PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Plan voor internationale controle
te Genève door Westen ingediend
Meer risico voor Schouwse grondspeculanten
door „wettelijke mogelijkheden
de BILT
RVS Z0RINEERST OVEREENSTEMMING
DAN PAS CONTROLE
IN GAMP DAVID EISENHOWER
EN MACMILLAN BIJEEN
ZUIDAFRIKAANSE ARBEIDERS
ROUWDEN OM HUN DODEN
203e jaargang - no. 75
Dagblad uitgave van de (Irma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Dirèctle P. van de Velde en P. B.
den Boer. Adjunct: W de Pagter.
Hoofdredacteur W Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: O. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw Losse nummers 15 cent
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Dinsdag 29 maart 1960
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
mm. Minlm. p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties traax. 8 regels)
25 cent per regel met een minimum
van 125. ..Brieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300. P Z.C.. Middelburg.
Bureaus: Vllssmgen Walstr. 68-60. tel. 2355 4 lijnen (b .g
1 of 3546); Middelburg, Markt 61. tel. 3841; Goes, Grote Markt 2, tel. 4254 (b.g.g. adv. 2234); Oostburg, G. F de Pauwstr. 9, tel. 20; Temeuzen, Brouwerijstraat 2. Zlerikzee, red tel. 2425. adm tel
Eerste taken omschreven
Het Westen lieeft maandag op de ontwapeningsconferentie in
Genève een voorstel voor internationale controle ingediend. Het
plan omschrijft de eerste taken van de internationale organisa
tie voor ontwapening, die het Westen ingesteld wil zien in de
eerste ontwapeningsfase.
De volgende tien taken worden ge
noemd
1. De organisatie moet tevoren in
kennis worden gesteld van het op
laten van satellieten. Zij verza
melt de gegevens van bestaande
waarnemingsstations.
2. Het vestigen van een centrum
voor het ontvangen van inlichtin
gen over de sterkte aan wapenen
en personeel.
S.Het controleren van de plannen
voor vermindering van strijd
krachten en conventionele bewa
pening.
4. Het verzamelen en controleren
van de gegevens der verschillende,
landen over hun militaire begro
tingen.
5. Voordat er overeenstemming
wordt bereikt over het verbieden
van ruimtevoertuigen met midde
len tot massale vernietiging, moet
er een stelsel komen voor het con
troleren en opsporen van ruimte-
satellieten.
6. De organisatie moet van te vo
ren in kennis worden gesteld van
het lanceren van lange-afstands-
raketten.
7. Het controleren van vermindering
in de produktie van splijtbaar ma
teriaal voor militaire doeleinden.
8. De controle op het overdragen
van overeengekomen hoeveelhe
den splijtbar materiaal voor niet-
militaire doeleinden.
9. Het vaststellen van de manier
waarop de militaire operaties van
Duitser voorzitter
Europese parlement
Het Europese parlement is maandag
zijn derde levensjaar ingegaan met
een Duitse voorzitter, de 55-jarige
christen-democraat Hans Furler. Hij
is maandagochtend gekozen met 68
tegen 44 stemmen voor de liberale
kandidaat Martino, een vroegere Ita
liaanse minister van buitenlandse za
ken. Er werden drie blanco stemmen
uitgebracht. De socialisten hadden
geen kandidaat gesteld.
Er ging een warm applaus op toen
bij de stemming de aftredende Fran
se voorzitter, Robert Schuman, zich
naar de stembus begaf.
Niemand twijfelde eraan, dat dit een
triest ogenblik was voor deze grote
Europeaan, die op 9 mei 1950 met
zijn beroemd geworden verklaring de
stoot heeft gegeven tot de oprichting
der E.G.K.S., de eerste der drie Euro
pese gemeenschappen. Zijn gezond
heidstoestand liet de laatste tijd veel
te wensen over en belemmerde hem
ten zeerste bij de uitoefening van
zijn functie. Zijn christen-democrati
sche fractie had daarom besloten
Furler kandidaat te stellen en heeft
Schuman tot raadgevend voorzitter
willen benoemen, doch hij heeft kort
af voor deze eer bedankt.
belangrijke landen na hun toetre
ding tot een verder verdrag voor
internationale ontwa
worden gecontroleeri
in bewapening en personeel en
10. Het controleren van verminderin
gen in bewapening en personeel en
het scheppen van middelen voor
•otere bescherming tegen onver-
aanvallen.
