PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
EERSTE FRANSE ATOOMBOM
TOT ONTPLOFFING GEBRACHT
Veerboot „Prinses Irene" na snelle reactie
te water....
VOLGENDE PROEF GERICHT OP KLEINERE
OPERATIONELE BOM
NOORD-NEDERLAND MOET
AFDOENDE WORDEN BEVEILIGD
203e jaargang - no. 38
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Maandag 15 febr. 1960
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm. Minim, p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties /max. 8 regels)
23 cent per regel met een minimum
van 1.—. „Brieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: Vlissingen Walstr. 53-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 3546); Middelburg, Markt 51, tel. 3841; Goes, Grote Markt 2, tel. 4254 (b.g.g. adv. 2234); Oostburg, G. F. de Pauwstr. 9, tel. 20; Temeuzen, Brouwerijstraat 2; Zierikzee, red. tel. 2425, adtn. tel. 2094.
Geslaagd experiment in Sahara
Frankrijk heeft zaterdagochtend zijn eerste atoombom in het
midden van de Sahara op een honderd meter hoge stalen toren
tot ontploffing gebracht. De bomtoren was geflankeerd door
twee kleinere torens op enkele kilometers afstand. Daarin be
vonden zich snelle camera's voor het fotograferen van de ont
ploffing. Even voor en na de ontploffing vlogen Franse militaire
vliegtuigen boven de plek van de proefneming, eerst om mon
sters te nemen van de gewone lucht en later monsters van de
met radio-activiteit besmette lucht. Men zal ook nagaan hoe de
ontploffing heeft uitgewerkt op de naaste omgeving van het
proefterrein, zowel in biologisch als niet-biologisch opzicht.
De ontploffing in de kale zand- en steenwoestijn van Tanezroeft
,liet land van de dorst' ton zuiden van de oase Reggan, ongeveer
1200 kilometer van Algiers, werd gadegeslagen door ongeveer
zeshonderd geleerden, technici en militairen. Volgens militaire
waarnemers te Parijs is de volgende Franse proef gericht op de
produktie van een kleinere operationele bom, die kan worden
vervoerd in de Mirage 4, een straalbommenwerper die tussen
1963 en 1966 in gebruik wordt genomen.
Volgens berichten zou de bom, die
zaterdag tot ontploffing is gebracht,
een omvangrijk apparaat van tien
ton zijn geweest. De schattingen
over de kracht van de bom variëren
van 20.000 tot 100.000 of meer ton
nen T.N.T. Officieel is niets meege
deeld over de kracht van de ontplof
fing. De kosten worden geschat op
vier miljoen gulden.
Amerikaanse functionarissen ver-
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII.IL
H De explosie van een Franse
atoombom, zaterdagochtend in
s de Sahara, is de 250ste in de ee
geschiedenis van de kernenergie
Tot dusver heeft Amerika 157
kernexplosies opgewekt (waar-
s var. er 23 niet officieel zijn
bekendgemaakt), de Sowjet-
Unie 71 (16 niet officieel be-
H kendgemaakt) en Engeland 21.
H Door deze 249 voorgaande ont-
ploffingen werd een kernener-
gie vrijgemaakt die gelijk staat
aan de explosiekracht van
jj§ 173.760.000 ton int, ruw bere-
kend meer dan 85 maal zoveel
explosiekracht als gedurende
de Tweede Wereldoorlog werd
ontketend.
Van het totaal werd 82.300.000
ton explosiekraoht vrijgemaakt
door explosies van waterstof- M
bommen.
In het totaal zijn de 32 veilig-
heidstests die tot aan 30 okto-
ber 1958 17 kernreacties op ge- jl
rinige hoogte in de woestijn van
Nevada vereisten, met meebe- s
re kendjjE
De eerste Amerikaanse kernex-
plosie was die van 16 juli 1945
te Alamogordo in New Mexico,
de eerste Russische had plaats
op 29 augustus 1949 en de eerste
Engelse op 3 oktober 1952.
