PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
BEVRIJDINGSDAG LUISTERRIJK GEVIERD
Amerikaans vliegtuig
in Rusland neergehaald
De zuilen vielen om en schotten verdwenen
HOOGTEPUNTEN: BIJEENKOMST IN HOOFDSTAD;
DÉFILÉ TE EDE; NATIONAAL JEUGDAPPEL
DAM IN ZANDKREEK GESLOTEN
Was piloot
bewusteloos
203e jaargang - no. 106
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct- W de Pagter.
Hoofdredacteur W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 6 mei 1960
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
mm. Mlnlm. p. advertentie 4.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
25 cent per regel met een minimum
van 1.25. „Brieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.O., Middelburg.
Bureaus. Vlissingen Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 3546); Middelburg, Markt 51, tel. 3341; Goes, Grote Markt 2, tel. 4254 (b.g.g. adv. 2234); Oostburg, G. F. de Pauwstr. 9, tel. 20; Temeuzen, Brouwerijstraat 2, Zierlkzee, red tel 2425. adm tel. 2094.
Een dag vol vein rood, wit en blauw
Woensdagmiddag is de dam in de Zandkreek bij Kat-
seveer gesloten, hiermee is de verbinding van Noord-
Beveland en Zuid-Beveland een feit geworden.
5 (Luchtfoto A.N.P.) (Voor verslag zie pag. 9)
Geheel het vlaggend land heeft gisteren het feest van Neder
lands bevrijding gevierd. Het was de vijftiende maal, en in alle
steden en dorpen was op het feestgebeuren de stempel van dit
derde lustrum gedrukt. Nagenoeg algemeen was vrijaf gegeven
en de drukte op straat en wegen was op deze dag met volop zo
merweer groot.
In het Amsterdamse concertgebouw is gistermiddag een natio
nale herdenkingsbijeenkomst gehouden, die werd bijgewoond
door koningin Juliana, prins Bernhard en de prinsessen Beatrix
en Irene en die ongetwijfeld een der hoogtepunten was. Tijdens
de bijeenkomst die als thema had de woorden „Dit wonder bij
zonder herdenken" uit een van de Valeriusliederen, heeft prof.
dr. Asselbergs een rede gehouden over de zin van.de vrijheid. In
onderworpenheid, zei hij, is de mens overgeleverd aan ander
mans willekeur, in vrijheid vindt hij zijn eigen inzicht door het
te toetsen aan wat anderen denken. De herinnering aan de be-
zetingstijd moet ons ertegen waarschuwen, de herwonnen vrij
heid gering te schatten, aldus prof. Asselbergs. Aan de samen
komst werkten onder meer mee het Nederlands Ballet, de Ko
ninklijke Militaire Kapel en enkele voordrachtkunstenaars. Tal
rijke autoriteiten van parlement, overheid en kerk woonden de
samenkomst bij.
Militaire stoet
van 5 kilometer
Koningin Juliana on prins Bernhard
bevonden zich gisterochtend in de
buurt van Ede, waar de Nederland
se strijdkrachten voor hen defileer
den. Kort tevoren had een comité van
officieren de koningin het nieuwe ere
podium aangeboden, dat het balda
kijn, dat in de Tweede Wereldoorlog
verloren ging, zal vervangen. Het
geld er voor is bijeen gebracht door
het Nederlandse officierskorps. Het
nieuwe podium heeft gisterochtend bij
het défUé voor het eerst dienstge-
daan.
In totaal trokken vierduizend mi
litairen langs het koninklijk paar,
van wie drieduizend te voet. Adel
borsten, mariniers en matrozen
van de Koninklijke Marine open
den de stoet. Daarna volgden ma
rechaussees, kadetten en infante-
riecompagnlcën van de Koninklij
ke Landmacht, grondtroepen van
de luchtmacht, en detachementen
van Marva, Milva en Luva. Er wa
ven ook verscheidene militaire mu
ziek- en tamboerkorpsen. De leden
er van waren allen gekleed in ce
remonieel tenue. De stoet was vijf
kilometer lang. Het gemotoriseer
de deel van het défilé bestond uit
lucht- en velddoelartillerie, waar
onder een afdeling raketten van
het type „Honest John". De lucht-
parade, die in Ede op het program
ma stond is niet doorgegaan. De
luchtmacht wilde in verband met
het slechte zicht boven het IJssel-
meer geen risico's nemen.
