Bakwanga: schatkamer van diamanten Dag en nacht worden schatten scherp bewaakt ELEKTRONISCHE APPARATUUR VOOR TELEFOONVERKEER Het donkere hart van Afrika 7 door Link van Bruggen Gratis wonen voor prinses Margaret en Armstrong-Jones MAANDAG 25 APRIL 1960 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT BAKWANGA, april. Nog nooit lieb ik zoveel schatten tegelijk in de handen gehad, ïk kijk naar de troebele stenen, die zwaar op de palmen druk ken en die nauwelijks glanzen of schitteren. Het zijn ruwe, nog maar pas aan het daglicht blootgestelde diamanten, mis schien wel duizenden jaren oud. De brokjes, vuil als ze zijn, zullen tot uiterst fijne stukjes vergruizeld worden. Ze zullen naar de glasindustrie gaan en vooral naar de staalindustrie, die tenminste één karaat nodig heeft voor elke ton van haar produktie. Hoeveel diamanten ik in de holten van beide handen houd, weet ik niet. Het zijn er zeker honderd en elke gram, of wel elke vijf karaat, is een kleine vijftig gulden waard. Bezat ik nu maar de vingervlugheid van een goochelaar! Als ik echter de arendsogen van Monsieur Evrard op de kostbare stenen voel branden, realiseer ik me, dat ik zelfs dan weinig kans zou hebben. Monsieur Evrard is een poli- tïe-inspecteur uit Charleroi. Al veertien jaar achtereen woont liij op de diamantvel den van Bakwanga, die, wat het gewonnen gewicht be- treft, de rijkste van de wereld zijn. Het is de beslotenheid van een brandkast, waarin hij zich bevindt. Als liij zijn werk- en woonterrein verla ten, wil, moet hij twee zware, stalen deuren door, waarvan de buitenste dag en nacht be waakt wordt. Sirene-geloei Ook ik ben deze deuren doorge gaan. nadat m'n komst door sire- negeloei was aangekondigd. Ik prijs me gelukkig in de schatka mer te mogen zijn, hoewel een escorte niet van m'n zijde wijkt. Slechts weinig bezoekers is dit voorrecht beschoren. Het Brussel se hoofdkwartier van de Bécéka de (spoorweg)-maatschappij, die haar concessies in dit cfeel van Congo door de Forminière laat exploreren moet zijn spe ciale toestemming hiervoor ver lenen. Deze komt pas af, als de antecedenten van de aanvrager zijn onderzocht en zwaar genoeg zijn bevonden. Monsieur Evrard is niet de enige die in de schatkamer van Bak wanga woont. Hij is echter wel de enige, die er in en uit kan gaan, zonder vrees te hebben gecontroleerd te worden. Behalve wat blanken, die elke avond naar huis vertrekken, verblijven nog tachtig Congolese arbeiders in de ze wonderlijke centrale. Het zijn vrijgezellen, die uit een gemeen schappelijke keuken eten, in ba rakken wonen en een behoorlijk loon verdienen. Vier keer per jaar krijgen deze vrijwillige gevangenen een week verlof, maar niemand van hen weet op welke dag dit in zal gaan. „We aoen dit uit veiligheidsover wegingen", zegt monsieur Evrard. „Dit systeem maakt het onmoge lijk voorbereidingen te treffen voor de eventuele diefstal van diamanten. Voordat iemand, die met verlof wordt gestuurd, de poort uitgaat, wordt hij trouwens nog haarfijn gefouilleerd. We zijn er zo goed als zeker van, dat er niet gestolen kan worden." „Als ik een Congolees was en stelen wilde", zeg ik, „zou ik zo tegen de tijd van het aanbreken van m'n verlof elke dag een dia mant inslikken. Ik zou er dan ze ker van zijn in ieder geval met een of twee stenen weg te ko men. Kunt U hier iets tegen doen?" „Ah, mon cher ami", lacht mon sieur Evrard, „van diamanten weet U beslist nog zeer weinig af. De stenen zijn