dohyfral
Op de plaats Lithostrotos waar
Pilatus de doodstraf uitsprak
MURGUPA
INDUSTRIE-DIAMANTEN
UIT DE EDELSTEENPERS
compleet
26
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
DONDERDAG 14 APRIL 1960
JERUZALEM: ZEVEN KEER VERWOEST EN IN OUDE STIJL HERBOUWD
Binnenplein van de burcht Antonia
werd ontdekt op 14 meter diepte
(Van onze correspondent)
Jeruzalem is de heilige plaats van drie wereldgodsdiensten.
De joden rest er de laatste, van de tempelmuren, zij het dat
de Klaagmuur in onze dagen in het Jordaanse deel van de
stad ligt en dus voor hen ontoegankelijk is. De islamieten
vereren er hun op één na belangrijkste heiligdom, de steen
in de Rotskoepel Moskee, het uit kunstzinnig oogpunt belang
rijkste bouwwerk in de stad. De christenen maken hun pel
grimage in het voetspoor van hun Heiland, langs de Via Dolo
rosa, de lijdensweg, knielen op de plaats van de kruisiging en
bij het heilige graf, en herbeleven de vreugde van de opstan
ding op de plaats zelve.
Het Jeruzalem van heden is niet
meer dat, waardoor Jezus naar
Golgotha ging.
Zeven keer werd het geheel ver
woest, doch telkens weer verrees
het uit de puinhopen, herbouwd
in oude stijl. Zo behield het met
haar stegen, huizen, torens en
poorten zijn oorspronkelijk ka
rakter, al ligt dan het huidige ni
veau ongeveer 14 meter boven het
toenmalige.
Grote menigte
Elk hoekje van Jeruzalem heeft
betekenis; de oudheidkenners wor
den het daarom niet moe, om el
ke steen op ouderdom en oor
spronkelijk gebruik te onderzoe
ken. Over de situering van Gol
gotha en van de plaats van het
graf bestaat geen twijfel, doch
over de plek, waar Pilatus Jezus
veroordeelde, was men het lange
tijd niet eens. De Romeinse stad
houders hielden er namelijk van
om nog al eens van residentie te
wisselen. Van Pontius Pilatus was
bekend, dat hij de voorkeur gaf
aan het luxueuze paleis van He
rodes. Toen ten tijd verbleef daar
echter Herodes zelf. Pilatus heeft
toen, naar met vrij grote zeker
heid is komen vast te staan, de
burcht Antonia als verblijfplaats
gekozen. De vier blokken van de
burcht bevatten een paleis, onder
komens voor een sterke militaire
bezetting, stallen, wapendepots,
opslagplaatsen en tenslotte Ker
kers voor zware misdadigers.
Waar in Jeruzalem, zo vroegen de
geleerden zich af. zou ruimte ge
noeg geweest zijn om een derge
lijke grote menigte volk te kun
nen bevatten, als waarvan alle
evangelisten melding maakten
Het ontbreken van een dergelijke
ruimte scheen de theorieën te
weerleggen, volgens welke in de
burcht Antonia het tribunaal ge
houden zou zijn. Een toevallige
ontdekking vaak immers de
beste hulp van de wetenschap
bracht de archeologen kortgeleden
op het juiste spoor.
De binnenplaats
Onder de „Ecco Homo"-basilïek
van het. Onze-Lieve-Vrouwe-van-
Zion-klooster werden namelijk bij
restauratiewerkzaamheden Ro
meinse resten ontdekt. De beken
de archeoloog professor Vincent
wist toestemming te verkrijgen
om hier verder te graven. Met
grote voorzichtigheid werd het
werk verricht en op 14 meter
diepte stiet men op oud pleister
werk: de binnenplaats van de
burcht Antonia was gevonden en
gaf zijn geheimen prijs! Met deze
ontdekking was de laatste scha
kel gevonden, die nog ontbrak in
Advertentie
Tegels vastzetten?
van Cefa-Bever
de keten van bewijzen: hier op
deze binnenplaats mondde de
trap van het paleis nit en van
hieruit gaven poorten toegang tot
de straat en tot de onderkomens
van de soldaten.
