Jacht op Duits slagschip deed
hele wereld de adem inhouden
1*
JO FIBBE
net meisje.
MELT
8
F li OVlNClALE ZEBU WBE COURANT
MAANDAG 21 MAART 1960
CHURCHILL ZEI: SINK THE BISMARCK"
De „Bismarck"
mocht niet
ontkomen
(Van een onzer redacteuren)
Mei 1941: Engeland staat met
zijn rug tegen de muur. Geheel
alleen zet het de strijd voort te
gen het militair nog machtige
Duitsland van Adolf Hitler. In
militair opzicht heeft de oorlog
Engeland overrompeld. Het
heeft enorm veel in te halen en
het wordt bovendien geteisterd
door de Duitse luchtaanvallen.
Engeland heeft materiaal no
dig, veel materiaal, dat moet
tomen van de andere kant van
de Atlantische Oceaan. De kon
vooien met materiaal moeten,
koste wat kost, Engeland berei
ken, andere konvooien, nu met
soldaten aan boord, moeten
naar Noord-Afrika, waar de
Duitse en Italiaanse legers naar
het westen oprukken.
schermutseling waarschijnlijk hot
einde van do „Bismarck" ingeleid.
Want een Britse torpedo heeft daar
bij een oliebunker van het Duitse
slagschip getroffen, waardoor het olie
verloor en tenslotte verplicht was
naar Brest op tc stomen voor repa
ratie.
De film
In de film „Sink the Bismack"
vormt de strijd tussen de com
mandant van de „Bismarck", ka
pitein ter zee Lindemann, en cs-
kadercommandant admiraal Glln-
ther Ltitjens de een in de eer
ste plaats zeeman en verantwoor
delijk voor zijn schip, de tweede
vooral de fervente nazi, die zijn
land een zege wil melden de dra
matische tegenhanger van hetgeen
zich in Londen, in de commando
kelder van dc admiraliteit af
speelt. Wat aan boord van de „Bis
marck" gebeurde kan men slechts
benaderen, de zenuwslopende, be
angstigende strategie, die in die
kelder werd gevoerd, kon aan de
hand van de beschikbare gegevens
worden gereconstrueerd.
Premier Winston Churchill had ge
telefoneerd: ..Sink the Bismarck...
hoe U het doet is uw zaak, maar...
vernietig dc Bismarck". Er moest een
schip vernietigd worden, dat zoek
was, nadat het de „Hood" tot zinken
had gebracht. Iedereen wist, dat het
ontkomen van de „Bismarck" een
Fouten
Er worden aan beide zijden fouten
gemaakt. Britse vliegtuigen bijvoor
beeld bestoken met torpedo's hun
eigen kruiser ..Sheffield", maar door
een foutieve afstelling van de projec
tielen wordt een onheil afgewend.
Tenslotte echter schieten torpedo's
de „Bismarck" kreupel. Het roer
komt muurvast te zitten en de snel
heid loopt terug tot tien mijl. Lüt-
jens hoopt op de Luftwaffe, maar die
komt niet opdagen. Enkele honder
den adelborsten aan boord van de
„Bismarck", kinderen nog, moeten
straks in Duitsland de glorie van de
vloot verkondigen. Zij komen om tus
sen gloeiend staal en kokende golven.
Want hot net rond de „Bismarck"
wordt steeds dichter aangehaald. Als
luchttorpedo's het schip verder heb
ben gehavend, wordt het tenslotte
door de „King George V", varend op
zijn laatste brandstof, afgemaakt.
Honderdvijftig overlevenden van de
tweeduizend opvarenden werden op
gepikt. Hitlers vlaggesehip is vernie
tigd, een van de grootste bedreigin
gen voor de Britse oorlogvoering is
uit de weg geruimd. De vrije wereld
juicht, te meer omdat de ondergang
van de „Hood" een verschrikkelijke
indruk had gemaakt. De Duitse kran
ten melden: „De „Bismarck" een of
fer van de overmacht. Het schip
streed tot de laatste granaat".
Zó ging de „Bismarck" ten onder.
