PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT EISENHOWER: GEEN PEARL HARBOUR „SCHRIJN VAN ZWAARD EN KRUIS" BILT NOG STEEDS HOOP OP VORDERINGEN TIJDENS TOPCONFERENTIE TE PARIJS GEMEENTHIJKE GARANTIE VOOR BOUW MET DOORBEREKENING? GEEN OVEREENSTEMMING IN LUXEMBURG BEREIKT VERWACHT... 203e jaargang - no. Ill Dagblad, uitgave van de firma Provinciale Zeeuwse Courant. Directie P. van de Velde en P B. den Boer. Adjunct: W. de Pagter. Hoofdredacteur W. Leertouwer. Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok. ABONNEMENTSPRIJS 66 cent per week, 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25 per kw. Losse nummers 15 cent. WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Donderdag 12 mei '60 ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per mm. Minim, p. advertentie 4.—. lug. mededelingen driemaal tarief. Kleine advertenties tmax. 8 regels) 25 cent per regel met een minimum van 1.25. „Brieven of adres bureau v. d. blad" 25 cent meer. Giro no. 359300 P.Z-C...Middelburg. Bureaus: Vlisslngen Walstr. 58-60. tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 3546); Middelburg, Markt 51, tel. 3841; Goes, Grote Markt 2, tel. 4254 Cb.g.g. adv. 2234); Oost burg, G. P. de Pauwstr. 9. tel. 20; Terneuzen, Brouwerijstraat 2, Zierikzee, red, tel 2425. adin. tel. 2i'!H. Geheime vluchten boven Sowjet-Unie noodzakelijk President Eisenhower heelt woensdag op zijn persconferentie in Washington meegedeeld, dat Amerikaanse vliegtuigen „ge heime" vluchten boven de Sowjet-Unie maken, omdat de Ver enigde Staten geen tweede Pearl Harbour wensen. „De geheim houding, die de Sowjet-Unie betracht en de maatregelen, die nodig zijn om die geheimhouding te doorbreken, zijn een bron van voortdurende spanning", aldus Eisenhower. „Ik zal daarom premier Kroesjtsjew op de topconferentie te Parijs nogmaals vragen in te stemmen met mijn voorstel voor een „vrij lucht ruim", waardoor het gevaar van een onverhoedse aanval uitge schakeld kan worden". De president zei, dat hij nog steeds van plan is om de volgende maand naar Moskou te gaan. op de aanstaande topconferentie. De Amerikaanse president geloofde niet, dat de vooruitzichten van de top conferentie door het incident met de U-2 en Kroesjtsjews reactie daarop, „Tentoonstelling" te Moskou van Ü-2 In Moskou verklaarde gisteren pre mier Kroesjtsjew „Te Parijs zullen wij zien of het al dan niet nodig zal zijn de reis van president Eisenho wer naar Rusland uit te stellen". De Russische premeir zei dit op de „ten toonstelling" te Moskou van de res ten van de neergehaalde U-2 tegen over westelijke journalisten. Hij zei verder „Ik ben nog steeds van plan zaterdag naar Parijs te gaan, twee dagen voor de opening van de top conferentie. Moclit die conferentie om de een of andere reden niet door gaan wat dan nog Wij hebben 42 jaren ervoor overleefd en we zullen nog wel honderd kunnen bestaan". Tijdens deze geïmproviseerde pers conferentie zei Kroesjtsjew ervan overtuigd te zijn, dat beide bondge noten van de Verenigde Staten, die aan de conferentie zullen deelnemen, Engeland en Frankrijk de vlucht van het Amerikaanse toestel afkeu ren. Hij zei, dat het hem „met af schuw had vervuld" toen hij hoorde, dat president Eisenhower de vlucht van het neergeschoten toestel had goedgekeurd. Men vroeg hem of zijn achting voor Eisenhower een wijzi ging had ondergaan. „Maar natuur rijk", antwoordde de Russische pre mier Over het eventuele bezoek van Eisenhower aan Rusland merkte hij op „Ik zou niet graag in zijn schoe nen staan als hij naar de Sowjet- Unie komt. De mensen zullen hem heel veel te vragen hebben. Maar er zullen geen excessen voorkomen". Op de persconferentie, die Eisenho wer hield, werd ook nader ingegaan definitief gewijzigd zijn. Hij hoopte dat er te Parijs vorderingen geboekt zullen worden bij de behandeling van belangrijke onderwerpen, zoals de ontwapening, de kwestie-Berlijn