Aanvallen met lansen
hakmessen
en vergift
Meer vrijstellingen
winkelsluitingswet
Loeloea's contra Baloeba's in Kasai
Het donkere hart van Afrika 5
door Link van Bruggen
voor verkoudheid
DONDERDAG 7 APRIL 1960
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
17
Kalongi, de meest vooraanstaan
de Baloeba-politïcusomhangen
en bekroond met de symbolen van-
het leiderschap. De Loeloea's heb
ben gezworen hem te vermoorden,
waar ze hem ook zullen moeten
vinden en wélk middel ze ook zul
len moeten gébruiken. Naast hem
z'n vrouio en daarnaast zin vader,
die zich in een fantasie-uniform
zo mooi mogelijk heeft gemaakt.
LOELOEABURG, april
Het is nog niaar enkele weken geleden, dat liier in de Kongo
lese provincie Kasai een Belgische non ernstig door een Ba-
loeba-pijl werd gewond. De moeder-overste, die te hulp snel
de, werd ook gekwetst, maar kon, 11a in een ziekenhuis ver
bonden te zijn, huiswaarts keren. De non daarentegen werd in
een militair vliegtuig onmiddellijk naar Brussel vervoerd.
Operatief ingrijpen was noodzakelijk en de chirurgen in Loe-
loeaburg achtten het gewenst, dat dit in het moederland zou
gebeuren.
De non was de eerste Europeaan, die indirect in de strijd
tussen Loeloea's en Baloeba's werd gemengd. Ik zeg met
opzet indirect, daar de Baloeba, die haar neerschoot, een huis-
jongèn was, die wegens luiheid zijn congé gekregen had. Hij
liad haar 11a zijn ontslag een ultimatum gesteld, doch de
zuster was hier niet voor gezwicht. Dezelfde middag, toen
ze van haar post terugkeerde, zeeg ze, vlak voor het zuster
huis, woordeloos neer. De snorrende pijl van de ontslagen, op
wraak beluste -huisjongen hadJUaar. onverhoeds getroffen.
Tot voor een jaar werd dit soort
incidenten in de provincie Kasai
voor onmogelijk gehouden. Indien
de inheemsen al wapens bezaten,
gebruikten ze deze bijna uitslui
tend voor de jacht, of voor de
training van hun jongeren. Op 't
ogenblik echter is er geen Loe-
loea of Baloeba meer, die niet
een lans, een hakmes, een pijl en
boog of een geweer in zijn onmid
dellijk bereik heeft hangen. Ze
hebben de wapens ter verdediging
van hun huis en hun leven nodig,
daar overvallen op elkaar tot de
orde van de dag behoren.
„Een geweer heeft op het ogen
blik tenminste dezelfde waarde als
een vrouw", vertelde een Belgi
sche bestuursambtenaar mij.
„Men heeft er veel geld voor over,
hoewel op het bezit en het ge
bruik ervan zware gevangenis
straffen staan
FELLE TWISTEN
De twisten tussen de Loeloeba's
en de Baloeba's beide stammen
zijn met ongeveer eenhalf mil
joen mensen in Kassai vertegen-
Zingende en dansende Loeloea-
vrouwen begeleiden enkelen van
hun politieke leiders naar het
vliegveld te Loéloeaburg. Ver-
scheidenen van hen hebben de ge
zichten met verf beschilderd. De
houten pijl, die de xmouio~j)p de
voorgrond op haar boog spant,
werd spelenderwijs op Link van
Bruggen afgevuurd, juist toen
hij dit plaatje knipte.
woordigd zijn de laatste maan
den wöer hoog opgelaaid. Op het
ogenblik brandt het vuur welis
waar minder fel dan tegen het
einde van 1959, maar aan de plot
selinge en wrede overvallen op el
kaar is toch nog lang geen einde
gekomen.
