Botwinnik kwam niet
verder dan remise
Dankbaarheid bij viering halve
eeuwfeest van chr. kweekschool
VREDESTEIN
w
ZATERDAG 30 APRIL 1960
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
rasser van
Ylleverskerke; gelden rust
ie in Zeeland de naam
denkt aan ringrijdenAan de
voorzitter van de Zeeuwse
Ringrijdersvereniging die bij
geen enkel steekspel ont
breekt en zijn afdelingen
voortdurend bezoekt. Piet
Brasser is niet alleen in ring-
rijderskringen een goede be
kende.
In de gemeenschap Kleverskerke
„een klein gedoetje, 'k eb 't is
opgeteld, een man of tachtig",
zegt hij, is hij niet alleen boer
en ringrijder. Vorig jaar werd de
Oranjevereniging er opgericht,
Piet Brasser werd voorzitter. De
damclub Arnemuiden verdween,
en Kleverskerke richtte een eigen
club op: voorzitter Piet Brasser.
„ik ben nog eens tweede ge
worden in het kampioenschap
CYH ar kan fc fi guren
in kleine Seeuvise
gemeenschappen
dammen van Zeeland, de eerste
plaats heb ik nooit kunnen ha
len" De Nederlandse Hervorm
de Kerk van Kleverskerke heeft
als president kerkvoogd: Piet
Brasser. En wie «as die zich
vroeger met vuur op het scherp-
schieten wierp, en vooral toen hij
nog lid was van de burgerwacht
in Zeeland als een der besten be
dreven was met geweer en pis
tool? Piet Brasser!
In 1919 was de heer Brasser nog
een actief ringrijder. Een mooie
tijd op het vroeger zo groene Wal
cheren. In dat jaar stelde H.M. de
Koningin voor de eerste maal een
beker voor het ringrijden beschik
baar. En die beker ging naar Piet
Een gemoedelijk heer, die voorzit
ter van de Zeeuwse Ringrijders
vereniging. Zijn vereniging,
daar kan hij uren over praten.
Vooral op zijn praatstoel onder de
schoorsteen op zijn boerderij in
Kleverskerke. Boven zijn hoofd
hangt een foto met ringrijders
erop, even verder staat een grote
zilveren beker: een trofee van het
„rienkrieën".
ij voelt er zich best op zijn
;emak, in het rustige uiterst
cleine Kleverskerke. Oor-
H
)e Loodkop" bij Veere, gemeen
te Vrouwenpolder. Waar nu de
dijk van het Veerse Gat een eind
inspringt, waar in de woelige oor
logsjaren een groot gat in de zee
wering werd geslagen, daar stond
„De Loodkop
„We hebben een moeilijke tijd ge
had", vertelt de heer Brasser. Hij
is niet altijd boer geweest. Een
i'aar of wat werkte hij voor het
Departement van Landbouw en
woonde toen op Lewedorp. Maar
hij was blij toe toen hij een klein
Kli
bedrijfje or
pen. Dat bedrijfje is nu uitge
groeid tot een middelgroot bedrijf
waar een van zijn zoons de hand
aan de ploeg slaat. Zo kan de heer
Brasser wat tijd vrijmaken voor
het vele organisatiewerk.
Bij het bakje koffie, met echte
Zeeuwse „moppen", op de achter
grond de bomen en huisjes van
Kleverskerke, vertelt Piet Bras
ser van de oude tijd, van zijn ver
enigingen en zijn bedrijf. Een fel
gierend voorbijschietende straal
jager past wel zeer slecht in dit
rustige beeld.
„Of de boerderij een naam gekre
gen heeft?", ja, m'n zoon heeft
eens iets op het hek geschilderd".
Brasser draait zich om, kijkt door
het raam. „Nee, het is er al weer
af. Zeldenrust, heeft er op ge
staannou ja, het was wel vau
toepassing".
Zelden rust, voor de heer Brasser.
