PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Kongolese leiders voor verkiezing
van een eigen souverein
Drie Franse ministers
reizen naar Algerije
Arbeidsvrede in de kanaalzone bedreigd:
„GOUVERNEUR MOET NA R.T.C.
BEVOEGDHEDEN OVERDRAGEN"
NOORS SCHIP MET ZESTIEN
OPVARENDEN VERMIST
203e jaargang - no. 31
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Zaterdag 6 febr. 1960
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm. Minim, p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
23 cent per regel met een minimum
van 1.—. „Brieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: Vlissingen-Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 3546); Middelburg, Markt 51, tel. 3841; Goes, Grote Markt 2, tel. 4254 (b.g.g. adv. 2234); Oostburg, G. F. de Pauwstr. 9, tel. 20; Terneuzen, Brouwerijstraat 2; Zierikzee. red. tel. 2425, adm. tel. 2094.
„Gezag Belgisch koningshuis mag niet voortduren"
Het „kartel" van Kongolese nationalistische partijen heeft wij-
dag duidelijk gemaakt, dat het geen genoegen zal nemen met
het voortduren van het gezag van het Belgische koningshuis
over Kongo na de datum van 30 juni, wanneer de onafhankelijk
heid wordt geproclameerd. De in het „Kartel" verenigde Kongo
lezen hebben aangekondigd, zeil' een soeverein te willen kiezen,
die zou moeten voortkomen uit het te kiezen wetgevende Kon
golese lichaam.
Tenslotte is deze groepering vrijdag ook teruggekomen op de
reeds eerder gestelde eis, dat waarnemers van de Verenigde Na
ties zullen worden ingeschakeld bij het toezicht op de in Kongo
te houden algemene verkiezingen.
Een „voorlopig nationaal comité", dat uitsluitend uit Kongolezen moet be
staan, zou tot 30 juni aanstaande moeten beschikken over alle bevoegdbe
den, die het koloniaal handvest thans geeft aan de Belgische gouverneur-
generaal in Leopoldstad.
De opvolger van Kasavoeboe als
voorzitter van het „Kartel", Ngoe-
voeloe, kondigde aan, dat zijn volge
lingen „klare wijn" verlangen on
„volgens hun verantwoordelijkhe
den" zullen handelen, indien op de
eerstvolgende plenaire vergadering
van de R.T.C. op maandag a.s. geen
voldoende rekening met hun verlan
gens zal worden gehouden.
Hij zeide daar niet bij, of dit zal be
tekenen dat het voorbeeld van Kasa
voeboe zal worden gevolgd en ook zij
de Kongolese besprekingen in Brus
sel dan niet verder zullen bijwonen.
Naar Berlijn
Inmiddels heeft in Brussel, waar
reeds verschillende keren wordt
gesproken over „buitenlandse in
vloeden" op de gang van zaken op
do R.T.C., het bericht over het
vertrek van twee Kongolese af
gevaardigden naar Berlijn grote
aandacht getrokken. Het zijn
twee leden van het „Kartel", Kas-
T ragisch
In het februarinummer van „Euro
pese Gemeenschap", een voorlich
tingsmaandblad van de Europese
gemeenschappen, staat in een korte
verhandeling over de groeiende sa
menwerking, dit zinnetje: „Het zou
tragisch zijn als elk van onze landen
afzonderlijk ging overleggen met bij
voorbeeld de Verenigde Staten".
Welnu, die tragiek heeft Nederland
ondervonden bij de jongste onder
handelingen met de Verenigde Staten
over de landingsrechten voor dc K.
L.M. in Los Angeles. Terwijl zes of
zeven Europese landen voor hun
luchtvaartmaatschappijen landings
rechten kregen op de westkust van
Noord-Amerika, vond men in Wash
ington de vrijheid om tot Nederland
neen te zeggen.
De Amerikaanse luchtvaartmaat
schappijen hebben zich tegen toe
kenning van die rechten verzet en
dan zwicht men blijkbaar op het be
trokken Amerikaanse departement,
waar men meent, dat men het kleine
Nederland wel ongestraft voor het
hoofd kan stoten. Het heeft immers
geen mogelijkheden voor het nemen
van represaillemaatregelen... het is
altijd de vriendelijkheid zelve tegen
alles wat Amerikaan is en het zegt
in internationaal opzicht eigenlijk
altijd ja en amen op wat Washing
ton wenst.
Vermoedelijk is het deze al te grote
meegaandheid, die de Amerika
nen ertoe gebracht heeft op vrij
harde wijze aan Nederland duidelijk
te maken, dat het niets van Amerika
te verwachten heeft voor zijn
nationale luchtvaartonderneming.