Zoals Markus XV 16 zegt, was
het „tot binnen het hof. dat is
het gerechtsgebouw", dat Jezus
geleid werd. Johannes XIX 13
verhaalt dat Pilatus zich op dc
rechterstoel zette op het plein,
genaamd Lithostrotos, de vlak
ke plaats, in het Hebreeuws
Gabbatha. Thans spelen de ta
ferelen zich voor onze ogen af:
de Romeinse rechter od zijn
hoge rechterstoel; de trap waar
op het slachtoffer aan zijn vij
anden getoond wordt („Zie, zie
de mens!"); de fanatieke menig
te, samengestroomd op binnen
plaats en in poortingang, ver
moedelijk er zorg voor dragend
niet de heidense muren te be
roeren en daardoor „onrein" te
De grenzen tussen Israël en
Jordanië bij de stad Jeruza
lem overgenomen uit „Ven
Kanaan tot Israël". Uitg. J.
A. Boom en Zoon, Meppel).
worden; Pilatus bemiddelend
tussen aangeklaagde en aan
klagers om tenslotte be
vreesd voor zijn eigen positie
het doodvonnis uit te spreken.
Het wrede basileusspel
Langs de zijkanten van de bin
nenplaats staan stenen banken,
waarop de soldaten die geen
dienst hebben, kunnen uitrusten.
Zij verdrijven de tijd met allerlei
spelletjes, zoals tekeningen nu nog
bewijzen. Een van de meest ge
liefde spelen was een soort mo-
lenspel, waarbij misschien menig
krijgsman zijn soldij verspeelde.
De soldaten van het legioen
kenden echter ook nog andere,
wredere manieren om zich te
amuseren. Naar Romeins recht
was een ter dood veroordeelde
vogelvrij en dus onvoorwaarde-
lijk overgeleverd aan zijn be
wakers. Delinquenten in die ge
vangenis van de burcht, die hun
terechtstelling moesten afwach
ten, waren een geliefd object
voor het basileusspel (Basileus
was een van de titels van de
heerser). Men zette de gestrafte
op een bepaalde steen, waarin
een B was gegrift, die door een
lans het zinnebeeld van de
dood werd doorboord. Een
rode soldatenmantel was het
purperen kleed van de „Koning
der Dwazen", een rieten staf
diende hem tot scepter en als
hoofdtooi werd hem een uit
doornen gevlochten kroon op
het hoofd gezet. De overmoedige
soldaten bespotten, sloegen en
bespuwden de aldus gekroonde.
Bij de veroordeling van Jezus zal
de verachting van de Romeinen
voor „die koning der joden" hun
gemene vreugde nog verhoogd
hebben. Vanwege de hem toege
voegde titels liet men Hem de
doornenkroon, die anders voor de
gang naar dc plaats van de te
rechtstelling afgenomen wordt,
opbonden. Zonder twijfel behoren
de stenen van „Gabbatha" of „Li
thostrotos", vooral de basïleus-
steen, tot de belangrijke herinne
ringen aan het paasgebeuren.
ENORME DRUK EN HOGE TEMPERATUUR
Zwart, geel, groen of
kleurloos naar wens
(Van een medewerker)
Als door de hand van een geest be
diend, sluit zich de drukkamer. In
haar binnenste, kleiner dan een si-
garettenfilter, liggen een heel klein
beetje zuiver grafiet en een kataly-
tisch metaal, bij voorkeur tantalium.
Na korte tijd presenteert de pers
een nog vuile, gloeiendhete steen:
een diamant.
Deze diamant moet beslist niet de
hoop koesteren, door het werk van
een slijper in een fonkelende steen
te zullen veranderen en daarna, nog
veredeld door een gouden zetting ooit
de handen of de hals van een vrouw
te sieren. Hij is een van die naam
lozen uit de familie der industriedia
manten. Een van die stenen, die op
de draaibank spaan voor spaan uit
een blok staal sniiden of zich. gevat
in een boorpunt, door de hardste le
geringen heenvreten. Voor een sie
raad is hij te onrein en te vuil. De
katalysator laat te veel verontreini
gende resten na.
DRUK EN TEMPERATUUR
De Amerikaanse ingenieurs hebben
het overigens reeds klaargespeeld,
de stenen door een juiste combinatie
van druk en temperatuur een be
paalde kleur te geven. Zij produce
ren in de tot nu toe unieke installatie
van General Electric, groene, don
kergroene, zwarte, gele en kleurloze
stenen. Zij kunnen eveneens de vorm
van de synthetische diamant bepa
len. hetgeen van groot belang is voor
snij-diamanten, waarbij het aan
komt op de richting van vlakken en
kanten.
Waarom kunnen in de drukkamer
geen sierstenen worden gemaakt?