Zijn werk thuis, en dat voor de
ringrijderij, is al meer dan ge
noeg voor een omvangrijke
dagtaak. „Je zou met de data
faan dwalen in je hoofd", vertelt
ij en bladert in zijn zakagenda,
op zoek naar de vele festiviteiten
van het komende seizoen. „Dit
jaar geen kampioenschappen van
de vereniging, veel te druk, veel te
druk... .de folkoristiche dagen
het tienjarig bestaanJa, ik ben
betrekkelijk persoonlijk met de
leiding verbonden. Over de hon
derd mensen komen er bij elkaar.
We kregen een uitnodiging om
mee te werken aan de zeventiende
mei".
En Brasser sloeg aan het organi
seren. De zeventiende mei: ring
rijders, Zeeuwse kostuums, oucfe
karren en sjezen, een Thoolse kar,
een faëton opkalefateren van
haast vergeten huifkarren, („Ze
mogen op het feest niet immekaar
vallen").
i n Piet Brasser rijdt in zijn
auto stad en land af om alles
bij elkaar te krijgen.
„Dat kost veel tijd, zal ik eens
een schatting doen Om alles er
voor te krijgen wat je er voor no
dig hebt... hoeveel uren zou ik niet
kunnen zeggen, maar rijden doe
ik toch wel 1200 kilometer per
jaar voor de vereniging. En alle
uren, brieven schrijven, vergade
ren, mensen opzoekennou, 800
uren per jaar is het toch zeker
wel".
Piet Brasser is ermee vertrouwd.
Op twaalfjarige leeftijd begon hij
met ringsteken, op een zandweg
getje bij Vrouwenpolder. Hoogte
punten waren het winnen van de
beker van de koningin in 1919, de
„piekfijne" dag op 6 september
1958 in Rotterdam, waar de vere
niging met kar en paard voor een
ware manifestatie zorgde. De
Zeeuwse folkloristische evenemen
ten in 1954, waar Piet Brasser H.
M. de Koningin de attributen van
het ringrijden overhandigde.
Daar komen dit jaar nieuwe gro
te evenementen bij. En naast zijn
gewone werk op de boerderij, en
in de verenigingen van Klevers
kerke, vergadert, rijdt en organi
seert Piet Brasser vele uren, op
dat ook deze evenementen weer
een goed en fantastisch verloop
zullen hebben.
E"
jager past
OM DE WERELD-SCHAAKTITEL
Voor Tal niet
veel moeite
Zonder veel moeite heeft Michail Tal
de achttiende partij van de twee
kamp om het wereldkampioenschap
schaken remise kunnen houden.
Reeds na een zevental zetten was de
jonge uitdager in feite zeker van een
halve punt, maar Botwinnik verkoos
nog dertig zetten door te spelen.
De wereldkampioen hoopte mis
schien tegen beter weten in
dat Tal in de afwikkeling nog een
fout zou maken, of wilde hij door
verder te spelen zichzelf bewijzen,
opgewassen te zijn tegen een te
genstander, die er bij iedere gele
genheid lustig op los combineert?
De stand is na deze partij:
Tal 10% punt, Botwinnik 7% punt.
De afgebroken stelling van de acht
tiende partij was: Wit (Botwinnik):
Kfl, Ta3, Ph5, de pionnen e3, f3 en
Iwart (Tal): Kf7, Tc2, Pe5, pionnen
op g5 en h7.
Het verdere verloop was:
Wit (Botwinik) Zwart: (Tal)
De afgegeven zet van Botwinnik
luidde: 41. e2e3. Er volgde 41
Tc2d2; 42. Kfl—el,
Het is zeker pech voor Botwinnik,
dat hij met 42: Pg3, Pd3; 43. Pe2
niets kan bereiken wegens: 43
Tdlf; 44. Ivg2, Td2 enz.
42Td2g2; 43. Ta3—b3, Kf7
et: 44. Ph5g7. Pe5xf3t
Forceert een afwikkeling naar een
remise.