De Loeloea's, die een jagersvolk
zijn, voelen zich door de landbou
wende en handeldrijvende Baloe
ba's uit hun oude gebieden ver
drongen. Ze zien met lede ogen
aan hoe hun vroegere slaven zich
in de buurt van de öteden neste
len-en daar door de blanken in
allerlei functies worden aange
steld. Ze hebben ultimata uitge
schreven en zijn ten slotte tot de
aanval overgegaan. Tegenaanval
len volgden en moord, brandstich
ting en gruwelijke verminking
met het hakmes en de lans zijn
in de provincie Kasai tot het ge
wone, dagelijkse beeld gaan be
horen.
,,In de ziekenhuizen hier hebben
we honderden doden gehad", zei
een verpleegster, „en misschien
wel duizenden gewonden...... Tij
dens het hoogtepunt van de strijd
werden de lijken van Loeloea's
en Baloeba's bij truckladingen
vol binnengebracht. Ook nu nog
komt er dagelijks een stroom van
gewonden binnen, van wie er ve
en zijn, die een hand missen, of
op een andere wrede wijze zijn
gékwetst."
Behalve hakmessen en lansen
worden ook vreemde vergiften
gebruikt om mannen, vrouwen en
kinderen neer te vellen. De Bel
gen zijn er, ondanks jarenlang
speuren, nooit achter gekomen
hoe deze snel dodende en veelal
plantaardige stoffen zijn samen
gesteld.
De formule ervan rust al sinds
eeuwen in de schoot der geheime
sekten, die een absolute zwijg
plicht hebben, waarvan dë ver
breking met de dood wordt be
straft. Tot nog toe werden deze
geheime vergiften uitsluitend
voor rituele moorden gebruikt.
Hoewel streng verboden op
het toedienen van de gifproef
staat de doodstraf Is de gif
beker nog steeds in zwang.
„Kwade geesten" worden ermee
uit de weg geruimd, familieleden
worden ermee opgeofferd om b.v.
de geboorte van een gezond kind
te bewerkstelligen etc.
Do bemiddelingspogingen om de
Baloeba's met de Loeloea's te
verzoenen, hebben tot nog toe ge
faald. Verwonderlijk is dit niet,
want het ene besluit is door het
andere teniet gedaan. De overeen
komst van het Meer van Moe-
kamba, waar de stamhoofden het
gewoonterecht lieten zegevieren,
werd door het Belgische bestuur
vernietigd. De Gouverneur-Gene
raal voelde er weinig voor hon
derdtwintigduizend Baloeba's bin
nen twee maanden naar hun
vroegere gebieden te laten verhui
zen, daar deze maatregel een
onmenselijk karakter had.
Een andere overeenkomst te
Brussel afgesloten, is niet door
alle stamhoofden geaccepteerd.
Hier ld lret een Baloeba-, daar 'n
Loeloea-chef, die zich niet met de
concessies, welke aan beide kan
ten werden gedaan, verenigen kan
en die, als hij de kans krijgt, het
recht in eigen handen nemen wil.
Vandaar, dat er in de provincie
verjaagd en daar, waar ze een
minderheid vormen, gaan ze er
zelf vandoor. Tienduizenden ge
zinnen het juiste aantal is niet
bekend hebben zich hierdoor
in plaatsen, honderden kilometers
van hun oorspronkelijke nederzet
tingen moeten vestigen. Op zich
zelf genomen heeft deze ontwor
telende migratie nogal wat moei
lijkheden in het arbeidsproces
veroorzaakt. Werkkrachten, on
der wie geschoolden, zijn op kor
te termijn naar de brousse ver
huisd en in de opengevallen
plaatsen kon niet onmiddellijk
worden voorzien.
