Cbpta^cf
Tijdens storm richten vooral
windstoten de schade aan
r
Van en voor de boekenplank
BOEIEND RELAAS OVER JACHT
OP SLAGSCHIP BISMARCK
OPZIENBARENDE ONTSNAPPING
UIT FRANSE GEVANGENIS
AAPJE WERD MOORDENAAR
VAN VROUW NOODLOTTIG
10
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
VRIJDAG 5 FEBRUARI 1960
MET HOEVEEL KRACHT DRUKT DE WIND
Omrekening
van snelheid
in druk
(Van onze weerkundige
medewerker).
Bij een zware storm (windkracht
3 0) of zeer zware storm (windkracht
11) met orkaanstoten (windkracht
12) wordt er heel >vat vernield.
Vroeger waren het voornamelijk bo
men die ontworteld werden (nu
trouwens nog wel) pannen die van
de daken vlogen en schuttingen die
omwoeien maar de laatste paar jaar
zijn hierbij uog de tclevïsiemasten
gekomen die o.a. met de zware storm
van 20 januari j.l. liet ook kwaad te
verduren kregen.
Wanneer het windstil is, is er ook
geen sprake van „winddruk". Dit is
iets anders dan luchtdruk, die vari
eert met de verticale dikte van de
luchtlaag hoven ons. Van winddruk
is sprake zodra het gaat waaien
endeze druk is vooral bij storm
weer niet te onderschatten.
TOT 150 K.G. PER li 12.
Wanneer wij per fiets tegen 'n wind
kracht 6 (krachtige wind) in moe
ten, dan ondervinden wij aan de-lijve
met welk een grote druk deze wind
ons in het fietsen of wandelen belem
mert.
Hoe is het met eon auto. scooter of
bromfiets? Een kleine auto die zon
der wind een snelheid van 100 kilo
meter haalt, krijgt tegen een zware
storm (windkracht 10) in rijdend
geen hogere snelheid dan 75 a 80
kilometer, dit als gevolg van de
enorme winddruk.
De opgave van de windsnelheid wordt
ook door het K.N.M.I. meestal gege
ven in meters per seconde. Een
eenvoudig rekensommetje geeft ons
te zien hoeveel kilometer per uur
deze snelheid bedraagt. Een snelheid
van bijvoorbeeld 10 meter per secon
de geeft per minuut (60 seconden!),
een snelheid van 600 meter of per uur
36 kilometer.
Een gemiddelde windsnelheid van 10
meter per seconde is een vrij krach
tige wind. windkracht 5 volgens de
Beaufortscliaal.
Willen wij nu weten welke druk de
wind bij een bepaalde snelheid uit
oefent dan moeten wij de tweede
macht van de snelheid in meters per
seconde steeds vermenigvuldigen en
wel met 0,075 per seconde.
Bij 10 meter per seconde wordt dit
10 v 10 100 x 0,075 hetgeen een
winddruk wordt van 7 Vz kilogram per
vierkante meter
bij windkracht 7 (harde wind) 17 kg
per m2; bij windkracht 8 (storm
achtig) 28 kg per ni2; bij windkracht
9 (somi) 40 kg per m2; bij wind
kracht 10 (zware storm) 50'kg per
m2; bij windkracht 11 (zeer zware
storm) 72 kg per m2; bij windkracht
12 (orkaan) 87 kg per m2; bij sto
ten tot 160 kilometer per uur 150 kg
per m2.
ZWARE STOTEN".
Nuzou dé schade door stormwind
aangericht heel wat minder groot
zijn wanneer de wind steeds met In
Studie over associatie
van Antillen met E.E.G.
De Europese commissie van de
E.E.G. zal een nadere studie maken
van de associatie-aanvraag voor de
Nederlandse Antillen en daarover
aan de eerstvolgende ministerraad
van de gemeenschap rapport uitbren
gen. Dit is donderdag besloten op een
vergadering van de permanente ver
tegenwoordigers van de zes landen
bij de Europese gemeenschappen, die
in opdracht van de ministers deze
kwestie nader hebben besproken. Het
rapport van de commissie zal dan
als uitgangspunt dienen voor de ver
dere werkwijze, die in het Antilliaan
se associatie-verzoek zal worden ge
volgd.