Als men geen katalysator zou ge
bruiken, waardoor geen verontreini
gingen meer optreden, zou men nog
hogere drukken en een nog hogere
temperatuur moeten toepassen. Nu
al met een katalysator zijn de
getallen onvoorstelbaar, die aan de
wieg van de industriediamant staan:
drukken van 55.000 tot 125.000 kilo
gram per vierkante centimeter en
temperaturen van 1200 tot 2200 gra
den Celsius. Zonder katalysator zou
de druk tot bijna 200.000 kilogram
per vierkante cm moeten worden
verhoogd en de temperatuur tot
bijna 4000 graden Celsius.
Niettemin zouden Sowjet-Russische
technici dit bijna bereikt hebben. In
Rusland zou men apparaten gecon
strueerd hebben, waarin de druk is
opgevoerd tot 150.000 kg per vier
kante cm en de temperatuur tot
3300 graden. In vakkringen neemt
men aan. dat tot 1961 de Sowjets
industriediamanten zullen hebben
geproduceerd tot een totaal van
250 000 karaat. Dc Amerikanen kun
nen echter prat gaan op een nog ho
gere produktie. Hun diamantpers
produceert jaarlijks 3,5 miljoen ka
raat, dat is ongeveer 700 kilogram
Industriestenen. Hiermee kan onge
veer een derde van de binnenlandse
behoefte gedekt worden.
De industrie heeft echter steeds meer
van deze stenen nodig, waarvan het
natuurprodukt slechts na zware ar
beid in de Afrikaanse mijnen gedol
ven kan worden. Wat daar de na
tuur kdachten in ver vervlogen tijden
schiepen, bewerkstelligt tegenwoor
dig de mens met een druk op de
knop. Daarbij dient dan niet verge
ten te worden, dat vele tientallen
jaren al gewerkt is aan het naboot
sen van een proces, dat men kende,
dat pas in de laatste jaren succes
werd geboekt. Ook in Nederland zijn
hiermee proeven genomen. Tot een
regelmatige Industrieële produktie is
het echter nog niet gekomen.
Het Deense leger heeft do eerste „Hó-
nest John"-raketten van de Verenigde
Staten ontvangen.
f Advertentie)
Voorkom on bomtrljd
voorJomromoahoM mot
10 vitaminen 12 MINERALEN
Links: Straat in Safad in Ga-
lïlea, de stad van wetgeleerd
heid en mystiek. Rechts: Bij
de Kettingpoort (Bob el-Silse-
le) in Jeruzalem. Hier is de
toegang tot het Tempelplein,
(illustratie overgenomen uit
Van Kanaan tot Israël". Uitg.
J. A. Boom en Zoon, Meppel).
Daar, waar de Seine door een Noord-
parijse voorstad stroomt, zijn de stoffe
lijke overschotten van drie Algerijnen
aangetroffen. Twee der stoffelijke over
schotten waren in koffers geperst, die
drijvende in de rivier werden aange
troffen. De drie Algerijnen zijn met mes
steken vermoord. De politie zoekt thans
naar een groep Algerijnen die. naar
Franse vissers hebben verklaard, de kof
fers in de rivier hebben geworpen.
Ifilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllillllllllllllllllllllllim
Prof. Gerbrandy wordt
op 15 april 75 jaar 1
N.V. PHILIPS-DUPHAR
Op vrijdag 15 april wordt prof.
mr. P. S. Gerbrandy 75 jaar.
Hij moge niet meer deelnemen
aan het praktische politieke le
ven van alle dag. het Neder
landse volk heeft deze anti
revolutionaire staatsman, aan
wie het veel verschuldigd is,
nog niet vergeten. Ongetwij
feld zal hij zelf dat het beste
merken als op 15 april de feli
citaties zijn woning op de Ka-
naalweg 113 c in Scheveningen
binnenstromen.
De stem van prof. Gerbrandy
wordt thans niet meer in de
Tweede Kamer, waar hij een
markante figuur was en waar
hij het debat geheel kon be-
heersen, gehoord. Bij de laatste
Kamerverkiezingen heeft hij
geen nieuwe kandidatuur aan-
vaard. Daarmee verdween een
krachtige persoonlijkheid, een n
man met een bewuste eigen wil
en eigen opvattingen, die zich
wel in grote lijnen lieten schik-
ken in net program van de An-
tirevolutionaire Partij, doch
daarvan op sommige punten
ook afwijkingen toonden, uit f§
het Nederlandse parlement.
Prof. Gerbrandy heeft nooit ge-
schroomd om alleen te staan,
wanneer hij meende, dat hij
naar eer en gev/eten geen an- f|
dere zienswijze kon verdedigen
dan die welke voortsproot uit
zijn diepste, christelijke over-
H tuiging.
ifiiiiiiiaiiiiniiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiïï
FEUILLETON
He deur s\ond op een h
er...