De twisten tussen Loeloea's en
Baloeba's nemen hier en daar
groteske vormen aan. Zo drinken
de Baloeba's in Kasai geen bier
meer, dat onder de naam van de
provincie in- de handel wordt ge
bracht, daar ze dit als het bier
van de Loeloea's betitelen. Ze
vragen thans alleen nog maar
naar het merk» Simba, dat in het
oostelijker liggende Katanga ge
brouwen wordt. Andersom ge
beurt precies hetzelfde. Het Sim-
ba-bier wordt niet door Loeloea's
gedronken, tenzij er natuurlijk
geen keuze is.
Bij het gouvernement worden
ook klachten ingediend, die in
feite op het geloof in „het boze
oog" berusten. Zo wérd de hut
van een Loeloea-echtpaar in een
Baloeba-dorp dusdanig door de
bliksem getroffen, dat man en
vrouw beiden om het leven kwa
men. De broer van de man diende
daarop een schadevergoeding van
enkele duizenden guldens in. De
bliksem, zo luidde het verhaal,
was door toedoen van de Baloe
ba's in de hut van z'n broer ge
slagen en de Baloeba's moesten
daarom betalen.
„De gevechten tussen Baloeba's
en Loeloea's", verklaarde een Bel
gische kolonist, „hebben op zich
zelf niets met de komende onaf
hankelijkheid te maken. Toch
zouden ze beslist niet zo hoog
zijn opgelaaid, als we wat meer
gezag hadden kunnen laten gel
den. Vroeger werden de rad-
WV^NAA^f\NAAA/VWVWS/VN/vVWVWS/VVVV\AAV*AA/VVVV
Kasai ijverig door de Force I'u-
blique wordt gepatrouilleerd.
Vandaar ook, dat er een avond
klok is ingesteld, dat de uitzon
deringstoestand is. afgekondigd
en dat alle blanke bestuursamb
tenaren beurtelings surveillance
diensten moeten verrichten.
Het effect van al deze verorde
ningen blijft echter matig. De
provincie Kasai is groter dan
Frankrijk en het handjevol mili
tairen en ambtenaren, dat de
wacht betrokken heeft, kan moei
lijk overal tegelijk zijn.
Vluchtelingen zijn er ondertus
sen genoeg. In streken, waar de
Baloeba's sterk in de meerder
heid zijn, woyden de Loeloea's
draaiers aan een boom opge
knoopt, of door middel van de
karwats tot onderwerping ge
dwongen. Tegenwoordig is dat al
lemaal taboe geworden de
zweep werd het vorige jaar he
lemaal afgeschaft en het enige,
dat we nog kunnen doen, is pra
ten, praten en nog eens praten.
De primitieve Kongolees begrijpt
dit niet en legt dit als een zwak
heid van onze kant uit. In stam-
of dorpsverband is hij een gena
deloos optreden gewend daar
handelen de chefs nog altijd heel
wat koloniaier dan wij In onze
slechtste periode hebben gedaan.
Het gevolg hiervan is dan ook,
dat Baloeba's zowel als Loeloea's
de conclusie trekken, dat ze on
gestraft hun gang kunnen gaan."
Vice-Gouverneur-Generaal la
Fontaine, die met het herstel van
de orde en de rust in Kasai is
belast, zou zich min of meer met
dit standpunt kunnen verenigen.
Tegenover een aantal functiona
rissen moet hij ten einde raad
hebben verklaard, dat het hoog
tijd werd eens met de wapens te
gaan kletteren, hoe verschrikke
lijk hij het ook vinden zou, dat
er. als gevolg hiervan, doden vie
len.
Inmiddels heeft het probleem der
vluchtelingen ook een sociale
kant gekregen. De migratie heeft
in het verkeerde seizoen van liet
jaar plaatsgehad, waardoor de
meeste ontheemden zich niet met
de opbrengsten van hun nieuw
betrokken land kunnen voeden.