Het is tussen staten, precies als tus
sen de mensen: over lieden, die al te
meegaand zijn, loopt men gemakke
lijk heen
En nu heeft het weinig zin op dit
ogenblik te protesteren tegen de
ze Amerikaanse willekeur en het
heeft nog veel minder zin om na te
gaan cf er niet nog een nieuwe spe
culatie op de vriendelijkheid en de
welwillendheid en al die andere
mooie, menselijke eigenschappen
van de Amerikanen mogelijk zou
zijn. Het heeft alleen maar zin om
vast te stellen, dat de Amerikanen
harde realisten zijn, die uitsluitend
op eigen voordeel zijn bedacht, óók
als ze samenwerking met andere vol
keren zeggen te propageren.
il men in dc toekomst met Ame
rikanen onderhandelen, dan
kan dat alleen maar, wanneer
Nederland tot een groot Europees
blok behoort, waarmee de Amerika
nen rekening moeten houden, omdat
ze niet anders kunnen. 1-Iet zal
zoals in de „Europese Gemeenschap"
werd opgemerkt altijd tragisch
blijven, wanneer elk van onze landen
afzonderlijk onderhandelt met... de
Verenigde Staten!!
De les, die Nederland thans in dc
K.L.M.-kwestie gespeld kreeg in
Washington, zal een blijvend richt
snoer moeten zijn in de komende ja
ren bij het bepalen van de grenzen
der wederzijdse verhoudingen.
W
jamoera en Mboeeny, van wie
vooral eerstgenoemde een weinig
tegemoetkomende houding jegens
België heeft getoond.
Wennen
In een onderhoud met de „Stan
daard" heeft de Belgische adviseur
van het „Kartel", prof. A. A. J. van
Bilsen, vrijdag verklaard dat „Bel
gië" er aan zal moeten wennen, dat
Kongo morgen een zelfstandige staat
zal zijn en dat het ook op buitenland
se technici, kapitalen en adviseurs
een beroep zal gaan doen. Het einde
van de koloniale periode in Afrika,
aldus prof. Van Bilsen, zal rondom
de nieuwe Afrikaanse leiders „de
zelfde Europese avonturiers, agen
ten van imperialistische machten,
van geheime diensten en van trusts
zien opduiken, die ook de Arabische
en Zuidamerikaanse gebieden onvei
lig maken".
Hoog tijd
Overigens betoogde prof. Van Bilsen
voorts in dit onderhoud, dat het ge
zag van het koloniale bestuursappa
raat tanend is en dat het „hoog tijd
wordt dat een Kongolese regering
wordt gevormd voor de periode van
het einde der R.T.C. tot de 30e juni.
Hij zeide hier een middel in te zien
om „wilde" en onwettige regeringen
in Kongo te voorkomen.
NA KABINETSWIJZIGING
Officieren worden
teruggeroepen
Na de eerste bijeenkomst van
gewijzigde Franse regering is
vrijdag bekendgemaakt, dat de
ministers van justitie (Miche-
let), binnenlandse zaken (Cha-
teuèt) en de strijdkrachten
(Messmer) vandaag naar Alge
rije vliegen. Zij zullen ter plaat
se de maatregelen om orde op
zaken te stellen bestuderen.
Op deze kabinetsvergadering,
tevens de eerste sedert de rege
ring speciale bevoegdheden
kreeg, zijn voorts de algemene
lijnen vastgesteld voor wijzi
ging van het wetboek van straf
recht met betrekking tot de
binnenlandse veiligheid.
Uit bétrouwbare bron verluidt dat
kolonel Marcel Bigeard. een beken
de parachutisten-officier, en ver
scheidene hoge officieren in Algerije
naar Frankrijk zijn teruggeroepen.
Bigeard, een veteraan van Dien Bien
Phoe, heeft indertijd bij Philippevil-
le een opleidingsschool voor contra-
guerilla gesticht. Hij was het niet
eens met de manier waarop het
Franse leger dc Algerijnse opstande
lingen bestreed.
Trouw versterkt
Waarnemers te Parijs hebben ge
zegd dat de kabinetswijziging tot
gevolg heeft dat de trouw van het
kabinet aan president De Gaulle
is versterkt. De twee ministers
die, lioewel zij gaullisten waren,
het niet met hem eens waren over
Algerije, namelijk. Soustelle (Sa
hara en kernenergie) en Cornut-
Gentille (P.T.T.-zaken) zijn uit
het kabinet verdwenen.
