Komende onafhankelijkheid van
Kongo verscheurt België niet
Nederlandse Spoorwegen bereikten
vorig jaar een goed resultaat
HUURVERHOGING 20 PCT.
MET INGANG VAN 1 APRIL
DONDERDAG 21 JANUARI 1960
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
1
VROEGER NIETS DAN SPOT VOOR KARTONNEN KONING
Kongolezen verlekkerd op Belgisch bier;
niet op coca-cola of wodka
(Van onze correspondent te Brussel)
Na een halve eeuw lang een koloniale mogendheid te zijn ge
weest sluit België een hoofdstuk van zijn geschiedenis af. Dit
jaar zal de Kongolese staat het levenslicht aanschouwen. Nadat
de inlandse bevolking de laatste.maanden in de roes van de
komende onafhankelijkheid heeft geleefd, is voor de Kongolese
leiders het ogenblik aangebroken om zware verantwoordelijk
heden te aanvaarden. In brede kringen wordt verwacht dat de
ronde-tafelconferentie die gisteren te Brussel aanving de weg
zal effenen voor een nieuwe vruchtbare Belgisch-Kongolese sa
menwerking. Ondanks het belang van de komende conferentie
kan niet worden beweerd dat de doorsnee-Belg een overmatige
interesse aa nde dag legt voor de zaak. Voor de Nederlanders, die
zich destijds zo sterk passioneerden voor de ontknoping van de
Indonesische kwestie kan dit misschien eigenaardig schijnen.
De O.-I. Compagnie, Max Havelaar, Atjeh, Oud-Indischgasten,
rijsttafels en koloniale produkten waren voor de Hollanders
stevig vast geankerde historische begrippen of werkelijkheden
van iedere dag geworden, maar dergelijke tradities heeft België
nooit gekend.
Toen Leopold II in 1908 het Kongo-
gebied bij testamentaire beschikking
aan België overmaakte werd het ko
ninklijk legaat allesbehalve met gro
te vreugde aanvaard. Velen hadden
niets dan spot over voor de „karton
nen koning" die van België een ko
loniale mogendheid wilde maken.
Veel is er sedertdien veranderd. Toch
was Kongo voor de gemiddelde Belg
lange tijd slechts een ver verwijderd
wereldje apart;. In het moederland
zag men nauwelijks enkele Ifongol-
zen. Hier en daar een zwarte man
met kroeshaar die op de markt heil
zame planten verkocht of een gegalo-
neerde portier in een koloniale
maatschappij te Brussel. De man van
de straat vermoedde weinig van de
reusachtige inspanningen van de Bel
gische administratie, die in enkele
decennia een ongezonde, ontoeganke
lijke streek in het hartje van Afrika
grondig veranderde.
Kongo uitzondering?
Na de Tweede Wereldoorlog kwam
er een zekere kentering. In de alge
mene stormloop tegen het koloniaal
beheer stond Belgisch Kongo met
zijn fantastische ondergrondse rijk
dommen pal. Onder de jongen Belgen
steeg de belangstelling voor een ko
loniale carrière. Toch bleef het aan
tal Belgen in de kolonie steeds be
trekkelijk gering. Het leek of Kongo
in het wereldgebeuren een uitzonde
ring vormde. Het leek echter ook
alsof vele Belgen dat ondanks de
uiterlijke verschijnselen niet goed ge
loofden.
De bloedige incidenten van 4 ja
nuari 1959 te Leopoldsville waren
een pijnlijke verrassing, vooral
door hun onverwachtheid. Toch
wonnen de Belgen spoedig hun
kalmte terug. Vroeg of laat moest
de onafhankelijkheisbeweging zich
ook in Belgisch Kongo manifeste
ren. Men wist het in België. De
uitbarsting kwam alleen wat vroe-
ger dan men had verwacht. Geen
elg, zelfs niet in de meest con
servatieve kringen, beriep zich op
bijvoorbeeld „onvervreemdbare
rechten" om zich met geweld in
Kongo te handhaven. Niemand
heeft in het moederland ooit aan
enige militaire tegenactie gedacht.
Kolonisten in Abako
De enigen die er aanvankelijk heftig
tegen in beweging kwamen waren
sommige kolonisten. Volgens hen was
de regering te Brussel gezwicht voor
het geweld van onverantwoordelijke
inlandse elementen. Als zij het voor
het zeggen hadden gehad, was alles
anders verlopen
Inderdaad zag het er even naar uit,
alsof er nit hun rangen een sterke
man, een soort generaal Massu zou
opstaan. Lang duurde de opstandig
heid echter met. De blanken die niet
willen emigreren hopen ook in do
Kongolese natie van morgen de kost
te verdienen. Voorzichtigheid is dus
geboden. Reeds hebben 1500 onder
hen zich aangesloten bij de... Abako,
de meest onstuimige onder de inland
se onafhankelijkheidsbewegingen.