Over een maand of twee maan
den al naar gelang het weer
zullen er dan ook (Belgische)
voedselkonvooien naar vele stre-
keu in Kasai moeten worden ge-
stuurd om de verjaagden voor 'n
hongersnood te behouden. M
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllljlllllllllllllllllllllllllllljlll llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll UlilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllM
KEELTABLETTEN
N.V. PHILIPS-DUPHAJR
ALGEMENE MAATREGEL VAN BESTUUR
Vele bezwaren
weggenomen
i In een staatsblad van dinsdag is
een op voordracht van de staatsse-
I eretaris van economische zaken vast-
i gestelde algemene maatregel van be-
i stuur afgekondigd, die een aantal
vrijstellingen bevat van in de vvin-
i kelsluitingswet 1951 opgenomen ver-
i boden.
Deze maatregel, waarom liet hoofd-
I bedrijfschap detailhandel en het be-
drijfschap Horeca hadden verzocht,
komt tegemoet aan bezwaren, die de
toepassing van de winkelsluïtingsbe-
j palingen in enkele sectoren van het
bedrijfsleven met zich bracht,
j De verleende vrijstellingen hebben
i in hoofdzaak betrekking op:
I Winkels en kramen alsmede automa-
ten, waar of van waaruit spijzen en
alcoholvrije dranken voor verbruik
i ter plaatse plegen te worden ver-
I strekt. Zo vallen bijvoorbeeld win-
kels, waar spijzen hoofdzakelijk
voor verbruik ter plaatse worden
verkocht (broodjeswinkels e.d.) bui-
ten de sluitingsbepalingen van de
i wet.
I Lunchrooms en restaurants, die in
i winkels zijn gevestigd. Deze zullen
I voortaan gedurende de winkelslui-
tingstijd voor het verstrekken van
waren voor verbruik ter plaatse ge-
opend mogen blijven.
Het opnemen van bestellingen en het
afleveren van waren, die thans ge-
durende de wekelijkse halvedagslui-
ting worden mogelijk gemaakt.
De aflevering van banketbakkerswa-
i ren. Op de vooravond van Pasen en
Pinksteren en van moederdag, op St.
Nicolaasavond en de vooravond van
I Kerstmis zullen deze waren in het
j vervolg tot negen uur 's avonds
mógen worden bezorgd.
De straathandel en de aflevering
van bloemen en planten, die nu tot
i negen uur 's avonds aan de voor-
j avond van moederdag en van Kerst-
mis zal mogen plaatshebben.
De straathandel en de aflevering van
Wijn in Engeland
goedkoper maar
sigaretten duurder
In een dicht bezet Lagerhuis heeft
de Engelse minister van financiën,
Heathcoat Amory gisteren de begro
ting ingediend. Het totaalcijfer van
de begrotingsuitgaven is onge
veer 5,6 miljard pond sterling, waar
in begrepen is een bedrag van 1,63
miljard pond sterling voor de defen
sie en 583 miljoen pond sterling voor
de nationale gezondheidsdienst, onder
welke de Engelsen wijwei kosteloze
medische en ziekenhuisbehandeling
genieten.
De minister begon zijn rede met*de
mededeling, dat zijn begrotingsvoor
stellen er dit jaar op gericht zijn de
huidige welvaart in Engeland te con
solideren en te versterken. Hij kon
digde geen belastingverlaging aan en
deelde mede, dat de situatie een ze
kere matige netto-verhoging van de
belastingheffing nodig maakt.
De tarieven voor ingevoerde zware
wijnen worden met 12 shilling per
gallon verlaagd. Ook voor in flessen
ingevoerde lichte wijnen worden de
invoerrechten met 12 shilling per
gallon verlaagd. Het invoerrecht
op in vaten ingevoerde lichte wijnen
i zal onveranderd blijven.
Het invoerrecht op tabaksblad
wordt met 3 shilling 4 pence per
pound verhoogd. De prijs van 20
I sigaretten, die thans 3 shilling
11 pence is, wordt met 2 pence
verhoogd. Het tarief voor de
winstbelasting wordt gebracht
van tien op 12% procent. De in
vesteringsaftrek, die verleden jaar
weer werd ingevoerd, blijft ge
handhaafd.
