PAGIM
Groningse was in Califomië
„moeder" van vele filmsterren
r -
TOMADO
ZATERDAG 2 APRIL 1960 PROVINCIALE ZEEUW 8 E COURANT
TERUG NA VEERTIG JAAR AMERIKA
„Maar voor een vrouw alleen is het
niet veel gedaan in Amerika"
(Van een speciale verslaggever)
Na een ogenblik wachten werd de denr van het huis in Groningen open
gedaan door een bejaarde dame. Zij keek me een tikje verschrikt aan
en zei: „How do you do?". Ik wist direct wie zij was: mevrouw A. Kross-
Geertsema en voor haar was ik gekomen. Toen ik verteld had wie ik was
zei ze: „Kom binnen, honey" en liet me in haar kleine zitkamer aan de
straat. Een vrouw op leeftijd volgende maand wordt zij 76 jaar, met
een humoristisch gezicht en opmerkzame ogen achter haar brilleglazen.
Mevrouw Kross heeft ruim 40 jaar in Amerika gewoond. De kamer, die
zij in haar pension gehuurd heeft, is klein, maar boordevol herinneringen.
Overal staan foto's: van haar overleden man( die ongeveer anderhalf
jaar geleden overleden is) van haarzelf, van vrienden en van familie. De
twee zilveren kandelaars op de schoorsteen hebben vroeger in het huis
van mevrouw Kross in Beverley Hills, Califomië, gestaan. Deze kamer
is een klein, misschien wat saai eindstationnetje van een lange, veelbe
wogen reis.
Rimboe
In 1920 zijn we geëmigreerd, mijn
man en ik. Eerst naar Canada. Een
van de eerste dingen, die ik daar
moest doen was de verpleging van
een man die pokken had. Stel je
voor, met een rijtuigje ging ik uren
de rimboe in en op een afgelegen
boerderij vond ik mijn patiënt met
zijn vrouw en twee kinderen. Ze
hadden geen idee van besmettings
gevaar. De oude dokter, die daar
kwam, met zo'n lange koetsiersjas,
zoals ze in die tijd droegen, veegde
de thermometer die de patiënt in
zijn mond had gehad, onder zijn
arm af. En toen ik hem vroeg of
hij desinfecteermiddelen had, keek
hij heel verbaasd en zei: „Waar
om?". Hij heeft me toen een paar
druppels lysol gegeven om het hele
huis te desinfecteren. Na een dag
of drie ben ik daar weggegaan, want
ik werd zelf helemaal ziek van mijn
twee pokken-injecties.
Later zijn we naar Detroit gegaan
in de staat Michigan, in Amerika.
Mijn man studeerde toen medicijnen
en ik werkte in een ziekenhuis. Maar
het vervelendste was dat ik telkens
weer een verpleegstersexamen moest
doen. Eerst in Canada en toen we
naar Michigan gingen weer. Later
in Californië moest ik opnieuw exa
men doen, want in Amerika heeft
iedere staat zijn eigen examen. Maar
dat van Michigan is het allermoei
lijkste.
Van Michigan zijn we naar Califor
nië verhuisd, naar Beverly Hills,
waar de rijken en de filmsterren
wonen. Ik heb velen van hen gekend,
ze kwamen allemaal bij me met hun
moeilijkheden en hun problemen. Ze
waren allemaal mijn „kinders". Ik
had daar een wetenschappelijk
schoonheidsinstituut, waardoor ik
met de moviestars en de producers
in aanraking kwam, begrijp je". Me
vrouw Kross houdt even op en zegt
dan: „Neem me niet kwalijk, dat ik
je zeg, maar dat komt doordat we
in Amerika altijd „you" zeiden en
dan ben je die Nederlandse beleefd
heidsvorm niet meer gewend".
„Greta Garbo kwam vaak bij me
thuis en dan liep ze rond met
onze hond Pretzel in haar armen.
Ach, ik zou er boeken over kun
nen schrijven, wat ik in die jaren
allemaal gehoord heb, maar het
werd me in vertrouwen verteld en
ik kan er dus niet over praten.