Bij de beveiliging van de Nederland
se zeedijken wordt gebruik gemaakt
van de modernste apparatuur
maar oolc wordt er nog gewerkt vol
gens de methode, die onze voorouders
ook al volgdende mollenvanger met
zijn hond, die men hier aan het werlc
ziet op de Hondsbossezeeioering bij
Petten. Zo nuttig als de mol ook
moge zijn voor de dijken is zijn ge
graaf funest, vandaar ook dat mol
lenvanger C. Prommer en zijn hond
Polly dagelijks in de weer zijn om
de ondergravers te snappen.
■MX
vrijwel constante snelheid woei,
maarhet zijn juist de enorme
windstoten, ze duren nauwelijks één
seconde, die de meeste schade aan
richten. Niet zelden komen er stoten
voor van 35 tot 40 meter per secon
de.
De storm van 20 januari bracht in
Den Helder nog stoten van 145 kilo
meter per uur (40 meter per secon
de) waarbij per m2 een winddruk
voorkomt van 120 kilogram.
Een zo sterke vlaag met een druk
van meer dan 100 kilogram per m2
drukt winkelruiten in, werpt bomen
om en blaast dakpannen als boom
blaadjes door de lucht.
Het zijn juist deze zware windsto
ten die het fietsen in een storm ge
vaarlijk maken, die auto's naar de
kant van de weg duwen, die TV-mas-
ten van de daken rukken en die het
zeilen in de zomer riskant maken tij
dens onweersbuien. Als tijdens het
zeilen do bries plotseling tot wind
kracht 7 a S uitschiet wordt op het
zeil een even plotselinge druk van
30 kilogram per m2 veroorzaakt.
Vooral in de buitensector van een
stormveld kunnen sterke uitschie
ters voorkomen. Zo zijn er aan de
kust al wel windstoten 'waargenomen
met een winddruk van 150 kilogram
per m2. Dat daardoor grote vernie
lingen ontstaan, kan geen verbazing
wekken.
De laatste storm in januari duwde,
door de winddruk, een zware spoor
wagen van Hoek van Holland naar
Maassluis.
v.J
HET PUIKJE VAN DE POCKETBOOKS
IMMIIUll'IV, UUb WCb l'Ub Mil
ken te brengen zou zijn en dat met
zijn bemanning van 2300 koppen de
trots van de Duitse marine heette.
Ware verhalen over
grote avonturen
In Sink the Bismarck! (Four Square
Books) geeft Frank Brennand de ge
schiedenis van het machtige Duitse
slagschip Bismarck, dat niet tot zin
ken
zijn
trots van de
Het glipte in mei 1941 uit een Noorse
fjord de Atlantische oceaan op, waar
op dat ogenblik elf Britse convooien
onderweg waren. Brennand geeft bet
sensationele relaas van de opsporing
van het Duitse slagschip, van de ach
tervolging en een gedetailleerd ver
haal van de zeeslag, die nodig was
om het dan inderdaad tot zinken te
brengen. Brandend van voor- tot
DOOR JACQUES DEN HAAN~^
achtersteven, rokend, exploderend,
vurend tot het laatst, ging het ten
slotte onder 11a de genadestoot van
een laatste torpedo van de kruiser
Dorsetshire. Er waren maar een hon
derd overlevenden. Boeiend geheel,
verlucht met enkele foto's uit de
film, die van dit zeedrama gemaakt
is.
In het jaar 1900 verscheen er in
de Londeri.se bladen een adverten
tie: „Mannen gevraagd voor een
gevaarlijke reis. Gering loon, bit
tere kou lange maanden van vol
slagen duisternis, voortdurend ge
vaar. behouden terugkeer twijfel
achtig. Eer en erkenning in geval
van succes. Sir Ernest Shack-
leton". De reactie was overweldi
gend zo sterk is in vele mensen
de drang naar avontuur. Lowell
Thomas, die het eerste boek ge-
schreven heeft over Lawrence van
Arabië en een over de Duitse be
lager van Britse convooien uit de
Eerste Wereldoorlog, graaf Luck-
ner, de „zeeduivel", geeft in Great
True Adventures (Dell Books)
een bloemlezing verhalen van
avontuur, van Julius Caesar tot
Thor Heyerdahl van de Kon-Ti ki.