Pierre Messmer is benoemd tot mi
nister voor de strijdkrachten en Mi
chel Maurice Bokanowski tot minis
ter voor P.T.T. Roger Frey, die mi
nister van voorlichting was is bevor
derd tot gedelegeerd minister bij de
premier. Ook Pierre Guillaumat, die
tot nu toe minister voor de strijd-
Onder het motto Actie Vriend
schap" distribueert het Nederlandse
Jeugd Rode Kruis speelgoed en lec
tuur onder alle jongens en meisjes
tot twaalf jaar in Tuindorp Oostzaan.
Deze goederen zijn geschonken door
duizenden kinderen uit verscheidene
plaatsen.
Foto: de 2-jarige Sientje Cardol uit
de Siriusstraat 2 is helemaal onder
de indruk van de mooie poppewieg.
die de lieve tante van het Rode Kruis
voor haar heeft meegebracht.
Vliegramp in
Bolivia: 58 doden
Achtenvijftig mensen zijn vrijdag om
't leven gekomen bij de ergste vlieg
ramp in de Boliviaanse geschiedenis.
Zij reisden met een viermotorig- toe
stel van de Boliviaanse luchtvaart
maatschappij „Lloyd Aerea Bolivia
no" van Cochabamba naar de Bolivi
aanse hoofdstad La Paz. Het toestel
is, nadat zich in een der motoren 'n
ontploffing had voorgedaan, neerge
stort in een lagune op 260 km ten
zuiden van La. Paz.
Ei.,« kind .heeft de ramp overleefd.
krachten was, is gedelegeerd minis
ter bij de premier geworden. Delou-
vrier is gedelegeerd minister voor
Algerije gebleven. Louis Terrenoire
(gaullist) is minister van voorlich
ting geworden en Jean Foyer (even
eens gaullist) staatssecretaris vóór
betrekkingen met de Franse ge
meenschap.
Toenadering
Mgssmer, die ervaring opdeed als
koloniaal bestuursambtenaar en laat
stelijk als reserve-luitenant-kolonel
diende bij een parachutisteiulivisie in
Oost-Algerije, is partijloos maar
heeft socialistische sympathieën.
Zijn benoeming zou eenaanwijzing
zijn voor een streven van De Gaul
le, toenadering tot de socialisten te
zoeken.
De ontslagen Soustelle heeft gisteren
verklaard, niet verantwoordelijk te
zijn voor de tragische gebeurtenis
sen in Algerije. Hij zei alleen uit de
regering te zijn gestoten omdat hij
van plan is, vast te houden aan „de
zaak van Frans Algerije".
NA STORM IN OOSTZEE
Stuurman en hofmeesteres:
Nederlands echtpaar
Het 1115 ton metende Noorse s.s.
„Onega" Is naar men vreest, ïn de
Oostzee vergaan met zijn zestien op
varenden, onder wie zich twee Ne
derlanders bevonden, namelijk de
eerste stuurman, de 59-jarige uit Am
sterdam afkomstige Nicolaas Harde-
bol, en zijn vrouvi' die als hofmees
teres optrad.
Een Duits schip heeft tussen de archi
pel van Stockholm en Gotska San-
doen één van de reddingsboten van
het vermiste schip gevonden. Ook
werden een vlot, een luik, vaten en
een ladder opgepikt, maar het staat
niet vast of deze voorwerpen van de
„Onega" afkomstig zijn.
De „Onega" die een gemengde lading
had, waaronder 20 ton teer die op
het dele was gestuwd, was op weg
van de Zweedse plaats Gaevle naar
Rotterdam. Na het vertrek uit Gae
vle op woensdagavond heeft men
niets meer van het schip gehoord.
In het genoemde gebied heeft een
zuiderstorm gewoed en deskundigen
vrezen dat de „Onega" die in 1921
werd gebouwd, door bevriezing van
het overslaande water topzwaar is
geworden en gekapseisd.
