PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Zuidafrikaanse negers dreigen met
algemene staking tegen passen
Brand in pakhuis
eist 20 doden
Tholen brengt nieuw leven in
stichting eilandgemeenschap
BILT
ERASMUS BESCHULDIGT CONGRESPARTUEN
VAN .REGIME VAN TERREUR"
Vandaag...
KR0ESJTSJEW IN IJLTEMPO
DOOR KATHEDRAAL VAN REIMS
203e jaargang - no. 76
Dagblad, uitgave vaD de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie P. van de Velde eD P B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Woensdag 30 maart '60
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
mm. Min lm. p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
25 cent per regel met een minimum
van 1.25. „Brieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300. P.Z.C., Middelburg.
Vllsstngen Walstr 68-60. tel. 2355 4 lijnen (b g.g
I of 3546); Middelburg. Markt 51. tel. 3841; Goes, Grote Markt 2. tel. 4254 Cbg.g. adv. 2234); Oost burg, G. P de Pauwstr. 9. tel. 20; Temeuzen. Brouwerijstraat 2. Zierikzee. red. tel 2425. a dm. tel. 2004.
Spanning in Zuid-Afrika
Het pan-Afrikaanse Congres heeft de regering van Zuid-Afrika
dinsdag verzocht het passenstelsel af te schaffen. „Anders zal
zij zich gesteld zien voor een algehele staking door de negers",
zo werd gezegd. „Er kan geen vrede in dit land zijn zolang niet
geheel voldaan is aan de eisen van de inheemsen. De actie voor
het afschaffen der persoonsbewijzen duurt voort maar het is
een geweldloze strijd. Ons advies aan de negers is niet naar hun
werk te gaan en thuis te blijven als dit gevraagd wordt. Zo zul
len mogelijke moeilijkheden worden voorkomen". In de verkla
ring, die was ondertekend door William Jolobe, werd de schuld
voor de aanval van maandagnacht van ongeorganiseerde ele
menten gegeven aan de regering.
Intussen verklaarde de Zuidafrikaanse minister van justitie Francois
Erasmus gisteren in liet parlementair debat over een wet waarmede do
regering beoogt het Afrikaanse Nationaal Congres en het pan-Afrikaanse
Congres te verbieden, dat de regering van plan is een eind te maken aan
„hun regime van terreur". Hij beschuldigde deze partijen van handelingen
die aan revolutie grenzen. Ze vormen volgens hem een kleine coterie van
terroristen die een barbaars regime van terreur voeren tegen de wil der
vredelievende Afrikanen. Hij zei dat deze twee partijen samen 70.000 leden
hebben, een klein percentage van de Afrikaanse bevolking.
In veie plaatsen hebben de negers
dinsdag het werk hervat na een dag
van rouw over de 72 slachtoffers van
de onlusten, een week geleden en een
avond van geweld, waarbij twee niet-
blanke politiemannen zouden zijn
omgekomen.
In het havengebied van Kaapstad
staakten echter 50.000 van de 60.000
niet-blanke arbeiders.
In Welkom op de goudvelden van
Amusement
Het Eurovisiesongfestival is ach
ter de rug en honderdduizenden
mensen in Europa hebben geluis
terd en gekeken naar de „uitverko
ren1'' zangers en zangeressen van
vlotte, populaire liedjes. Er is een
aardig niet geheel nieuw grapje
over zulke „songs". Wanneer een
dame kan zingen, dan zingt ze een
lied. Als ze een beetje kan zingen
dan zingt ze een „chanson" en als
ze helemaal niet kan zingen dan zingt
ze een „song".
Daar lacht men dan om, want de on
beduidendheid van de „song" is in
dat grapje leuk getypeerd, maar er
gens wordt aan de „song" onrecht
gedaan, want de makers van dat
soort amusementslied willen helemaal
geen hoogmuzikale zangkunst bren
gen en ook geen geestig „chanson"
bieden aan een Klein publiek van
spitse fijnproevers.
Ze willen een vrij onschuldige ont
spanning brengen aan honderdduizen
den, die in een vrij ogenblik plezier
wensen te beleven aan een vlot melo
dietje en een half betekenisloze, half
kolderieke tekst.
Deze honderdduizenden mensen heb
ben in hun vrije ogenblikken niet al
tijd de lust om de hoge toppen van
de „echte" cultuur te bestijgen.