45. Tb3xf3, Tg2xg4; 46. Pg7—f5f,
Nederlanders vooraan in
Ronde van Duitsland
De Italiaan Alessandro Fantini heeft
de eerste etappe van de Ronde van
Duitsland, die leidde van Keulen naar
Münster over een afstand van 190
km, gewonnen. Drie Nederlanders be
zetten de volgende plaatsen in het
klassement, namelijk Jo de Haan,
die tweede werd, Geldermans (derde)
en Van Steenvoorden (vierde). Wim
van Est klasseerde zich als tiende,
Kersten als negende.
FEIJENOORD heeft in Keulen in
een wedstrijd voor het toernooi om
de vriendschapsbeker met 3-2 gewon
nen van Viktoria '04. Bij de rust
leiden de Rotterdammers met 2-1.
BESTUUR, DOCENTEN EN KWEKELINGEN TEZAMEN
DE GOUDEN-jubileumviering van de christelijke kweekschool
in Middelburg is niet aangekondigd met bazuingeschal daar
voor is de ongerustheid over het uitblijven van de goedkeuring
voor de nieuwbouw der school te groot; toch is de viering van
het 50-jarig bestaan van het onderwijsinstituut een prettig en
dankbaar feest geworden, waarin de hechte kweekschoolge-
meenschap wel zeer duidelijk tot uiting kwam. Het „interne"
feest werd meegemaakt door bestuur, docenten, „Animonen"
(de leden van de kweekschoolvereniging) en „Con Brionen" (de
dames van de kleuterleidstersopleiding) en het „bedienend" per
soneel, en het bereikte zijn hoogtepunt in de aanbieding van ge
lukwensen door de 180 kwekelingen en de aanbieding van een
fraaie bijbel voor de nieuwe school aan de directeur, de heer J.
A. van Bennekom.
Respect voor „grote stap"
van 50 jaar geleden
Wegens ziekte van bestuursvoorzitter
notaris R. Batten was de leiding van
het feestelijk gebeuren toebedeeld
aan dokter C. F. Frumau, die er op
wees, dat op de dag af precies 50 jaar
terug in de Bogardzaal de christelijke
kweekschool is opgericht. Tegelijk
met de kweekschool in Zwolle. „Die
is ons nu echter een streepje voor
met haar gloednieuw gebouw", be
toogde de heer Frumau. „Maar Zee
land vinden ze in „Den Haag" een
beste provincie, de plannen voor onze
nieuwe school zijn al lang gereed, de
bomen die het gebouw schaduw
moeten geven zitten al in de
gr ond, maar de goedkeuring is er nog
steeds niet verzuchtte hij.
Dokter Frumau noemde de oprichting
een halve eeuw terug een „grote
stap". I-Iij uitte dan ook zijn respect
voor de heren, die in 1910 die stap
namen. Met grote waardering sprak
de beer Frumau ook over de 3 heren,
die de school leiding gegeven hebben:
de directeuren C. Weeda, dr. K. Huï-
zenga, de „vierkante", zoals dr. Fru
mau hem noemde, en Van Bennekom,
de „diplomaat", over het bestuur en
het lerarenkorps, en wees de kweke
lingen er op, dat zij een belangrijke
plaats moeten inruimen aan zelf
werkzaamheid. „En thans staan we
vol goede moed uit te kijken naar de
volgende 50 jaar. Laten we hopen,
dat de school dan nog verder uitge
groeid is tot een fundament voor net
onderwijs in Zeeland. Waaraan ook
jullie meegewerkt hebben", zei dok
ter Frumau tenslotte tot de scholie-
i'enschare.