Ik moest de mensen vaak raad
geven als zij problemen hadden
en dan praatten mijn man en ik
erover. Ma-r ik heb ze soms ook
wel de waarheid gezegd. We had
den een prachtig huis in Beverley
Hills, met negen kamers en we
badden allebei een auto".
„Ja, dat is nu allemaal weg". Me
vrouw Kross stond op om koffie te
schenken, toen liep zij naar de bruine,
leren aktentas waarin zij haar schat
ten bewaart. Grote foto's met hand-
Mevrouw Kross, gefotografeerd in
haar Amerikaanse" jaren.
Mevrouw Kross begint ieder ver
haal met: „ik zal het nooit ver
geten", zij spreekt snel met veel
Amerikaanse woorden tussen de
Nederlandse. Soms is zij even ont
roerd, omdat het gaat over men
sen en dingen, die nu alweer zo
ver weg zijn en zo lang geleden,
maar zij houdt het vast, het
„grand, grand" leven in Amerika,
het zit allemaal in haar hoofd en
in n leren aktentas en in de foto
albums.
„Vroeger?". In 1918 was ik wijk
verpleegster in Jorwerd, dat was in
de tijd van de Spaanse griepepide
mie. „Ik zal het nooit vergeten, ik
had toen een patiënte, die t.b.c. had,
de vrouw van een straatarme land
arbeider. Die vrouw moest melk en
eieren hebben, maar dat konden die
mensen nooit betalen. Ik ben toen
naar een rijke boer gegaan en heb
tegen hem gezegd: „Ik wou graag
eieren hebben voor die en die vrouw,
je buurman heeft me melk beloofd".
Hij stribbelde eerst tegen, maar toen
ik dreigde overal te zullen rondver
tellen hoe krenterig hij was, gaf hij
toe. Toen ben ik naar zijn buurman
gegaan en die heb ik om melk ge
vraagd. Ach ja, in die tijd verdien
den de landarbeiders misschien zo'n
zes gulden per week.
Berg handschoenen schóón weg
Wanneer er over enkele
weken het voorjaar zo
ver is gevorderd dat we
geen handschoenen
meer nodig hebben, dan
verdienen die hand
schoenen toch nog even
onze extra aandacht.
Wat doet U èrmee: blij
ven ze de hele zomer
bovenop de kap >toA lig
gen, zodat ze stoff.g
worden en met sombere
regelmaat over de
gangvloer zwerven? Of
bergt tl ze netjes op tot
het tijdstip dat ze weer
dienst moeten gaan
doen?
Dat laatste is het beste
wat U doen kunt; maar
voordat de handschoe
nen naar hun „winter
verblijf" verhuizen
hebben ze toch wel een
schoonmaakbeurt ver
diend.
Met wollen handschoe
nen is het al heel een
voudig. Ze worden ge
wassen op dezelfde ma
nier waarop andere
fijne wollen goederen
behandeld worden, en
ze moeten daarna lig
gend drogen. Nylon
handschoenen dienen,
evenals nylon kousen,
geregeld te worden uit
gespoeld, maar de laat
ste wasbeurt van deze
winter geeft U ze in een
lauw sopje van eeri goed
wasmiddel. Op een niet
te warme plaats kunnen
ze daarna hangend be
ter nog: liggend) dro
gen.
Maar nu de leren hand
schoenen! Sommige
soorten zijn wasbaar,
andere niet. In enkele
soorten staat wel eens
de aanduiding „al dan
niet wasbaar" aangege
ven. Over het algemeen
kunnen varkensleer
schapen- en geitenleer
gemsleer en wildlee
gewassen worden (ni
reel even weken In lauv
water) in een lauw soj
van zeepvlokken. Syn-
thetische wasmiddelen
zijn minder geschikt: ze
ontvetten het leer
meestal te sterk. Heel
goed naspoelen in lauw
water is een eerste ver
eiste! N iet-wasbare
leersoorten kunnen
worden behandeld met
tetra. Al deze hand
schoenen moeien ook
liggend drogen, met de
rug naar boven; trekt
men de handschoenen
even aan terwijl zij nog
iets vochtig zijn, dan
zal het oorspronkelijke
model beter terugkeren.