Met telkens een korte inleiding
vinden we hoofdstukken uit Anna-
purna van de Himalaya-beklim-
mer Maurice Herzog, uit het boek
over zijn veldtocht in Arabië van
T. E. Lawrence, een jachtverhaal
van de jager op tijgers Jim Cor-
betten poolavontuur van Fridtjof
Nansen slechts een greep uit 29
verslagen van adembenemende be
levenissen.
Xenophort
Ik kom zelden met het al te klas
sieke. Dit keer wil ik toch met ere
vermelden een vertaling van een
keuze uit Plutarchus' levensbeschrij
vingen. Dell Laurel Classics brengt:
Lives of the Noble Romans en pa
rallel daarmee Lives of the Noble
Greeks. Van de „Romans" zijn er vijf
van de tien onverkort, waaronder
Caesar en Cicero, van de negen Grie
ken zijn er twee enigszins bekort.
Nog altijd zeer leesbaar, zijn deze
lijvige delen voor de liefhebbers van
klassieke geschiedenis ongetwijfeld
een verrassing. In de Mentor Classics
verscheen een geheel nieuwe verta
ling van W. H. D. Rouse van Xeno-
phon's Anabasis onder de titel: The
March Up Coutry. De terugtocht van
1500 mijl der tienduizend Grieken,
zoals opgetekend door de eerste oor
logscorrespondent: Xenophon.
Gruwel en griezel is Engelse spe
cialiteit net is een genre, waar
aan bij ons vrijwel alle Borde-
wijk zich wel eens te buiten is ge
gaan. De beste bloemlezing van
(le laatste tijd is The Pan Book
of Horror Stories, selected by
Herbert van Thai (Pan Giant).
Ook wie zich uitgegriezeld waant,
zal een padr verhalen tegenko
men, waarvan hij toch zal opkij
ken. Stanley Ellin deed in 1946
van zich horen toen hij voor de
dag kwam met het ongewoon sug
gestieve, ongewoon lugubere ver
haal „The Speciality of the Hou
se". Het is, met negen andere, te
vinden in zijn bundel Quiet Hor
ror (Dell Books). Hij is een
schrijver, die eindeloos lang aan
zijn werk ploetert, zodat het ver
bazen mag. dat zijn stijl niet wat
persoonlijker is. Maar de opzet
van zijn verhalen is altijd bij
zonder. Ook Cornell Woolrlch is
een meester van het macabere.
Hij poogt uw haardos overeind te
zetten in Beyond the Night (Avon
Books). De angstaanjagende men
geling van het alledaagse met het
ongewone is zijn specialiteit
pakken doet hij zeker.
Korte verhalen
Volgens Wallace en Mary Stegner,
bewerkers van de bundel Great Ame
rican Short Stories (Dell Books) is
het korte verhaal een Amerikaanse
uitvinding en wel van Edgar Allen
Poe. Dat het een kunstvorm zou zijn,
die door slechts zes Engelse schrij
vers beoefend is, lijkt niij moeilijk
houdbaar. Maar goed, bun puikje
van Amerikaanse verhalen bevat
dan inderdaad verzorgd werk van
oudere schrijvers als Washington Ir
ving, Poe, Melville en anderen en
van modernen als Conrad Aiken,
subtiele kunst van Katherine Ann
Porter, van een zorgvuldig humo
rist als .James Thurbcr, van de ge
compliceerde William Faulkner, de
zo ongelijke Steinbeck, 26 in totaal.
Ernest Hemingway, de leermeester
van zovelen van 'onze tijd, mis ik
node in dit illustere gezelschap
zijn werk mag niet in pocket-bloem
lezingen herdrukt worden. Het beste
wat Amerika op het gebied van het
korte verhaal te bieden heeft, is in
derdaad van uitzonderlijke kwali
teit.
Blijf slank, dus gezond!
't ideale slankheidsmiddel
voor dames en heren.
Nachtelijke garagehulp
In samenwerking met de K.N.A.C.
heeft de BOVAG het initiatief geno
men tot oprichting van een „auto
hulpdienst". Verspreid over het hele
land zijn 634 garages bereid gevon
den gestrande automobilisten hulp te
verlenen.