Hier openbaart zich een tegenstel
ling, die bij de toenemende drang
naar amusement de laatste tijd
weer heel wat pennen en schrijf
machines in beweging heeft ge
bracht.
Zo heeft een weekblad ernstig ge
klaagd over het peil van het amuse
ment gedurende net nu bijna afgelo
pen winterseizoen. De radio en de
televisie moesten het in het bijzonder
ontgelden.
Uitdrukkingen werden gebruikt als
„goedkope Tol", ergerlijke smakeloos
heid", „laag bij de gronds" en „ern
stige schade aan de geestelijke ge
zondheid van ons volk".
In een ander blad werd beweerd, dat
het amusementspeil nog steeds daalt,
omdat men alleen maar de smaak
volgt van het grote publiek. In weer
andere bladen moest de film het ont
gelden. Men diskwalificeerde het
amusement, omdat het te weinig
kunstzinnig en te weinig intellectueel
was.
Jntussen doet zich het verschijnsel
voor, dat vele amusementsuitingen,
die geen genade vinden in de ogen
van de critici bij het grote publiek
bijzonder worden gewaardeerd.
Dat bleek kort geleden toen voor de
Nederlandse televisie een klucht
werd opgevoerd, die was geschreven
door een bekende figuur uit het Am
sterdamse amusementsleven. Zo
maar een echte klucht. Alle officiële
en kritiekenschrijvende minnaars
van de schone kunsten spraken er
verfoeiend over.
Maar uit het grote publiek kwa
men daartegen de protesten los. Men
had om die klucht hartelijk gelachen
en men vond dat die televisieklucht
nu juist een toneelstuk was, zoals er
meer opgevoerd moesten worden.
Daarmee demonstreerde zich duide
lijk de kloof tussen de kunstenaars
met hun aanhang en de grote massa
van het ontspanningzoekend publiek.
Die kunstenaars cn hun vrienden
de critici - bekommeren zich niet om
wat het publiek wil. Zij hebben eigen
maatstaven en zij verachten gewoon
lijk het publiek. Het wil ons ech
ter voorkomen, dat noch de leiders
(Zie slot pag. 3 kol. 1)
Oranjevrijstaat waren do politic
auto's maandagochtend met rode verf
besmeerd. Op ae auto's en op de mu
ren van het gerechtsgebouw waren
de initialen van bet Afrikaanse Na
tionale Congres A.N.Z. aange
bracht. Ook waren leuzen geschilderd
zoals „Weg met de Nationale Partij"
en „Geen passen meer".
Derde huis voorgesteld
Zuid-Afrika's oudste en meest in
vloedrijke negerblad deed dinsdag
de suggestie een derde huis aan
het parlement toe te voegen,
waarin de niet-Europeanen verte
genwoordigd zouden zijn. In de
huidige volksraad en senaat heb
ben alleen blanken zitting.
In een hoofdartikel van „Zabantoen-
doe" werd gezegd „De neger vraagt
een stem in de regering van zijn
land. Hij levert een bijdrage aan de
industrie, de mijnen en het zakenle
ven, dus aan de economie van het
land en stemrecht in een afgelegen
reservaat is niet voldoende. In een
derde huis van afgevaardigden zou
den de verschillende groepen, negers,
Aziaten en kleurlingen, vertegen
woordigd kunnen worden door leden
van hun eigen ras. Dit huis zou op
zijn beurt naar verhouding afgevaar
digden kunnen kiezen om zitting te
nemen in de wetgevende vergadering
van de unie. Deze afgevaardigden
zouden ook niet-blanken zijn en als
groep voldoende in aantal om ver
moedelijk het machtevenwlcht tussen
de blanke partijen te kunnen bewa
ren. Aldus zouden zij in de gelegen
heid zijn invloed uit te oefenen op de
wetgeving die hun volk aangaat en
een stem hebben bij het bestuur van
hun land".
RAMP IN GLASGOW
Vaten whisky
explodeerden
Bij een brand in een pakhuis vol
whisky in de haven van Glasgow zijn
in de nacht van maandag op dins
dag 18 mensen om het leven geko
men. Het waren 18 brandweerlieden
en vijf andere brandbestrijders.
De brandweerchef Martin Chadwick
verklaarde, dat de slachtoffers on
middellijk zijn gedood, na de eerste
explosie van de whisky.
