►kelken II mi
Drie vakcentrales: werkstaking
behoort mogelijk te zijn
P.Z.E.M.-openluchtschakelstation
te Hulst spoedig in gebruik
ZWITSALETTEN
Nieuwe Russische
raketproef?
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
MAANDAG 1 FEBRUARI 1960
Zo groot was de belangstelling voor
het optreden van een bandje in een
Amsterdamse grammof oonplatenwin-
kei, dat een grote etalageruit van
5x3 meter de druk van de opdrin
gende muziekminnaars niet kon
weerstaan en met veel geraas in
stukken brak. Enkele liefhebbers van
de lichte muze liepen snijwónden op.
De politie had een druk kwartiertje
om he\ verkeer in de smalle winkel
straat naar behoren te regelen.
Mijnramp in Japan
Drieënzestig mijnwerkers zijn inge
sloten geraakt in een steenkoolmijn
in Hokkaido, als gevolg van een ont
ploffing. Later werd gemeld, dat acht
van de ingesloten mijnwerkers zijn
gered. De mijn bevindt zich 60 km.
ten westen van Sapporo, de grootste
stad van het eiland Hokkaido.
Advocaat verduisterde
50.000
De politie te Haarlem heeft zaterdag
de 49-jarige advocaat mr. J. J. uit
Heemstede aangehouden, verdacht
van verduistering van 50.000.
Daarvan zou 35.000 afkomstig
zijn uit faillissementen en de rest
uit alimentatiegelden. De aange
houdene, die bekend heeft, is inge
sloten.
Bijker krijgt bouworder
voor drie Deense schepen
De Deense rederij J. Laurltzen te
Kopenhagen heeft drie speciale
vrachtschepen besteld bij Bijker's
Aannemingsbedrijf N.V. to Gorin-
cbem.
Twee van deze schepen' zullen wor
den gebouwd op do werf te Gorin-
cliem en één door werf „De Noord"
te Alblasserdam.
De schepen zijn zeer zwaar gecon
strueerd voor de vaart in ijs. Ver
scheidene van dit type schepen van
deze rederij zijn in de laatste jaren
gebruikt door zuidpoolexpedities.
De te bouwen schepen zijn 97 meter
lang en hebben een diepgang van
6,60 meter. Het draagvermogen is
3700 ton.
De drie schepen zullen worden op
geleverd in de loop van 1961.
Seismisch onderzoek
voor de kust
De N.V. Nederlandse Aardolie Maat
schappij heeft plannen het vorig jaar
aangevangen en door seizoenomstan
digheden onderbroken seismisch on
derzoek voor de Zuidhollandse kust
voort tc zetten in de loop van het
voorjaar.
Dit onderzoek zal wederom met en
kele vaartuigen worden verricht.
Over het slaan van een boring in
zee is nog niets met zekerheid be
kend.
Speciaal verdient nog vermeld te
worden dat de twee z.g. 50 kV-
vermogensehakelaars in open
luchtuitvoering de eerste zijn, die
in Nederland zijn gefabriceerd; de
P.Z.E.1M. hoeft gemeend dit nieu
we produkt van Nederlandse bo
dem na uitvoerige proeven haar
vertrouwen tc kunnen schenken.
Het station wordt bediend in het
naastgelegen gebouwtje, waarin zich
ook de 10 kV schakel- en verdeelin-
richting bevindt voor de kabels, die
hiervandaan uitgaan naar alle trans
formatorhuisjes in dit district. Even
tuele storingen in het station worden
door middel van een radiozender au
tomatisch gesignaleerd in de scha
kel wacht van Centrale Zeeland in
Vliaslngen, die dag en nacht bewaakt
wordt, waardoor zo nodig terstond
kan worden ingegrepen.
Reeds enige tijd geledon zijn de 50-
kV-lijn en het station onder span
ning gebracht om een en ander deug
delijk te kunnen beproeven. In de
eerste dagen van februari nu zal het
station permanent in gebruik worden
genomen en hiermede zal dan voor
Öost-Zceuwsch-VIaanderen een
nieuw voedlngspunt zijn verkregen
dat verdere elektrificatie van het ge
west praktisch zonder technische be
grenzing mogelijk maakt. Hiermede
'is dan wederom een mijlpaa' gepas
seerd op het gebied van de elektrici
teitsvoorziening, waarvan het belang,
mede in verband met industrialisatie
plannen, niet mag worden onder
schat.