zwaar, liggen daarom zwaar op de maag en gelijk van vorm en ruw van „schil." De Diamond Trading Company van Philip Oppenheimer zoon van de overleden Sir Ernest, die de wereldhandel in diamanten heeft gemonopoliseerd zal deze bijna dertigduizend gulden kos tende diamant echter nooit toege stuurd krijgen. Het is de grootste steen, die sinds 1907 in Bakwanga gevonden is en hij dient uitsluitend voor vlagvertoon. Een Vlaming, ir. Fernand van Wijnsberghe, rijdt me dan over de uitgestrekte diamantvelden rond. Ook hier weer dezelfde scherpe bewaking, dezelfde speurende arendsogen. De concessiegebieden zijn tot veiligheidszones verklaard, die zonder speciale pas niet be treden mogen worden. Overal zie ik (zwarte) politie-agenten pa trouilleren en bij de in- en uitvals wegen bevinden zich slagbomen en wachtposten. „Diamant", zegt de heer Van Wijnsberghe, „wordt uit kimber- liet gewonnen. Dit is een rotsach tige formatie, die uit het bin nenste van de aarde komt en zich een weg door de granietspleten heeft gebaand. Hier en daar is 't kimberliet tot geweldige padde stoelen uitgewaaierd. De ene keer moet het op rivier- hellingen worden gezocht, de an dere keer in wat diepere lagen, die over het algemeen tot tach tig meter gaan. In Bakwanga hebben we uitslui tend open mijnen. Op verschillen de plaatsen zouden we schachten kunnen boren, maar onderzoekin- Nee. een grutjeswinkel is dit niet. De opname werd in de schatkamer van Bakwanga gemaaktwaar de gewonnen diamanten wórden gewogen. veroorzaken stoornissen, waarvan de diagnose gemakkelijk is vast te stellen. Vergeet bovendien niet, «lat men niets aan een diamant heeft, als men deze niet kan ver patsen. We weten precies waar onze arbeiders naar toegaan ver uit de buurt mag dit overi gens niet zijn en in de hele provincie Kasai hebben we een dicht net van verklikkers ge spannen". Monsieur Evrard gelooft niet, dat het, op welke wijze dan ook, mo gelijk is stenen uit de schatkamer te stelen. Hij overtuigt me daar mee niet, daar hij als verantwoor delijke persoon voor de veiligheid van deze geweldige brandkast moeilijk anders spreken kan. Eén keer heeft Monsieur Evrard pech gehad, aldus zijn zeggen. Dat was, toen een typhoon het dak van de schatkamer afrukte en er een kleine paniek ontstond, die een aantal Congolezen deed vluchten. Er zijn toen meerdere stenen gestolen, die echter alle weer zouden zijn opgespoord, toen ze in het binnenland aan de man werden gebracht. In Bakwanga wordt hoofdzakelijk, doch niet uitsluitend industriedia mant gewonnen. Twee procent van het totale gewicht bestaat uit de aanzienlijk duurdere, doorzich tige stenen, die voor de aanmaak van juwelen zijn bestemd. De meeste zijn wit, maar er zijn ook lichtblauwe, lichtgele en lichtbrui ne bij. Monsieur Evrard heeft er een heel verzameling van, die in een grote, met fluweel beklede doos wordt bewaard. „Twee van deze stenen zijn vals", verklaart hii. „Als U deze kunt aanwijzen, cn-aag ik U voor als diamantier." Ik kan het niet, omdat ik geen verschil in flonkering zie en alle diamanten volgens mij dezelfde gave, achthoekige grondvorm be zitten. Zelfs als Monsieur Evrard ze mij laat zien, ontgaat het on derscheid me totaal. Een wrang gevoel komt in me op. Hoeveel mensen kopen valse stenen, zon der dit te weten? Hoeveel vrou wen pronken met glas, terwijl ze de indruk wekken een fortuin om de hals te hebben hangen? Monsieur Evrard stopt me dan nog een industriediamant van liefst 566 