Nog geen voorjaar i korte predikatie
..Gil ziif hp.t. linh.t Jpr mipvpI
(Van onze weerkundige
medewerker)
De vorstlucht. die in het begin
van de week in het noorden en
midden van ons land voor
kwam, kon Zeeland niet berei
ken, zodat deze g^rste februari-
week in onze omgeving zeer
zacht is verlopen. Enkele opti
misten zagen er al de nadering
van het voorjaar in. Zover is j
het echter nog niet, want in de
komende dagen gaat het weer j
wat kouder worden. Het hoge- j
drukgebied met vorst, dat zich
naar Rusland had terugge-
trokken, breidt zich nu weer in i
de richting van de Noordzee i
uit. Dit zal tot gevolg hebben, j
dat er weer een matige oosten- j
wind gaat waaien, waarmee j
de koude vorstlucht via West- i
Duitsland weer naar óns land j
terugkeert. Het is waarschijn- I
lijk, dat wellicht nog voor I
zondagavond ook onze omge- j
ving in de koudere lucht komt, I
waarbij de temperatuur tot om j
het vriespunt zal gaan dalen, i
VANMIDDAG MASSAVERGADERING IN AXEL
Ontevredenheid over uitblijven
voorschot op loonsverhoging
Onder de ongeveer 4000 werknemers van de vijf grote indus
trieën in de Zeeuws-Vlaamse kanaalzone heerst grote onrust ïn
verband met het te lange uitblijven van de goedkeuring van het
college van rijksbemiddelaars over de nieuwe lonen, waarover in
begin september van het vorige jaar reeds overeenstemming
werd bereikt tussen werkgevers en werknemers.
Deze verontrusting is momenteel van dien aard, dal de erkende
vakbonden al het mogelijke in bet werk stellen om de werkne
mers van èen ongewenste wilde staking af te houden.
Iu de loop van vrijdagmiddag, -avond en -nacht- hebben afgevaardigden
van de Algemene Bedrijfsgroepen Centrale, de Christelijke Bedrijfsgroe
pen Centrale en de Nederlandse Katholieke Bond van Werknemers in de
industriebedrijvcn gezamenlijk aan alle arbeiders in de betrokken indus
trieën een schriftelijke oproep gericht om heden (zaterdag) middag om
half vier bijeen te komen in het ,,'t Centrum" te Axel. Daar zullen de vak
bondsbestuurders hun leden volledig op de hoogte stellen van de gang van
zaken die tot de onrust beeft geleid.
De onderhandelingen over de nieuwe
lonen in de Kanaalzone begonnen in
augustus van het vorig jaar. Op 11
september werd tussen de werkge
vers en de drie betrokken vakcentra
les volledige overeenstemming be
reikt, hetgeen inhield dat de werkne
mers ingaande 1 augustus een loons
verhoging van zes cent per uur zou
den ontvangen, verminderd met een
reeds in het loon opgenomen huur-
compensatïe. Een nieuwe loonsver
hoging van zes cent per uur zou in
gaan op 1 januari 1960.
Verder zouden de bijzondere premies
worden verhoogd, terwijl een aantal
secundaire arbeidsvoorwaarden zou
worden herzien.
p De bestaande bijzondere premies
zouden twee procent verhoogd wor
den met uitzondering van die, welke
reeds 20 procent bedroegen.
Wat betreft de secundaire arbeids
voorwaarden zou ingaande 1 augus
tus 1959 een minimum uitkering van
2 procent van het jaarloon worden
gegeven, deze maatregel ter bevorde
ring van bezitvorming. Over de
vraag hoe deze gelden belegd zouden
worden, zouden tezijnertijd nog on
derhandelingen worden gevoerd.
Voorts was men van plan van 1
januari 1961 af een arbeidsverkorting
van één uur per week in te voeren
met doorbetaling van de normale 48-
urige werkweek.
Deze overeenkomsten behoefden ui
teraard de goedkeuring van het col
lege van rijksbemiddelaars en dat
blijkt nu nogal wat voeten in aarde
te hebben.
Het college vroeg aan de betrokken
industrieën om het benodigde cijfer
materiaal om zijn advies te kunnen
bepalen. De twee buitenlandse con
cerns weigerden hun cijfers over ba-
ïans, winst en verlies te publiceren,
waarna de Nederlandse Vereniging
van Werkgevers adviseerde om het
cijfermateriaal van net Centraal Bu
reau voor de Statistiek te raadple
gen. Met deze cijfers nam het college
van rijksbemiddelaars weer geen
genoegen. Eerst rond de jaarwisse
ling kon de Vereniging van Werk
gevers de juiste gegevens aan het
college verstrekken. Op woensdag 2
februari j.l. kwamen de vertegen
woordigers van werkgevers en werk
nemers te Den Haag- bijeen onder
arbitrage van mr. J. A. Berger, voor
zitter van het college van rijksbe-
middelaars.
GEEN VOORSCHOT
De heer Berger heeft daar, zo
werd ons medegedeeld, de werk
gevers verweten, dat de steeds
groter wordende onrust onder de
Kanaalzone-werknemers voor een
belangrijk deel te wijten is aan
bun gebrek aan medewerking.
Geadviseerd werd verder om de
werknemers alvast een voorschot
uit te betalen, in afwachting van
de definitieve goedkeuring.