Het ligt Sn de bedoeling om, zodra do
toeneming van de belasting in andere
delen van Zeeuwsoh-Vlaanderen
daartoe aanleiding geeft, ook daar de
voeding met elektrische energie op
soortgelijke wijze te versterken.
ADRES AAN DE MINISTERRAAD
Ongerustheid door
rechterlijke
uitspraken
Enige rechterlijke uitspraken in de
loop vun 1958 in korte gedingen ge
wezen hebben bij de drie vakcentrales,
het X.V.V., de K.A.B. en het C.N.V.
niet klem de vraag aan de orde doen
komen naar de plaats, welke de werk
staking in onze rechtsorde inneemt.
Sedert de publikatic van déze uitspra
ken is van de zijde van deze drie vak
centrales reeds meer dan bij een ge
legenheid getuigd van ernstige onge
rustheid, welke in hun kringen is ont
staan door het antwoord op die vraag,
dat in deze uitspraken besloten lag.
Vit deze gemeenschappelijke veront
rusting is een overleg geboren tussen
de besturen van de vakcentrales over
de wenselijkheid van een optreden
van de wetgever teneinde aan de
werksttaking de aan dit verschijnsel
toekomende plaats in onze rechtsorde
uitdrukkelijk te geven.
In 't arrest dat de Hoge Raad vrij
dag 15 januari jongstleden heeft ge
wezen met betrekking tot de boycot
'van Panhonlibcoschepen in december
1958 zien de vakcenrales de gegrond
heid van hun ongerustheid bevestigd.
Zij hebben zich daarom in een uitvoe
rig adres tot de ministerraad gewend
om de uitkomsten van het gezamen
lijk beraad onder aandacht van de re
gering te brengen.
In dit adres stellen de besturen van de
drie vakcentrales voorop, dat zij de
vraag of werkstaking in de Neder
landse rechtsorde mogelijk behoort te
zijn, bevestigend beantwoorden. Dit
antwoord steunt op hun overtuiging
dat in een samenleving als de onze,
waarin aan het overleg tussen de or
ganisaties van werkgevers en werk
nemers een primaire functie is toebe
deeld bij de regeling van arbeidsver
houdingen, ook uit het oogpunt van
het algemeen belang een redelijk
Mr. Burger: kabinet
geeft blijk van
onmacht
(Van onze Haagse redactie).
Tijdens een zaterdag door ruim
tweeduizend mensen bijgewoonde de
monstratieve centrale kadervergade
ring van de Partij v. d. Arbeid in de
Haagse dierentuin, heeft mr. J. A.
IV. Burger het kabinet-De Quay ver
weten, dat het zijns inziens van een
onaanvaardbare onmacht blijk geeft.
De socialistische fractievoorzitter
was van oordeel, dat het vandaag
de dag niet gaat om de vraag, welke
partijen het kabinet steunen of wel
ke in popositie zijn. Belangrijker
vond hij, dat wie ook de regerings
verantwoordelijkheid draagt, dat
doet op een wijze, die zich verdraagt
met 's lands belang.
Wij vragen een kabinet, aldus mr.
Burger, waar leiding vanuit gaat in
het gehele samenhangende complex
van vraagstukken, waarvoor elke
regering onvermijdelijkerwijze wordt
gesteld en niet een kabinet, dat bij
verrassing van de ene hulpeloosheid
in de andere valt.
Na met nadruk geconstateerd te
hebben, dat het kabinet-De Quay
nooit en nergens enige perspectief
heeft weten te openen, noen enig
soelaas heeft weten te bieden aan de
economisch zwaksten. hekelde mr.
Burger de houding van de regering
in de kwestie van de wilde staking
van het autobuspersoneel.
Ook wees mr. Burger op de toe
stand in Algerije. Hij noemde dit
eén teken aan de wand. „Beseft
men wel. wat er op het spel staat
als Frankrijk ideologisch uit de
westerse wereld zou wegvallen?"
Mr. Burger achtte in deze om
standigheden een kabinet nodig,
dat gedragen wordt door het ver
trouwen van het volk, tenminste
door het vertrouwen van de be
volkingsgroepen, die dit kabinet
hebben- mogelijk gemaakt. Waar
aan zou op buitenlands politiek
terrein het kabinet-De Quay ge
zag moeten ontlenen, aldus mr.
Burger.
machtsevenwicht tussen de beide ge
organiseerde groepen verzekerd dient
zijn.
