gehouden
met liet platteland. Door zijn geografische verbrokkeling geldt
dat a fortiori voor de provincie Zeeland. De wet gaat teveel uit
van de grote agglomeraties. Er moet uit Zeeland worden aange
drongen op verlaging van de normen of althans op een soepele
hantering ervan. In het jongste verleden is met Zeelands bij
zondere positie rekening gehouden; het gevolg daarvan is ge
weest een relatief gunstige belangstelling voor het voortgezet
onderwijs in de provincie".
Dit zijn twee van de elf con
clusies, waartoe de Zeeuwse
commissie „Mammoetwet" in
gesteld door het Departement
Zeeland van de Nederlandse
Maatschappij voor Nijverheid
en Handel, komt in een rap
port, dat woensdag a.s. door
drs. M. C. Verbnrg zal worden
ingeleid in een bijeenkomst van
het departement Zeeland in
Goes.
In een voorwoord van het bij de fir
ma G. W. den Boer te Middelburg
verschonen rapport, getiteld „Zee
land en de Mammoetwet", merkt de
voorzitter van het departement Zee
land, ir. J. P. Berdenis van Berlekom
uit Middelburg, o.m. op. dat in Zee
land .verontrusting bestaat over de
gevolgen voor het gewest van het
voorontwerp van wet tot regeling
van het voortgezet onderwijs, dat
bekendheid kreeg als de „Mammoet
wet". Deze verontrusting heeft weer
klank gevonden in het departement
Zeeland van de maatschappij voor
nijverheid, dat zich immers ten doel
stelt de welvaart in Zeeland te be
vorderen „en met dit doel houdt
het voortgezet onderwijs ten nauw
ste verband", zo schrijft ir. Berdenis
van Berlekom.
Het departement stelde een com
missie in, die tot taak kreeg zich
over de gevolgen van deze wet
voor de provincie te beraden. Uit
gangspunt was een gewestelijke
benadering.
Het thans uitgekomen rapport
kwam tot stand met medewer
king van het Economisch Techno
logisch Instituut voor Zeeland en
van de Stichting Zeeland voor
Maatschappelijk, Cultureel Werk,
Scholen en normen
De Mammoetwet kent twee soorten
normen, namelijk die voor oprich
ting en die voor opheffing van scho
len. Het rapport houdt zich in hoofd
zaak bezig met de opheffingsnor
men, die voor Zeeland, vooral voor
het algemeen vormend onderwijs (A.
V.O.) hoog liggen..
stïgste consequenties, zo wordt in het
rapport o.m. geconcludeerd. Wat het
huidige V.HJVI.O. betreft zouden ïn
Zeeland alle gymnasiale opleidingen
en middelbare meisjesscholen verval
len. Geen van de bestaande zeven
gymnasiale en M.M.S.-opleidingen
voldoet aan de eisen. Door combina
tie van scholen zou weliswaar een
voldoende aantal leerlingen bereikt
kunnen worden, waardoor bijvoor
beeld in Goes zowel de gymnasiale
als do M.M.S.-oplciding behouden
zouden kunnen blijven. Ten koste
echter van de vrije schoolkeus naar
levensbeschouwelijke grondslag. Voor
de overige scholen zon de concentra
tie waarschijnlijk niet baten, omdat
de afstanden tussen de scholen hier
voor te groot zijn.
Voor de huidige HJ3.S.' en is de toe
komst onzeker, omdat zij zullen over
gaan in athenea en/of H.A.V.O.-scho-
len. Aan de normen voor het athe
neum voldoen alle bestaande H.B.S.-
opleidingen in Zeeland, behalve die te
Zierikzee; aan de eisen voor het H.
A.V.O.voldoen slechts vier van de elf
bestaande opleidingen.
De situatie is nog vrij onoverzichte
lijk, zo wordt in het rapport verder
(Zie slot pag. S kol. 1)
In de Nederlandse vissershavens
wordt hard gewerkt om de schepen
voor vlaggetjesdag piekfijn in orde
te hebben. Met man en macht wordt
er geschilderd, schoongemaakt en op
geruimd, zoals hier in de haven van
IJmuiden.