Een rivier van vuur stroomde over
de gehele breedte van de straat naar
het havengebied toen brandende
whisky uit het laaiende pak
huis vloeide. Dit gebeurde na een
reeks explosies die de ene muur na
de andere deed instorten. Bij elke ex
plosie schoten de vlammen hoog op
en bereikten de vonken hoogten van
honderden meters.
Volgens brandweerlieden zijn onge
veer 40 van hun collega's gewond ge
raakt. Toen zij voor het eerst het
roodstenen gebouw hadden bereikt,
had het vuur zich reeds verspreid
naar de reusachtige whiskyvaten.
Enkele kleine explosies gingen de
grote explosie vooraf.
Deze deed het gebouw als door een
bijl getroffen, uiteensplijten. Het
dak vloog de lucht in en vlammende
vaten whisky werden als kanonsko
gels de lucht in geblazen.
Enkele honderden toeschouwers gil
den en sloegen op de vlucht.
De 13 brandweerlieden kwamen
om het leven toen zij door een
vallende muur werden verpletterd.
Zij bevonden zich op een nieuwe
brandweerwagen en slechts een
van de bemanning bleef ongedeerd
omdat hij weggewandeld was om
een waterslang aan een kraan te
bevestigen. Hij viel flauw, toen
hij zijn collega's onder het vallend
puin zag omkomen.
Weer twee moeders naar
geëmigreerde kinderen
Het reisfonds „Wij komen" heeft
wederom twee moeders in de gele
genheid gesteld haar naar Australië
eëmigreerde kind.eren te bezoeken.
>e blmde mevrouw J. Karstens,
thans enigszins herstellende van
heimwee, gaat naar haar zoon.
Haar arts ziet hierin het beste ge
neesmiddel. Voor deze reis verleent
ook de gemeente Blaricum medewer
king Mevrouw W. Schiffers uit Hil
versum gaat naar haar ernstig zie
ke dochter.
De rijkspostspaarbank heeft nu meer
dan 2000 spaarboekjes voor het
reisfonds „Wij komen" uitgegeven.
Tijdens zijn verblijf in Marseille
heeft -premier Kroestjtsjexv drie scho
len bezocht. Het jongetje, dat de Rus
sische staatsman in de „Chave"-
school bloemen had aangeboden werd
door de premier omhoog getild.
Ike en Macmillan
zijn het eens
President Eisenhower en premier
Macmillan hebben dinsdag bekend-
genaakt, dat zij bereid zijn met een
kort moratorium voor kleine onder
grondse kernproeven in te stemmen,
mits er eerst een verdrag betreffende
alle ontdekbare proeven wordt gete
kend en men regelingen treft voor
een gezamenlijk onderzoek met de
Sowjet-Unie inzake het ontdekken
van ondergrondse ontploffingen van
geringe omvang.
De twee staatslieden gaven hun ver
klaring uit, nadat zij twee dagen in
het van de buitenwereld geïsoleerde
l uitenhuis van de Amerikaanse pre
sident te Camp David van gedachten
haden gewisseld. Volgens deze ver
klaring kwamen zij overeen, de
Sow jet-regering uit te nodigen on
verwijld mee te werken bij het op
zetten van een gezamenlijk onder
zoek.
t Veertig mensen hebben lichte verwon
dingen opgelopen toen op de wag van
Turijn naar Milaan bij Novare een
band van hun autobus sprong. De chauf
feur verloor de macht over lift stuur,
waarna de bus slipte en omsloeg.
verricht prinses Irene te
1 Lisse de officiële opening van
Ej de bloemententoonstelling
1 „Keukenhof".
is het 60 jaar geleden,
dat de Tweede Kamer met 50
tegen 49 stemmen de leer-
plichtwet aanvaardde, die in
M juli d.a.v. van kracht werd. n
llllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllilllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllll
Er blijken voor de voetbalpool van
zondag 27 maart nog twee gegadig
den te zijn. Het zijn twee broers, de
heren E. en W. Studer uit Amster
dam, die samen een formulier heb
ben ingestuurd. In één kolom hébben
zij vijftien punten gehaald.
Dp broers hebben een confectiezaak
ou/t de Overtoom. Dinsdagmiddag
vlèrd de zaak wegens poolvreugde
Links de heer E. Studer, rechts de
heer IV. Studer.