Alleen dan immers, aldus de vakcen
trales, mag venvacht worden, dat het
georganiseerd overleg leidt tot het tot
stand komen van regelingen op het
terrein van de arbeidsverhoudingen,
waarvoor de beide partners in dat
overleg de verantwoordelijkheid kun
nen dragen en waarvan de inhoud
door de aan die regelingen onderwor
pen werkgevers en werknemers bei
de als onder de gegeven omstandig
heden billijk en redelijk kan worden
aanvaard.
Voor het bewaren van dat machts
evenwicht tussen de organisaties
van werkgovers en van werkne
mers en daarmede dus voor 'n
goed functioneren van het georga
niseerd overleg moet, aldus het
adres, de mogelijkheid van werk
staking als uiterste middel van
vakactie voor de vakbeweging van
uitzonderlijke betekenis worden
geacht.
Ook in een ander verband dwingen
enkele rechterlijke uitspraken naar
de mening van de drie besturen tot le
gislatief ingrijpen. Zij doelen daarbij
op de door die uitspraken aan de orde
gestelde vraag of het in onze rechts
orde mogelijk mag zijn, dat werkne
mers die met hun werkgevers in een
collectief conflict zijn gewikkeld door
de rechter gedwongen worden om hun
arbeid in dienst van die werkgevers
te hervatten op straffe van verbeurte
van een dwangsom en wellicht zelfs
van lijfsdwang. Een vraag, welke ook
blijft 'bestaan, wanneer de wetgever
zich in de hiervoor aangegeven zin
zou uitspreken en waarop de wetge
ver dei-halve ook dan het antwoord
niet schuldig mag blijven. Dat ant
woord dient naar het oordeel van dé
besturen van de drie vakcentrales
ontkennend te zijn. Zij menen dat het
sterke persoonlijke karakter, dat aan
de arbeidsverhouding juist in het
bijzonder ten opzichte van de werk
nemer eigen is en dat ook elders
in ons arbeidsrecht erkenning heeft
gevonden, de toepassing van het mid
del van reële executie met het doel
een werkstaking te doen beëindigen
ten enenmale ongewenst doet zijn.
Dc Russen he.bhen klaarblijkelijk
zondag weer een raket naar het door
hen aangegeven proefgebied in de
Stille Oceaan afgeschoten. In een
door het Amerikaanse ministerie van
defensie uitgegeven communiqué
werd gezegd, dat een vliegtuig van
do Amerikaanse marineluchtvaart
dienst, dat in de omgeving van het
betrokken gebied patrouilleerde, om
streeks 18.00 uur Nederlandse tijd
een verschijnsel had waargenomen,
dat geleek op een raket die terug
keerde in de dampkring.
Het verschijnsel had zich voorge
daan in „het algemene gebied" dat
EVC 58 wordt „centrum
voor kiassestrijd"
(Van onze speciale verslaggever)
Zonder noemenswaardige oppositie
(met 3 stemmen tegen en 323 voor)
heeft het buitengewone congres van
de communistische E.V.C. 58 zondag
in Amsterdam besloten zichzelf te
liquideren. Na twee dagen opvallend
eensgezind congresseren werd het
voorstel van do in september gehou
den algemene hoofdbesturenvergade-
ring aanvaard om deze vakcentrale
om te vormen tot een (onduidelijk)
„Centrum voor eenheid en klasse-
strijd in de vakbeweging". Gelijktij
dig werden de leden opgewekt toe
te treden tot de N.V.V.-bonden.
Dat de geheime bedoeling van de In
filtratie zou zijn een georganiseerde
oppositie in het N.V.V. te vormen,
gelijk de R.V.O. voor de oorlog, heeft
voorzitter Wessel Hartog ontkend.
Hij zei dat men niet van plan was
tot de toestanden van voor de oorlog
terug te keren. Hij waarschuwde er
dan ook voor overijld of geforceerd
te werk te gaan. omdat er-nog veel
weerstand in enkele N.V.V.-bonden
overwonnen zal moeten worden.
Commentaar
Het commentaar van de voorzit
ter van het N.V.V., de heer D.
Roemers, op het besluit van het
buitengewoon congres der E.V.C.
'58 was, zo deelde hij desge-
aan het A.N.P. mede
„Dat" dit besluit het N.V.V. niet
heeft verrast omdat dit een bevel
van de heer De Groot (algemeen
secretaris der C.P.N.) is. Het is
echter duidelijk, dat het N.V.V.
geen prijs stelt op de aanwezig
heid van notoire communisten en
niet zal nalaten er voor te zorgen
dat deze buiten zijn rijen blij
ven".
