Marinemensen van smaldeel 1
toonden opofferingsgezindheid
Rook
die lekkere
shag
uit de
„BLUEY" EN „KELPIE" WAKEN
OVER AUSTRALISCHE KUDDEN
bekende
VRUDAG 25 MAART 1960
PROVINCIALE ZEjEüWSE COO RAN T
afgemat trekken we terug naar
onze schepen, naar het licht, naar
de hap, naar onze kooien bovenal.
Het heeft geen zin meer doden op
te graven óm ze enkele kilometers
verder weer. i'n de stenen rots
grond te begraven,
Waar de kleine Ahmed vandaan
kwam weet Ik niet. Hij was de
hele dag bij ons, als een hondje
zonder baas. We gaven hem wat
sinaasappelen, hij dronk van enze
|em-lem, hij at van ons brood. Nu
gagn we weg en hi.i blijft alleen
achter tussen de doden. Een klein
jongetje in een fel rood truitje,
HERINNERINGEN AAN HET WERK IN AGADIR
Aalmoezenier Th. de Bruin vertelt
over zijn ervaringen in „Stella Maris
handschoenen vinden geen hou
vast meer. De stank is pridrage-,
li jk. De mannen dragen verband
gaas, in een dettolroplossirig gé-
drenkt, voor de mond. Be hitte
neemt toe. Miljoenen vliegen vor
men een nieuwe plaagep een
nieuw gevaar. De "van Jde" heuvel
af verstoven D.D.T. brandt op de
bezwete gezichten.
Zichtbare ontroering heb ik wei
nig gezien. Toch zullen twee beel
den mij hét hele leven wel bijblij
ven. De vader,"die zelf zijn kleine
jongen onder hpt puin uithaalde
en het lijkje niet wiide "afgeven
om weggevoerd te worden. Als
een profeet in zijn lange gewaad,
stond hij daar temidden van "de
Verwoesting, het dodé kind als
een offer op de armen.
Ook zal ik nooit die man en
vrouw kunnen vergeten, die 65
uren sairjén doodsangst ónder
het puin hadden doorgebracht ep,
eindelijk bevrijd, in dé "Frgpse
hospitaaltent vyprdpn binnenge
bracht; allé doorgestane ellende
pp hun gezicht ingebrand. Zij lié
ten elkaar mét de ogen niet los.
In de. ambulance-auto grepen zij
elkanders hand in een onzegbaar
gebaar van liefde. Dit ivarep de
zeldzame momenten van ontroe
ring en nienselijkheid,
Hét is vreemd, de doden maken
geen indruk meer. Zij zijn te tal
rijk.
Donderdagavond. De avond van de
twéede dag. of is het langer, veel,
veel langer?
We trekken weg. De truck laadt
ons materieel op, schoppen, bijlen
en houwelen, dé lege bus van "het
drinkwater.
We zochten naar levenden en von
den slechts doden. Moe en leeg,
Radio-posthoofdkwartier.
een lichte plek in het grijs en
bruin van het bederf en het puin.
Als we weggaan gaat h'j zitten
op een brok muur, zijn kleine
lijfje schokt van het snikken om
dat. hij nü werkelijk alleen is in
de vallende avond zonder licht.
Terug
Vrijdag 4 maart: ..Werkploegen
aan de wal door alle instanties
teruggetrokken in vérband met
mogelijk uitbreken van epidemie.
De quartiers sinistrés, waaronder
het gedeelte waar de eigen werk
ploegen waren ingezet (Founti)
out of bounds verklaard".
Aan boord van de schepen wordt
er harder" gewerkt dan ooit. De
sloepen varen driftig tussen de
wal en de schépen. 25.000 kg
voedsel waren aan dewal ge
bracht. Het laatste wat we nog
kunnen doen.
Eij het vallen van de nacht keren
ook de rpaijneji vpn het hoofd
kwartier en 'dé verbindingsdienst
in dé stad pan "boord terug.
Er is niets meer te redden, ér rest
alleen nog deze doden ongevaar
lijk te maken voor de levenden.
De Marokkanen trekken een cor
don om de 'stad.
Alle schepen liggen stoomklaar.
Om 9.25 uur 's avonds wordt een
ernstige aardschok gevoeld, ge
volgd door een lichte trilling op de
schépen Om 23.30 uur'gaat Smal
deel I anker op.