Het plan werd uit naam van Ameri
ka, Engeland, Frankrijk, Canada en
Italië ingediend door de Italiaan Ca-
valetti. Hij zei dat de voorgestelde
internationale organisatie voor de
ontwapening zal worden gekoppeld
aan de Verenigde Naties.
De Rus Zorin zei dat het plan
naar zijn mening niet alleen con
trolemaatregelen inhoudt. Verder
was het hem opgevallen, dat er
geen concrete ontwapeningsmaat
regelen worden genoemd. Hij blijft
op het standpunt, dat er eerst
overeenstemming over ontwape
ning moet zijn. Daarna was de
controle aan de beurt.
Het Westen is voor de omgekeerde
volgorde. Tot overeenstemming' over
de volgorde kwam men ook maandag
niet.
BESTUDERING RUSSISCH VOORSTEL
Hoop op overeenstemming
tussen Oost en West
President Eisenhower en pre
mier Maemillan zijn gisteren in
Camp David hun belangrijke be
sprekingen begonnen over een
tegenvoorstel op het plan van
de Sowjet-Unie tot uitbanning
van proeven met kernwapens.
De beide staatsheden waren per
helikopter vanaf „Het Witte
Huis" in het door bergen omslo
ten Camp David aangekomen.
Eisenhower had er een jaar ge
leden reeds een ontmoeting met
Maemillan en ontving er in sep
tember 1959 premier Kroesj-
tsjew.
In een voor de aanvang van de be
sprekingen uitgegeven verklaring zei
den Eisenhower en Maemillan te ho-
gen dat een overeenkomst tussen
lost en West over de stopzetting van
atoomproeven, de impuls zou zijn tot
overeenstemming op het breder ter
rein van de reductie en de controle
der bewapening.
Nadat Eisenhower en Maemillan had
den geposeerd voor fotografen las de
president een korte verklaring voor
over het karakter van hun besprekin
gen.
Het hoofddoel ervan is een beschou
wing van de stand van zaken op dit
ogenblik in Genève. Voorts zullen de
president en de premier de verschil
lende aspecten bestuderen van het
jongste Russische voorstel en wat
voor betekenis het heeft voor de vrije
wereld.
De president verklaarde dat hij en
zijn gast zich bewust waren van de
noodzaak van het bereiken van een
overeenkomst met de Russen inzake
stopzetting van de proeven met kern
wapens.
Beide staatslieden krijgen vandaag
gezelschap van vice-president Ri
chard Nixon en minister van buiten
landse zaken Herter.
Kanunnik Kir mocht
Kroesjtsjew niet
verwelkomen
Premier Kroesjtsjew is de zesde dag
van zijn staatsbezoek aan Frankrijk
een half uur later begonnen na be
richten dat hij meer rust wilde heb
ben op zijn vermoeiende tocht door de
provincies.
Hij bezocht maandagochtend enkele
scholen en het gebouw van de medi
sche faculteit in Marseille. Daarna
maakte lii.j een boottocht door de
haven.
Kanunnik Kir, burgemeester van
Dijon, had van de aartsbisschop van
Lyon, kardinaal Gerlier, opdracht ge
kregen zich te onthouden van een
persoonlijk verwelkomen van pre
mier Kroesjtsjew bij diens bezoek aan
de stad. Kardinaal Gerlier verklaar
de, voor zijn vertrek naar Rome
voor bijwoning van het geheime con
sistorie, aan „La derniere heure
Lyonnaise": „voor tallozen vertegen
woordigt Kroesjtsjew 't regime dat
de gevangenzetting en de dood van
duizenden priesters en leken heeft
veroorzaakt alleen omdat zij hun
godsdienst uitoefenden". Hij voegde
hier aan toe: „de orde komt, zo ge
wilt, van Rome. Hij komt niet van
Lyon".
Kanunnik Kir is gisteren laat uit
Dljon vertrokken en blijft gedurende
het bezoek van Kroesjtsjew uitstedig.