Door BERKELEY GRAY
Het plan van je vader was, iemand
te huren om Hayward om zeep te
brengen. Een eenvoudig plan en van
zijn standpunt bezien, met bepaalde
voordelen. Als Hayward dood was -
schijnbaar door een ongeval om het
leven gekomen zou de politie geen
onderzoek instellen, er zouden geen
vingerafdrukken worden genomen en
het zou nooit uitkomen, dat Hay
ward Robert Archer was. Zoals ik al
zei, doodeenvoudig en gemakkelijk.
Het hele verleden met één slag te
niet gedaan. De enige moeilijkheid
was: wie moest dat karweitje op
knappen? Toen dacht je vader aan
mij en belde me op. Hij kende mijn
reputatie. Of hij dfe kende! Hij keek
er erg van op, dat ik begon te spar
telen en een paar dagen uitstel
vroeg. En ik geloof. Charles, dat jij
aan de deur stond te luisteren, toen
ik dat gesprek met je vader had. Je
hoorde me" zeggen, dat ik het niet zo
maar direct wilde doen en toen was
het jouw beurt om je kop te verlie
zen. Bovendien had je geen vertrou
wen in het plan. Dus, zonder een
woord tegen papa te zeggen, stoof je
met de auto naar Londen. Je had je
eigen krankzinnige plannetje al
klaar: Hayward te doen arresteren
voor een moord, die precies gelijk
was aan die op Barbara Marris!
Domweg een meisje, dat Hayward
kende, vermoorden en dan de politie
een tip geven! Prachtig. Dan zou
Hayward gearresteerd worden, er
zouden vingerafdrukken worden ge
nomen en klaar was Kees: hij zou
worden geïdentificeerd als Robert
Archer. Het gordijn valt voor Hay
ward. In tegenstelling tot je vader
heb jij geen ogenblik aan Valerie ge
dacht. Je dacht alleen maar aan je
eigen huid. Het was gemakkelijk ge
noeg een slachtoffer te kiezen...
Elsie Watts, het dienstmeisje van je
zuster".
„Dit is alleen maar een kwestie van
theorieën opbouwen en het is bo
vendien nog beledigend ook!" zei
Charles verachtelijk, terwijl hij zijn
zenuwen weer wat beter onder con
trole had door Conquest's rustige
manier van spreken. „Ik weiger nog
langer naar je te luisteren../'
„Je blijft hier zitten, vriendje, tot ik
klaar ben", antwoordde Conquest
kortaf. ..Zoals ik al zei. het was ge
makkelijk genoeg een slachtoffer te
kiezen. Je wist, dat je zuster haar
dienstmeisje naar Londen had ge
stuurd jc wist ook, dat Elsie
Watts alleen in de flat zou zijn. Ze
kende je en ze vertrouwde je. Het
leek volkomen natuurlijk, dat Hay
ward, die op zijn trouwdag zonder
bruid naar huis was gestuurd, ergens
anders troost zou zoeken. Dat was
iouw vuile gedachtengang. Barbara,
twaalf jaar geleden vermoord omdat
zij weigerde Elsie thans om de
zelfde reden. En op dezelfde manier
door dezelfde man
Zonder twijfel zul je gedacht hébben,
dat het een geniaal plan was. De ar
me Elsie Watts liet je natuurlijk
zonder enig wantrouwen binnen. Je
hebt haar waarschijnlijk verteld, dat
Valerie over enkele minuten zou ko
men ik geef toe, dat dit slechts
gissen van me is en je kreeg het
meisje zover, dat ze Hayward opbel
de om te zeggen, dat Valerië er was
en of hij maar wilde komen. Elsie
vloog cr in, zonder enig gevaar te
vermoeden en was waarschijnlijk
verrukt van het idee, dat de plannen
van de oude man, om het paar ge
scheiden te houden, werden gedwars
boomd. Zodra ze de telefoon op de
haak had gelegd, viel je haar van
achteren aan en sneed haar de keel
af".
„Nee, nee!" fluisterde Charles, be
vend van z'n hoofd tot z'n voeten.
„Het is niet waar! Geloof me, Con
quest, het is niet waar!"
„Je beging een tweede Barbara Mar
ris-moord je stak een schaar in de
borst van het dode meisje en
daarna ging je weg en liet de deur
met opzet op een kier staan. Half
open! Precies als destijds Barbara's
deur! Je moet onder het bloed heb
ben gezeten een dergelijke mis
daad kun je niet plegen zonder dat
je vlekken op je kleren krijgt. Maar
je had een regenjas en je auto stond
buiten. Hayward moest op dat ogen
blik al onderweg zijn naar Ellerby
Mews en je wist, dat je zijn huis
leeg zou vinden. Terwijl hij dan het
lijk ontdekte, zorgde jij voor de be
zwarende feiten in zijn badkamer.