WEER REDE OVER DUITSE DREIGING
Onder de indruk in
champagnekelders
Vrij velen hebben dinsdag de regen
getrotseerd om Kroesjtsjew bij zijn
aankomst bij het stadhuis van Reims
te begroeten. Eerder op de dag had
de Russische premier Verdun en
Douaumont bezocht. Na de lunch die
de Russische gast op het stadhuis
van Reims werd aangeboden, hield
hij een rede. Hij zei dat Frankrijk
vele Duitse invasies heeft gekend.
Opnieuw sprak hij over „de wraak-
lustige machten in West-Duitsland"
en zei hij „dat de overblijfselen van
de oorlog moesten worden verwij
derd". Er zal, zo betoogde hij, een
vredesverdrag met Duitsland moeten
worden gesloten. Als de Russische
pogingen geen resultaat zullen heb
ben, zal de Sowjet-Unie een afzon
derlijk vredesverdrag met Oost-
Duitsland sluiten, zo herhaalde hij.
Deze verklaringen gingen gepaard
met felle aanvallen op bondskanselier
Adenauer.
Daarna bezichtigde Kroesjtsjew in
ijltempo de kathedraal van Reims.
De ramen en gotische kunst ,deed'
hij in tien minuten. Hij besteedde
weinig aandacht aan wat de gids,
de stadsarchitect, over dit beken
de gotische bouwwerk vertelde.
De kerkelijke autoriteiten lieten
zich, overeenkomstig de opdracht
van het episcopaat, niet zien.
Belofte aan een kind
Bij het monument in Verdun heeft
Kroesjtsjew een klein meisje beloofd
alles te doen om te zorgen dat zij
nooit een oorlog meemaakt. Het
kind stond in Russische boerenkledij
en met bloemen in de hand tussen de
menigte. Toen Kroesjtsjew haar zag,
ging hij naar haar toe en wenkte
ae journalisten mee te gaan. „Mijn
heer Kroesjtsjew", zei het meisje in
brokkelig Russisch, „maak dat er
vrede is in de wereld". Kroesjtsjew
haalde het kind naar zich toe en zei:
„Wij zuilen alles doen wat we kun
nen om te maken dat er vrede is in
de wereld en dat kinderen zoals jij
nooit zuilen weten wat oorlog is".
OVERKOEPELEND ORGAAN VOOR VERENIGINGEN
Plannen voor het aantrekken
van speciale vormingsleider
HE'_ GAAT do Stichting Gemeenschap „Eiland Tholen" nog niet in alles
voor de wind. De gedachte om te komen tot een actieve en effectieve geza
menlijk aanpak van do verschillende culturele en maatschappelijke moge
lijkheden en problemen heeft zich tot op heden nog steeds niet omvriK-
baar kunnen wortelen in het centrum van de belangstelling bij de Thoolse
bevolking. Dat demonstreert zich onder meer in het feit dat een apparaat
van de stichting, het „Holland Huis" te Scherpenisse een uitstekende
vergader- en ontspanningsgelegenheid, ongeveer in het geografisch mid
delpunt van het eiland bij diverse evenementen nog altijd niet het aan
tal geïnteresseerden trekt dat zowel gebouw als het gebodene dan verdie
nen. En dit gemis voelt men op het eiland al geruime tijd. Daarom wordt
op het ogenblik al het mogelijke ged
van de stichting te brengen.
Een initiatief, dat onmiddellijk in ver
schillende „kampen" weerklank heeft
gevonden. Aan het begin van deze
maand heeft burgemeester mr. A. J.
van der Hoeven vertegenwoordigers
van ongeveer dertig verenigingen op
getrommeld voor een „ondernemen
de" vergadering. En dat gebeurde
niet zonder succes! Er is toen breed
voerig van gedachten gewisseld over
de verschillende mogelijkheden,
waardoor het verenigings- en orga
nisatieleven in de stad wat meer ge
activeerd zou kunnen worden, waar
de meest aantrekkelijke uitgangs
punten voor een en ander liggen en
wat de meest gunstige manier van
financieren van dit alles zou zijn.
Ie principe hebben de verenigings
afgevaardigden hun daadwerke
lijke steun tijdens deze eerste bij
eenkomst reeds toegezegd. Eu het
is niet bij deze belofte gebleven.