Dr. ir. F. Q. den Hollander
schonk portret aan museum
Het personeel van de Xederlandsche
Spoorwegen heeft als laatste af
scheidsgeschenk aan zijn op 31 de
cember 1958 afgetreden president, dr.
ir. F. Q. den Hollander, een door
Sierk Schroedcr van hem geschilderd
Sortret aangeboden. Dit geschiedde
oor de waarnemend voorzitter van
het afscheidscomité mr. D. H. C. Itt*
mann, districtschef te Rotterdam, in
het Nederlands spoorwegmuseum in
Utrecht.
De korte plechtigheid werd onder
meer bijgewoond door de voorzitter
van de regionale comités (district
chefs van de N.S.) en de raad van
toezicht op het museum.
Dr. den Hollander schonk het portret
geëxposeerd. De voorzitter van de
raad van toezicht ir. J. Lohmann,
president der N.S., sprak een dank
woord. Hij zei, dat het portret de
beeltenis zal bewaren van een man,
die zowel voor de N.S. als voor het
museum uitzonderlijke verdiensten
heeft.
Arbeiders in scheepsbouw
willen 40-urenweek
Leiders van vakbonden van arbei
ders bij de scheepsbouw van tien
landen, waaronder Nederland, heb
ben zaterdag te Hamburg een confe
rentie van drie dagen besloten met
een resolutie waarin wordt aange
drongen op een werkweek van vijf
dagen met veertig werkuren.
9 Oud-president Truman staat op ge
spannen voet met de Amerikaanse Ver
eniging voor de lotsverbetering van men
sen van gekleurd ras. De vereniging heeft
Truman verweten dat hij onlangs op een
persconferentie over de sit-down-demon-
stratie van negers in eethuizen gezegd
had dat de negers zich als goede burgers
moeten gedragen. „Als iemand mijn
winkel zou binnengaan en zou trachten
het zakendoen te verhinderen, dan zou
ik hem eruit gooien", had Truman ge
zegd.
DEMONSTRATIEF VERBRANDEN VAN PASSEN
m
Kaapstad
De Afrikaanse arbeiders zijn gisteren
grotendeels van het werk weggeble
ven uit rouw voor 80 negers, die vori
ge week in Sharpeville werden ge
dood. In Johannesburg was het ab
sentisme tachtig procent, in Kaap
stad vijfennegentig procent. De di
recteur van de afdeling niet-Euro-
Sese zaken van de slad Johannes-
urg schatte dat rond tachtig procent
van de industrie-arbeideïs van het
werk was weggebleven. Op hun be
stelauto's gebruikten de warenhuizen
Europeanen.
Op bouwterreinen lag het werk vrij
wel algemeen stil. Onder de getrof
fen bedrijven waren er van vitaal
belang.
In het ziekenhuis „Groote Schuur"
in Kaapstad werden operaties ver
schoven omdat de verpleegsters nodig
waren voor ondergeschikte karwei
tjes. De melk- en krantenbezorging
moest drastisch worden beperkt en
tal van zaken sloten hun deuren.
Het niet algemene karakter van
de blijf-thuis actie werd toege
schreven aan de verwarring, die
ontstond doordat orders uitgingen
van zowel het Afrikaanse Natio
nale congres als het meer extre
mistische Panafrikaansè congres.
In Kaapstad, in het hart van de
stad, zijn maandagavond weer onge
regeldheden uitgebroken, waarbij de
politie van gunimiknujjpels en traan
gas gebruik maakte om een menigte
Afrikanen uiteen te drijven. Er vie
len slachtoffers maar bijzonderheden
zijn nog niet bekend. Naar schatting
duizend Afrikanen hielden een beto
ging. De menigte begon bussen en
auto's met stenen te bekogelen. De
politie schoot als teken van waar
schuwing in de lucht. Vervolgens
trad zij met gummiknuppels en
traangas op om de mensen te ver
spreiden.
