dohyfral Op de plaats Lithostrotos waar Pilatus de doodstraf uitsprak MURGUPA INDUSTRIE-DIAMANTEN UIT DE EDELSTEENPERS compleet 26 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT DONDERDAG 14 APRIL 1960 JERUZALEM: ZEVEN KEER VERWOEST EN IN OUDE STIJL HERBOUWD Binnenplein van de burcht Antonia werd ontdekt op 14 meter diepte (Van onze correspondent) Jeruzalem is de heilige plaats van drie wereldgodsdiensten. De joden rest er de laatste, van de tempelmuren, zij het dat de Klaagmuur in onze dagen in het Jordaanse deel van de stad ligt en dus voor hen ontoegankelijk is. De islamieten vereren er hun op één na belangrijkste heiligdom, de steen in de Rotskoepel Moskee, het uit kunstzinnig oogpunt belang rijkste bouwwerk in de stad. De christenen maken hun pel grimage in het voetspoor van hun Heiland, langs de Via Dolo rosa, de lijdensweg, knielen op de plaats van de kruisiging en bij het heilige graf, en herbeleven de vreugde van de opstan ding op de plaats zelve. Het Jeruzalem van heden is niet meer dat, waardoor Jezus naar Golgotha ging. Zeven keer werd het geheel ver woest, doch telkens weer verrees het uit de puinhopen, herbouwd in oude stijl. Zo behield het met haar stegen, huizen, torens en poorten zijn oorspronkelijk ka rakter, al ligt dan het huidige ni veau ongeveer 14 meter boven het toenmalige. Grote menigte Elk hoekje van Jeruzalem heeft betekenis; de oudheidkenners wor den het daarom niet moe, om el ke steen op ouderdom en oor spronkelijk gebruik te onderzoe ken. Over de situering van Gol gotha en van de plaats van het graf bestaat geen twijfel, doch over de plek, waar Pilatus Jezus veroordeelde, was men het lange tijd niet eens. De Romeinse stad houders hielden er namelijk van om nog al eens van residentie te wisselen. Van Pontius Pilatus was bekend, dat hij de voorkeur gaf aan het luxueuze paleis van He rodes. Toen ten tijd verbleef daar echter Herodes zelf. Pilatus heeft toen, naar met vrij grote zeker heid is komen vast te staan, de burcht Antonia als verblijfplaats gekozen. De vier blokken van de burcht bevatten een paleis, onder komens voor een sterke militaire bezetting, stallen, wapendepots, opslagplaatsen en tenslotte Ker kers voor zware misdadigers. Waar in Jeruzalem, zo vroegen de geleerden zich af. zou ruimte ge noeg geweest zijn om een derge lijke grote menigte volk te kun nen bevatten, als waarvan alle evangelisten melding maakten Het ontbreken van een dergelijke ruimte scheen de theorieën te weerleggen, volgens welke in de burcht Antonia het tribunaal ge houden zou zijn. Een toevallige ontdekking vaak immers de beste hulp van de wetenschap bracht de archeologen kortgeleden op het juiste spoor. De binnenplaats Onder de „Ecco Homo"-basilïek van het. Onze-Lieve-Vrouwe-van- Zion-klooster werden namelijk bij restauratiewerkzaamheden Ro meinse resten ontdekt. De beken de archeoloog professor Vincent wist toestemming te verkrijgen om hier verder te graven. Met grote voorzichtigheid werd het werk verricht en op 14 meter diepte stiet men op oud pleister werk: de binnenplaats van de burcht Antonia was gevonden en gaf zijn geheimen prijs! Met deze ontdekking was de laatste scha kel gevonden, die nog ontbrak in Advertentie Tegels vastzetten? van Cefa-Bever de keten van bewijzen: hier op deze binnenplaats mondde de trap van het paleis nit en van hieruit gaven poorten toegang tot de straat en tot de onderkomens van de soldaten. Zoals Markus XV 16 zegt, was het „tot binnen het hof. dat is het gerechtsgebouw", dat Jezus geleid werd. Johannes XIX 13 verhaalt dat Pilatus zich op dc rechterstoel zette op het plein, genaamd Lithostrotos, de vlak ke plaats, in het Hebreeuws Gabbatha. Thans spelen de ta ferelen zich voor onze ogen af: de Romeinse rechter od zijn hoge rechterstoel; de trap waar