en het Duitse vraagstuk en de be trekkingen tusen Oost enWest. „Ik zal naar de conferentie gaan", zo zei hij. Eisenhower achtte redenen aan wezig om niet zo maar aan te ne men, dat de U-2 die op 1 mei bo ven Rusland vloog, vanaf grote hoogte is neergehaald. De foto's, die door de Russen gepubliceerd zijn, zijn waarschijnlijk geen fo to's van de wrakstukken van de U-2 zo zei hij. Desgevraagd ver- klaardde hij het jongste Russi sche dreigement niet te zien als een ultimatum. Men vroeg Eisenhower of hij nog steeds verwachtingen koesterde van de topconferentie, ondanks Gromy- ko's verklaring dat de Verenigde Sta ten en sommigen van hun bondgenoten tengevolge van de spionagevluchten op de rand van een oorlog met de Sowjet-Unie staan. Eisenhower antwoordde„Ja. Ik blijf enige hoop koesteren, omdat dergelijke dingen al zo vaak door de Russen zijn gezegd en de verklaring van Gromyko dus niets nieuws is". De president bracht voorts de spïona- ge-affaire in herinnering waarbij ko lonel Rudolf Abel was betrokken. De man heeft voor de Russen gespio neerd in de Verenigde Staten en daarvoor een .flinke straf gekregen. De Verenigde Staten en hun hondge noten hebben niets gedaan, dat als provocerend opgevat kan worden. Zij zorgden voor hun eigen veiligheid en willen geen enkel conflict uitlokken, aldus Eisenhower. Eisenhower verklaarde dat de Rus sen. voor zover hem bekend, nog nooit spionagevluchten boven de Ver enigde Staten hebben gemaakt. Hij merkte verder nog op dat er wellicht TOCH HOGERE LONEN IN PRIJZEN? Ministerie: in strijd Spionage In West-Europa en de Verenigde Staten zijn nogal wat mensen enigszins verbijsterd geraakt door de ontdekking van de Amerikaanse vliegtuigspionage boven de Sowjet- Unie. Zij zijn niet geschokt door het bestaan van die spionnage, want dat Amerikanen spioneren weet bij wijze van spreken ieder kind. Maar ze zijn geschokt door de open lijke erkenning. Tot nog toe speelden alle regerin gen een soort spelletj'e, waarbij zij spionage-activiteiten nim mer openlijk toegaven. Men deed alsof minister-presidenten en kabinetsleden ver verheven waren boven alle spiongepraktijken. Zij droegen daarvan zogenaamd geen kennis. Wel was er ergens bij een ministerie van oorlog soms een afdelinkje dat was gehuisvest in een achterkamer tje en dat hield zich bezig met het inwinnen van inlichtingen. Dat ge beurde dan allemaal „in het fatsoen lijke". Als overijverige ambtenaren soms overgingen tot omkoperijen of op jacht togen naar defensiegehei men van andere staten, dan deden ze dat zonder voorkennis van de re gering en dan was dat eigenlijk heel verkeerd van die al te ijverige amb tenaren. De regeringen konden haar handen steeds in onschuld wassen. Met de Amerikaanse vliegtuig spionage boven de Sowjet-Unie is het anders gelopen. De Ame rikaanse regering zag geen kans liaar handen in onschuld te blijven wassen en zij moest toegeven, dat zij had laten spioneren. Zo'n bekentenis geeft een lelijke knauw aan het „of ficiële" fatsoen. Zij schokt duizenden mensen, die gehecht zijn aan dat of ficiële fatsoen en die daarnaast een afkeer hebben van zulke dubieuze za ken als spionage. Al die duizenden mensen wisten wel, dat er spionage werd bedreven, maar dat gebeurde in het halfduister bij een achterdeur. Men schaamde er zich voor en praat te er dus zo min mogelijk over. Men wist dat het eigenlijk fout was. En nu heeft do Amerikaanse rege ring openlijk moeten verklaren, dat zij écht wel op de hoogte was van bepaalde spionage-activiteiten en dat zij de verantwoordelijkheid voor deze „immoraliteiten" op zich neemt, omdat ze geen tweede „Pearl Har bour" wenst, omdat ze op de hoogte wil blijven van Russische agressie mogelijkheden, kortom omdat de vei ligheid van het Amerikaanse volk haar dwingt over bepaalde ethische en andere bezwaren heen te stappen en te laten spioneren. Die bekentenis werd aan de Ameri kaanse regering