Er waren eveneens ongeregeldheden
in drie Afrikaanse steden nabij Jo
hannesburg. Ten minste een Afri
kaanse politieman werd volgens de
eerste berichten gedood en verschei
dene gewond, Gemeentepersoneel
werd uit alle drie de plaatsen geëva
cueerd. Cafés werden in brand ge
stoken en stenen gegooid naar trei
nen en auto's. In een der steden, Du-
be, werd de kerk van de Nederduits
gereformeerde missie door Afrikanen
ïn brand gestoken. Het gebouw
brandde af, aldus een mededeling
van de politie. Een menigte viel een
politiebureau aan in Moroka, dat in
de buurt van Dube ligt, en in Mea-
dowlands.
Een bioscoop in Brussel vermeldt als
hoofdfilm „Bioscoopstaking".
Tot SI maart zullen de bioscopen in
België gesloten blijven uit protest
tegen de hoge belastingen. De eige
naars vinden exploitatie niet meer
lonend.
Prijs was voor
staatsbosbeheer
te hoog
NOG ALTIJD WOEKERT ill de
duinstreek van Schouwen-Dui-
veland liet kwaad van wilde,
speculatieve grondaankopen
Dat hebben de ervaringen weer
eens geleerd, die staatsbosbe
heer in de afgelopen maanden
in dit uitgestrekte recreatiege
bied heeft opgedaan! Tever
geefs heeft deze rijksdienst na
melijk getracht gronden aan te
kopen in de Schouwse duin
streek: vrijwel alle gebieden, die
staatsbosbeheer op het oog had,
waren reeds in handen van de
grondspeculanten
Reeds vorig jaar kreeg staatsbosbe
heer ook in Zeeland opdracht om de
zogenaamde „vroongronden" de
schrale, maar prachtige weidegron
den langs de duinen aan te kopen.
Zoals overal In Nederland was ook
hier het doel van deze aankopen de,
natuurgebieden zoveel mogelijk on
gerept te behouden. In de Schouwse
duinstreek ging het vrijwel uitslui
tend om gronden, die buiten de be-
bouwingsgebieden van de uitbrei
dingsplannen vielen. Geen bouwgrond
dus... en bovendien hebben deze
schrale weidegronden en armelijke
landbouwgronden ook agrarisch wei
nig waarde.
Wel of niet „wild".,..
Niettemin onderhandelde staats
bosbeheer tevergeefs Van deze
rijksdienst kan men immers moei
lijk verwachten, dat „opgeboden"
wordt tegen do prijzen, die de spe
culanten bieden! Landbouwkundig
bezien ligt de waarde van deze
gronden beslist niet hoger dan
1000 gulden per hectare en daar
van ging staatsbosbeheer dan ook
uit bij de aankooponderhandelin
gen. Als men echter weet, dat de
speculanten bereid zijn liet twin
tig- of dertigvoudige van deze prijs
te betalen (20.000 tot 30.000 gul
den dus), dan is het duidelijk, dat
staatsbosbeheer slechts uitzonder
lijk een voet aan de grond kreeg,
letterlijk en figuurlijk
Die ervaringen van staatsbosbeheer
stemmen dus beslist niet overeen met
ministeriële antwoorden op vragen
van het Tweede-Kamerlid Posthumus
(p.v.d.a.), vorig jaar schriftelijk ge
steld. De ministers Toxopeus en
Korthals waren namelijk van me
ning, dat niet van een „wilde" ont
wikkeling kan worden gesproken...
En zij waren bovendien van mening
dat de ontwikkeling in de hand kan
vorden gehouden
Deze ministeriële uitlatingen liepen
evenmin parellel met de me
ning van een burgemeester nit de
Schouwse westhoek, een autoriteit
dus, die zeer dicht bij liet vuur zit.
„Het is met de grondspeculaties er
ger dan men in het algemeen in den
Onteigening dreigt
„wilde" kopers met
grote verliezen....
WWVVW*VWwVW*WW\*V
lande denkt", zei hij korte tijd na
dat het ministeriële antwoord bekend
was gemaakt
Fikse winst
De ervaringen van staatsbosbeheer
en de wetenschap van enkele Schouw
se burgemeesters zijn er dus voldoen
de bewijs voor, dat er inderdaad op
frote schaar speculatieve grondaan-
open in de Westhoek zijn gedaan...