Wanneer het leer te
droog is geworden, door
het wassen, kan het met
wat talkpoeder of was
worden behandeld.
Twijfelt U aan de nas-
baarheid van een paar
kostbare Ieren hand
schoenen, neem dan
iven de moeite om ad
vies te gaan vragen in
de zaak waar ze ge
kocht werden. En durft
ÏJ de wasbeliandeling
daarna nog niet 'aan,
neem dan het zekere
voor het onzekere en
laat- ze chemisch reini
gen!
tekeningen en opdrachten en veel
brieven en kerstkaarten.
„Kijk, dat is een foto van Grace
Moore, die kwam óok vaak bij me.
En hier is er een van Tyrone Power.
Die zijn nu allebei dood. Coe Clade
was een operazangeres, die werd op
een keer naar mij toegestuurd om
dat zij haar stem kwijt was en zij
drie dagen later moest zingen. Ik
heb haar behandeld en de kranten
schreven dat ze zelden zo'n mooie
stem hadden gehoord.
Het was „grand, grand", het leven
in Califomië; Amerika is een heerlijk
land.
„Maar voor een vrouw alleen is het
niet veel in Amerika" gaat mevrouw
Kross verder. „En eigenlijk had ik
er ook altijd naar verlangd mijn fa
milie in Nederland weer te zien. Ik
heb toen ons huis verkocht en de au
to's en op 3 maart 1959 ben ik in het
vliegtuig gestapt naar Nederland.
Maar dat was een reis, die ik
nooit zal vergeten. Ik was dicht
bij de piloot gaan zitten, omdat
dat me nog het veiligst leek. En
toen hoorde ik opeens een vreemd
geluid. Ik zei tegen de stewar
dess. „Waar zijn we?" „Boven
Denver" antwoordde ze. Ik bleef
alsmaar dat geluid horen. Een
poosje later vroeg ik het weer en
weer antwoordde de stewardess
„boven Denver". Ik begon het
toen toch wel een beetje vreemd
te vinden. Toen ik voor de derde
keer vroeg, waar we waren, zei
ze nog eens „boven Denver". Ik
schrok en wilde juist weer iets
vragen toen de piloot binnen
kwam en zei dat er de een of an
dere storing was en dat we teveel
benzine hadden om meteen te lan
den. Ik dacht, terwijl ik mijn
riem vastmaakte: „dit is het ein
de". Maar dat was niet zo. Een
hele tijd later landden we op een
volkomen onbekend vliegveld
toen zijn de met vier keer over
stappen toch nog in Nederland
aangekomen.
Nee, het viel niet mee, terug te zijn
in Nederland. Ik kon geen behoorlij
ke flat krijgen en deze kamer heb
ik nog met veel moeite door bemid
deling gekregen. En alles is zoveel
kleiner dan ik me herinnerde, honey.
Ik kan natuurlijk teruggaan, want
ik heb tenslotte neg de Amerikaan
se nationaliteit, maar weet je, het is
toch niet zoveel gedaan voor een
vrouw alleen in Amerika".
Het was een druk, bezig leven dat
mevrouw Kross in Amerika had. En
misschien is Groningen dan wel wat
saai.
(Advertentie)
In onze modeshow van woens
dag a.s. (6 april) zult U o.m.
zien een
JAPONNEN-PARADE
van tenminste 60
modellen.
Gratis toegang.
Er zijn nog enkele kaarten, zo
wel voor 's middags als
's avonds.
Scheldestr. 20-22 - Tel. 3996
Vlissingen.
Er is een restje koffie-extract over van
de vorige dag, en hoewel het niet zo
geurig meer is. wil de zuinige huisvrouw
het toch niet door de gootsteen gooien.
Dat hoeft dan ook niet: wanneer zij
verse koffie zet, kan ze met het koken
de water ook dat restje van gisteren op-
de-filter gieten. De oude koffie wordt
dan ln het verse zetsel opgenomen,
zonder dat de smaak eronder lijdt.