Eén schip kon deze konvooien een do-
delijko slag toebrengen: het slag
schip „Bismarck". De „Bismarck"
was op dat ogenblik het machtigste
slagschip ter wereld: sneller dan
welk ander oorlogsschip, met een
vuurkracht, die niet kon worden
overtroffen. De Duitsers hadden dit
achip „achter de hand" gehouden. Tot
mei 1941 bleef het in dc beschermen
de Deense wateren. En zonder iets te
doen bracht het de Britten toen al
onnoemelijke schade toe het bond
namelijk dc Britse thuisvloot in
Scapa Flow aan de Noordzee, terwijl
de Duitse duikboten haast ongestraft
een verschrikkelijke slachting kon
den aanrichten onder de voor Enge
land bestemde konvooien. Tot elke
prijs moesten de Britten het uitbre
ken van de „Bismarck" naar de At
lantische Oceaan voorkomen.
Drama en epos
Op '21 mei 19-tl begon een drama
en tegelijkertijd een epos in de
Britse maritieme geschiedenis
dat nooit vergeten zal worden: de
„Bismarck" voer, geholpen door
nevel en laaghangende wolken, uit
de Bergen Fjord naar buiten. Wat
daarop volgde is spannender, dan
welk verzonnen vernaai ooit en het
herleeft in de dezer dagen uitge
brachte film „Sink the Bismarck"
„Breng de Bismarck tot zinken"
die thans in roulatie is In de Ne
derlandse bioscopen.
Deze film heeft geen concessies gc-
daan aan het publiek: zij volgt op de
voet. rechtlijnig, de gebeurtenissen
in die laatste week van mei 1941, die
tenslotte, na vreselijke Britse verlie
zen. leidden tot de ondergang van
Hitlers trots, het slagschip, dat hij
zo kort tevoren met gebral te water
had gelaten.
Een Noorse agent had de ..Bismarck"
en de slagkruiser „Prlnz Eugen" ge
rapporteerd, toen zij door hei Katte
gat voeren. Hij boette met zijn leven
voor dit bericht. Onmiddellijk stuur
den de Engelsen vliegtuigen uit om
de situatie te verkennen. De schepen
waren weg uit Bergen zij werden
pas de 24ste mei door de kruiser
„Suffolk" verkend in Straat Dene
marken. ten westen van IJsland, va
rende in de richting van de noorde
lijke Atlantische Oceaan. De radar
van de „Suffolk" bewees onschatbare
diensten, maar kon niet voorkomen,
dar toen de slagkruisers „Hood" en
„Prince of Wales" de strijd aanbon
den met de ..Bismarck", de Britse
marine een verschrikkelijke neder
laag leed. Een granaat van de „Bis
marck" veroorzaakte aan boord van
de „Hood" een explosie, waardoor het
schip binnen enkele seconden in de
golven verdween. Slechts drie man
overleefden de ramp. De „Prince of
Wales" werd zwaar beschadigd. De
„Suffolk" verloor het contact met de
Bismarck". Toch heeft deze eerste
ramp voor Engeland betekende. In
die kelder werden door de leider van
de operationele afdeling, commander
Ralhp Allan B. Edwards, nu admi
raal Sir Ralph Edwards, onvoorstel
bare risico's genomen, die echter no
dig waien om het enorme gevaar van
een vrij rondvarende „Bismarck" af
te wenden.
De „Bismarck" moest in de oceaan
worden teruggevonden, want ook het
radarcontact was verloren gegaan.
Een adembenemende jacht volgde.
Eerst op beide schepen, later, nadat
admiraal Liitjens de „Prinz Eugen"
naar Brest had gezonden, alleen op
het slagschip, dat door olieverlies
toch langzaam maar zeker op de kust
aan moest koersen. De „Bismarck"
wordt teruggevonden. Negenentwin
tig uur is het schip zoek geweest.