op het slachtoffer aan zijn vij anden getoond wordt („Zie, zie de mens!"); de fanatieke menig te, samengestroomd op binnen plaats en in poortingang, ver moedelijk er zorg voor dragend niet de heidense muren te be roeren en daardoor „onrein" te De grenzen tussen Israël en Jordanië bij de stad Jeruza lem overgenomen uit „Ven Kanaan tot Israël". Uitg. J. A. Boom en Zoon, Meppel). worden; Pilatus bemiddelend tussen aangeklaagde en aan klagers om tenslotte be vreesd voor zijn eigen positie het doodvonnis uit te spreken. Het wrede basileusspel Langs de zijkanten van de bin nenplaats staan stenen banken, waarop de soldaten die geen dienst hebben, kunnen uitrusten. Zij verdrijven de tijd met allerlei spelletjes, zoals tekeningen nu nog bewijzen. Een van de meest ge liefde spelen was een soort mo- lenspel, waarbij misschien menig krijgsman zijn soldij verspeelde. De soldaten van het legioen kenden echter ook nog andere, wredere manieren om zich te amuseren. Naar Romeins recht was een ter dood veroordeelde vogelvrij en dus onvoorwaarde- lijk overgeleverd aan zijn be wakers. Delinquenten in die ge vangenis van de burcht, die hun terechtstelling moesten afwach ten, waren een geliefd object voor het basileusspel (Basileus was een van de titels van de heerser). Men zette de gestrafte op een bepaalde steen, waarin een B was gegrift, die door een lans het zinnebeeld van de dood werd doorboord. Een rode soldatenmantel was het purperen kleed van de „Koning der Dwazen", een rieten staf diende hem tot scepter en als hoofdtooi werd hem een uit doornen gevlochten kroon op het hoofd gezet. De overmoedige soldaten bespotten, sloegen en bespuwden de aldus gekroonde. Bij de veroordeling van Jezus zal de verachting van de Romeinen voor „die koning der joden" hun gemene vreugde nog verhoogd hebben. Vanwege de hem toege voegde titels liet men Hem de doornenkroon, die anders voor de gang naar dc plaats van de te rechtstelling afgenomen wordt, opbonden. Zonder twijfel behoren de stenen van „Gabbatha" of „Li thostrotos", vooral de basïleus- steen, tot de belangrijke herinne ringen aan het paasgebeuren. ENORME DRUK EN HOGE TEMPERATUUR Zwart, geel, groen of kleurloos naar wens (Van een medewerker) Als door de hand van een geest be diend, sluit zich de drukkamer. In haar binnenste, kleiner dan een si- garettenfilter, liggen een heel klein beetje zuiver grafiet en een kataly- tisch metaal, bij voorkeur tantalium. Na korte tijd presenteert de pers een nog vuile, gloeiendhete steen: een diamant. Deze diamant moet beslist niet de hoop koesteren, door het werk van een slijper in een fonkelende steen te zullen veranderen en daarna, nog veredeld door een gouden zetting ooit de handen of de hals van een vrouw te sieren. Hij is een van die naam lozen uit de familie der industriedia manten. Een van die stenen, die op de draaibank spaan voor spaan uit een blok staal sniiden of zich. gevat in een boorpunt, door de hardste le geringen heenvreten. Voor een sie raad is hij te onrein en te vuil. De katalysator laat te veel verontreini gende resten na. DRUK EN TEMPERATUUR De Amerikaanse ingenieurs hebben het overigens reeds klaargespeeld, de stenen door een juiste combinatie van druk en temperatuur een be paalde kleur te geven. Zij produce ren in de tot nu toe unieke installatie van General Electric, groene, don kergroene, zwarte, gele en kleurloze stenen. Zij kunnen eveneens de vorm van de synthetische diamant bepa len. hetgeen van groot belang is voor snij-diamanten, waarbij het aan komt op de richting van vlakken en kanten. Waarom kunnen in de drukkamer geen sierstenen worden gemaakt? Als men geen katalysator zou ge bruiken, waardoor geen verontreini gingen meer optreden, zou men nog hogere drukken en een nog hogere temperatuur moeten toepassen. Nu