Het laatste scheutje wijn of sherry
uit de fles is dikwijls wat troebel door
bezinkseldepot", zoals de echte
wijnkenners zeggen. Zo'n troebel restje
zet U uw gasten natuurlijk niet voor,
maar weggooien is ook niet nodig. Der
gelijke restjes kunnen altijd nog in sau
sen of soepen verwerkt worden: desnoods
zeeft U de drank even door een stukje
nylonstof.
„Waak over uw
gezondheid!"
„Waak over uw gezondheid!" Deze
ernstige raadgeving komt van het
Voorlichtingsbureau van de Voeding,
dat ons aller welzijn voortdurend in
het oog houdt. Hoe wij over die ge
zondheid kunnen waken?
Door ól ons fruit te schillen: afwas
sen is niet voldoende, want door de
droge zomer van 1959 zijn aan de
vruchten veel meer resten van be
strijdingsmiddelen blijven zitten, dan
in andere meer regenrijke zomers het
geval is.
Door vlees dat men niet door- en
door gaar wil eten, niet te lang te
bewaren wanneer men niet over een
koelkast beschikt, en door bijvoor
beeld te zorgen dat gehakt altijd tot
binnen-in gaar is.
Door soep die niet direct wordt gege
ten, zo vlug mogelijk te laten afkoe
len, zonder deksel op de pan (dit
geldt vooral voor peulvruchtensoepen
die voor twee dagen bestemd zijn).
Door zulke soepen de tweede dag bij
het opwarmen een minuut of tien
te laten doorkoken.
Door etensresten in het algemeen zo
snel mogelijk te laten afkoelen en ze
daarna (uiteraard) op een zo koel
mogelijke plaats weg te zetten.
Door nooit verzinkte voorwerpen te
gebruiken om etensresten in te bewa
ren, want er zijn maar heel weinig
zinkdeeltjes in het voedsel nodig, om
vergiftigingen te veroorzaken.
Hebt u een
TOMADO Koffiemolen? JA?
n hebt u voor slechts f '9.50 ook een handige Junior mixer!
..op bij uw Tornado koffiemolen een daarop passende mengbeker.
J maakt daarmede vliegensvlug de heerlijkste milkshakes, omelettes,
cocktails, nagerechten enz.
I mengbeker
i» gesdienkrerpakking met receptenboekje, slechts 9.50
Ondanks de enorme opgestikte zakken en de grote pelerine-
kaag maakt .de kaviaar-lcleurige tioeedmantel van deze teke
ning toch een lichte en elegante indruk. Het modél (naar Duits
ontwerp) is speciaal bestemd voor lange slanke vrouwen. De
taille wordt geaccentueerd door een brede zwarte lakceintuur.
Kostuumjasjes mogen dit voorjaar diverse lengten hebben. Bij
dit pakje van Manguin is de gulden middenweg" gekozen;
de revers van het jasje worden geknoopt en vormen zo tege
lijkertijd een opvallende garnering.
„VerhtAijen k/\n een
ie
9
tt
„Verhuizen kan een pretje zijn!" Zog
dit tegen de getergde vrouw die juist
midden in een verhuizing zit, en zij
zal U vermoedelijk woedend de deur
wijzen... Een pretje, ja: voor de
kinderen misschien, maar niet voor
vader en moeder die het zware werk
moeten doen.
En toch zijn er mensen voor wie een
verhuizing alleen maar een goed
georganiseerde affaire betekent
niaar ze moeten met een lantaarntje
worden gezocht. In het Engelse
vrouwenblad „Woman's Realm" kon
men dezer dagen een ontboezeming
aantreffen van een echte „verhuis-
kunstenaar", en die ontboezeming
willen wij U niet onthouden. De
man in kwestie blijkt namelijk, sinds
zijn huwelijk, al 21 keer verhuisd te
zijn en zijn raadgevingen mogen dus
wel serieus genomen worden.