Koningin ontving
reeds 550.000
bevrijdingskaarten
Ruim 550.000 bevrijdingskaav- j|
ten zijn de afgelopen weken n
op paleis Soestdijk ontvangen.
Deze kaarten vertegenwoordi-
gen een belangrijk bedrag
waarvan de hoogte nog niet is
berekend. Dit is gistermiddag
medegedeeld tijdens een bij-
H eenkomst ten paleize waar on-
der meer aanwezig was het da-
gelijks bestuur van de „Stich-
Eing Nederlands Comité Vluch-
M telingenjaar '19591960." Dit
comité heeft iedere Nederlan-
der in staat gesteld een speci-
aal ontworpen bevrijdingskaart
voorzien van een of meer
vluchtelingenzegcls, aan H. M.
de Koningin te sturen. De op-
brengst van deze kaarten zal
m ten goede komen aan de vluch-
telingen.
De kaarten zullen de komen-
de weken teruggezonden
worden naar de afzenders.
H voorzien van een persoonlijk
dankwoord van de koningin.
De voorzitter van het comi-
té jhr. dr. G. C. Quarles van
Uffort zei, dat het nog steeds
H niet te laat is een bevrij-
=e dingskaart in te zenden, ook
sj al zijn de vluchtelingenze-
gels wellicht uitverkocht.
Men kan ook met gewone
zegels frankeren. Hij bracht
dank aan de centrale direc-
tie, de ambtenaren van de
P.T.T. die aan deze actie
hebben meegewerkt.
De koningin sprak vervolgens
een kort woord. Zij zei onder
meer over deze actie voor de
vluchtelingen: „Gi« hebt uw
H blijdschap en dankbaarheid
om onze eigen bevrijding ook
met deze daad tot uitdrukking
j| gebracht. Ik kan alleen maar
nopen, dat we onze ereschuld
M ten aanzien van deze mensen
geheel kunnen omzetten in een
H hun teruggeven van hun ge
il loof in onze vrije maatschap-
pij en hun een nieuw levensbe-
gin kunnen verschaffen."
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Aubade op Het Loo
Vijfduizend schoolkinderen uit Apel
doorn hebben gistermorgen prinses
Wilhelmina een aubade gebracht bij
het paleis Het Loo. Het Nationaal Co
mité Viering Bevrijdingsdag heeft
aan prinses Wilhelmina een bloem
stuk aangeboden. In een begeleiden
de brief zei het comité, het diep te
betreuren, dat prinses Wilhelmina de
herdenkingsplechtigheid in het Con
certgebouw niet kon bijwonen. Het
wilde nu namens het Nederlandse
volk met deze bloemen de gevoelens
van diepe erkentelijkheid en bewon
dering vertolken.
Voor vluchtelingen
f 605.000.
Het hoogtepunt van de ochtend u-as
het Nationale Jeugdappel op de Dam
te Amsterdam in tegenwoordigheid
van prinses Beatrix. Er waren jeugd-
afgevaardïgingen uit allé provincies.
Als spreker traden op mevrouw
prof. Van der Molen van de Vrije
Universiteit in Amsterdam en de
voorzitter van het nationaal comité
„Viering Bevrijdingsdag" mr. I-I. A.
M. T. Kolfschoten. Na de vlaggenpn-
rade werd bekendgemaakt, dat de
jeugdactie „Doe Open" tot nu toe
605.000 gulden heeft opgebracht.
Prinses Beatrix gaf vervolgens het
vertreksein aan de leden van het na
tionale „Doe Open" comité, die naar
de kampen Ohmstede en Friederichs-
feld in Duitsland gaan met een auto
vol groenten van de Nederlandse jon
geren.
De prinses gaf de reizigers haar bes
te wensen mee voor de vluchtelingen.
In Den Haag heeft de minister van
maatschappelijk werk, mej. dr. M. A.
M. Klompe een bevrijdingsvlam ont
stoken op het Binnenhof. Zij opende
daarmee de bevrijdingsmarkt, waar
van de opbrengst ten goede zal ko
men aan de vluchtelingenhulp.