Het leven keert terug tot z'n nor
male proporties, We hebben weer
lange tenen en het weekeind op
zee is een ramp.
ONONTBEERLIJKE STEVN VOOR DE HERDERS
(Van qnze Australische
correspondent)
De hond en de herder vormen in
Australië de combinatie, die
ruim 150 miljoen schapen, die
het land telt bewaken en in kudden
hij elkaar houden. De volgorde is
juist: de hond en de herder, want de
herder geeft slechts commando's aan
de hond, voor wie het weinig verschil
maakt of hij nu 5 of 5000 schapen
moet leiden. Het betekent voor de
hond alleen wat harder rennen en dat
is slechts een vermaak. Australië
heeft twee verschillende soorten hon
den, de sheep-dog voor het drijven
van schajKuicn de cattle-dog, wiens
taak het is de koeien en kalveren hij
eikaa?- te honden. Zijn zijn beiden hun
gewicht in goud waard voor hun ei-
ge naar, qje door óëp kond ni in steps
drie mannen met paarden kan uit
sparen.
Met de naani „bluey" wprdt in
Australië 'de cattle-dpg aange
duid. „Blueys" kan men wel
iswaar ook in dé stad aantreffen,
maar dat zijn die honden die hun
..roeping door geboorte" ontrouw
zijn geworden, want de echte
„bluey" hoort thuis op de cattle-
stations". de boerderijen, waar hij
duizenden koeien onder zijn hoede
heeft. Vooral bij dé grote trek
heeft hij een belangrijke taak,
wanneer de kudden vaii het pin-
nenland naar de slachterijen wor
den gedreven. Het is 'aan de
„bluey" te danken, dat de drijvers
's nachts rustig kunnen slapen,
want de bonden lioüden dan de
kudde bijeen.
Over het algemeen is het gekef van
de hond voor een rebellerende koe al
genoeg om naar de kudde terug te
keren. Is dit niet het geval dan zal de
bluey net zo lang voor het beest
rond te draaien en tegen hem op
springen tot hij ervan overtuigd is
dat een pijnlijker maatregel noodza
kelijk is. Voor de hond echter zover
is, dat hij een kuddé mag bewaken
heeft hij een langdurige en zorgvuldi
ge training ondergaan, want vaij na
ture is hij allesbehalve vreedzaam en
gemakkelijk.
De echte eattie-dog is een kruiding
van verschillende" rassen, "zóali" tic-
Schotse „collie", de „dalmatié'réri dé
zeer gevreesde „dingo". In de loop" der
jarèn heeft" men deze cattle-dog in
zijn opleiding zuiver "géhoiideh," want
een hond, die van de standaard af
wijkt kan niet méér vqor het'werk ge
bruikt worden. Baargm'is er ook een
speciale „breed-standard" vastge
steld: de hond moet goed gepropor
tioneerd zijn met niet te zware poten
en een sterk gespierd lichaam heb
ben. dat bovendien geschikt is voor
snelle bewegingen. Verder moeten
tanden „grijpen als een schaar",
e beroemde tegenhanger voor de
„bluey" is de Kelpié, de hond.
die de kudden bijeénhpiidt. Zij
zijn als het ware de sergeants-majoor
van de schapen-farms. Reeds vroeg
komt deze natuur in de hond boven,
want al spoedig toont de jonge Kelpie
grote belangstelling voer hetgeen er
op de boerderij gebeurt, waarvan de
eenden en kippen dan vaak het slacht
offer worden. De Kelpie slaat dan
aan het „rounden".
De opleiding van de sheep-dog kost
heel wat meer moeite dan die van de
bluey, Er is dan ook een uitgebreid
trainingsprogramma en een soort exa
men samengesteld, waaraan de hond
moet voldoen. Dit is: 1 stoppen van
het opjagen bij een bepaald signaal;
2 onmiddellijk naar de baas terugke
ren op commando; 3 in een boog om
de kudde heen rennen om een ver
dwaald schaap terug te brengen; 4
het drijven van de' kudde in de rich
ting, die de baas wenst.