Afgezien van de normale conflicten
tussen regering en oppositie over pro
cedurekwesties heeft het Kongolese
probleem in België geen politieke
strubbelingen van betekenis veroor
zaakt. Wat de kern van de zaak be
treft zijn de politici het trouwens
eens. Kongo moet in 1960 zijn onaf
hankelijkheid verwerven. De inheem
se bevolking zal zelf de toekomstige
structuur van de staat mogen bepa
len. De regering zal waarborgen ver
lenen aan blanke koloniale ambtena
ren die vroeger dan voorzien naar het
moederland zullen moeten terugke
ren. België zal bovendien dit jaar niet
minder dan 5 miljard uittrekken om
Kongo te steunen. Wat bij de huidige
situatie van de Belgische schatkist
een bijzondere inspanning betekent.
Aan de vooravond van de ronde-ta
felconferentie heerste naar 't schijnt
in Belgische leidende kringen een ge
matigd optimisme.
Men heeft de indruk dat de bruggen
niet werden opgeblazen en dat beide
partijen een ernstige basis nastreven
voor een toekomstige samenwerking.
Welke vorm zal deze samenwerking
aannemen? Wellicht zullen België en
Kongo als twee souvereine staten
onder één gemeenschappelijke kroon
komen. De recente landreis van de
koning heeft aangetoond dat Boude-
wijn het vertrouwen van de inheemse
bevolking heeft bewaard. De afstam
meling van Leopold II werd herhaal
delijk toegejuicht als „de koning van
de onafhankelijkheid". Over de
structuur van de toekomstige Kon
golese staat wenst men zich in België
niet officieel uit te laten. Rekening
houdend met de grote verscheiden
heid van stammen in de zes Kongo
lese provincies vraagt men zich wel
af of het federalisme uiteindelijk niet
de meest aangewezen staatsvorm zou
zijn. Maar als gezegd, Kongo moet
zelf beslissen.
Politieke rijpheid
De Belgen erkennen dat vele Kongo
lese leiders het benijs hebben gele
verd van hun politieke rijpheid. Na
dat zij een jaar lang in de roes van
de komende onafhankelijkheid heb
ben geleefd is de tijd van bezinning
aangebroken. Te Brussel hoopt men
dat de inheemse leiders hun vaak
zeer scherpe meningsverschillen ter
zijde zullen stellen om zich reken
schap te geven van hun verantwoor
delijkheid en hun verplichtingen te
genover een bevolking van 13.500.000
zielen. Een bevolking die in een door
de natuur rijkelijk bedeeld land een
gelukkige toekomst tegemoet kan
gaan, maar die ook ten N prooi kan
vallen aan anarchie, stammenoorlog
en misère. In het beginstadium is de
voorspoed van Kongo ondenkbaar
zonder aanzienlijke financiële hulp
bronnen en uitgebreide technische
en administratieve steun.
België heeft deze loyaal toegezegd.
Op die manier ook hoopt men dat de
jonge Kongolese staat geen gehoor
zal verlenen aan vreemde lokvogels.
In dit verband stipte iemand aan dat
de Kongolese bevolking verlekkerd is
op het Belgisch bier en dat zij niets
voelt voor coca-cola en wodka.
Men kan slechts hopen dat dat een
argument temeer zal vormen.
(Slot van pag. 3)
aldus de memorie van toelichting,
om een langzaam voortschrijdend
proces, dat zijn aanvang neemt in
ltleine gemeenschappen ten plattelan-
de en eerst later voltooid zal zijn in
de grote steden in het westen des
lands en in andere centra waar een
snelle ontwikkeling plaatsvindt. Te
gelijkertijd vindt een overeenkom
stige ontwikkeling plaats die begint
bij de duurdere woningen en zich
geleidelijk uitbreidt naar die met la
gere huren.