In de St.-Laurenskerk in Rotterdam
is gistermorgen een herdenkings
dienst gehouden, die door vele hon
derden werd bijgewoond. Sprekers
waren opperrabijn Vorst, pater Bij
loos, ds. Dijkstra en mevrouw Tas
Callo die het woord voerde namens
het Humanistisch Verbond.
Twaalf ballons
Hoogtepunt van het feest in Rotter
dam is de opstijging geweest van
twaalf ballons voor een race om de
bevrijdingstrofee. De ballonvaarders
kwamen uit de Verenigde Staten,
Zwitserland, België, Frankrijk en Ne
derland. Op het vliegveld Zestienho
ven bij Rotterdam hebben leden van
de eerste Nederlandse parachutisten
club demonstraties gehouden in het
parachutespringen en het afwerpen
van voedselpaketten.
T orenbouw
In Doesburg is de vijftiende verjaar
dag van de bevrijding op heel bijzon
dere wijze gevierd. Daar werkte de
gehele bevolking mee aan de herbouw
van de Martini-toren, die de Duitse
bezetters aan de vooravond van de
bevrijding hebben opgeblazen. Ook
het Hemony-carillon ging toen ver
loren. De aannemer van het restau
ratiewerk heeft de stenen voor de
herbouw ter beschikking gesteld van
het Doesburgse bevrijdingscomité dat
ze voor vijftig cent per stuk aan de
burgerij verkocht. Gisterochtend
trokken vrijwel alle inwoners van
Doesburg naar het centrum van de
stad met de stenen die ze hebben ge
kocht. Deze werden bij het bevrij
dingsmonument opgestapeld.
Voor „De Wereld"
I)e burgemeester van Wageuingen
heeft gistermorgen een krans gelegd
bij het beeld „Do bevrijdende mens"
voor het hotel „De Wereld" waar de
Duitsers in 1945 de capitulatievoor
waarden tekenden.
Monument
Burgemeester Godwalt van Roosen
daal heeft gistermiddag in zijn ge
meente een monument onthuld dat
zal blijven herinneren aan de bevrij
ders van Roosendaal, de Britse „Po
lar Bear" divisie. De onthulling werd
onder meer bijgewoond door gene-
raal-majoor Exhem van het „Duke of
Wellington-regiment, een der regi
menten waaruit de „Polar Bear" divi
sie was samengesteld. Het gedenkte
ken, een ijsbeer voorstellende, is een
schepping van de Roosendaaise beeld
houwer J. Vlak.
Pakkettenboot werd
overvaren: 2 doden
Gistermorgen omstreeks kwart voor
tien is bij Lobith de pakkettenboot
van „Tolkamers Handelsbelang" te
Lobith-Tolkamer door het uit Duits
land komende Franse motorschip
„Delacroix" overvaren en onmiddel
lijk gezonken.
Van de drie bemanningsleden ver
dronken er twee, namelijk Hein Hen
driks en Jacob Peters, beiden af
komstig uit Lobith-Tolkamer. De
derde man, de heer Vreeman uit
Aerdt bij Lobith, werd gered.
De heer Hendriks laat een vrouw
met acht kinderen en de heer Peters
een vrouw en vier kinderen achter.
Het gezonken scheepje werd gebruikt
om belastingvrije levensmiddelenpak
ketten aan boord van schepen te
brengen die naar Duitsland varen.
Zweefvliegers botsten
bij Gent: 1 dode
Een botsing tussen twee zweefvlieg
tuigen in de lucht in de nabijheid
van Gent, heeft woensdagmiddag het
leven gekost aan een 20-jarige Bel
gische zweefvlieger. Zijn toestel ver
loor bij de botsing een vleugel en
stortte neer. De vlieger van het twee
de toestel kon met zijn onbeschadigd
zweefvliegtuig zonder moeilijkheden
landen.
Vlaggetjes van Duits
fabrikaat niet gebruikt
De vlaggetjeshulde na de aubade in
Groningen ging gisteren niet door. De
commissie schoolfeesten had de
vlaggetjes besteld bij dezelfde firma
waar dit vorige jaren was geschied,
maar toen het materiaal woensdag
avond arriveerde, ontdekten de or
ganisatoren, dat de vlaggetjes van
Duits fabrikaat waren en als zodanig
„gemerkt." Besloten is toen de vlag
gen niet uit te reiken. Op de mede
deling van dit besluit bij de aubade
van duizenden schoolkinderen volgde
een instemmend applaus.