al met een katalysator zijn de getallen onvoorstelbaar, die aan de wieg van de industriediamant staan: drukken van 55.000 tot 125.000 kilo gram per vierkante centimeter en temperaturen van 1200 tot 2200 gra den Celsius. Zonder katalysator zou de druk tot bijna 200.000 kilogram per vierkante cm moeten worden verhoogd en de temperatuur tot bijna 4000 graden Celsius. Niettemin zouden Sowjet-Russische technici dit bijna bereikt hebben. In Rusland zou men apparaten gecon strueerd hebben, waarin de druk is opgevoerd tot 150.000 kg per vier kante cm en de temperatuur tot 3300 graden. In vakkringen neemt men aan. dat tot 1961 de Sowjets industriediamanten zullen hebben geproduceerd tot een totaal van 250 000 karaat. Dc Amerikanen kun nen echter prat gaan op een nog ho gere produktie. Hun diamantpers produceert jaarlijks 3,5 miljoen ka raat, dat is ongeveer 700 kilogram Industriestenen. Hiermee kan onge veer een derde van de binnenlandse behoefte gedekt worden. De industrie heeft echter steeds meer van deze stenen nodig, waarvan het natuurprodukt slechts na zware ar beid in de Afrikaanse mijnen gedol ven kan worden. Wat daar de na tuur kdachten in ver vervlogen tijden schiepen, bewerkstelligt tegenwoor dig de mens met een druk op de knop. Daarbij dient dan niet verge ten te worden, dat vele tientallen jaren al gewerkt is aan het naboot sen van een proces, dat men kende, dat pas in de laatste jaren succes werd geboekt. Ook in Nederland zijn hiermee proeven genomen. Tot een regelmatige Industrieële produktie is het echter nog niet gekomen. Het Deense leger heeft do eerste „Hó- nest John"-raketten van de Verenigde Staten ontvangen. f Advertentie) Voorkom on bomtrljd voorJomromoahoM mot 10 vitaminen 12 MINERALEN Links: Straat in Safad in Ga- lïlea, de stad van wetgeleerd heid en mystiek. Rechts: Bij de Kettingpoort (Bob el-Silse- le) in Jeruzalem. Hier is de toegang tot het Tempelplein, (illustratie overgenomen uit Van Kanaan tot Israël". Uitg. J. A. Boom en Zoon, Meppel). Daar, waar de Seine door een Noord- parijse voorstad stroomt, zijn de stoffe lijke overschotten van drie Algerijnen aangetroffen. Twee der stoffelijke over schotten waren in koffers geperst, die drijvende in de rivier werden aange troffen. De drie Algerijnen zijn met mes steken vermoord. De politie zoekt thans naar een groep Algerijnen die. naar Franse vissers hebben verklaard, de kof fers in de rivier hebben geworpen. Ifilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllillllllllllllllllllllllim Prof. Gerbrandy wordt op 15 april 75 jaar 1 N.V. PHILIPS-DUPHAR Op vrijdag 15 april wordt prof. mr. P. S. Gerbrandy 75 jaar. Hij moge niet meer deelnemen aan het praktische politieke le ven van alle dag. het Neder landse volk heeft deze anti revolutionaire staatsman, aan wie het veel verschuldigd is, nog niet vergeten. Ongetwij feld zal hij zelf dat het beste merken als op 15 april de feli citaties zijn woning op de Ka- naalweg 113 c in Scheveningen binnenstromen. De stem van prof. Gerbrandy wordt thans niet meer in de Tweede Kamer, waar hij een markante figuur was en waar hij het debat geheel kon be- heersen, gehoord. Bij de laatste Kamerverkiezingen heeft hij geen nieuwe kandidatuur aan- vaard. Daarmee verdween een krachtige persoonlijkheid, een n man met een bewuste eigen wil en eigen opvattingen, die zich wel in grote lijnen lieten schik- ken in net program van de An- tirevolutionaire Partij, doch daarvan op sommige punten ook afwijkingen toonden, uit f§ het Nederlandse parlement. Prof. Gerbrandy heeft nooit ge- schroomd om alleen te staan, wanneer hij meende, dat hij naar eer en gev/eten geen an- f| dere zienswijze kon verdedigen dan die welke voortsproot uit zijn diepste, christelijke over- H tuiging. ifiiiiiiiaiiiiniiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiïï FEUILLETON He deur s\ond op een h er... Door BERKELEY GRAY Het plan van je vader was, iemand te huren om Hayward om zeep te brengen. Een eenvoudig plan en van zijn standpunt bezien, met bepaalde voordelen. Als Hayward dood was - schijnbaar door een ongeval om het leven gekomen zou de politie geen onderzoek instellen, er zouden geen vingerafdrukken worden genomen en het zou nooit uitkomen, dat Hay ward Robert Archer was. Zoals ik al zei, doodeenvoudig en gemakkelijk. Het hele verleden met één slag te niet gedaan. De enige moeilijkheid was: wie moest dat karweitje op knappen? Toen dacht je vader aan mij en belde me op. Hij kende mijn reputatie. Of hij dfe kende! Hij keek er erg van op, dat ik begon te spar telen en een paar dagen uitstel vroeg. En ik geloof. Charles, dat jij aan de deur stond te luisteren, toen ik dat gesprek met je vader had. Je hoorde me" zeggen, dat ik het niet zo maar direct wilde doen en toen was het jouw beurt om je kop te verlie zen. Bovendien had je geen vertrou wen in het plan. Dus, zonder een woord tegen papa te zeggen, stoof je met de auto naar Londen. Je had je eigen krankzinnige plannetje al klaar: Hayward te doen arresteren voor een moord, die precies gelijk was aan die op Barbara Marris! Domweg een meisje, dat Hayward kende, vermoorden en dan de politie een tip geven! Prachtig. Dan zou Hayward gearresteerd worden, er zouden vingerafdrukken worden ge nomen en klaar was Kees: hij zou worden geïdentificeerd als Robert Archer. Het gordijn valt voor Hay ward. In tegenstelling tot je vader heb jij geen ogenblik aan Valerie ge dacht. Je dacht alleen maar aan je eigen huid. Het was gemakkelijk ge noeg een slachtoffer te kiezen... Elsie Watts, het dienstmeisje van je zuster". „Dit is alleen maar een kwestie van theorieën opbouwen en het is bo vendien nog beledigend ook!" zei Charles verachtelijk, terwijl hij zijn zenuwen weer wat beter onder con trole had door Conquest's rustige manier van spreken. „Ik weiger nog langer naar je te luisteren../' „Je blijft hier zitten, vriendje, tot ik klaar ben", antwoordde Conquest kortaf. ..Zoals ik al zei. het was ge makkelijk genoeg een slachtoffer te kiezen. Je wist, dat je zuster haar dienstmeisje naar Londen had ge stuurd jc wist ook, dat Elsie Watts alleen in de flat zou zijn. Ze kende je en ze vertrouwde je. Het leek volkomen natuurlijk, dat Hay ward, die op zijn trouwdag zonder bruid naar huis was gestuurd, ergens anders troost zou zoeken. Dat was iouw vuile gedachtengang. Barbara, twaalf jaar geleden vermoord omdat zij weigerde Elsie thans om de zelfde reden. En op dezelfde manier door dezelfde man Zonder twijfel zul je gedacht hébben, dat het een geniaal plan was. De ar me Elsie Watts liet je natuurlijk zonder enig wantrouwen binnen. Je hebt haar waarschijnlijk verteld, dat Valerie over enkele minuten zou ko men ik geef toe, dat dit slechts gissen van me is en je kreeg het meisje zover, dat ze Hayward opbel de om te zeggen, dat Valerië er was en of hij maar wilde komen. Elsie vloog cr in, zonder enig gevaar te vermoeden en was waarschijnlijk verrukt van het idee, dat de plannen van de oude man, om het paar ge scheiden te houden, werden gedwars boomd. Zodra ze de telefoon op de haak had gelegd, viel je haar van achteren aan en sneed haar de keel af". „Nee, nee!" fluisterde Charles, be vend van z'n hoofd tot z'n voeten. „Het is niet waar! Geloof me, Con quest, het is niet waar!" „Je beging een tweede Barbara Mar ris-moord je stak een schaar in de borst van het dode meisje en daarna ging je weg en liet de deur met opzet op een kier staan. Half open! Precies als destijds Barbara's deur! Je moet onder het bloed heb ben gezeten een dergelijke mis daad kun je niet plegen zonder dat je vlekken op je