karaat (ongeveer 115 grain) in de hand. De steen is zo groot als een duïveëi, alleen on- Ook het gruis wordt nauw keurig op de aanwezigheid van diamant geschift. De twee Congolezen op de foto beho ren tot de vrijwillige gevan genen van de schatkamer. Vier keer per jaar mogen ze met verlofmaar ze weten niet wanneer. alle meubelen, die erin staan, I voor alle winkels en hun voorra den, voor alle cinema's, sportter reinen, hospitalen, kerken en scholen, ja, voor alle mensen! De enige inwoners, die niet door deze monsterachtig grote onderneming betaald worden, zijn een handjevol bestuursambtenaren. Een vreemde stad, dat Bakwanga, met al zijn luxe en zijn torenhoge salarissen, met al zijn vijfduizend werkkrachten, onder wie bijna 4800 Congolezen, met al zijn onge rustheid over de toekomst, die door de komende onafhankelijk heid onzeker is geworden. Men leeft en werkt er volgens de verordeningen van een apparaat, dat een bijna militair karakter draagt. Iedereen is er met een soort „Sing-Sing"-pasje uitgerust om zijn oponthoud te kunnen lega liseren. Elke Europeaan heeft er een auto, doch slechts zelden wordt het asfalt van de villawijk verlaten. Ten noorden, ten Westen, ten zui- DUITSE PROEF IN MUNCHEN De Duitse P.T.T. wil in Müii- chen een nieuw telefoonsysteem toepassen, dat niet op mechani satie, maar op elektronische werking berust. Met de bouw vau de nieuwe centrale is men reeds begoimen, maar bet zal nog ruim een jaar duren voor de elektronische installatie in werking kan worden gesteld. Het elektronische systeem zal in Münehen voor het eerst op het Europese vasteland ten be hoeve van het publieke telefoon verkeer worden toegepast. Voorlopig voor 2000 abonnees, hoewel de apparatuur voor de aan sluiting van 10.000 toestel len ontworpen is, zo meldt de „Frankfurter Allgemeine Zei- tung". Bij het thans gebezigde systeem wordt, wanneer men een cijfer draait, tijdens het teruglopen van de kiesschijf in de centrale een con- tactarm van een motorkiezer een ge lijk aantal schreden verder gedraaid. Dit herhaalt zich bij elk cijfer van het gewenste nummer. Vanzelfspre kend kost dit enige tijd. Deze schakeltijd wordt bij het elek tronische systeem teruggebracht tol het vijfentwintigste deel van een se conde, de duur van een fotograrische momentopname dus. Bij het elektronische systeem worden de impulsen, die door het draaien van een cijfer worden opgewekt, korte tijd vastgehouden tot het gehele num mer binnen is. Dan pas wordt het nummer omgezet in een karakteris tieke combinatie van twee toonfre- quenties. In deze vorm passeren de cijfers zonder moeilijkheden de inge bouwde versterker. Alle daaropvol gende handelingen geschieden in zeer korte tijd; de elektronische schakel en stuurapparaten komen in actie en een register, het geheugen van de apparatuur, legt het nummer van de oproepende abonnee vast. Inmiddels is ook reeds vastgesteld of het geko zen nummer vrij of. bezet is. Het nieuwe apparaat zal niet hele maal elektronisch werken. Bij het tot stand komen van de verbinding zal men voorlopig gebruikmaken A an een nieuw systeem, dat gedeel telijk nog op mechanische werking berust. Daarbij worden vrij kost bare edelgascontacten toegepast. Dit edelgascontact wordt gevormd door een glazen buisje met twee in gesmolten tongen, vervaardigd uit een ijzer en nikkel-legering. Om deze tongen tegen oxydatie te beschermen zijn ze met een laagje goud over trokken en zijn de buisjes met edel gas gevuld. De