Al die speculanten hebben slechts één
doel voor ogen: een fikse winst te
halen uit him peperduur gekochte
gronden. En dat zal pas gebeuren als
die gronden de nog hogere prijzen
inderdaad waard zijn; met andere
woorden: als de gronden, waarop nu
nog niet mag worden gebouwd, voor
bebouwing worden vrijgegeven. En de
speculanten hebben geduld: vijf, tien
of nog meer jaren...
Veel belangrijker dan de specula
tieve aankopen zelf is dus de vraag
of de speculanten nog eens hun zin
krijgen: woning-, bungalow- of ho-
telbouw op hun grond? Pas dan
dreigt het gevaar, dat de duin
streek zoals op vele plaatsen
in België volgebouwd wordt
Maar dat kan, zo menen de ministers
Toxopeus en Korthals „in de hand
worden gehouden". Zij zijn er na
melijk van overtuigd, dat de rijks-,
provinciale en gemeentelijke over
heid „voldoende wettelijke mogelijk
heden hebben om ongewenste toe
standen te voorkomen".
Bij deze „wettelijke mogelijkheden"
hadden de ministers vooral het oog
op de gemeentelijke uitbreidingsplan
nen en op streekplannen, die zoals
bekend de ruimtelijke ordening rege
len. „En met name voor een gebied
als de Schouwse westhoek", zo ver
telde ir. M. de Vink van de Provin
ciale Planologische Dienst in Middel
burg ons, „regelen deze plannen de
(Zie slot pag. 2 kol. 3)
Met grote belangstelling volgen de
Moscovieten op het bord aan de
Tverslcei Boulevard in Moskou de
verrichtingen van de schaakmeesters
Tal en Botwinnik.
Premier van Nieuw Zeeland
naar Nederland
De premier van Nieuw Zeeland,
Nash, die begin april naar Londen
zal reizen ter bijwoning van de ge
menebestconferentie, zal voorts o.a.
een bezoek brengen aan West-Duits-
land, Denemarken en Nederland.
Hij zei de ernstige gevolgen voor
Nieuw-Zeeland van de voorgestelde
landbouwpolitiek der Europese Eco
nomische Gemeenschap te zullen Be
spreken.
In het centrum van het nieuwe ge
deelte van Jeruzalem wordt de eerste
wolkenkrabber van Israël gebóuwd met
dertig verdiepingen waarin kantoren,
winkels, een schouwburg en een bioscoop
zullen worden ingericht.
Onaangenaam lentexeer
H (Van onze weerkundige M
E medewerker)f|
H Reeds zondag begon met een
noordelijke tot noordoostelijke
wind koudere lucht het land
H binnen te stromen. Deze kou-
dere lucht is reeds tot Noord-
Frankrijk doorgedrongen en
E oolc in onze omgeving blijft de
temperatuur beneden normaal.
ee Aan de grond komt een noord-
s oosten wind voor, maar in de
hogere luchtlagen is de wind
zuidwest. Hierdoor kon een
H zwakke regenstoring gisteren
onze omgeving binnendringen, M
waardoor er in Zeeland op de s
meeste plaatsen 4 a 5 mm re-
gen viel. In dit weertype komt
nog niet veel verandering. Van
Zuid-Scandinavië uit breidt zich
een zwak hogedrukgebied in
H zuidelijke richting uit, met als |f
M gevolg, dat er later wat meer
H opklaringen kunnen voorko- y
men. De temperatuur zal de M
H eerste dagen van deze week
voor maart beneden normaal
blijven. De regenkansen nemen
H weer af, zodat het over liet al-
E gemeen droge karakter van de
lentemaand nog voortduurt. |f
IllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllI
VERWACHT.
Geldig tot hedenavond
NOORDOOSTELIJKE WIND.
Veel bewolking met- hier en daar wat
regen. Matige, langs de Waddenkust
vrij krachtige noordoostelijke wind.
Koud weer met middagtemperaturen
van omstreeks 5 graden aan de kust
tot 10 graden in liet zuidoosten van
het land.
ZON EN MAAN
30 maart
Zon op 6.21 onder 19.10
Maan op 7.58 onder 22.44