afgedwongen door de Russische regering en dat is in (Zie slot pag. 3 kol. 1) met voorschriften (Van onze Haagse redactie). Zal de gemeente Den Haag zich fi- cieel garant stellen voor de bouw een theater voor de Kleine Co- medie, waarvan de prijs in strijd is met (lc prijzenboschikking, die minis ter De Pous na het bouwconflict voor liet aannemersbedrijf afkondigde Een bevestigingd antwoord op deze vraag moet men wel afleiden uit dc verklaring van de wethouder van on derwijs en kunstzaken, de lieer J. van Zwijndrecht, die woensdag in de Haagse raad is afgelegd tijdens de voortgezette behandeling van de be groting. De bestekken en tekeningen zijn ge reed. Was de bouwstaking er niet tussen gekomen, dan had men reeds met de bouw kunnen beginnen. Nu moet er nog gewacht worden op de prijsopgave van een onderaannemer, omdat er een herberekening moest plaatshebben als gevolg van de loon stijging en de hogere materiaalkos ten. aldus de wethouder. Toen de heer Van Zwijndrecht ge attendeerd werd op het verbod van doorberekening, antwoordde de wet houder: „Dit kan wel zo zijn, maar de kosten moesten worden doorbere kend". Verder betoogde de wethou der. dat hetgeen hij in de raad had verklaard, hem was meegedeeld door de heer J. E. Kila, de directeur van de Kleine Comedie en de exploitant van het nieuwe theater. „Ik blijf daar verder af", aldus nog het commen taar van de wethouder. Een woordvoerder van het departe ment van economische zaken deelde mee dat inderdaad de verklaring van de wethouder in strijd is niet de prijs- beschikking van de minister. Door het departement wordt proefsgewij- ze en ook als er klachten binnenko men controle bij de aannemers gehou den. enig misverstand is ontstaan over de taak, die vice-president Nixon zal krijgen in verband met de top conferentie. (Zoals bekend heeft „Het Witte Huis" twee weken geleden meegedeeld, dat Nixon Eisenhower op de topconferentie zal vervangen als deze langer dan een week mocht duren). De Amerikaanse president zei, dat hij op 23 mei naar Portugal zal gaan. Maar ik ben bereid naar Parijs terug te gaan als mijn aanwezigheid daar nutrig kan zijn, aldus Eisenho wer. Grenzen Eisenhower heeft ook verklaard, dat hij geen mogelijkheid zag om de Duitse grenzen te veranderen, „be halve door onaanvaardbare metho den". VERSNELDE UITVOERING E.E.G.-VERDRAG Vandaag wordt in Brussel vergaderd De ministers van de zes E.E.G.-lan- den hebben in Luxemburg geen over eenstemming bereikt over liet betrek ken van de landbouw in de voorstel len van de Europese commissie voor een versnelde uitvoering van het E. E.G.-verdrag. Zij besloten tijdens een vergadering, die tot kwart voor vier in de nacht van dinsdag op woensdag voortduur de, vandaag opnieuw in Brussel bij een te komen om alsnog een oplos sing voor deze kwestie te vinden. De Nederlandse minister van landbouw, de heer Marijnen, deelde na afloop van de besprekingen mee, dat de Duitse en Nederlandse standpunten „iets dichter bij elkaar zijn geko men". Hij weigerde in te gaan op de vragen welke de mogelijkheden zijn voor het alsnog bereiken van een akkoord op de bespreking te Brus sel. De twaalf uren, die de ministers dinsdag hebben vergaderd, waren voor verreweg het grootste deel aan de landbouw gewijd. Uitgangspunt bij de bespreking van deze kwestie waren voorstellen van de Europese commissie, die zowel rekening hou den met Duitse bezwaren tegen een versnelling van de E.E.G. ook op landbouwgebied, als met de diame traal daar tegenoverstaande Neder landse voorwaarde dat juist de land bouw niet los van de versnellings procedure mag worden gemaakt. De ministerraad heeft woensdag besloten een „bijzondere groep" in te stellen voor het opstellen van een associatieovereenkomst tus sen de Europese Economische Ge meenschap en de Nederlandse Antillen. De groep zal bestaan uit delegaties van de zes regeringen en van de Europeso commissie en in de eerste week 'van juni met haar werkzaam heden beginnen. Als basis van de stadie zal de groep het destijds door het koninkrijk ingediende memoran dum en het door de Europese com missie opgestelde technische rapport nemen. De groep zal te zijner tijd verslag uit brengen aan de ministerraad van de E.E.G. De ministers behandelden woensdag voorts nog twee andere associatieon- derwerpen: de verzoeken van Grie kenland en Turkije. Indonesië wil over N.