Verder leert hij het schaap op de hiel
te volgen, alle soorten van comman
do's te hegrijpen en zonder orders in
te grijpen als hij dit nódig acht. Zelfs
zal de hond in béi'gspleten afdalen om
verdwaalde schapen bij de kudde te
rug te brengén. De Kelpies nemen in
Australië dan ook volledig de taak
van de inlandse hoeders over. Deze
Gift van Goeree aan
Rampenfonds
In het hoofdkantoor van het Rode
Kruis te Den Haag hebben gistereu
de burgemeesters van Ooltgensplaat
en Dirksland, de lieren W. M. van
der Harst en II. Bos namens de be
volking van liet eiland Goeree aan
de vice-voorzitter van het nationaal
rampenfonds, Mr. VV. F. Schokking
een cheque aangeboden.
Dp cheque vertegenwoordigde een
waarde van f 24.227.Reeds eerder
was op het gironummer van het Rode
Kruis een bedrag van f 12.000,ge
stort zodat de totale gift van de
éilandbevolking f 36.600 bedraagt.
djenen thans als belangrijke helpers
op de farms en herstellen beschadig
de afzettingen. Maar het echte werk
wordt toch gedaan door de hond en
daarom wordt deze ook het eerst ge
noemd, want hij is zelfs niét door de
mechanisatie te verdringen.
Het maandblad „Stella Maris"
heeft in een extra-editie een arti
kel en foto's opgenomen, van de
vlootaalmoezenier Th. de Bruin,
waarin een beeld wordt gegeven
van de hulp, die de Nederlandse
Koninklijke Marine heeft geboden
aan de zo zwaar getroffen haven
stad in Marokko, Agadir. Vloot
aalmoezenier De Bruin vertélt
aan het begin van zijn verhaal
dat de commandant van Hr. Ms.
„De Ruyter", kolonel Réeser, door
de scheepsomroep beheerst en af
gemeten meedeelt dat Agadir
door een aardbeving is getroffen.
Het smaldeel heeft opdracht hulp
te bieden. Hij verwacht dat ièdér
bet uiterste zal geven.
Hoofden van dienst worden bij
eengeroepen "in de hut van dé eer
ste officier,"medische dienst, gees
telijke verzórging en technische
staf. De te nemen maatregelen
worden besproken. Equipes wor
den samengesteld. Medisch en
technisch" materieel wordt bijeen
gebracht. Een continu luister-
dienst voor de Franse uitzendin
gen uit Rabat over Agadir wprdt
ingesteld.
Inmiddels trekt het schip een lang
wit spoor dóór de kalme zee.
Trillend en kreunend jagen 80.000
p.k. deze 1Ö.0OÖ ton door het
water.
Hr. Ms. „Limburg", „Drenthe",
en „Gelderland" ploegen achter
the big ship; het buiswater slaat
hoog over de boeg. Hr. Ms. „De
Bitter" kan het niet "bijbénen.
Samenwerken
We zullen samenwerken met de
Fransen en we slaan ons hoofd
kwartier op nabij het hunne in
het midden van de stad. Het lijkt,
een duivelse grap. dat dit ligt op
een plein vóór het gebouw der
„Travaux publics", der „Openbare
werken", waarvan alleen de n™-
ren nog oyereind s.taan. Deze
commandopost, waar zich ook de
verbindingsdienst inricht met zijn
zend- en ontvangapparaten, is
omringd door stapels schoppen,
houwelen en kruiwagens.
De Fransen hebben de stad in sec
ties verdeeld, zij werken hoofdza
kelijk in de Europese wijk. waar
zich de meeste van hun landgeno
ten bevinden. Wij krijgen de Ara
bische wijk Founti toegewezen
een dicht bevolkt stadsdeel langs
de haven, gebouwd tegen de hel
ling die "oploopt naar de Kasba o.p
de héuyeltop. Aan de landings-
stèiger heerst een koortsachtige
bedrijvigheid, sloepen voeren
werkploegen en materieel aan van
alle schepen. Vóór het vijf uur is,
zijp 3GÖ van onze mannen aan het
werk in Founti. Twee medische
plpegen ep vier artsen assisteren
tijdens de bergingswerkzaamhe
den.