kleren krijgt. Maar je had een regenjas en je auto stond buiten. Hayward moest op dat ogen blik al onderweg zijn naar Ellerby Mews en je wist, dat je zijn huis leeg zou vinden. Terwijl hij dan het lijk ontdekte, zorgde jij voor de be zwarende feiten in zijn badkamer. Trouwens, het was heel noodzake lijk. dat je je waste en waar kon je dat beter doen dan in Hay ward's badkamer Toen kreeg je de eerste tegenslag en je gedroeg je daarbij als een idi oot. Terwijl jij in Hayward's huis was, ging de telefoon. In plaats van die té laten hellen, nam je hem op. Was je soms bang. dat de buren het zouden horen? Of was het alleen, omdat het gerinkel van de telefoon je haast gek maakte?" „Leugens, leugens", hijgde Charles. „Daar ben ik nooit geweest!" „Doodzenuwachtig nam jc de tele foon op. Ik was het. Dat kalmeerde je. Je herkende mijn stem direct die had je nog maar een uur tevoren in de bibliotheek van je vader ge hoord. En daar was ik dan, bij een poging contact te zoeken met Hay ward, blijkbaar met het doel hem, zoals het plan was, uit de weg te rui men. Je wist niet wat jc moest zeg gen. Toen ik voorstelde bij Hayward te komen, zei je dat bet goed was. Ik twijfel er niet aan of je hoopte in een ogenblik van verwarring, dat ik er ook bij betrokken zou worden. Dat zou des te beter zijn. Voordat je ver trok krabbelde ie Valerie's adres op de blocnote bij de telefoon, in de hoop dat ik dat zou vinden en er heen zou gaan. Toen je het huis ver liet, liet je de deur op een kier staan. Toen kwam tegenvaller nummer twee. Ik moet nu even een voor-epi sode vertellen, maar dat zul je wel geen bezwaar vinden", zei Conquest, terwijl hij weer een sigaret opstak. „Je wist niet dat Ronnie Webb, zo zat als een aap. in de bibliotheek had gezeten toen Hayward zijn sensatio nele onthullingen deed. Ronnie ver trok van Hawk's Cross in een toe stand van grote verwarring; hij dacht, dat de oude man er over zou zwijgen waar hij ook gelijk in had. Hij dacht verder, dat hij het enige levende wezen was, dat wist wie Hayward in werkelijkheid was. Maar omdat Ronnie mi eenmaal Ron nie is, ging hij naar een nachtclub om zich weer te bedrinken. Daar sloeg hij door tegen een man, die Paul Tass heette. Wonderlijk, zoals het lopen kan! Die Tass was ver liefd geweest op Barbara Marris eerlijk en oprecht verliefd. Maar als hij neigingen gehad mocht hebben, wraak te nemen op de moordenaar van zijn meisje, dan was dit hem in eik geval onmogelijk, omdat hij de nor in ging wegens bankroof; en toen hij weer m de maatschappij terug kwam, hoorde hij, dat Archer uit Broadmoor ontsnapt en waarschijn lijk dood was. Denk je eens in welke gevoelens deze man bezield moeten hebben, toen hij plotseling hoorde, dat Archer niet alleen leefde, maar zelfs zeer respectabel onder de naam Miles Hayward! Zijn oude haat vlamde weer op. Bovendien had hij veel slechte whisky gedronken. En zo ging hij hais over kop naar Hampstead, vastbesloten om wraak te nemen. Toen hij voorzichtig door de tuin sloop, zag hij jou aankomen onder het licht van de voordeur - - en hij merkte, dut je vol bloed zat..." Charles viel hem koortsachtig in de rede. „Onbeschofte nonsens!" hijgde hij. blijkbaar zo ontdaan door de gissin gen van de Desperado, dat hij niet besefte wat hij zei. „Je kunt daar niet geweest zijn en je kunt niet we ten... Nee, ricc, zo bedoel ik het niet..." „Je begint dus door de mand te val len hè?„ zei Norman kalm. „Voordat ik klaar ben, zul je dat helemaal doen, schurk. Ik zeg niet, dat Tass je werkelijk zag. Zoals je al opmerkte, was ik er niet bij. Maar het algehele beeld klopt. Tass wachtte tot je naar buiten kwam hij klampte je aan ik denk dat hij jc van de huwe lijksfoto's in de krant herkende. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1960 | | pagina 28