De liberalisatie van de woningmarkt
zal daarom naar de mening der re-
ing in drie fasen moeten verlopen,
beginnen in enkele gebieden en
geleidelijk uitbreidend tot het gehele
land. Het publiek dient gelegenheid
te krijgen zich aan de nieuwe situatie
aan te passen. Ernstige schokken
mogen zich niet voordoen. De rege
ring wil daarom voorshands dus
slechts in enkele gebieden en naar
wij reeds meldden staan op dit ogen
blik reeds Zeeland en een groot deel
van Friesland daarvoor op de nomi
natie beginnen met gehele of ge-
Nieuw diesel-elektrisch materiaal
voor niet geëlektrificeerde baanvakken
(Van een onzer redacteuren.)
De Nederlandse Spoorwegen hebben in 1959 een beter bedrijfsresultaat
bereikt dan het jaar daarvoor, doordat, do verhoogde economische activi
teit het vervoer gunstig beïnvloedt. Ook voor 1960 zijn de verwachtingen
hoopvol. Dit zei woensdagochtend do president van de Nederlandse Spoor
wegen, ir. J. Lohmann op een nieuwjaarsreceptie voor de Nederlandse
pers. Ir. J. P. Koster, directeur van de Nederlandse Spoorwegen, voegde
daaraan toe, dat in dit jaar nieuw diesel-elektrisch materieel op niet ge
ëlektrificeerde baanvakken zal verschijnen, dat een maximum aan com
fort biedt. De treinen dienen ter aanvulling van het bestaande diesel-
elektrische materieel, de z.g.n. blauwe engelen.
Uit het overzicht dat de heer Loh
mann over het afgelopen jaar gaf
bleek. dat het reieigersvervoer
ondanks de lagere zomertop, op het
zelfde niveau bleef als in 1958. De
omvang van het goederenvervoer
nam naar schatting ten opzichte van
1958 met ruim 3 procent toe. De ont
vangsten uit de sector van het reizi-
gersvervoer wijken weinig af van
die van 1958, de opbrengsten uit het
goederenvervoer zullen naar schat
ting met twee procent zijn gestegen.
In het vervoer naar het buitenland
richtte de reizigersstroom zich voor
al op Parijs en Italië. De omvang
van dit vervoer was zelfs groter dan
in het topjaar 1957.
De vraag naar N.S.-dagtochten nam
met 40 procent toe. Voor de goede
rendiensten zijn 500 stuks van een
nieuw type gesloten wagen in bestel
ling. dat met behoud van het draag
vermogen negentien kubieke meter
volume meer heeft. Dit type is be
stemd voor het vervoer van lichte
goederen van groot volume.
In het icatersnoodgcbicd vaTuin
dorp Oostzaan dat door de storm een
grimmig aanzien heeft gekregen, zijn
woensdagochtend ■militairen en ma
rechaussees ingezet voor de bewa
king van de eigendommen van de
bewoners der overstroomde huizen.
Kleumend in de gure stormwind
staan hier militairen met stenguns
aan de rand van het wijkende water
Foto onder. Storm hindert droogleg
ging van Tuindorp Oostzaan. De
storm leverde extra moeilijkheden op
voor de technici aan de pompen wel
ke werken aan de droogmaling van
Tuindorp Oostzaan. Tuinhuisjes uit
de volkstuintjes worden n.l. door de
wind tot aan de Cornelis Douwesweg
achter de N.D.S.M. gedreven en nes
telen zich met wrakhout en dergelij
ke voor de aanzuigleiding van de
pompen. Er moeten bootjes aan te
pos komen om de mondingen van de
pijpen vrij te maliën.
Auto-slaap trein
Bij wijze van proef zal van 30
juni tot 1 september elke donder
dag van Amsterdam een z.g. auto-
slaaptrein vertfékken naar Avig
non. In Nederland kan men daar
in auto's inladen in Amsterdam
en Den Bosch. Reizigers, die bij
de auto's behoren staat een slaap-
rijtuig of ligrijtuig ter beschik
king. Per trein worden 36 auto's
geladen.
Er zal een nieuwe doorgaande ver
binding Amsterdam-Groningen-Bre-
bestaande ochtendverbinding Bre-
men-Groningen op te nemen in de
aansluitende sneltrein naar Amster
dam. In de namiddag wordt dit rij
tuig weer naar Bremen vervoerd.
Twente krijgt op werkdagen een
rechtstreekse verbinding met Dussel-
dorp doordat een Duitse dieseltrein
Gronau-Dusseldorp-München-Glad-
bach Enschede als begin- en eindpunt
krijgt. Verder worden verscheidene
verbindingen met het buitenland met
ingang van de zomerdienst versneld.
Gesteund door het succes van de
snelle goederentrein Venlo-Base 1 is
besloten tot invoering van dezelfde
soort treinen van Nederland naar
München, Neurenberg en Parijs en
verder. Ze gaan nog vóór de zomer
rijden.