Rivaliteit
In een stijlvolle herdenkingsrede gaf
directeur Van Bennekom vervolgens
enkele hoogtepunten uit het kweek
schoolleven weer. Hij betoogde, dat
de „gezellige rivaliteit" tussen Mid
delburg en Goes niet van de laatste
tijd is, want reeds een halve eeuw te
rug kwam de vraag aan de orde waai
de school moest staan. Zelfs Vlissin-
gen mengde zich in dit duel door
grond aan te bieden... De school
kwam uiteindelijk terecht in het voor
malig weeshuis, dat zelfs nog bij
het 25-jarig jubileum alom ge
roemd werd als een doelmatig en
voortreffelijk gebouw
De eerste bestuursvoorzitter was
mr. P. Dieleman, „en we prijzen
ons gelukkig", aldus de directeur,
„dat we thans nog een Petrus Die
leman onder de kwekelingen aan
treffen"; de eerste leraar was de
heer thans professor Sneller,
die benoemd werd op een salaris
van f 1500 per jaar. Waarbij uit
drukkelijk gezegd werd: „Indien
mogelijk zal dit salaris uitbetaald
worden"
In de crisisjaren 1930 en volgende be
reikte het leerlingenaantal een fabu
leuze hoogte van 130, maar dit hoog
tepunt was tegelijk een dieptepunt,
aldus de heer Van Bennekom. Want
wanneer iemand 5 jaar na het beha
len van zijn akte een benoeming kon
krijgen, was dit bijzonder snel en er
werd in alle kranten melding van ge
maakt. Hierop memoreerde de
kweekschooldirecteur de moeilijkhe
den gedurende de oorlogsjaren; soms
waren er maar 7 leerlingen per klas,
terwijl in 1942 geen eindexamen werd
afgenomen.
Stekje werd boom
Toch is het werk in 1910 niet voor
niets gedaan. Na de oorlog werd de
school weer nieuw leven ingeblazen
en vooral na de jaren 1955 en 1956
groeide zij fabelachtig snel tot het
huidige aantal van 180 leerlingen.
Ook Tiet stekje, dat 13 jaar geleden
als de opleiding voor kleuterleidsters
geplant werd, is in die periode opge
groeid tot een boom. Maar deze op
leiding vooral kent moeilijkheden: te
lage salarisschalen, te hoge leerlin
gennormen en te weinig a.s. kleuter
leidsters
Binnen 2 jaar zal da duizendste leer
ling met de akte van bekwaamheid
de school verlaten; voorts werden 54
volledige bevoegdheden „afgegeven"
en 264 nuttige handwerken-akten.
Onder degenen, die 4 jaar lang trouw
naar het Herengrachtgebouw stapten
treft men de namen aan van prof. dr.
L. Geschiere, Gedeputeerde A. Schout,
de huidige leraren L. J. Kooman en
H. G. J. de Meij, en de Biggekerkse
onderwijzer J. Stuy, die reeds 48 jaar
de jeugd van deze Walcherse plat
telandsgemeente les geeft. „Maar ve
len zijn onbekend gebleven" aldus de
heer Van Bennekom, die in de heer
Stuy al die onbekende mannen en
vrouwen van het onderwijs wilde
Protest
Namens de 180 kwekelingen sprak
Goedhart van dankbaarheid je
gens God en jegens hen, die de school
hebben groot gemaakt; hij liet tevens
een heftig protest horen tegen de be
spotting van het oude gebouw. „Het
heeft toch onverzettelijk 50 jaar zijn
dienst gedaan, in weer en zelfs in
wind"zei hij. Wil Surink, geluk
wensend namens „Con Brio", herin
nerde aan de taak, die de scholieren
meekrijgen en bood mevrouw Van
Bennekom een ruiker aan („als enige
troost voor de veelvuldige afwezig
heid van haar echtgenoot"), waarna
Henk Lobbezoo de gevoelens van de
Animonen onder «'oorden bracht.
Tot slot van de jubileumviering over
handigde dokter Frumau aan de heer
Van Bennekom een fraaie bijbel. Rest
nog te vermelden, dat de zangbijdra-
gen van de „Con Brio"- en „Animo"-
koren onder leiding van de heer Jan
Rijn grote waardering kregen.
P.v.d.A. besprak defensie-
maatregelen Nw.-Guinea
Het bureau van de Tweede-Kamer
fractie der Partij van de Arbeid, zo
deelt het ons mee, heeft gisteren ver
gaderd, ter bespreking van de brief
van de minister vau defensie over de
uitzending van dienstplichtigen naar
Nederlands Nicuw-Guinea.
Fractievoorzitter mr. J. Burger zal
zich tot de voorzitter van de Kamer
wenden met het verzoek deze brief
terstond bij het bijeenkomen van de
Kamer op 10 mei in behandeling te
nemen.