De automobilist die met pech langs
de weg staat kan via de wegeninfor
matiedienst (tel. 614241) vernemen,
welke dichtstbijzijnde garage hem
hulp zal willen verlenen. Van negen
uur 's avonds tot zes 's morgens kun
nen informaties over garagehulp
worden verkregen op telefoonummer
636561.
Apeldoorn wil 5 procent
voor gemeentepersoneel
De Apeldoornse gemeenteraad heeft
gisteren met 27 tegen 6 stemmen de
door het college Aan B. en W. inge
diende motie aangenomen, waarin
aan de minister van binnenlandse za
ken ter kennis Avordt gebracht, dat
men van mening is dat de voorlopige
maatregel inzake een A-oorschot van
3 pet. aan het gemeentepersoneel op
korte termijn zal moeten worden Arer-
vangen door een definitieve salaris
verhoging van minstens 5 procent.
Volgens de toelichting van B. en W-
is het college van mening dat met
het oog op de financiële positie van
het gemeentepersoneel en. met name
voor de laagst-bezoldigden een verho
ging van 3 pet. onvoldoende is, en
dat verdergaande voorzieningen op
korte termijn noodzakelijk zijn.
TUNNEL VAN TWAALF METER GEGRAVEN
Een man was te dik
Vijf misdadigers hebben kans ge
zien om te ontsnappen uit de ge
vangenis van Fresnès, 15 km ten
zuiden van Parijs, die een der
best bewaakte in Frankrijk heet
té zijn. De gevangenen slaagden
er in om ongemerkt, een tunnel
van twaalf meter te graven en
daardoor buiten de muren te ko
men.
De uitbraakpoging, waaraan twee
maanden gewerkt moet zijn, was
door zes man ondernomen, doch
De Zwitserse dienstplicht onder
scheidt. zich van die in andere landen.
In het land van de bergen komen
de militairen namelijk eik jaar enige
welcen op. Derhalve hebben zij hun
wapens en uitrustingstukken thuis.
De vülitairen, die nu opkomenzul
len hun geweren moeten inleveren.
Men krijgt nu thuis de zorg over een
automatisch wapen.
Uitslag van rebus voor
kinderzegelactie
Na de trekking, ten overstaan van
mejuffrouw J. C. Oltmans, plaatsver
vangend notaris te Amsterdam, onder
de oplossers van de rebus „Voor het
kind" 1959 bleek dat de negen hoofd
prijzen als volgt zijn gewonnen:
le prijs (auto): L. Russon. Amster
dam-W.; 2e prijs (scooter): P. Wa
ters, Arnhem; 3e prijs (televisietoe
stel): H. v. d. Wilt, Amersfoort; 4e
prijs (el. treininstallatie)J. v. San
ten, Zwolle; 5e prijs (bromfiets):
mevr. J. HermsenKleintjes, Arn
hem; 6e prijs (breimachine): B. J.
Dankelman, Ommen; 7e prijs (rij
wiel): J. K. v. d. Steen, Eindhoven;
8e prijs (rijwiel): K. Ringeling, De-
demsvaart; 9e prijs (rijwiel): M.
Zwarteveen, Brunssum (Limburg).
Er kwamen ruim 250 000 inzendingen
binnen, die een belangrijk bedrag
voor de kinderpostzegelactie oplever
den.
KRABBEN OP HET GELAAT
Dader bekende
Een Idein aapje is de 28-jarige
Utrechtse chauffeur J. C. van D„ die
maandag gearresteerd werd, verdacht
van moord op de Utrechtse mej. A.
r. M. ook wel genoemd „Blonde
Jopie" en „Dikke Alle" noodlot
tig geworden.
Toen de verdachte ecu verklaring
moest geven voor de krabben op zijn
gezicht, zei hij tegen de rechercheurs
dat deze ecu gevolg waren van een
aanval van zijn aapje. Onmiddellijk
werd het dier 111 lieslag genomen en
werd een veterinair onderzoek inge
steld, waarbij de recherche assisten
tie kreeg van een Utrechtse dieren
arts die goed bekend is met apen.