De laatste Amerikaanse kern- M
proef geschiedde op 30 oktober s
1958, de laatste Engelse op 23 M
september van dat jaar, de
laatste Russische op 3 novem
ber, eveneens in 1958-
De gegevens over de niet offi
cieel bekendgemaakte kernex
plosies zijn afkomstig van
waarnemingsstations in Japan.
klaarden, aldus bericht United
Press International, dat de ge
slaagde ontploffing niet betekent,
dat Frankrijk als volwaardig lid
zal worden toegelaten tot de
„atoomclub". Verklaard werd dat
voorlopig aan Frankrijk de tech
nische kennis en uitrusting zal
worden onthouden, welke de Ver
enigde Staten aan Engeland kun
nen* verschaffen krachtens een
amendement van 1958 op de Ame-
dilcaanse wet op de atoomenergie.
Kansen
men van bordeel dat de Franse
atoomontploffing de kansen op over
eenstemming tussen de Verenigde
Staten, Groot-Brittannië en Frank
rijk over ontwapening niet verkleint.
Men is zelfs van oordeel dat de proef-
ontploffing van zaterdagochtend tot
op zekere hoogte zal kunnen bijdra
gen tot snellere resultaten van de
besprekingen te Genève.
In regeringskringen te Bonn heeft
men na de ontploffing van de bom
gezegd dat het feit dat Frankrijk
zal beschikken over eigen atoomwa
pens een factor is die kan leiden tot
versterking van de N.A.V.O.
Premier Kroesjtsjew van Rusland
heeft te New-Delhi tegenover ver
slaggevers verklaard dat hij de Fran
se atoomproef betreurt maar dat hij
niet gelooft dat zij van nadelige in
vloed zal zijn op de besprekingen
over een staking van de kernproeven
in Genève.
Protest
Premier Nkroemah van Ghana heeft
zaterdag in een radioboodschap be
kendgemaakt. dat de activa van alle
Franse firma's in Ghana onmiddel
lijk zullen worden bevroren en dat
zullen blijven totdat de gevolgen
voor de bevolking van Ghana van de
huidige kernontploffing en toekom
stige proeven, waarvan de Franse
eerste minister heeft gewaagd, be
kend zijn geworden.
Premier Kisji van Japan heeft mee
gedeeld dat zijn regering binnenkort
een officieel protest bij de Franse
regering zal indienen. Marokkaanse
jongeren hebben zaterdag in Casa
blanca betogingen gehouden tegen
het laten ontploffen van de atoom
bom; ook in Miinchen, in Stockholm,
in Londen en in Damascus is gede
monstreerd. President Nasser van de
(Zie slot pag. 9 kol. 5)
DE FRANSE A-BOM EXPLOSIE
MASSALE BIJEENKOMST IN LEEUWARDEN
Aandrang op afsluiting
van Lauwerszee
Tijdens een massale bijeenkomst in
de beurs te Leeuwarden, welke door
duizenden Friezen werd bijgewoond,
Is zaterdag een laatste beroep gedaan
op de regering en volksvertegenwoor
diging om de beslissing omtrent de
afsluiting van de Lauwerszee niet uit
te stellen en deze beslissing in gun
stige zin te doen uitvallen.
Deze demonstratieve bijeenkomst,
die was georganiseerd door het Actie
comité Lauwerszee, werd onder an
dere bijgewoond door de vrijwel vol
tallige colleges van gedeputeerde
staten van Groningen en Friesland,
een aantal leden der Tweede Kamer
en verscheidene burgemeesters.
Een van de laatste sprekers was de
heer Fedde Schurer uit Heerenveen,
die de Friese beweging vertegen
woordigde. Hij verwonderde zich er
over dat de minister geen uitstel van
de aanpak maar van het beraad over
de afsluiting vraagt, alsof de afslui
ting van de Lauwerszee een nieuw
probleem zou zijn. Naar de mening
van de heer Schurer wordt de kwes
tie in Den Haag te zakelijk berede
neerd. De afsluiting van de Lau
werszee is een nationaal belang en
vraagt een daad van de regering.
Besloten werd een resolutie naar de
regering te zenden, waarin namens
de bevolking van het gehele noorden
een laatste en klemmend beroep_ op
de regering en volksvertegenwoordi
ging wordt gedaan om ook Noord-
Nederland afdoende te beveiligen te
gen het gevaar van overstroming en
af te zien van alle verdere uitstel
van afsluiting en inpoldering van de
Lauwerszee.