9 De opperbevelhebber van de Sowj et-
luchtmaclit, Konstantin Wersjinin, zal
met zes generaals en drie officieren van
zijn staf op 14 mei in Washington aan
komen voor een officieel bezoek, zo meldt
het officiële Sowjet-peisbureau Tass.
Kroesjtsjew in Opperste Sowjet
Premier Nikita Kroesjtsjew
heeft gisteren bekendgemaakt
dat zondag een Amerikaans
vliegtuig boven Russisch gebied
is neergeschoten. Hij verklaar
de dat het zenden van een vlieg
tuig naar Rusland betekent dat
„er weinig hoop voor de topcon
ferentie is". In zijn rede tot de
Opperste Sowjet beschuldigde
de Russische premier de Ameri
kaanse regering ervan te trach
ten indruk op Rusland te maken
en het angst aan te jagen, voor-
Erepalm naar Dreischor
HEUS: MENEER PASTOOR dirigeerde gisteren op de
Markt in Tholen. Neen, niet het parochiaal zangkoor, maar
een dameskoor.
Wij hebben het gezien en gehoord. Het was kwart voor één
gistermiddag. De markt stond vol Tholenaren, die aandach
tig en met waardering luisterden. „De winter is vergangen"
zongen de koorleden en meneer pastoor tekende er fraaie
gebaren bij in de lucht. Het zonnetje scheen plezierig, de
kinderen rond de muziektent droegen feestmutsen en oran
jesjerpen en het zag er allemaal opgewekt, feestelijk en
blij uit.
In ons hart daalde een ernstige twijfel: was dit werkelijk
het oer-protestantse Tholen? We vroegen het aan een ad
judant van de rijkspolitie, die martiaal stond mee te luiste
ren.
„Dit is toch wél écht Tliolen, adjudant? Geen Halsteren?".
Het was Tholen.
„Is dat misschien een pas opgericht rooms-katholiek da
meskoor?" vroegen wij voorzichtig verder. Maar de adju
dant schudde het hoofd. „Nee meneer", sprak liij. „Dit is
een dameskoor, dat speciaal voor deze gelegenheid is sa
mengesteld uit alle gezindten. En de leiding berust bij me
neer pastoor. Die er verstand van heeft, zoals U ziet......".
Toen wisten wij het zeker: het is bevrijdingsdag! Voor één
dag waren alle zuilen omgevallen en alle schotten verdwe
nen. Nederland was weer één!
NEDERLAND was weer één. We
hebben het met een vleugje ont
roering vastgesteld, gisteren op
een rondrit kris-kras door feestend
Zeeland. In Waterlandkerkje trof
fen we dominee Bergsma en pater
Mak broederlijk vereend aan bij
het Dorpshuis": ze hadden er sa
men gesproken over de betekenis
van de vijfde mei. En in Dreischor
zaten alle gezindten dooreen op
het gras rond de kerk om er te
kijken naar het bevrijdingsspel,
dat hier in de dorpsring werd op
gevoerd.
Dat Dreischor werd op deze
rondreis een belevenis apart.
Als we een ereteken hadden uit
te reiken voor het geslaagde
bevrijdingsfeest, dan zou die
zonder omwegen naar Drei
schor gaan. Want daar is waar
lijk in eendracht en vereniging
een bevrijdingsfeest tot stand
gekomen, dat met recht afzon
derlijk in deze kolommen dient
te worden vermeld.
Wij kwamen er argeloos aan in de
verwachting, dat ook hier kinder
feesten zouden worden-gehouden.
Want dit bevrijdingsfeest I960 is
vooral en gelukkig! een
feest voor de kinderen geworden.
„Zo moet het, ook!" zei ons een be
jaard man in Zuid-Beveland. „Laat
de kinderen met elkaar spelen en
je krijgt de ouders zonder moeite
mee. Meneer, daardoor ontstaan
zelfs nieuwe vriendschappen onder
de ouwelui". Een wijs woord en
een beproefd thema, dat ook gis.
teren in talloze variaties werd toe
gepast. Waarbij bleek, dat nog al
tijd vele kinderen over inventieve
vaders en moeders beschikken:
hoeveel uren is er niet geknutseld
aan de versiering van steps en
fietsen, aan het maken van oran
je rokjes en bloesjesVoor
hun kroost knutselende vaders en
moeders zijn onsterfelijk.