levensduur van deze contacten be draagt ongeveer honderd miljoen schakelingen. In verband met de ho ge kosten zal men dit systeem voor lopig nog niet voor het interlokale telefoonverkeer toepassen. Men wil eerst met een apparatuur voor 2000 aansluitingen ervaringen opdoen voor men tot een toepassing op grotere schaal overgaat. Wil men het volle profijt van deze appara tuur hebben dan zullen in de toe komst de telefoontoestellen vervan gen moeten worden door een geheel ander toestel, waarmee het mogelijk zal zijn in enkele seconden een num mer te kiezen. Men denkt aan toe stellen met toetsen, zoals rekenma chines die bezitten. Het grote voordeel van de nieuwe te lefoontechniek is de bedrijfszeker heid. De centrale behoeft niet te wor den bewaakt en vergt vrijwel geen onderhoud. De levensduur van de ge hele apparatuur bedraagt ongeveer honderd jaar. Weliswaar kunnen sto ringen optreden, maar voortdurend is test- en onderzoek-apparatuur inge schakeld. Zodra er iets misloopt registreert de defecte apparatuur op een papier strook de laatst uitgevoerde schake ling, zodat' het euvel voor de deskun dige gemakkelijk op te sporen is. Te gelijkertijd neemt een reserve appa raat het werk over. Een ander voordeel fs, dat weinig plaatsruimte wordt ingenomen. Al leen is het stroomgebruik iets hoger dan bij het thans algemeen toegepas te systeem. Het Deense nationale genootschap voor kankerbestrijding zal in de komende herfst een campagne voeren tegen het ro ken van sigaretten door kinderen. Bij een onderzoek zijn onlangs feiten aan het licht gekomen die het onderwijzend per soneel en de medische autoriteiten ge schokt hebben. Het sigarettenverbruik in Denemarken stijgt gestadig. Voor dit jaar wordt een verbruik verwacht dat tien procent meer is dan vorig jaar. Een transportvliegtuig van de Ame rikaanse luchtmacht is bij het opstijgen van de basis Stephenville op Newfound land verongelukt, waardoor de negen leden van de bemanning om het leven kwamen. gen hebben aangetoond, dat deze niet lonend zijn. ue Kiinbernet- zuiien, die uil de diepte Komen, zijn hier namelijk niet breed ge noeg." In een paar uur voltrekt het hele proces van de diamantwimnng zich voor m'n ogen. Enorme, oy oaggeiiuoiens lijdende graafma chines verplaatsen de vaak me ters dikke steriele laag aarde. Als onder het roestbruin ven de ge trapte mijn dan het groene knn- beinec tevoorschijn komt, zijn de draglines aan de ueurt. Transportbanden, door Krupp ge- bouwci en kilometers lang, ver voeren de steriele grond naar de stortplaats en het voorgesorteer de erts naar de wasserijen. Ver zwaard water Komt eraan te pas het kimberliet, dat geen dia mant bevat, drijlt erop weg breektrommels, elektro-magneten etc. Ais dan eindelijk het erts, waar in zien naar ane waarschijnlijk heid diamant bevindt, de schatka mer voor de laatste bewerking ue- reikt, heelt men voor elke kilo diamant, die men wint, anderhalf miljoen kilo kimberliet moeten verwerken. Of de voorraden nooit uitgeput' raken „We kunnen hier tientallen jaren lang de hele wereldoehoeite dek ken", vertelt de heer Van Wijns berghe, die er trots op is dat Congo op 't ogenblik zestig pro cent van alle gebruikte diamant produceert. „Vergeet ook met, dat we de stukken kimberliet, die groter zijn dan vijfentwintig mil limeter, voorlopig moeten op slaan. YVe wachten nog altijd op een breekmethode, die de diamant onbeschadigd laat en we hebben dan ook bergen en bergen erst liggen, «lat