Hiermede gingen de werkgevers
akkoord. Maar groot was de ver
bazing van de C.N.A.-arbeiders
toen zij donderdag j.l. hun loon
zakje in handen kregen en het
beloofde voorschot er niet in zat,
terwijl de berekeningen daarvan
wel op het loonzakje stonden ver
meld, maar later weer waren
doorgestreept.
In de loop van vrijdag bleek, dat ook
de werknemers van de cokesfabriek
het nog zonder het beloofde voor
schot moesten stellen. Op de publika-
tieborden van de fabrieken te Sluis
kil werd dezelfde dag medegedeeld,
dat de directies onmiddellijk tot be
taling zullen overgaan, zodra het
college van rijksbemiddelaars zijn
goedkeuring aan de nieuwe lonen zal
hebben verleend.
De verontwaardiging over deze niet
nagekomen belofte was van dien
aard, dat verscheidene werknemers
met stilleggen van het werk begon
nen te dreigen. Daar ook het presti
ge van de vakbonden iu het geding
kwam, werd in allerijl besloten tot
dc hedenmiddag te houden spoedver
gadering te Axel.
.Algemeen venvacht men, dat vóór de
vergadering te Axel een voorbespre
king gehouden zal worden tussen de
directies der vijf betrokken indus
trieën en de vertegenwoordigers der
verschillende vakbonden. Behalve de
reeds genoemde bedrijven te Sluiskil,
zijn bij deze kwestie ook de Spïegel-
glasfabrïek, do Superfosfaatfabriek
en de Stijfselfabriek te Sas van Gent
betrokken.
„Gij zijt het licht der wereld".
Mattheüs la/.
Jezus spreekt deze woorden tot zijn
discipelen in die fantastische Bergre
de. Ze zijn nog nooit door andere
woorden overtroffen. Ik zou haast
willen zeggen: ;TAls U een succes
agenda hebt, schrijf deze woorden er
ook bij". Daar staan ook wijze woor
den in, maar de woorden van Jezus
zijn er niet mee te vergelijken.
Jezus zit en zijn discipelen staan om
Hem heen, zoals een rabbi altijd
spreekt „zittende". Maar hier is de
Rabbi van Nazareth, de Zoon van
God, maar ook de zoon van Jozef en
Maria aan het woord. De Man, in wie
God zijn volle liefde heeft uitgestort
en gegeven aan een duistere wereld.
Toen Jezus kwam op aarde, heeft Hij
gezegd: „Ik ben het licht dér wereld".
God kon alleen het licht ontsteken op
deze donkere aarde. En dit licht is
voor de gehele wereld. Dit licht is
niet alleen ontstoken voor de kerk
mensen. Daarom zingen wij: „Kom
tot Zijn schijnsel alle volkeren".
„Ik ben het licht der wereld" zegt
Jezus en daarom kan Hij tot zijn
discipelen zeggen: Gij zijt het licht
der wereld". Gij hebt niet het licht
in uzelf. Gij kunt zelf het licht in uw
woning niet ontsteken. Gij zijt
slechts lichtdragers dank zij Mij".
Welk een dankbare taak is dit.
Juicht te mogen ontsteken in een
duistere ivereld! Uit de bezettingsja
ren weten wij wat duisternis is. In
de bijbel gaat Judas zijn Meester ver
raden en het was nacht! In de
duisternis weent Petrus bittere tra
nen na de verloochening van zijn
Heer. Aan het begin van de bijbel
verdrijft God de duisternis door Zijn
machtwoord ,fDaar zij licht".
Daarom wordt de bijbel genoemd een
lamp voor onze voet en een licht op
ons pad.
Onze taak als lichtdragers der wereld
wordt vertolkt door het ontroerende
kinderversje:
Jezus zegt, dat Hij hier van
ons verwacht,
Dat wij zijn, als kaarsjes
brandend in de nacht.
En Hij wenstdat ieder tot
Zijn ere schijnt.
Gij in uw klein hoekje en ik
in het mijn.
Kortgene. F. C. WILLEKES.
VERWACHT...
Geldig tot hedenavond
IETS KOUDER
Aanvankelijk hier of daar mist. Ver
anderlijke bewolking en op de meeste
plaatsen droog weer. Aanvankelijk
zwakke, later matige oostelijke
wind. Iets kouder.
ZON EN MAAN
7 februari
Zon op S.13 onder 17.37
Maan op 13.13 onder 4.07
8 februari
Zon op S.ll onder 17.39
Maan op 13.58 onder 4.59