-Guinea onderhandelen Volgens het persbureau Tanjoe heeft het Indonesische ministerie van voor lichting in een bekendmaking bena drukt, dat de regering wenst door onderhandelingen een vreedzame op lossing te vinden voor de kwestie Nieuw-Guinea. Deze bekendmaking werd gepubli ceerd direct na een aantal anti-Ne derlandse demonstraties. Voorproefje uit., Een kijkje in de ..regelkamer" voor het klank- en lichtspel. Knoppen en nog eens knoppen; voor de leek een vraag, voor de technici een weet X (Foto P.Z.C.). OP DE AVOND VAN de zeventiende mei 1960 zal in het Mid delburgse Abdijcomplex het klank- en lichtspel in première gaan, dat als titel meekreeg „Schrijn van zwaard en kruis". In tegenwoordigheid van H.M. Koningin Juliana zal de „Wachter van de Tijd" dan voor het eerst officieel zijn tijdeloze stem doen horen binnen de hoge muren van de Trouwkerk, waar het spel met klank en licht zijn ouverture beleeft een spel, waarin de geschiedenis van de Abdij zal herleven. De Abdij, „schrijn" (be waarplaats) van zwaard en kruis, van wereldlijk gezag en geestelijkheid, zoals dit gebouwencomplex dat door de eeuwen heen is geweest. Met gebruikmaking van de moderne techniek, van 2,5 kilometer kabel, 6,6 km draad en van 50 verschillende typen lampen om enkele nuchtere zaken te noemen zal dan in een zorg vuldig uitgebalanceerd samenspel van woord (G. A. de Kok) en muziek (Henk Stam) de eeuwenoude historie van dit indruk wekkende bouwsel herleven.... mende evenement. Vrijwel nie mand hoorde het. Vrijwel een ieder was onmiddellijk in de ban van de gewijde, plechtige ruimte, met hoge. naakte muren, waarin een enkel boogvenster het dag licht naar binnen wierp, in ae Trouwkerk, met als enig decora tief element het praalgraf van Johan en Cornells Evertsen de zeehelden, die óók en wel heel verrassend in het spel betrokken worden. Van lichteffecten was tij- Klank- en lichtspel in Middelburgs Abdij „Die is an die is óók an en nou die vier bellen nog".... dat wa ren de woorden van een in blauwe overal gehulde monteur, toen de „Stichting Verlichting Middel burg" gistermiddag voor een aan tal persvertegenwoordigers een voorproefje weggaf van het ko- dens deze persexcursie nog geen sprake, maar niettemin was het al heel goed mogelijk om zich een zeer reëel denkbeeld te vormen van de effecten, die straks bereikt zullen worden. „Die is an", sprak de monteur, en dat sloeg op een lamp, maar het bleke kunstlicht viel nu nog weg tegen het heldere daglicht.... Niettemin luisterde men aandachtig naar de stemmen van een Peter Aryans, een Louis de Bree en een Peronne Hosang om er enkelen te noemen naar de bijzonder illustra tieve klanken van het muzikaal en vocaal ensemble onder leiding van Marinus Voorberg, die accentueer den.... „Eens zelfs werd het oude kloos- ter doorploegd met bommen Maar fier als vroeger staan nu weer de torens. Victorietekens tegen Zeelands lucht Al trok de ploeger van de tijd hier diepe voren toen weer de oogst kwam was er rijke vrucht In het officiële programma staat het zo „De bezoeker beleeft het spel tijdens een rondgang door een deel van het. oude klooster. In elk van de ruimten, die hij tijdens deze wande ling passeert, herleeft het verleden. Steramen van vroeger weerklinken en oude muziek wordt gehoord. Het licht speelt langs gewelven en nissen en in dit wonderbaarlijke spel van licht en schaduw, van stemmen, mu ziek en eeuwenoud decor herleeft de geschiedenis van de Abdij van Mid delburg". Daar