nog door de molen moet lk vraag dan, of ik een stukje kimberliet als souvenir mee naar huis mag nemen. Het wordt vriendelijk, maar beslist gewei gerd, want liet erts is nog niet door de zeef gegaan, m.a.w. er kan diamant in zitten! Eigendomsrecht 's Avonds zit ik op het terras van de club in Bakwanga. Hij is van de Forminière, i.e. de Bécéka, i.e. de Société Générale. Ook voor al le Europese en inheemse huizen geldt dit eigendomsrecht, voor Monsieur Evrard, die als hoofd van de veiligheidsdienst in de beslotenheid van een brandkast leeft. den en ten oosten ligt de brousse, waar doorheen zich slechts enkele pistes slingeren. Loeloeaburg, de dichtst bij zijnde plaats va nenige betekenis, kan pas na vijf uur rammelen en hossen worden be reikt. Leopoldville bevindt zich hemelsbreed op een afstand van 1250 kilometer; Elisabethville eveneens. Ik drink een Campari soda ingevoerd door de Forminière. Ik zit onder een palm geplant door de Forminière. Ik hoor de poppen vallen op de kegelbaan aangelegd en bekostigd door de Forminiere. De avond Is rustig en zoel in deze Afrikaanse diamantstad. De at mosfeer doet wat loom aan, maar achter «lie loomheid gaat een we reld van zakelijkheid schuil, die bijna beangstigeiul aandoet. De speurende Argusogen zijn overal. Ze volgen zelfs Monsieur Evrard en ir. Van Wijnsberghe, als ze na drie jaar Bakwanga een half jrtar met verlof naar Europa gaan om te trachten iets van het gemiste in te halen. Hoe kan het anders! De mens heeft de diamant uit de stilte van de aarde weggerukt. Hij heeft hem in het gewoel van de society en de onrust van de machine ge bracht hem tot een van de kostbaarste en meest begerens waardige delfstoffen gemaakt. mmmilinnuilminmini:nullum In Londen is thans bekendgemaakt dat prinses Margaret van Engeland en haar aan staande echtgenoot An tony Armstrong-Jones na hun huwelijk op 6 mei in de hoofdstad zullen blijven wonen. In Buckingham Palace is medegedeeld dat het jonge paar een „grace and favour" (dat wil zeggen dat zij er gratis kunnen wo nen) aanbod van konin gin Elizabeth tot het betrekken van een apartement in het pa leis Kensington, in de buurt van Buckingham Palace. heeft aanvaard. De toekomstige resi dentie van de prinses en haar man is het kleine pand waarin de markies, van Caris- broolt tot aan zijn dood In maart heeft ge woond. Lord Caris- brook was een zoon van prinses Beatrice, jongste dochter van koningin Victoria. De laatste koningin van Spanje, Victoria Euge nia, was zijn zuster. De verloving van Mar garet en Amstrong-Jo- nes werd bekendge maakt in de rouwtijd voor de dood van de mai-kies. Het apartement is ge- bouw<f aan een vleugel van het eigenlijke Ken sington Paleis. Het staat aan het ein de van Hyde Park, waar dit genoemd wordt Kensington Gar dens. Sinds koningin Victoria verhuisde naar Buckingham Palace, heeft geen souverein meer; in het paleis Ken sington gewoond. Leden van de koninklij ke familie, als de her togin van Kent, loge ren er wanneer zij in Londen vertoeven. De vele salons staan open voor het publiek. Het gemeentemuseum van Londen vindt in Kensington Palace er onderdak. Vele apartc- menten in het paleis zijn „grace and favour" flats die de kroon schenkt aan leden van de koninklijke familie of dienaren van de kroon met bijzondere verdiensten. Op de foto ziet men de ingang van de ujo- ning die aan het prin selijke paar is toege dacht.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1960 | | pagina 7