I De Engelse bioscoopbelasting zal
j worden afgeschaft, hetgeen de schat-
kist 6,5 miljoen pond sterling zal
i kosten. De afschaffing wordt zondag
i a.s. van kracht.
i De minister raamt de inkomsten voor
het komende jaar op 5,958 miljard
pond sterling of 328 miljoen pond
I sterling meer dan de ontvangsten
van het vorige begrotingsjaar.
Amerikaanse weersatelliet
zond foto's naar de aarde
De jongste Amerikaanse aardsatel-
liet, Tiros één, heeft tijdens zijn
baan op ruim 640 km afstand van
de aarde foto's van de aarde terug
gezonden.
Functionarissen van het Amerikaan
se bureau voor lucht en ruimtevaart
deelden mede dat de satelliet tien
tallen jaren in de ruimte zou blijven
maar dat de apparatuur, die werkt
op zonne—energie, slechts ongeveer
jdrlQ maanden zou werken,
kerstbomen, die op de vooravond van
Kerstmis tot negen uur 's avonds zal
mogen plaatshebben.
Huisbrandolie, lichtpetroleum en
flessengas, waarvan de aflevering
wordt verruimd.
Het demonstreren van televisietoe
stellen, hetgeen thans op weekavon-
den wettelijk mogelijk wordt ge
maakt.
De verkoop in musea, die voortaan
buiten de winkelsluitingsvoorstriften
valt.
Deze algemene maatregel van be
stuur treedt vandaag in werking.
Engelse melk bevatte veertig
procent meer strontium
De melk in Engeland bevatte het af
gelopen jaar circa 40 procent meer
strontium 90 een gevaarlijk radio
actief element dan het jaar daar
voor.
Dit is bekendgemaakt door het radio
biologisch laboratorium van de Brit
se raad voor landbouwkundig onder
zoek.
De oorzaak hiervan zijn de kern
proeven in de herfst van 1958. In het
gepubliceerde verslag wordt opge
merkt dat het niveau van het ge
vaarlijke strontium 90 wel niet ver
der zal stijgen, als de kernproeven
niet hervat woi'den.
De stijging is niet zodanig dat de
„gevarenzone" bereikt is.
Vaar- en oefenprogramma
Kon. Marine voor april
Van smaldeel V bevinden zich thans
Hr. Ms. jager Groningen en Hr. Ms.
onderzeeboot Walrus op de thuisreis
naar Nederland. Beide schepen heb
ben in de afgelopen maanden een
oefenreis gemaakt naar de Neder
landse Antillen; zij worden op res
pectievelijk 11 en 7 april in Den Hel
der en Botterdam terugverwacht.
Op 25 april zal smaldeel I, bestaande
uit Hr. Ms. kruiser De Ruyter (als
vlaggeschip), Hr. Ms. jager Overijs
sel, Hr. Ms. jager Drenthe en Hr. Ms.
onderzeeboot Zwaardvis, weer naar
zee vertrekken voor enige oefeningen
in smaldeel verband.
Hr. Ms. patrouillevaartuig Hadda
houdt als visserij-politie-kruiser toe
zicht op de naleving van de interna
tionale visserijbepalingen in de
Zeeuwse wateren. Dit schip oefent
met het patrouillevaartuig Hr. Ms.
Balder vanuit Den Helder en Vlis-
singen.
Hr. Ms. fregat Van Amstel bevindt
zich in de Caraïbische wateren. Het
is ter beschikking van de comman
dant der zeemacht in de Nederlandse
Antillen.
Hr. Ms. fregat Evertsen bevindt zich
op thuisreis vanuit Nederlands
Nieuw-Guinea. Het schip wordt op 7
april in Nederland terugverwacht.
Twee mijnenveegsquadrons oefenen
op de Noordzee en het mijnenveeg
squadron 123 is thans op oefenreis in
Noordwest-Europa.