1 Tevens bleek, dat op dergelijke
feestdagen wel eens de lofzang
mag worden aangeheven op de
onderwijzeressen en onderwij
zers. Zij presteren het onmoge
lijkste: onvermoeid liederen
met de kinderen zingen: „AUe
man van Neerlands stam" en
„Van d'Ee tot Hontenisse",
spelletjes doen, neuzen snuiten,
tranen drogen en verloren zak
doeken opzoeken. Driewerf hul
de!
Dit alles echter terzijde, want we
waren over Dreischor bezig. De
aankomst daar was dus in de ver
wachting, dat ook hier zakgelopen
zou worden, kussengevechten zou
den worden geleverd of aanver
wante feestelijkheden zouden wor
den gehouden. Maar welk een ver
gissing.
Heel Dreischor zat bij de kerk
en keek gespannen naar wat
zich voor en rond het gemeen
tehuis afspeelde. Het liep ons
even koud over de rug: want
daar kwam een Duitse overval
wagen aanrijden. Duitsers in
de gehate uniformen van het
Hitler-leger sprongen er ujt, de
spijkerlaarzen dreunden. De
soldaten liepen de huizen in en
kaalden de bewoners eruit. Zij
werden weggevoerd
Tegen het gemeentehuis slond
een bord: een grote V „...want
V is victorie. Duitsland wint
voor Europa op alle fronten".
Terwijl deze lugubere beelden, de
ze pantomime der gruwelijke her
innering zich afspeelde, klonk over
de dorpsrincr de rustige, duidelijke
stem van een vrouw. In sobere be
woordingen vertelde zij aan jong
en oud daar in het gras bij de
(Zie slot pag5 kol. 2)
dat de topconferentie van de
Grote Vier op 16 mei in Parijs
begint. Hij zei dat de Verenigde
Staten zijn teruggekeerd tot de
koude oorlog en voegde de Ame
rikaanse regering een scherpe
waarschuwing toe in verband
met deze „laatste provocatie".
Leden van de Opperste Sowjet zaten
zwijgend te luisteren toen Kroesj
tsjew zijn mededelingen deed. Toen
sprongen zij op van hun plaatsen en
nepen: „Weg met de agressor. Dit
janditisme".
Amerikaanse functionarissen zeiden,
later dat Kroesjtsjew mogelijk ge
doeld heeft op een Amerikaans on
bewapend „U_2"-toestel voor weten
schappelijk onderzoek, dat 1 mei jl.
te Adana, in Turkije, is opgestegen
en sindsdien wordt vermist. Zij meen
den dat het vliegtuig in een afgele
gen gebied nabij het meer Van, niet
ver van de Sowjet-Russische grens
omlaag is gekomen. Het had slechts
één inzittende en was uit Adana met
een meteorologische opdracht ver
trokken.
Enige tijd na zijn vertrek had de pi
loot gemeld moeilijkheden met zijn
zuurstofapparaat te ondervinden. Hij
zou proberen weer naar Adana terug
vliegen. Op dat ogenblik bevond
de vlieger zich boven het bergachti-
gebied in Oost-Turkije.
Zuurstofapparaat defect
Het Amerikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken heeft verklaard dat
de vlieger van de vermiste „U-2" mo
gelijk door het niet goed werken van
zijn zuurstofapparaat het bewustzijn
heeft verloren en in die toestand on
opzettelijk over de Russische grens is
gevlogen. Dit zou veroorzaakt'kunnen
zijn doordat het toestel op de automa
tische piloot bleef doorvliegen.
De Amerikaanse regering heeft zich
over deze zaak met de Sowjet-rege-
ring in verbinding gesteld, waarbij
zij zich in de eerste plaats zekerheid
wil verschaffen over het lot van de
bestuurder van de „U_2", aldus het
ministerie.
President Eisenhower heeft, blijkens
een mededeling van het Witte Huis,
een volledig onderzoek naar de ver
dwijning van het Amerikaanse vlieg
tuig gelast.
ZONNIG VOORJAARSWEER
Droog, zonnig en vrij warm weer
met een zwakke tot matige wind uit
uiteenlopende richtingen, maar aan
de kust tijdelijk zeewind met lagere
middagtemperaturen dan landin
waarts.