Nieuw materiaal
In het tijdvak 1960—1962 zal een
aantal nieuwe diesel-elektrische dric-
rijtuigtreinstellen in gebruik worden
genomen. Elk treinstel bestaat uit een
motorrijtuig met afdeling tweede
klasse, een tussenrïjtuig tweede klas
se en een koprijtuig eerste-tweede
klasse. In de eerste klasse zijn 24
de tweede klasse 168 zitplaatsen.
Bij deze nieuwe treinen zal afgestapt
worden van de zogenaamde koers-
borden en zal de richtingaanduiding
"geschieden door middel van verlichte
llmrollen die op verschillende plaat
sen in de zijwanden van de trein zijn
aangebracht. De verwarming en de
ventilatie van de rijtuigen zijn aan
zienlijk verbeterd. De verwarming
geschiedt met verwarmde lucht, die
gedeeltelijkvers van buiten en ge
deeltelijk vanuit bet inwendige van
het rijtuig wordt aangezogen. De bui
tenschuifdeuren zullen elektro-pneu-
matisch worden bediend. De reiziger,
staande op het balcon voor uitstap
pen of op het perron voor Instappen,
moet op een knop drukken, die bij
elke deur is aangebracht op het bal
con en aan de buitenzijde van het
rijtuig.
De deur opent zich dan automa
tisch mits vooraf door een door de
machinist gegeven commando de
bediening van de deuren is vrij
gegeven. De deuren worden door
deeltelijke buitenwerkingstelling
van de woonruimtewet en vervolgens
een einde maken aan de huurprijs-
beheersing, waarbij echter vorlopig
een zekere vorm van huurbescher-
ming gehandhaafd dient te blijven.
Tenslotte zal ook de huurbeschèr-
ming moeten verdwijnen.
Bovendien acht de regering reeds
nu de tijd gekomen om de huur
prijsbeheersing op te heffen voor
bedrijfspanden met een jaarlijkse
huurprijs van meer dan 5000 gul
den (in de eerste gemeenteklasse)
3500 gulden (in de tweede en der
de klasse) resp. 2500 gulden (vier
de en vijfde klasse).
Voor de goedkopere bedrijfspan-,
den waarbij men met name
denkt aan winkelwoningen en aan
kleinere panden, waarin in liet
algemeen bedrijven door kleine
middenstanders en zelfstandigen
als huurder worden uitgeoefend
dienen de huidige regels te blijven
gelden.
Ook woningen boven een bepaalde
huurgrens komen reeds voor liberali
satie in aanmerking. In verschillende
gemeenten Is de woonruimteverde
ling met betrekking tot deze. wonin
gen in feite reeds zeer .soepel, aldus
de memorie van toelichting: De ver
gunningverlenging geschiedt dan vrij
gemakkelijk. Liberalisatie van huur
prijzen en huurbescherming moet
hier op kunnen volgen. Waar de
grens kan worden gelegd zal van ge
meente tot gemeente uiteraard ver
schillend zijn. Hierover zal overleg
met de gemeentebesturen worden ge
pleegd.
Andere bescherming
Zo lang na opheffing van de huur-
prijsbeheersing nog hnurbescherming
nodig is, kan deze van andere aard
zijn dan thans. De regering stelt
daartoe een regeling voor, die in be
ginsel de vrije beschikking van de
verhuurder over zijn pand na het
einde van de huur en verhuur her
stelt. Alleen ingeval ernstige belan
gen van de huurder zich tegen ont
ruiming verzetten kan op diens ver
zoek de rechter ingrijpen en de ont
ruiming enige tijd opschorten.
De rechter zal daarbij de belangen
van beide partijen tegen elkaar af
wegen en kan zo nodig een nieuwe
huurprijs bepalen, die gedurende de
termijn van de opschorting moet
worden betaald. Deze regeling biedt
daarmee de huurder bescherming te
gen nïet-noodzakelijke ontruiming,
waarbij „gewichtige belangen" in
het gedrang zullen raken en vormt
tevens een rem op ongemotiveerde
prijsverhogingen.
Louwes treedt af ais
voorzitter landbouwschap
Naar wij vernemen zal de heer H.
D. Louwes waarscliijnlijk in mei af
treden als voorzitter van het Land
bouwschap. De heer Louwes, dio
eerst voorzitter van do Stichting
voor de landbouw is geweest, werd
bij de oprichting van het Landbouw
schap voorzitter. Hij trad toen af als
voorzitter van het Koninklijk Neder
lands Landbouw Comité. Als zijn
opvolger worden verschillende perso
nen genoemd, doch hieromtrent staat
naar het schijnt nog niets vast.