1
tiet 50 kV-openluchtstation Tivoli
tc Hulst, dat begin februari in ge
bruik wordt' genome\i.
Moskou indertijd had aangeduid. De
mededeling van het Amerikaanse
ministerie bevatte geen verdere bij
zonderheden.
Op 20 januari namen de Russen hun
eerste proef in een reeks, die bedoeld
zou zijn om vluchten naar andere
planeten en het lanceren van reus
achtige aardsatellieten voor to berei
den.
De dood op de weg
Zaterdagavond is een motorrijder
die, met zijn verloofde achterop, de
onbewaakte spoorwegovergang aan
de Hofstetnerlaan te Ellekom over
stak, door een uit Arnhem vertrok
ken trein gegrepen, waardoor beiden
werden gedood. De motorrijder heeft
de trein door de dichte sneeuw, die
op dat ogenblik viel, vermoedelijk
niet gezien. De stoffelijke overschot-
ton zijn door de gemeentelijke ge
neeskundige dienst van Arnhem ge
borgen.
Op de verkeersweg Ede-Arnhem is
vrijdagavond omstreeks half acht ter
hoogte van Zuid-Ginkel een verkeers
ongeluk gebeurd waarbij één per
soon om het leven kwam en twee
andere zwaar werden gewond. Tij
dens inhalen is een personenauto
komende uit de richting Ede, be-
Vrouw gewurgd
in Utrecht
Iu Utrecht Is naar men aanneemt in
de vroege zondagmorgen de 40-ja-
rige Alida Johanna Meijer door wur
ging om het leven gebracht. Het
slachtoffer, dat bekend stond als
„Blonde Jopie", werd zondag om
twaalf uur levenloos in baar woon
schuit „Jopie", die ligplaats had in
de Vecht, aangetroffen door een
huurophaler en een buurman.
Van de dader ontbreekt momenteel
elk spoor. Een huurophaler, die om
praktische overwegingen iedere
week op de late zondagmorgen de
huren van de bewoners van de woon
schuiten aan de Vecht int, kreeg op
zijn herhaaldelijk bellen aan de deur
van het woonschip „Jopie" geen ge
hoor. Bij een buurman informeerde
hij naar mejuffrouw Meijer, waarna
beiden naar de schuit gingen en de
deur forceerden. Ze troffen mejuf
frouw Meijer levenloos op de grond
aan. Onmiddellijk werd de politie
van de post Rode Brug gealarmeerd,
die een eerste onderzoek instelde. Op
de plaats van de misdaad werden
geen sporen van worsteling of iets
dergelijks aangetroffen. Een onder
zoek wees ook uit dat er zich in de
schuit geen grote geldbedragen be
vonden.
Dokter Zeldenrust. patholoog-ana
toom van justitie, heeft gisteren in
het centraal militair hospitaal te
Utrecht sectie op het stoffelijk over
schot verricht en geconstateerd dat
de dood tengevolge van wurging was
ingetreden. De recherche heeft gis
teren een groot aantal getuigen ge
hoord. Gebleken is, dat mejuffrouw
Meijer zaterdagavond met een groot
aantal kennissen enkele café's be
zocht heeft en een paar feestjes bij
gewoond. Omstreeks twee uur is liet
gezelschap naar huis gegaan. Mej.
Meijer vertrok alleen naar haar
woonschuit. Niemand heeft kunnen
meedelen of zij nadien nog bezoek
heeft gehad.
stuurd door de heer T. ten Ham uit
Lunteren en waarin twee verloofde
paren waren gezeten, geslipt en te
gen een uit de richting Arnhem ko
mende personenauto gebotst. De ge
passeerde auto botste vervolgens te
gen de achterzijde van de slippende
auto. De 24-jarige juffrouw R. van
den Berg uit Lunteren werd hierbij
op slag gedood.
Op het kruispunt Aalsterweg-
Leostraat is in de nacht van za
terdag op zondag om drie uur
dc 22-jarige automobilist J. van
H.. die onder drankinvloed ver
keerde. in volle vaart tegen een
van rechts komende auto opge
vlogen, bestuurd door de 54-jari-
ge H. Kluytmans. De botsing was
zo hevig, dat do heer K. en zijn
naast hem zittende echtgenote op
slag werden gedood. Zijn 22-ja-
rige zoon A. K. en de 45-jarige
A. van den Heuvel, die eveneens
in de wagen zaten, zijn zwaar
gewond naar het St.-Josephzie-
kenhuis overgebracht. J. van H.,
die de botsing veroorzaakt had.
werd slechts licht gewond. Hij is
voor nader onderzoek ingeslo
ten.