valt weinig aan toe te voegen. Het zal zo zijn. En het belooft even boeiend als interessant te worden. Praktische punten Wel dienen er nog enige praktische punten te worden gemeld en wel, dat er van 1 juni na de première op 17 mei dus tot en met 19 september iedere woensdag-, donderdag- en vrij dagavond plus maandag 15 augustus een klein uur durende rondgangen zullen zijn, waarbij telkenmale een honderdtal bezoekers per rondgang toegelaten zullen worden. Voorts, dat er voor zitplaatsen gezorgd zal wor den. zodat men tijdens de rondgang over rustpunten zal kunnen beschik ken om tekst en muziek te beluiste ren. Die rondgang is overigens een nieuw element in het sinds 1951 in West-Europa bestaande begrip „klank- en lichtspel", dat zijn oor sprong vond in het Franse kasteel Chamhord, waar de conservator op hot idee kwam de statische ver lichting van het kasteel te wijzi gen ia een regelbare, met geluids effecten onderstreepte illuminatie. Middelburg heeft de primeur vau Dit is de zaal van de Franse minister raad in het Elysée-paleis te Parijs, waar a.s. maandag de topconferentie zal beginnen. In Z.-Afrika in enkele gebieden noodtoestand opgeheven De Zuidafrikaanse regering heeft gis teren in twintig plattelandsgebieden de noodtoestand, welke na dc schiet partijen te Sharpeville en Lungu voor de meeste Zuidafrikaanse „ar rondissementen" was afgekondigd, hij decreet buiten werking gesteld. De noodtoestand was voor het gehele land van kracht. De opheffing ervan voor twintig landbouwgebieden werd gedaan door de minister van justitie in Pretoria, blijkbaar na ruggespraak met premier Hendrik Verwoerd. Naar Nieuw-Guinea Karei Doorman vertrekt 30 mei (Van onze Haï^se redactie) Het Nederlandse smaldeel, be staande uit het vliegkampschip „Karei Doorman" en de jagers „Limburg" en „Groningen" zal maandag 30 mei de marineha ven Nieuwediep bij Den Helder voor een vlagvertoonreis naar het Verre Ooosten en Nieuw- Guinea verlaten. De mogelijkheid bestaat dat het ver trek nog een dag zal worden uitge steld, maar op de eerste juni zal het smaldeel zich in volle zee op weg naar Nieuw-Guinea bevinden. Het is tot nu toe nog niet officieel bekend of het smaldeel zijn route om Kaap de Goede Hoop (Zuid-Afrika) zal nemen, of dat door het Suez- kanaal zal worden gevaren. Het is de bedoeling dat het smaldeel in de cember van dit jaar in Nederland zal terugkeren. O Een Birmaanse veerboot met veertig opvarenden is op de rivier de Irrawad- di, ongeveer 350 kilometer ten noorden van Rangoon, door een hevig onweer overvallen. De boot sloeg om, hetgeen aan 27 per sonen het leven kostte. De anderen wer den gered. de promenade, met in de muziek dan ook een vast promenade- thema, te vergelijken bijvoorbeeld met „tableau d'une exposition" van Moussorgski. Een zwak Over verlichting in het algemeen deed overigens vice-voorzitter P. Blaauw, na een filosofisch getint in leidinkje van voorzitter mr. J. F. Hornstra, nog een klein boekje open, waarin o.m. tot uiting kwam, dat Middelburg al vele jaren lang een zwak heeft voor verlichting. Reeds in de twintiger jaren zorgde de toen malige V.V.V. voor een verlichting van het stadhuis op woensdagavon den (vooravond van de marktdag). Na de Tweede Wereldoorlog ontstond er een nieuwe actie, waarbij ook andere objecten in het verlichtings programma betrokken werden. Er kwam zelfs een complete commissie „Verlichting" en sinds vier jaar had dit tot resultaat, dat er op de woens dagavonden bijvoorbeeld stromen vreemdelingen door de verlichte Abdij trokken. Dit was een stimulans om verder te gaan, aldus de heer Blaauw en zo kwam de stichting „Verlich- (Zie slot pag. 3 kol. S) OVERWEGEND ZONNIG. Vrij zonnig, maar op enkele plaatsen ook een regenbui. Matige tot vrij krachtige wind tussen oost. en noord oost. Ongeveer dezelfde temperatu ren als gisteren.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1960 | | pagina 1