Welnu, deze man, voor wie verhui
zen bepaald géén onaangename aan
gelegenheid Is, heeft een stelregel
waarvan hij nimmer afwijkt: hij be
gint vroegtijdig aan de voorberei
ding van een verhuizing. Drie
maanden tevoren bespreekt hij een
verhuiswagen en deelt de verhuizer
meteen mee of er bij de verhuizing
grote stukken zijn die met bijzondere
zorg behandeld of wellicht opgeta
keld moeten worden. Twee maanden
tevoren gaat hij zijn toekomstige
woning bezichtigen, meet nauwkeu
rig de vloeren en ramen in elk ver
trek, en tekent zijn bevindingen
systematisch op. Hij acht nu ook de
tijd gekomen om gordijnen en ande
re woningtextiel, indien nodig, naar
Drie weken tevoren wordt het tijd
om alle spullen die weg kunnen,
aan de vuilnisman mee te geven.
Gas- en elektriciteitsbedrijf moe
ten nu ook in kennis worden ge
steld van het aanstaand vertrek;
de telefoonaansluiting mag na
tuurlijk evenmin vergeten worden
en de posterijen zouden ook al
vast een berichtje inzake de na
dere adreswijziging kunnen krij
gen.
Een week tevoren is het. de hoogste
tijd om alles, wat kan worden ge
mist, vast in te pakken. Indien mo
gelijk, dient het familieven zich van
nu af aan in een zeer beperkt aan
tal kamers af te spelen. Breekbare
spullen worden allemaal bij elkaar
gezet, zodat de verhuizer ze met de
meeste spoed kan inpakken. Boeken
rekken, kapstokken, gordijnrails
worden losgeschroefd en afgehaald,
schone kleding wordt alvast in kof
fers of dozen gepakt.
Twee dagen voor de verhuizing is
het moment gekomen om etenswaren
in te pakken (de kruidenier kan er
kartonnen dozen voor leveren), en
wanneer de „grote dag" aanbreekt,
staat U niets meer te doen dan
vroeg op te staan, een goed en ste
vig ontbijt te gebruiken, het bedde-
goed in de (gebruikte) lakens te
pakken, en als de verhuiswagen ar
riveert, „eventjes wijzen waar alles
staat".
Zo eenvoudig kan het dus zijn
maar zelfs met al deze systemati
sche vereenvoudigingen zal verhui
zen toch maar voor weinig vrouwen
aanlokkelijk worden. Want tenslotte
komt het er op neer, dat de goede
man al bij al 5 jaar en een kwartaal
aan het verhuizen is geweest.
~üan ozcuH)
C tct UZCtitV
Enige driftig tegen elkaar in
schrijvende ingezonden stukken
zetten mij deze week aan het
peinzen over de betrekkelijkheid van
alle menselijke waardering. En over
de onmogelijkheid, om iemand, hoe
bekend en alzijdig belicht ook, zuiver
of althans maar objectief te beoor
delen.
Immers, iedereen redeneert van zijn
eigen gezichtshoek, standpunt en be
langensfeer uit. Daarvoor zijn wij
mensen, en met natuurlijke mense
lijke eigenschappen behept. En dat
is misschien maar gelukkig ook,
want het leven zou zo eentonig en
terneerdrukkend worden als de vlak
te rond de Dode Zee, indien wij over
alle mensen, feiten en toestanden vol
ledig hetzelfde dachten.
Het is alleen maar zo jammer, dat
wij doorgaans die verscheidenheid
van oordeel niet als vanzelfsprekend
aanvaarden, maar onze tegenvoeters
in het gelijk beslist van hun ongelijk
willen overtuigen.
Dat loopt, vooral wanneer het over
gevoelswaarden en geen feiten gaat,
onherroepelijk uit op een repeterende
breuk van steeds heftiger aangloei
ende replieken.
Er is echter één stem die in der
gelijke discussies vrijwel altijd
blijft zwijgen, en dat is die van
de vrouw. Die, zo het haar gevraagd
werd, een heel ander geluid zou la
ten horen dan de fel op feiten debat
terende mannen. Omdat zij, met op
zij schuiven van alle zakelijke dos
siers, in laatste instantie een oordeel
velt over de mens, zoals die zich
laat kennen in zijn gedragingen, spe
ciaal alweer ten opzichte van de
vrouw.