Aan het begin van deze week had
burgemeester Van der Hoeven al
van ongeveer tien verenigingen
een officiële toezegging in zijn
brievenbus. Zodat dus binnen niet
al te lange tijd kan worden over
gegaan tot de oprichting van een
overkoepelend verenigingsorgaan,
dat de naam stadsgemeenschap
zal krijgen. Er zal dan wederom
een vergadering worden belegd,
een bestuur worden gevormd en
geïnstalleerd en dan kunnen de
eerste werkzaamheden beginnen.
Stimulerend steentje
Wanneer al deze beginformaliteiten
achter-da rug zijn, zal men contact
zoeken met de ook in de andere
plaatsen op het eiland op te richten
„dorpsgemeenschappen" om zo een
stimulerend steentje bij te dragen
aan de stichting gemeenschap „Ei
land Tholen". Bij dit alles houdt
onder meer burgemeester Van der
Hoeven zich steeds het zo frappante
voorbeeld van een dergelijk uitste
kend werkende organisatie in de
Bommelervvaard voor ogen, waarheen
enkele Tholenaren enige tijd geleden
een excursie hebben gemaakt. Daar
ook zagen zij het resultaat, dat een
vormingsleider in een streek kan he
reiken. Zodat al spoedig het plan rijp
te om ook voor Tholen een dergelijke
organisator aan te trekken.
Deze man zou zich geheel kunnen
wijden aan de moeilijkheden,
waarmee verenigingen op cultu
reel en maatschappelijk terrein te
kampen hebben en welke vaak on
gekende moeilijkheden er voor de
ze instellingen binnen handbereik
liggen. Het werk van een vor
mingsleider kan bovendien over
de eerste drie jaren voor 80
door het Rijk worden vergoed,
terwijl daarna de subsidie tot on
geveer 40 terugloopt. Wat dus
aan financiële lasten overblijft
moet door de overkoepelende or
ganen worden bekostigd.
Waarmee.de afgevaardigden meteen
bij de financiële kant van de zaak
aangeland waren. Dc beleidslijn, die
(Zie slot pag. 4 kol. 3)
Champagne
Kroesjtsjew bezocht niet zijn gevolg
ook de kelders van een der beste
champagnesoorten in Epernay. Daar
gaf bij voor het eerst toe, dat Frank
rijk iets had wat men niet zal vin
den in de Sowjet-Unie. „Ik ben ge
weest in de wijnkelders van de Kan-
kasus", zo zei hij, „maar zoiets als
hier heb ik nog nooit gezien".
Watersnood in
Brazilië eist
1000 levens
Plaatselijke autoriteiten in de door
de overstroming geteisterde gebieden
van Brazilië hebben meegedeeld, dat
er meer dan duizend doden te be
treuren zijn.
Volgens waarnemers zijn er echter
meer slachtoffers. Zij wezen erop
dat circa 250.000 mensen, die in de
vlakte bij de rivier de -Jaguaribe
woonden, voor het woedende water,
dat tengevolge van de dambreuk bij
Oros het land overstroomde,, ge
vlucht zijn en dat velen van hen op
heuvels en daken van huizen op hulp
wachten.
De vlakte is zo langzamerhand één
reusachtig meer geworden. Het wa
ter dringt op naar de stad Aracati
aan de kust van de Atlantische Oce
aan, waar, ondanks de waarschuwin
gen van de autoriteiten, nog steeds
een 4000 mensen zich niet willen la
ten evacueren. Limosoro, dat 50.000
inwoners telt. staat helemaal blank.
Tachtig mensen hebben hier hun toe
vlucht gezocht in de toren van de
kerk, het enige gebouw dat nog
droog staat. Circa 1000 mensen zit
ten te Fortuin op de daken van de
huizen, angstig uitkijkend naar hulp.
In Umbeiro treft men eenzelfde si
tuatie aan: overal mensen op de da
ken van de huizen. Helikopters en
:n hebben verschillende ma
len opblaasbare bootjes uitgeworpen
maar door de krachtige stroom ble
ven deze buiten het bereik van de
slachtoffers. Het water van de Ja
guaribe begint langzaam te zakken.
VERWACHT...
Geldig tot hedenavond
VRIJ KOUD.
Veel bewolking met hier en daar
enige regen. Matige tot vrij krach
tige wind tussen oost en noordoost.
Weinig verandering in temperatuur.
ZON EN MAAN
31 maart
Zon op 6.18 onder 19.11
Maan op 8.30 onder 23.45