Ook de patholoog-anotooni van het
gerechtelijk laboratorium van het mi
nisterie A'an justitie, die reeds zon
dag sectie op het slachtoffer had
verricht, onderzocht nog eens de ge-
zichtskrabben van de Utrechtse
chauffeur. Ds. Zeldenrust constateer
de aan de hand van een onderzoek
van de nageltjes van het aapje, dat
de krabben van de chauffeur door
mensennagels veroorzaakt moesten
zijn. De dierenarts kwam tot een
zélfde conclusie en ook het vuil on
der de nageltjes van het aapje ver
toonde geen sporen van menselijk
vlees of bloed.
Over de sporen die men in de schuit
van het slachtoffer aan de Vecht
vond, wilde mr. H. W. Overbeek, of
ficier van justitie te Utrecht, zich
niet uitlaten. Toch waren er, volgens
hem, genoeg aanwijzingen om in de
schuld van de verdachte te gaan ge
loven. De man was in de nacht A'an
zaterdag op zondag in gezelschap
van „Blonde Jopie" .gezien. Hij be
zocht met haar en nog andere ken
nissen verschillende cafés en Avas
toen plotseling spoorloos verdwenen.
Later bezocht hij in zwaar be
schonken toestand de schuit van
het slachtoffer. Er is toen onenig
heid ontstaan, waarop Van D.
„Blonde Jopie" naar de keel greep.
Dit gebeurde zo krachtdadig, dat
zij het bewustzijn verloor en kort
daarna overleden moet zijn.
N.D.S.M. liet middenstuk
van schip te water
Een kleine technische moeilijkheid is
er gisteren de oorzaak vau geAveest,
dat een aantal genodigden tevergeefs
naar de Nederlandse Dok- en Scheeps
bouwmaatschappij zijn gegaan, Avaar
om vier uur het lange middelste deel,
bestemd voor een ertsschip, te Avater
zou Avorden gelaten. Do teAvaterlating
geschiede nu om zeven uur 's a\ronds.
Het is voor de tweede maal dat zo'n
middenstuk, bestemd A'oor een oud
schip, Avaarvan hét achter- en voor
schip opnieuw gebruikt zullen wor-
Mr. Bot uit Nederlands
Nieuw-Guinea vertrokken
De gouverneur van Nederlands
Nieuw-Guinea, dr. Platteel heeft gis
teren met enkele diensthoofden en
andere autoriteiten de straatssecreta
ris van binnenlandse zaken mr. Th.
Bot1 uitgeleide gedaan op het vlieg
veld Sentani bij Hollandia. Mr. Bot
is vertrokken naar Port Moresby, de
hoofdstad A'an Australisch Niemv-
Guinea.
Vóór het vertrek demonstreerden Pa
poea's voor het stationsgebouw. Deze
betoging, georganiseerd door het
Christelijk Werknemersverbond, had
ten doel de talrijke verlangens en
wensen, die onder de bevolking in
Hollandia leven, tot uitdrukking te
brengen.
Mr. Bot verklaarde tijdens een pers
conferentie in het paleis van de gou
verneur in Hollandia, dat hem op
zijn rondreis door Ned. Nieuw-Gui
nea bijzonder zijn omgevallen het
zelfbewustzijn en de wil van de be-
A'olking om vooruit te komen. Hij zei,
dat het doel waarnaar gestreefd moet
worden is, de Papoeabevolking zo
snel mogelijk tot zelfontwikkeling
te brengen.
De streefdatum voor deze ontwikke
ling is moeilijk te bepalen, zei hij,
aangezien er grote verschillen be
staan in de residenties. De staatsse
cretaris had aarzeling geconstateerd
onder de bevolking over de houding
van Nederland. Hij zei echter door de
reactie van de bevolking er nog meer
van overtuigd te zijn, dat men op de
ingeslagen weg moet voortgaan „en
dat wij ons door geen enkele inmen
ging van onze koers moeten laten
afbrengen".
De staatssecretaris zei dat hij bij
een betoging in Sorong verrast' was
geweest door het zelfbewustzijn van
de bevolking en door de anti-Indone
sische stemming.