En dan valt dat oordeel we! eens
heel wat negatiever uit dan dat van
de best geïnformeerde en slagvaar
digste mannen. Want voor een vrom'v
geldt als onwrikbare natuurwet, dat
een groot man ook en vooral groot
moet zijn in zijn persoonlijk, huise
lijk leven. Hij behoort die grootheid
te bewijzen door te beantwoorden
aan het ideaalbeeld dat de vrouw
zich van het verschijnsel „groot man"
heeft gevormd.
Hij mag fouten maken, zich des
noods radicaal vergissen, eenzijdig en
zelfs agressief zijn hij mag alles
in zo verhevigde mate bezitten, dat
zijn deugden op gebreken lijken, die
een halve slag zijn omgedraaid
maar hij moet een goed vader voor
zijn kinderen zijn, en zijn vrouw
nimmer ontrouw worden.
Nu wil het geval, dat wij in dit
jaar twee mannen herdenken,
die beiden op hun terrein tot. de
grote vaderlanders moeten gerekend
worden, en sinds wier verscheiden
al voldoende tijd is verlopen om hen
met de nodige objectiviteit op hun
waarde te schatten.
Pieter Jelles Troelstra en Frederik
Willem van Eeden zullen de bladen
voorlopig aan een overvloed van
kopij, de tentoonstellingen aan mate
riaal en de huldigingscomités aan
stof voor hun redevoeringen helpen.
Dat zij beiden faalden in een" on
derneming die de levenskracht
van hun theorieën moest bewij
zen: Van Eeden in zijn failliet Wal
den, Troelstra in zijn greep naar de
republiek, zal voor velen aanleiding
zijn om zich nu nog te ergeren aan
een deficit waarvoor die beiden
„wijzer" hadden moeten zijn.
Maar verder zullen waarschijnlijk
de afkeuringen niet gaan. Voor een
man zijn uiteindelijk de praktische
resultaten, het tastbaar gevolg, van
belang.
Maar de vrouw, die dit alles
leest? Zij zal naast de druk-
besproken figuur van de man
ook de stille schim van de echtge
note zien oprijzen, en bij al dat
waarderend geschrijf over resultaten
en prestaties, teleurgesteld het hoofd
schudden.
Want hoe grievend is het weer, dat
juist deze twee bijzondere mannen
de vrouw van hun jeugd van zich af
geschoven hebben en dat enkel om
een zogeheten gebrek aan tempera
ment.
Nynke van Hichtum en Martha van
Vloten: twee uitzonderlijke vrouwen,
wezensgelijk in menig opzicht: be
gaafd, toegewijd en tactvol, die de
moeilijke jaren van strijd en mis
kenning zo dapper en trouw met
haar mannen hebben gedeeld.
Natuurlijk is ieder mens vrij ln zijn
persoonlijk leven, en past het een
buitenstaander niet zich in de inti
miteit van een huwelijk te dringen.
Maar hebben grote mannen, leidende
figuren, ook in dit opzicht niet te
bedenken, dat zij in een glazen huis
leven en dat hun gedrag een voor
beeld behoort te zijn voor hun vol
gelingen
SASKLA
Petticoat
wordt „petti-pant"
Wordt de petticoat, dat zwierige
kledingstuk dat vooral door de
teenagers te pas en te onpas wordt
"edragen, nu toch minder populair?
Is men de laatste berichten uit Pa
rijs mag geloven, heeft de petticoat
de langste tijd geleefd! Want de Pa-
rijse teen-ager heeft de petticoat
achteloos oprij gegooid en vervan
gen door een nieuw stukje lingerie:
de pettipant. Het is een soort knie
pantalon, meestal gemaakt uit
nylon, waarvan de pijpjes in de knie
holte door een bandje worden aange
trokken. Onder dit bandje springt
een brede kanten of geborduurde
strook te voorschijn, en de nieuwe
teenager-mode wil, dat die strook
gerust een handbreed onder de rok
mag uitkomen. De fabrikanten van
„petti-pants" voorzien een gouden
toekomst voor hun nieuwe produkt,
en waarschijnlijk krijgen zij gelijk.
Want de „mode-moed" van de teen
ager mag men gerust onbegrensd
noemen.»...