I Adi ertevtle)
fa &€tt€?/ué£' rféZèt//
Ke7e6; 47. Pf5—g3, h7—h5.
Dwingt wit pion e4 los te laten.
48. Pg3xh5, Tg4xe4.
Er is nu een theoretische remise-
stelling ontstaan. De rest had Bot
winnik zich kunnen besparen.
49. Kei—f2, Ke6e5; 50. Kf2—g3,
Te4h4; 51. Ph5—g7, Th4—f4; 52.
Tf3a3 Tf4d453. Ta3—a6, Td4
d6; 54. Ta6a7, Td6—d4; 55. Ta7
—f7, Td4—f4; 56. Tf7—e7f, Ke5—
f6; 57. Te7a7, Tf4—e4; 58. Pg7—
höf. Kf6g6; 59. Kg3—f3, Te4—b4;
60. Ph5g3, Tb4—f4f, 61. Kf3—e3,
Tf4—f7; 62. Ta7aö. Tf7—f6; 63.
Pg3e4, Tf6—f5; 64. Ta5—a6t,
Kg6g765. Pe4—g3, Tf5—e5f; 66.
Ke3d4, Te5b5; 67. Kd4—e4. Kg7
—f7; 68. Pg3—f5. Tb5—b4f; 69. Pf5
d4. Tb4—bl; 70. Pd4—f3. Tbl—
b4f71. Pf3d4, Tb4—bl; 72. Pd4
c6. Kf7—g6; 73. Pc6—eöt, Kg6—h5;
74. Ta6a5. Tbl—elf; 75. Ke4—f3,
Tel—fit; 76. Kf3g3, Tfl—f5.
Remise.
„GODS EER AANGERAND"
Van Dis - s.g.p. - stelt vragen
over N.C.R.V.-uitzending
Het Tweede Kamerlid Van Dis (s.g.p.)
heeft aan de staatssecretaris van on
derwijs, kunsten en wetenschappen,
Heeft de staatssecretaris er kennis
van genomen, dat op 20 maart 1960
door de N.CJR.V.-televisie een uitzen
ding heeft plaatsgehad van het to
neelstuk „De bloeiende perzik"?
Is het waar, dat in deze uitzending
trokken werd en dat het Bijbelse ver
haal over Noach, diens gezin en de
opdracht tot het bouwen van de ark
er tot een fabel in werd verlaagd?
Is de staatssecretaris niet van oor
deel, dat dergelijke uitzendingen,
waarin Gods eer wordt aangerand en
waardoor zeer velen van ons volk in
hun godsdienstige gevoelens diep ge
krenkt worden, verboden behoren te
&nér,rrS^l0nt^LieIaV0lgen(Ie S^l',rif: ^ïdde? staatssecretaris bevorderen,
telijke vragen gesteld. dat dergelijke, in wezen godslaster
lijke, televisie-uitzendingen niet meer
zullen plaatshebben
Wil de staatssecretaris mededelen of
naar zijn oorrleel met bovengenoemde
uitzending een overtreding heeft
plaatsgehad van artikel 147 of 147a
op ergerlijke, profane wijze God be- van het wetboek van strafrecht?.
P.T.T.-ambtenaar vechl
voor goedkopere huizen
(Van onze Haagse redactie).
Het Haagse gemeentebestuur, dat op
het ogenblik midden in de begro-
tingsdrukte zit, heeft er een nieuwe
zorg bijgekregen, een zorg, die ver
scholen zit in raporten en rekesten,
waarin de heer A. J. van der Toorn,
een hoofdambtenaar van de P.T.T.
met een aantal volgelingen stelt, dat
de huizen die Den Haag bouwt, veel
te duur zijn.
Het gaat daarbij om bedragen van
tienduizenden guldens per woning,
bedragen, die de heer Van der Toorn
en de zijnen zeggen te kunnen weg
werken. Zij zijn daar trouwens in
een van de Haagse nieuwe wijken
Mariahoeve al druk mee bezig.