In de AVestduitse stad Stade is de 58-
jarige Georg Marshall tot levenslange
gevangenisstraf veroordeeld, omdat hij
verantwoordelijk werd geacht voor de
dood van een joodse timmerman die ln
lfli2 op de markt van dc Oekraïnse
plaats Sdolboenow werd opgehangen.
den, van de N.D.S.M.-werf gleed. De
maatschappij bouwt n.l. twee tank
schepen om tot ertsschepen. Het mid
delste deel van deze schepen Avordt
daartoe losgebrand en als schroot
verkocht. Voordien Averd de brug, die
op dit middengedeelte stond, door 2
machtige drijvende bokken vnn het
schip getild en op het achterschip ge
plaatst. Vervolgens werd een nieuw
en langer middenstuk gebouwd, waar
van dan de beide andere delen van
de tankschepen worden vastgelast.
Het tankschip „Frixos" is thans al
bijna als ertsschip gereed. Voor de
„Phaeton", evenals de „Frixos" het
eigendom van de Amerikaans-Griek
se ieder Lemos, is gisteren het nieu-
Ave middengedeelte te water gelaten.
Vroeger waren deze twee tanksche
pen ruim 159 meter lang, nu wordt
de lengte ruim 178 meter. Ook de
breedte is wat groter geworden en
uiteraard ook de tonnage, die \*an
16,600 gestegen is tot 22.890 ton.
een ran hen was te dik om de tun
nel te passeren en is onderweg
blijven steken.
Twee van de vijf ontsnapten zijn
beruchte misdadigers. Een van
hen, de 39-jarige Belg Jean Am-
bries, een vroegere mijnwerker,
is in België bij verstek ter dood
veroordeeld wegens het 'vermoor
den van een douanier'.
Hij zat in Fresnes een straf van
tien jaar uit,waarna hij naar
België zou worden uitgeleverd.
Van zijn tien Franse jaren waren
er reeds vier om. De politie is on
middellijk met speurhonden een
uitgebreide klopjacht begonnen.
Een van de ontsnapten is inmiddels
m het huis van zijn ouders in Pa
rijs aangehouden. Hij vertelde dat
het groepje in de buurt van Fres
nes een auto had gestolen en
daarmee aan de haal was gegaan.
Hij was onderweg uitgestapt en
met een bromfiets verder ge
vlucht.
Behandeling verkeer en
waterstaat 16 februari
(Van onze parlementaire redacteur)
In de donderdag gehouden A'ergade-
ring vau de Tweede Kamer, heeft de
A'oorzitter, dr. Korlenhorst, meege
deeld dat het in ziju voornemen ligt,
de begroting A'an A'erkeer en water
staat Aoor I960 op de agenda te
Ëlaatsen van dinsdag 16 februari.
>e nota betreffende de Lauwerszee
zal zeker niet voor die datum aan
de orde worden gesteld. Verwacht
mag worden dat zij tegelijk met de
begroting van verkeer en waterstaat
in bespreking komt.
Tot onze diepe droef
heid nam de Here plot
seling uit ons midden
Aveg, mijn geliefde man
en onze" geliefde vader,
behuwdvader, groot
vader, broeder en zwa
ger,
GERARD FRANS
WE EDA,
op de leeftijd van bijna
61 jaar.
L. Weeda-Rietveld
H. Groot Nibbelink-
Weeda
H. Groot Nibbelink
Joke
Gerard
en verdere familie.
St .-Laurens, 4 febr. '60
Noordweg 301
De teraardebestelling ls
bepaald op maandag 8
februari. Vertrek vanaf
de woning des namid
dags half twee. Geen
bloemen, liever geen
bezoek.
Nog vrij onverwacht
overleed maandag onze
geliefde zuster, be
huwdzuster en tante
MAATJE DE VOOGD-
GEERSE,
op de leeftijd van 83
jaar.
Fam, De Voogd
Fam. Geerse
Oostkapelle, 5 febr. '60
De teraardebestelling
heeft donderdag 4 fe
bruari plaatsgehad.
Heden overleed zacht
en kalm onze geliefde
vader, behuwd- en
grootvader
JOB SINKE,
drager van de
eremedaille verbonden
aan de Orde van
Oranje-Nassau,
in de ouderdom van 83
jaar.
Amstelveen
C. J. Jongman-Sinke
H. A. Jongman
Kruiningen:
J. C. Blauwkamer-
Sinke
J. A. Blauwkamer
Corrie
Kruiningen, 4 febr. '60
Burg. Elenbaasstr. 20
De teraardebestelling
zal plaatsvinden op
maandag 8 februari des
middags om 12 uur op
de algemene begraaf
plaats te Kruiningen.