De volksvertegenwoordiging wordt
verzocht er zich thans duidelijk
over uit te spreken dat de afslui
ting van de Lauwerszee met na
me uit veiligheidsoogpunt verre
de voorkeur verdient boven ver
hoging van de bestaande zeewe
ring, dat aan dit werk dezelfde
prioriteit dient te worden toege
kend als aan de Deltawerken in
westelijk Nederland en dat in
1960 nog met de uitvoering van
de reeds gereed liggende plannen
moet worden begonnen.
Koningin Juliana van
vakantie teruggekeerd
Konigin Juliana is zaterdag in Ne
derland teruggekeerd van een tien
daagse vakantie in Zwitserland. Za
terdag om half vijf landde op Soes-
tenberg de militaire Dakota, waarmee
de koningin van Genève af de terug
reis had gemaakt.
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Geflankeerd door de commissaris der
koningin, jhr. mr. A. F. C. de Casem-
broot. rechtsen de heer G. N. van
Ginkel, lid van de Scheldedirectie
kapt mevrouw G. MesPeters hier de
laatste beletselen weg. Op dit „sein"
gleed de nieime veerboot prinses
Irene" snel te water.
Wens van mevrouw
Mes ging direct
in vervulling
ALS DE NIEUWE veerboot
„Prinses Irene" in het zilte nat
even flitsend reageert als op het
droge, dan zal dit schip altijd
snel wendbaar en steeds precies
volgens tijdschema op de lijn
Vlissmgen—Breskens door de
golven klieven Want zater
dagmiddag klokslag drie toonde
deze veerpont bij de tewaterla
ting reeds op de helling een
uiterst snelle reactie: bijkans
gelijktijdig met de lichte, zwie
rige slag, waarmee mevrouw C.
MesPeters de „laatste belet
selen" wegkapte, stoof 't scliip
als een nerveuze sprinter weg!
En in slechts luttele seconden
bereikte de veerboot zijn ele
ment
Nog op de helling helde de
„Prinses Irene even licht opzij,
dook in het water, richtte zich.
zwaaiend op en kwam, nog na-
schommelend en afgeremd door
een zwaar anker tot stilstand.
„Dat is wel heel vlotga:
mevrouw Mes (echtgenote van
het lid van Gedeputeerde Sta
ten) haar bewondering te ken
nen. Haar wens „ik doop U
en wens U goede vaart" uit
gesproken bij het uiteenspatten
van de champagnefles, was ze
ker voor de eerste „trip" van de
veerpont in vervulling gegaan!
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Financiële speling
van „Schelde" voor
Sloeplan voldoende 1
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
lllllllllllll
Overigens had „De Schelde" nog een
bijzondere voorzorgsmaatregel moe
ten treffen om deze wens in vervul
ling te laten gaan; door de vorm van
het schip was men genoodzaakt het
water „nog eens extra 60 centimeter
op te zetten", zoals de heer G. N. van
Ginkel, lid van de Schelde-directie
het uitdrukte. Tijdens de redevoering,
die de heer Van Ginkel later op de
middag in het Scheldekwartier af
stak, vestigde hij nog weer eens de
aandacht van de talrijke aanwezi
gen op dit „kunstmatige hoog wa
ter" En hij had daar zijn reden
voor...
„Want", zei de lieer Van Ginkel,
„nu moesten we het ia een verti
cale speling zoeken, iuaar iii hori
zontale richting is de speling op
onze iverf niet groot meer-..', 1
daarmee doelend op de noodzaak
van de Sloeplannen. „Ik hoop dan
ook in het belang van ons bedrijf,
dat wij nog dit jaar de benodigde
gronden zullen aankopen om de
eerste spa in de grond te steken.
En onze financiële speling is hier
voor voldoende", zo betoogde deze
directeur.
„Het klinkt mij als muziek in de oren
te beluisteren, dat U zo naar uitvoe
ring van het Sloeplan hunkent", ant
woordde jhr. mr. A. F. C. de Casem-
broot, commissaris der koningin, tot
wie de heer Van Ginkel zijn harte-
kreet in het bijzonder gericht had.
De heer De Casembroot verzekerde,
dat hij „chronisch bij verschillende
ministeries aan de bel trekt voor
realisering van het Sloeplan".
Sinds jaar en dag
Eerder in zijn toespraak had de heer
Van Ginkel er aan herinnerd, dat
„De Schelde" al sinds jaar en dag
veerboten heeft gebouwd voor het
Provinciaal Bestuur van Zeeland. De
geschiedenis van deze „veerboot-1
bouw" begon in 1886, toen „De Schel
de" opdracht kreeg voor de stalen
raderveerboot „Walcheren'1. Het noe
men van de prijs van dit 41 meter
lange stoomschip verwekte onder de
aanwezigen enige hilariteit: 89.000.