Daar worden op het ogenblik 62 ze
venkamerwoningen gebouwd, die per
stuk ongeveer 22.000 gulden zullen
gaan kosten. Het ligt voor de hand,
dat er voor deze huizen gegadigden te
over zijn, zodat de heer Van der Toorn
zich tot het gemeentebestuur heeft
gewend met de vraag of hij' nog meer
bouwgrond zou kunnen krijgen.
Maar het gemeentebestuur zei „nee"
en het voerde daarbij aan, dat, voor
wat de particuliere bouwsector be
treft, Den Haag eivol zit. De heer
Van der Toorn heeft het Haagse ge
meentebestuur daarop een nota ge
stuurd, waarin liij uiteenzet hoe de
nog beschikbare bouwgrond naar zijn
inzicht doeltreffender gebruikt kan
worden, dan tot nu toe is gebeurd.
In Mariahoeve zouden nog 103 villa's
van ongeveer zestigduizend gulden
per stuk gebouwd moeten worden,
maar de heer Van der Toren stelt, dat
hij op dezelfde grond 174 goedkope
zevenkamerwoningen kan zetten en
hij verbindt daar dan de vraag aan,
wat naar het inzicht van het gemeen
tebestuur het belangrijkste is, dure
villa's, waarvoor nauwelijks belang
stellenden te vinden zijn, of goedko
pe grote woningen, waar Den Haag
om zit te springen.
Bovendien verwijt de heer Van der
Toorn de dienst van bouw- en wo
ningtoezicht dat zij alleen al door 't
gebruik van een bepaald soort dak
pannen en plafonds, de huizen veel te
duur maakt. Een adviescommissie is
inmiddels bezig te onderzoeken of de
dakpannen, die de heer Van dei-
Toorn dan gebruikt even goed of
misschien zelfs beter zijn. Binnenkort
zal het resultaat daarvan bekend
worden gemaakt.
De heer Van der Toorn staat met zijn
adres aan de gemeente niet alleen.
Om te beginnen zijn daar zijn naaste
medewerkers, de heer J. W. Römph,
een oud-hoofdambtenaar, de architec
ten J. G. Prinsen en L. den Ouden
en de aannemers J. A. Assïe en J. de
Water, die het volkomen met hem
eens zijn en voorts weet hij zich ge
steund door 125 mede-adressanten en
aim achthonderd mensen, die bij hem
op een lijstje voor een goedkope ze
venkamerwoning staan.
Nederlands vrachtschip
met kerk aan boord
Het m.s- „Rotte", dat dezer dagen
zijn proeftocht maakte, in het eerste
Nederlandse vrachtschip met een kerk
aan boord. Tijdens de proefvaart is
deze op plechtige wijze in gebruik
genomen. De ceremonie geschiedde
in volle zee en in tegenwoordigheid
van vele genodigden, o.w. de koop-
vaardijpredikanten van de Gerefor
meerde en Hervormde Kerk te Rotter
dam en de havenaalmoezenier aldaar.
Voor de aanvang was de kerkvlag ge
hesen, hetgeen reeds in de zeventien
de eeuw het teken was dat er boord
een kerkdienst gehouden werd.
Het eerste gedeelte van de dienst
leidde paler P. G. A. Koevoets, de
havenaaimoezenier, het tweede ge
deelte was voor rekening van de
koopvaardijpredikanten as. J W
Schokking en ds. K. S. G. Zijlstra]
alsmede ds. W. Vos, NH. predikant te
Rotterdam.
In de voor deze dienst speciaal sa
mengestelde liturgie vormden de
opening van de kanselbijbel en de
overdracht van doopvont, beker en
broodschaal te gebruiken bij de
avondmaalsviering, het hoogtepunt.
De kanselbijbel en kerkboekjes zijn
geschonken door de Nederlands her
vormde en de gereformeerde kerk te
Rotterdam. De altaarsteen en missa
len door pater Koevoets.
De heer A. Vinke. initiatiefnemer van
dit alles, schonk twee gebrandschil
derde ramen. Deze werden ontworpen
en uitgevoerd door de Dordtse
kunstenares mevrouw A. Koene.