De mannen graven eu ruimen in
een waanzinnig tempo. Eén haalt
een hoek van een glaapniat vrij,
het' tempo wordt nog opgevoerd,
na een uur- zwoegen komt er een
vrquw van onder "het puin, zij ligt
als een bescherming over baai-
drie kinderen. De man, die het
zijn groepscommandant komt mel
den. ziet géel-grijs, dan kan hij
zich niet meer inhouden en geeft
over. Even later zie ik hem weer
aan hét werk. De lijken worden
benedén aan de weg neergelegd.
Hét is nog maar een begin.
Van nu af heeft iedere groep zijn
melding. Hier komt een Kring
mensen te voorschijn, kennelijk
op het moment van de vamp rond
eep tafel gezeten. Daar wordt
een man in een scheerstoel uitge
graven, de barbier naast hem.
Mensen in slaaphouding, het
hoofd op de arm. Een man en een
vrouw op een matras, vier kinde
ren in wat eens het slaapvertrek
was. Mensen, die elkaar beminden
en de dood niet meer scheiden
kon.
Er komen brancards tekort, de
doden rijen zich beneden op straat
aaneen, Voldoende vervoer ont
breekt. Dodén. alleen maar do
den...
Ik sta naast een jonge knul, ik
zie nog de verbazing, de afkeer op
zijn gezicht terwijl hij als ver
steend staat te staren naar de
mensenhand op zijn schóp, dan
glijdt hij langzaam onderuit. Toch
is dit alles nog niet het 'ergste. Het
is het einde van slechts de eerste
dag. Gedwongen door de duister
nis keren de werkgroepen naar
boord terug, waar zij aan dék
nog" grondig worden ontsmet.
Een grijze mist heeft de stad èh
de zee toegedekt.
Aan boord van Hr. Ms. „De Ruy
ter" houdt de aalmoezenier nu
een kerkdienst, het is Aswoens
dag. Duidelijker zal het wel nooit
geweest zijn, dat de mens maar
stof is en tot stóf zal wederkeren.
Hij draagt de H. Mis op voor de-
slachtoffers.
Doorwerken
De mensen van de commandopost,
van de verbindingsdienst en een
groep" mariniers voor bewaking,
blijven aan de wal. Alleen één
ploeg van Hr. Ms. „Gelderland"
is nog aan het werk. Zij werden
op verzoek van het Franse hoofd
kwartier met snijbranders naar
een bioscoop gedirigeerd, waarin
zich onder het puin nog drie le
venden moesten bevinden. Zij
werken door bij het schijngèl van
een te zeldzaam' liehtaggregaat.
Met hun branders," houwelen en
schóppen én bebloede handen
maken zij een kanaal door het
beton en ijzer. Om 22.30 uur heb
ben zij 'contact mpt de ingeslote-
nen, kunnen zelfs wat voedsel en
drank dóórgeven. Om 22.30 om
stort de gang in. Om half één ke
ren zes map terug naar de „Gel
derland". Nog geen resultaat. De
rest werkt door tot zij in de vroe
ge morgen door de Fransen wor
den afgelost. Nog steeds geen re
sultaat...
In het hoofdkwartier betrekken
de mariniers onder het bevel van
hun kapitein de wacht. De verbim
dlngsdienst onderhoudt, ook nu in
de nacht, het contact tussen de
wal én het schip. Van een dekzeil
en wat rondhout hebben zij een
tent gebouwd. Een lqnge paal
dient als vlaggemast. Hun avond
eten is er bij ingeschoten, bij de
Fransen organiseren zij wat
brpod, corned bééf en een fles
wijf). Later op de ayond slapen
zij óm beurten, in hun dekens ge
rold op de grond. Om 22 uur be
gint de grond weer te trillen, om
middernacht rommelt en beeft de
Donderdagochtend. Bij het aan
breken van de dag gaan opnieuw
6QÖ man bergingsploegèn aan wal.
Er hangt nu boven de stad de
bitter-zoete lucht van het bederf.
Het is weer hetzelfde beeld: een
tweede Pompei van mensen, zon
der enige waarschuwing getrof
fen door de dood. Alleen hier niet
een barmhartige verstening, maar
eeri voortgaande ontbinding van
vermorzelde en gézwollen licha
men. Hét" werk van de medische
opruimingsdienst wórdt érger dan
weerzinwekkend. Door epidermo
lysis laat de huid Iqs én de gummi
Hr. nis. de Ruyter VoUc zee.