EERSTE IN ZEELAND
Bij toenemende industrialisatie is
elektriciteitsvoorziening verzekerd
Sinds ill 1954 de Centrale Zeeland van de P.Z.E.M. in bedrijf is genomen,
wordt voor de gehele provincie de elektrische energie in dit krachtstation
opgewekt. Dit geldt dus ook voor ZeeuwBch-VIaanderen, dat sindsdien via
ondergrondse en onderwaterkabels de stroom uit Vlissingeu ontvangt. Het
punt van ontvangst is het 50-kilovoltstation bij Driekwart, gemeente
Wcstdorpe, gelegen aan het Kanaal Gent-Terneuzen naliij de oude centrale.
Het komt er dus op neer dat dit station deze centrale heeft vervangen. Al
leen draaien hier nu geen machines meer, maar zoemen cr in plaats daar
van 3 grote Iranformatoren, die gezamenlijk een capaciteit hebben die
ruim 3 keer zo groot is als die van de in 1954 stilgelegde centrale!
Van dit station uit voert een groot
aantal kabels de elektrische energie
onder een spanning van 10.000 volt
naar dc verschillende sehakelstations
in dit gewest. West Zeeuwsch-Vlaan-
deren ontvangt de stroom van de
schakelstations IJzendijke, Oostburg
en Aardenburg; de kanaalstreek van
de stations Sas van Gent en Terneu-
zen, en in het oostelijk deel funge
ren de sehakelstations Axel, Groe
nendijk en Hulst als voedingspuntcn.
Nu is iedere technicus bekend, dat er
bij elke spanning een grens is aan
het elektrisch vermogen dat econo
misch kan wonden getransporteerd;
boven die grens worden de kabels te
dik en te auur. Daarom moet men,
indien de grens door do toenemende
stroomafname wordt overschreden,
grijpen naar een hogere spanning,
'hetgeen in dit geval betekent een
spanning van 50.000 volt (of wel 50
kilovolt, afgekort 50 kV). Toen
dus in het district Hulst zich zulk
een verschijnsel ging voordoen, werd
besloten HuJst niet langer te voeden
onder 10 kV, doch een 50-kV-verbin-
ding naar Hulst tot stand te brengen.
Ook al weer om economische redenen
moest de keuze vallen op een boven
grondse lijn, daar een kabelverbin
ding het 3- a 4-voudige zou kosten.
Zo is dus in 1959 de bovengrondse 50-
kV-lijn Westdorpe-Hulst gebouwd,
teder die in dit gebied thuis is heeft
zich reeds vertrouwd kunnen maken
met het beeld dat de slanke masten
en de daartussen gespannen draden
in het landschap vormen. De lijn be
gint tegenover het 50-kV-statlon aan
de oostzijde van het kanaal, op een
zodanig veilige afstand daarvan, dat
de komende kanaalverbreding de lijn
niet beroert. Tussen het station en de
eerste mast zijn kabels in de ka
naalbodem gelegd.
Het aantal masten bedraagt 59. de
lengte van de lijn 15.5 km. De 6 ka-
peren stroomdraden hebben elk een
van 70 mni2 en de 3 bronzen aarddra-
den, die als bliksemafleiders funge
ren, hebben een doorsnede van 35
mm2. De isolatoren waaraan de dra
den hangen zijn van een speciaal
soort glas vervaardigd (z.g. voorge
spannen glas) dat een bijzonder gro
te sterkte bezit. Aan de Hulster zijde
eindigt de lijn iets westelijk van de
stad en vandaar lopen dan weer ka
bels naar het nieuwe schakclstation
dat zich bevindt aan een zijweggetje
van de Tivoliweg.
Openluchtstation
Voor liet, eerst in Zeeland is hier voor
een 50-kV-station de z.g. openlucht-
bouwwijze toegepast, hetgeen bete
kent dat do belangrijke elementen
van dit- station (dat zijn de transfor
matoren en <le schakelaars) buiten
zijn opgesteld.
Boven over do installatie is een een
voudig aardnet aangebracht, dat de
functie heeft eventuele blikseminslag
onschadelijk te maken en zodoende
de apparatuur en de stroomleverlng
te beveiligen. Er is rekening mee ge
houden dat dc transformatoren kun
nen worden omgeven door een gemet
selde muur in geval van oorlogsge
vaar; hiervoor is een stalen skelet
reed» aangebracht.