Amerikaanse toeristen:
Rusland werd nachtmerrie
Eenentwintig Amerikaanse toeristen,
twintig vrouwen en een man, die een
reis ran een halve maand door de
Sowjet-Unie hebben gemaakt, hebben
hij terugkeer in Californië meege
deeld, dat hun verblijf in Rusland
na het incident met de „U-2" tot een
nachtmerrie is geworden.
Naarmate de Russische pers en radio
meer bijzonderheden bekendmaakten
over het voorgevallene, groeide de
vijandigheid van de bevolking jegens
lien.
Een meisje vertelde dat haar koffers
gedurende haar verblijf in Moskou
met messen werden stukgesneden.
Haar brieven werden geopend en
een verlovingsring, die zij in haar
kamer had achtergelaten, vond zij
bij terugkomst vernield terug.
Toen ditzelfde meisje in Moskou
een groot warenhuis bezocht, werd
zij door een woedende Russin bij
de schouder gegrepen, die haar
toeschreeuwde: „Wij zullen jullie
neerslaan, wij zullen jullie neer
slaan".
KORTE PREDIKATIE
DE ANDER EN IK.
„en ieder lette niet slechts
op zijn eigen belang, maar
ieder (lette) ook op dat van
anderen".
Philippenzen Z 4-
Kunt U iets bedenken dat moeilijker
is dan dat U niet alleen op de icereld
bent. Dat te erkennen betekent reke
ning houden met een ander. De echte
erkenning van het niet alleen zijn
brengt mee dat de medemens gezien
wordt als gelijkioaardig. Hoe veel
mensen zijn er echter niet die wél
weten dat ze niet alleen op de wereld,
zijn en toch doen alsof er niemand
naast hen staat. Dat zijn de eigen-
belang"-mensen. Zij verdragen niet
dat een ander ook een mening heeft.
In het gunstigste geval laten zij die
ander maar praten. Er zit een stuk
hoogmoed in dat als maar draaien
om zichzelf. En wat baat het? Hoe
hoogmoediger een mens wordt, hoe
egoistischer en hoe eenzamer hij
wordt. De vreugde raakt er uit, hij
raakt overhoop met zichzelf en ieder
een.
Toch een mens hoeft zichzelf niet
weg te gooien. Er is ook zoiets als
welbegrepen eigenbelang. Daarover
gaat het in deze brief.
Paulus waarschuwt tegen het niet
begrepen eigenbelang. Tegelijkertijd
wijst hij een weg waarlangs de mens
zichzelf en de naaste zó gaat zien dat
er blijdschap in het leven komt. Die
weg van het eigenbelang die het be
lang van de ander insluit.
Welbegrepen eigenbelang is het be
lang dat niet de mens die het heeft
bedoelt maar juist de ander. Het
woordje „wél" slaat op de mens en
zijn medemens.
De toepassing? Luister niet slechts
naar uzelf maar ook naar de ander.
Daar ligt een stuk dynamiet dat liet
fundament ondermijnt.
Het haalt ons uit ons eigen kringetje
van zelfaanbidding", zelfbeklag
om ons de ander te tonen. In die ont
moeting gebeuren vreemde dingen.
Nieuwe woorden komen levend het
leven binnen: Gemeenschap, Barm
hartigheid, Blijdschap. Andere ver
dwijnen: zelfzucht, ijdél eerbejag.
Dit woord kan verandering brengen
in alle verhoudingen, die moeilijk lig
gen, omdat het te maken heeft met
het WOORD Jezus Christus, Wien
gegeven is alle macht in hemel en op
L. SPAANS.
WEINIG WIND
Op <le meeste plaatsen zonnige perio
den en slechts een enkele verspreid
voorkomende bui. Zwakke tot matige
noordoostelijke wind. Ongeveer de
zelfde temperaturen als gisteren»