Wanneer het is teruggevonden, zet
de „King George V" de achtervol
ging in, met onvoldoende brand
stof.:. de „Ark Royal", het in Gibral
tar liggende vliegdekschip, wordt te
hulp geroepen. Weer neemt de ma
rineleiding een enorm risico door dit
schip weg te halen uit de omgeving
van Noord-Afrika, waar Rommel op
trekt naar het westen. Vliegtuigen
van het type „Swordfish", volkomen
onvoldoende voor deze harde strijd,
worden ingezet tegen de „Bismarck".
Verschrikkelijk is de slachting onder
de jonge vliegers. De „King George
V" komt steeds dichter bij een brand
stoftekort. Het contact mag niet ver
loren gaan. Ademloos volgt de hclo
wereld de strijd.
De mensen in de commandokelder
in Londen komen niet meer uit hun
kleren. Ze weten niet nieer of hot
ochtend, middag of nacht is. Zc
weten nog maar één ding: als de
„BisniarcK" niet vernietigd wordt
vóór de „King George V" wegens
brandstofgebrek moet terugkeren,
is alles verloren. Want wanneer de
„Bismarck" Brest weet te berei
ken en gerepareerd, samen met de
„Scharnhorst" en de „Gneisenau"
uitvaart, heeft Duitsland de supre
matie op dc Oceaan.
Bussum kreeg straf
van minister Witte
Bij de behandeling van de gemeente
begroting van Bussum, werd de me
dedeling gedaan dat de vorige
minister van bouwnijverheid, ir.
Witte, vorig jaar bij wijze van straf
aan de gemeente Bussum gedurende
een bepaald tijdvak geen bouwpremie
hoeft verleend. Zijn opvolger, de hui
dige minister van volkshuisvesting
en bouwnijverheid, verleende met in
gang van november «eer de bouw
premie.
Deze mededeling gaf de burgemees
ter van Bussum, de heer J. C. Has
pels, als antwoord op een vraag bij
de algemene beschouwingen van de
fractieleider van de V.V.D., ir. T. de
Maaré, de burgemeester was er bij
toeval achter gekomen, want de mi
nister had het nimmer medegedeeld.
Bij onderzoek in Den Haag bleek dat
de straf was opgelegd naar aanlei
ding van een raadsbesluit, waarbij de
verkoop van grond in de Westereng
aan de stichting huizenbouw van de
gereformeerde kerk was verworpen.
De minister had aan deze stichting
reeds premie toegezegd voor de bouw
van 16 woningen. De verwerping van
dit voorstel door de raad heeft in het
gehele land stof doen opwaaien.
Schadevergoeding van
Duitsland voor Grieken
West-Duitsland zal op grond van 'n
te Bonn getekend verdrag met Grie
kenland schadevergoeding ter waar
de van ongeveer honderd miljoen
gulden betalen voor Griekse slacht-
óffers van het naziregime.
Met leedwezen geven wij kennis van het plotse
ling overlijden van onze oudste vertegenwoor
diger, de heer
ANTON" SCHADE.
op de leeftijd van 63 jaar.
Gedurende vele jaren heeft hij zijn beste krach
ten in dienst van onze firma gesteld en wij zullen
altijd een goede herinnering aan hem blijven
bewaren.
Ten Kate Slijper C.V.
Amsterdam.
Amsterdam, 18 maart 1960.
Lammetjes in de lenteliever in de luwte
ZEVEN MINUTEN over half vier was het, toen on
ze fotograaf zondagmiddag dit -plaatje in de omge
ving van „Westhove" bij Domburg maakte. Het tijd
stip waarop, zoals de weerkundige medewerker za
terdag schreef, de lente van I960 sou beginnen. Maar
het was guur zondagmiddag en de drie bolletjes wit
te wol minden de luwte aan de voet van een oude
kastanje. Drie witte bolletjes tegen de bruine bast
van een oude boom. En ma schaap zit er bij alsof ze
zeggen wil: dat hebben we tvel eens beter meege
maakt.... Drie lammetjes in de lente, liever in de
luwte.
Ernstige bemoeilijking van de aan
koop van natuurreservaten wordt ge
vreesd. Naast strikte handhaving der
planologische bestemmingen zullen
krachtige maatregelen tegen deze
grondspeculatie nodig zijn.