Trouwens, het was heel noodzake
lijk. dat je je waste en waar kon
je dat beter doen dan in Hay ward's
badkamer
Toen kreeg je de eerste tegenslag
en je gedroeg je daarbij als een idi
oot. Terwijl jij in Hayward's huis
was, ging de telefoon. In plaats van
die té laten hellen, nam je hem op.
Was je soms bang. dat de buren het
zouden horen? Of was het alleen,
omdat het gerinkel van de telefoon
je haast gek maakte?"
„Leugens, leugens", hijgde Charles.
„Daar ben ik nooit geweest!"
„Doodzenuwachtig nam jc de tele
foon op. Ik was het. Dat kalmeerde
je. Je herkende mijn stem direct
die had je nog maar een uur tevoren
in de bibliotheek van je vader ge
hoord. En daar was ik dan, bij een
poging contact te zoeken met Hay
ward, blijkbaar met het doel hem,
zoals het plan was, uit de weg te rui
men. Je wist niet wat jc moest zeg
gen. Toen ik voorstelde bij Hayward
te komen, zei je dat bet goed was. Ik
twijfel er niet aan of je hoopte in een
ogenblik van verwarring, dat ik er
ook bij betrokken zou worden. Dat
zou des te beter zijn. Voordat je ver
trok krabbelde ie Valerie's adres op
de blocnote bij de telefoon, in de
hoop dat ik dat zou vinden en er
heen zou gaan. Toen je het huis ver
liet, liet je de deur op een kier staan.
Toen kwam tegenvaller nummer
twee. Ik moet nu even een voor-epi
sode vertellen, maar dat zul je wel
geen bezwaar vinden", zei Conquest,
terwijl hij weer een sigaret opstak.
„Je wist niet dat Ronnie Webb, zo
zat als een aap. in de bibliotheek had
gezeten toen Hayward zijn sensatio
nele onthullingen deed. Ronnie ver
trok van Hawk's Cross in een toe
stand van grote verwarring; hij
dacht, dat de oude man er over zou
zwijgen waar hij ook gelijk in
had. Hij dacht verder, dat hij het
enige levende wezen was, dat wist
wie Hayward in werkelijkheid was.
Maar omdat Ronnie mi eenmaal Ron
nie is, ging hij naar een nachtclub
om zich weer te bedrinken. Daar
sloeg hij door tegen een man, die
Paul Tass heette. Wonderlijk, zoals
het lopen kan! Die Tass was ver
liefd geweest op Barbara Marris
eerlijk en oprecht verliefd. Maar als
hij neigingen gehad mocht hebben,
wraak te nemen op de moordenaar
van zijn meisje, dan was dit hem in
eik geval onmogelijk, omdat hij de
nor in ging wegens bankroof; en toen
hij weer m de maatschappij terug
kwam, hoorde hij, dat Archer uit
Broadmoor ontsnapt en waarschijn
lijk dood was. Denk je eens in welke
gevoelens deze man bezield moeten
hebben, toen hij plotseling hoorde,
dat Archer niet alleen leefde, maar
zelfs zeer respectabel onder de naam
Miles Hayward! Zijn oude haat
vlamde weer op. Bovendien had hij
veel slechte whisky gedronken. En
zo ging hij hais over kop naar
Hampstead, vastbesloten om wraak
te nemen. Toen hij voorzichtig door
de tuin sloop, zag hij jou aankomen
onder het licht van de voordeur - -
en hij merkte, dut je vol bloed zat..."
Charles viel hem koortsachtig in de
rede.
„Onbeschofte nonsens!" hijgde hij.
blijkbaar zo ontdaan door de gissin
gen van de Desperado, dat hij niet
besefte wat hij zei. „Je kunt daar
niet geweest zijn en je kunt niet we
ten... Nee, ricc, zo bedoel ik het
niet..."
„Je begint dus door de mand te val
len hè?„ zei Norman kalm. „Voordat
ik klaar ben, zul je dat helemaal
doen, schurk. Ik zeg niet, dat Tass je
werkelijk zag. Zoals je al opmerkte,
was ik er niet bij. Maar het algehele
beeld klopt. Tass wachtte tot je naar
buiten kwam hij klampte je aan
ik denk dat hij jc van de huwe
lijksfoto's in de krant herkende.
(Wordt vervolgd).