Korte tijd later liep ook de
„Zeeuwsch-Vlaanderen" van stapel,
een schip, dat veel leek op de „Wal
cheren". Prijs: 105.000...
„Reeds eerder hadden de Provinciale
Stoombootdiensten overigens een sta
len raderveerboot in gebruik geno
men", zo had de heer Van Ginkel in
de geschiedenis ontdekt: al op 22 mei
1828 was de eerste in gebruik geko
men. Daarvoor werd de veerdienst
uitgevoerd met zeilboten, die bij wel
haast windstil weer soms vier uur
nodig hadden om over te komen
Na de „tachtiger jaren" heeft „De
Schelde" een 40-jarige periode be
leefd, waarin geen opdrachten van
het provinciaal bestuur werden ont
vangen. In de dertiger jaren kwamen
die opdrachten echter weer los: in
1931 voor de „Prins Hendrik" (te
water gelaten door Zijne Koninklijke
Hoogheid Prins Hendrik zelf) en in
(Zie slot pag. 2 kol. 5)
De eerste Franse atoombom is zater
dagochtend om zeven uur in de Sa
hara tot ontploffing gebracht.
Foto: de enorme wolkdie na de ont
ploffing was ontstaan.
Duikboten nog
niet „gevangen"
Schout-bij-nacht Clement, de Argen
tijnse minister van marine, heeft
zondagavond verklaard, dat de vijf
Argentijnse oorlogsschepen en de
vliegtuigen die deelnemen aan de
jacht op de onbekende duikboot
of duikboten in de Golfo Nuevo,
spoedig zullen trachten de loop der
febeurtenlssen te verhaasten.
aterdag heeft de Argentijnse ma
rine de beschikking gekregen over
diepzeebommen die een uitwerking
tot op 250 meter diepte hebben. Tot
dusver beschikte men over bommen
die slechts tot 60 meter diepte
werkten.
Volgens peilingen bevindt de geheim
zinnige duikboot zich op een diep
te van 200 meter op de bodem van
de golf. Tengevolge van aanvallen
van vliegtuigen van de Argentijnse
marineluchtvaartdienst zou de
schroef van het vaartuig beschadigd
zijn.
In een communiqué van de marine
werd zaterdag gezegd, dat er zich
tenminste twee duikboten in de baai
bevonden. Een blad in Buenos Aires
wist te melden, dat er drie duikbo
ten van hetzelfde type voor de in
gang tot de baai koersten om de
aandacht van de Argentijnse marine
af te leiden. Deze duikboten zou
den contact onderhouden met de
duikboot of duikboten in de baai
Koninklijke belangstelling
voor Olympische Spelen
Het ligt in de bedoeling van het ko
ninklijk gezin in het kader van de
zomervakantie enige onderdelen bij
te wonen van de Olympische Spelen.
Daartoe zal men dan een villa te
Rome betrekken.
Voor herv. kerkbouwactie
9.796.556 binnen
De opbrengst van de hervormde
kerkbouwactie bedraagt- tot nu toe
9.796.556.
Tenor trok zijn zwaard
j In de opera van Napels is za-
terdagavond de heldentenor
i uit „11 Trovatorc" met ge-
i trokken zwaard de z^.al inge-
sprongen om een toeschouwer
te lijf te gaan.
Het incident deed zich voor
toen de tenor Franco Corelli H
en de sopraan Fedora Barbieri
aan het eind van een bedrijf
samen applaus oogstten. Een e|
jonge Napolitaan riep uit de
zaal, dat Corelli van het toneel
af moest gaan omdat hij mej. eè
Barbieri alleen wilde toejui-
chen. p
E-: Corelli ontstak in woede, trok s
s zijn zwaard en stoof de zaal
in. Andere toeschouwers en Ëj
lp zaalwachters moesten er aan ëe
ee te pas komen om ongelukken
te voorkomen. ëe
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Geldig tot hedenavond
Nu en dan sneemvbuien, afgewisseld
door opklaringen. Matige, aan de
kust later krachtige wind tussen
west eu noordwest. Middagtenipora-
tnren enkele graden boven het vries
punt.