Eisenhower tot Kroesjtsjew
Amerika levert bondgenoten
geen kernwapens
In welingelichte kringen te Washing
ton heeft men zaterdagavond mee
gedeeld dat president; Eisenhower
een brief aan Kroestjsjew heeft ge
schreven, waarin hij te kennen geeft
dat de Ver. Staten op het ogenblik
niet van plan zijn kernwapens aan
hun bondgenoten te leveren.
Dc brief is een antwoord op het
schrijven van Kroestjsjew aan Eisen
hower, waarin de Russische premier
de president gewaarschuwd zou heb-g
ben tegen hef leveren van dergelijke"
wapens aan de Navo-bondgenolfcn
van de Ver. Staten.
Men meent in deze kringen dat
Kroestjsjew Eisenhower in zijn brief
erop gewezen heeft, dat Rusland, zo
de Ver. Staten kernwapens aan hun
bondgenoten gaan leveren, moeilijk
nog verzoeken om kernwapens van
zijn bondgenoten van de hand kan
wijzen. Kroesjtsjew zou hier in het
bijzonder aan communistisch China
gedacht hebben.
Eisenhower zou Kroestjsjew van zijn
kant duidelijk hebben gemaakt dat
de Ver, Staten wetten hebben, die
het toevertrouwen van kerngeheimen
aan bondgenoten onmogelijk maken.
Natuurbeschermers: treedt
op tegen grondspeculatie
In de zaterdag in Krasnapolsky te
Amsterdam gehouden jaarlijkse al
gemene ledenvergadering van do
Vereeniging tot Behoud van Natuur
monumenten in Nederland, heeft do
ondervoorzitter, de heer M. A. Rel-
nalda in zijn openingswoord gezegd,
dat de wijzigingen die zich in de loop
der eeuwen In net Nederlandse land
schap hebben voltrokken, in geen en
kel opzicht zijn te vergelijken met
de adembenemende ontwikkeling die
wij thans doormaken. Het Deltaplan
zal zelfs het aangezicht van een ge
hele provincie doen veranderen. De
natuurbescherming zal moeten trach
ten deze ontwikkeling bij te houden.
Spreker zei dat ieaer verslappen
van de aandacht, iedere onachtzaam
heid het verlies kan betekenen van
waarden, die van onvergankelijke
betekenis zijn voor ons volk
In het door de directeur, mr. H. P.
Gorter, uitgebrachte jaarverslag
wordt medegedeeld, dat de vereni
ging in het afgelopen jaar kennis
heeft gemaakt met de „windhandel"
in recreatiegebieden. Deze gebieden
hebben tot ver over onze grenzen
een faam verworven. Men biedt gron
den te koop aan voor soms het 25-
voudige van de werkelijke waarde.
Farah niet met sjah
mee naar Europa
Een woordvoerder van het hof van de
sjah van Perzië heeft zondag officieel
bevestigd dat keizerin Farah een ba
by verwacht.
In hofkringen meent men te weten,
dat de baby eind oktober of begin
november zal worden geboren. Men
acht het onwaarschijnlijk, dat de kei
zerin de sjah zal vergezellen bij dc
officiële bezoeken die hij in mei aan
België, Oostenrijk en Zweden zal
brengen.
Keizerin Farah heeft zondag, voor
het eerst sinds haar huwelijk met de
sjah, een radiorede gehouden Ter ge
legenheid van het Perzische oudejaar
richtte zij zich tot de Perzische vrou
wen met de aanspoirng om met* ver
dubbelde krachten mee te helpen om
van Perzië een modern land te ma
ken.
De sjah gaf in hetzelfde programma
een overzicht van de vorderingen van
het afgelopen jaar-
Heden overleed, na een
kortstondig lijden, on
ze lieve moeder, be
huwd- en grootmoeder
ELISABETH
GEERTSE,
weduwe van
Pieter Geene,
In de ouderdom van 72
jaar.
J. Geene.
D. S. C. Gèeno
Mol.
Ellen.
Vlisslngen,
19 maart 1960.
Singel 45.
