Herbouw Abdij: werk van twintig jaren
albert jaspers
De balans, die werd opgemaakt na de verwoesting van Middelburgs Abdij
op 17 en 18 mei 191/0, gaf een verbijsterend beeld te zien van de vernieti-
ging. Slechts een klein deel van het complex was gespaard gebleven: het
archief aan de Korte Burg en het Thoolse huis. Geblakerde ruïnes restten
van hotel „De Abdij", twee conciërgewoningen, de gebouwen van de pro-
vinciale waterstaat en de polder Walcheren, de Balanspoort en vicarishuis,
de woning van de commissaris der koningin, de gymnastiekzaal thans
Statenzaalde provinciale griffie met Statenzaal (de hoofdingang van
de griffie was, waar nu de ingang van rijkswaterstaat is), de Lange
Jan, de Nieuwe Kerk en de Koorkerk.
De herbouw leek een welhaast hopeloze taak voor de rijksgebouwendienst.
Reeds-kort na de ramp werd echter een restauratieplan opgemaakt met
een nieuwe indeling van de gebouwen. In twintig jaar groeide het Abdij-
complex langzaam maar gestadig naar wat het vroeger was.
Achtereenvolgens wei-den gerestaureerd Balanspoort (191/3), vicarishuis en
verwoest deel archief (191/5), kantoor rijksgebouwendienst (19117), cöm-
piissariswoning (gedeelte 191/9), Statenzaal (begin 191/8, klaar 1950),
rijkswaterstaat, alsmede conciërgewoningen in Giststraat (1952), Nieuwe
Kerk en Koorkerk (1952), provinciale bibliotheek (1953), poortgebouw
Koorkerkhof en abtsivoning (1951/), belastingdienst en rijkspolitiegebouw
(1956), Lange Jan (1956), kloostergang (1957), provinciale griffie (1960).
Deze fotopagina geeft enkele flitsen gedurende de restauratieperiode toén,
en de gerestaureerde gebouwen nu.
Hotel „De Abdij" kwam niet meer terug In maart 1957 werd op dezelfde pluals „de eerste spa" gestoken
voor Zeekinds nieuwe provinciehuis. In snel tempo groeide de nieuwe griffie tussen het steigerskelet naar
zijn voltooiing. Nog maar kort geleden, in 1958verhieven de trapgevels van de Gistpoort zich nog boven het
bouwwerk uit
Thans, irc 1960, een fraai gerestaureerd gebouw, strak van lijn, terwijl ook het pleintje ervoor, met in het
midden het verzetsmonument, in zijn oude luister hersteld werd.
^Tussen de reeds in 1950 gereed gekomen Slatenzaal (links) en de Nieuwe Kerk verrees het nieuwe onderko
men voor de Zeeuwse rijkspolitiestaf. Vier jaar geleden, in 1956, bood dit deel van de Abdij nog het beeld
van steigerpalen, hout, opgestapelde stenen
Nu is de poort verdwenen achter de kloeke gevels van liet nieuwe provinciehuis. Over enkele dagen, 17 mei
1960, is de zetel van de Zeeuwse overheid weer in zijn vertrouwde omgeving teruggekeerd.
Enorme steenklompen beheersten het beeld van hel
Abdijplein. Boven de gebouwen uit torende de Lange
■Jan in zijn „houten jas", een achthoekig reuze-netwerk
van steigerpalen en -planken. Dat teas toen, in 19j8^.,
Thans, in 1960, een sierlijke toren, die zich weer fier verheft boven de herstelde
monumenten van de Zeeuwse hoofdstad. De tienduizenden stenen op het plein-
si in voor het grootste deel verwerkt. Het Abdijplein is bijna weer een opnieuw
bestraat? echt pleint.
verzorgde de verlichtingsornamenten in
het nieuwe Provinciehuis te Middelburg
leidsestraat 11 - ceintuurbaan 308
amsterdam