De teraardebestelling
zal plaatshebben op
woensdag 23 maart
u.s., vertrek Singel 45
12.45 uur. De overle
dene ligt opgebaard in
het ziekenhu-'s „Beth-
esda".
Algemene
kennisgeving.
Heden is, na een lang
durige ziekte, van ons
heengegaan onze ge
liefde zuster, behuwd
zuster en tante
NEELTJE LENA
DEURWAARDER,
weduwe van
Jacobus Hendriksc,
in de ouderdom van
ruim 75 jaar.
Familie Deurwaarder
Familie Hendrikse.
Souburg, 19 maart '60
Condoleantie-adres
Van Doornlaan 12.
De teraardebestelling
zal plaatshebben op
woensdag 23 maart a.s
Vertrek Van Doorn
laan 12 des namiddags
te 2 uur.
Heden overleed, in het
Gasthuis te Middel
burg, onze lieve, zorg
zame moeder, behuwd-
cn grootmoeder, mevr.
TANNETJE
DE VISSEIt,
weduwe van
MARINUS STEIJN,
in de ouderdom van 78
jaar.
Middelburg:
A. Steijn.
E. H. Steijn—
Verhoeff.
J. Steijn.
En kleinkinderen.
Middelburg,
18 maart 1960.
Rozenstraat 52.
Dc begrafenis zal
plaatsvinden dinsdag
a.s. te 14 uur, op de
algemene begraaf
plaats.
Heden overleed zacht
kalm in het ziekenhuis
„Bethesda" te Vlissin-
gen, onze geliefde zus
ter. schoonzuster en
tante, mej.
JOHANNA
DE JONGE.
in de ouderdom van 80
jaar.
Uit aller naam,
Familie De Jonge.
's-Heer-Abtskerke,
19 maart 1960.
De begrafenis zal
plaatshebben op D.V.
dinsdag 22 maart a.s.
om 12 uur te 's-Hecr-
Abtskerke.
Algemene
kennisgeving.
Heden is geheel onver
wachts van ons heen
gegaan, onze lieve
vrouw, moeder, be
huwd- en grootmoeder
KLASINA VERHEUL,
geboren Mes,
op de leeftijd van 70
jaar.
Souburg:
P. Verheul.
Middelburg:
V. M. Visch—
Verheul.
C. Visch.
Arnhem
N. Sturm
Verheul.
P. G. Sturm.
Hilversum:
P. Verheul.
En kleinkinderen.
Souburg, 19 maart '60.
Paspoortstraat 15.
Liever geen bezoek.
Geen bloemen.
De teraardebestelling
zal plaatshebben op
dinsdag 22 maart a.s.
Vertrek Paspoortstr.
15 des namiddags te 2
uur.
BEKENDMAKING.
De directeur van Bouw- en
Woningtoezicht op Walche
ren te O.- en W.-Souburg
maakt bekend, dat de aan
besteding betreffende het
bouwrijp maken van plan
„Nagelenburg", 3e gedeelte,
bestek no. 224 te O.- en W.-
Souburg, welke gehouden
zou worden op dinsdag 22
maart 1960, tot nadere aan
kondiging
geen doorgang zal
vinden.
O.- en W.-Souburg,
21 maart 1960.
Stationsrestauratie
in Vlissingen
vraagt
veilig zelfs voor de
geziehtshuid.
Aangenaam
geparfumeerde
ontharlngscrème.
Makelaarskantoor
„VLISSINGEN"
vraagt te koop
ééngezinswoning.
Badhuisstraat 93 ben.,
Tel. 2369.
De curator in het faillisse
ment van Fr. Schauwaert,
boekhouder en belasting
consulent. Bankertstraat 10,
Axel, heoft heden ter grif
fie van de rechtbank te
Middelburg en van het kan
tongerecht te Terneuzen
nedergelegd de enige uitde-
lingslijst, welke aldaar 10
dagen kosteloos voor de
schuldeieera ter inzage zal
liggen.
Hulst, 18 maart 1960.
Steenstraat 35.
De curator,
Mr. I-I. B. I,, de Rechter.