Anton Radecker overleden
In zijn woning te Blaricum is op 72-
jarige leeftijd overleden de beeld
houwer Anton Radecker. Hij heeft
veel samengewerkt met zijn broer
John, die het nationaal monument op
de Dam te Amsterdam maakte.
Decoraties van Anton Radecker treft
men onder meer aan bij het gebouw
van „De Bijenkorf" te Den Haag en
aan het „American Hotel" te Am
sterdam.
In het Congres-Paleis te Brussel is
woensdag de Ronde-Tafel-Conferen
tie over de Kongo begonnen. Deze
telefoto geeft een overzicht van de
conferentie tijdens de openingsrede
van premier Eyskens. Op de voor
grond met zijn rug naar de camera
Kasavoéboe met zijn delegatie.
de conducteur gesloten. Dit wordt
bij de machinist gesignaleerd
door middel van een lamp, die te
vens als vertreksein dient.
De treinstellen zullen, voor de eer
ste maal bij binnenlands mate
rieel. worden voorzien van een om
roepinstallatie waarmee de con
ducteur tijdens de rit mededelin
gen kan doen aan de reizigers.
Eisenhower in
juni naar Japan
Elsenhower zal omstreeks 20 jnni,
wanneer hij van de Sowjetunie terug
keert naar de Verenigde Staten, een
bezoek aan Japan brengen,
Eisenhower heeft premier Kisliï, die
momenteel in Washington vertoeft,
verzocht kroonprins Akiliitï en prin
ses Michiko uit te nodigen voor een
bezoek aan de Verenigde Staten.
De uitwisseling van bezoeken ge
schiedt ter gelegenheid van het feit
dat de Verenigde Staten en Japan
honderd jaar geleden diplomatieke
betrekkingen aanknoopten, aldus
heeft het Witte Huis medegedeeld.
Minister Oberlander zal
niet worden ontslagen
De regering van Bonn heeft woensdag
bekend laten maken dat zij geen reden
ziet om de minister van vluchtelingen-
'laken Theodor Oberlander te ontslaan
wegens zijn nazi verleden.
Obprlander wordt er door de commu
nisten van beschuldigd aan het hoofd
te hebben gestaan van een Duitse le
gergroep die in 1941 een massamoord
op meer dan 2000 Polen heeft ge
pleegd in de (toen nog Poolse) stad
Lemberg (nu het Russische Lwow).
Oberlander houdt vol dat de Polen al
waren vermoord door de Russen voor
dat de Duitsers de stad binnentrok
ken.
„Er zijn geen redenen om de status
van minister Oberlander in het kabi
net te wijzigen, nu of in de afzienbare
toekomst", aldus verklaarde een rege
ringswoordvoerder te Bonn. Hij voeg
de eraan toe dat de regering „ervan
overtuigd is" dat de commissie uit het
Europese verzet die op het ogenblik
in Den Haag de beschuldigingen tegen
Oberlander onderzoekt „tot de zelfde
conclusie zal komen".
Drie soldaten werden
slachtoffer van verkeer
De 20-jarige dpi. soldaat G. Zwart
uit Velzen is gisteren omgekomen
toen de jeep welke hij bestuurde bij
Leuvenum (Ermelo) in de wegberm
raakte en slipte over sneeuw en ijs.
Van de vier inzittenden werden drie
uit de wagen geslingerd. Zij kwamen
met de schrik vrij. De soldaat Zwart
raakte bekneld achter het stuur en
werd gedood.
Het slachtoffer was ongehuwd en
diende bij het A-eskadron van het
102de verkenningsbataljon in 't Har
de.
De 19-jarige dpi. soldaat W. A. Nag-
tegaal kwam om, toen hij tussen
Ede en Arnhem de weg overstak en
door een passerende auto werd aan
gereden.
De soldaat, die afkomstig was uit
Maarssen, diende bij de k-compagnie
in het depot van de verbindings
dienst te Ede.
In Hoek van Holland is de 22-ja-
rige Engelse militair John Cox
om het leven gekomen.
De jongeman verliet op de fiets het
zgn. transitcamp. Voor hij de straat
overstak om naar het aan de overzij
de gelegen fietspad te rijden, wacht
te hij even om uit te kijken. Achter
hem reed een auto, die hem op een
zeker ogenblik passeerde. Waar
schijnlijk door het stormweer ge
raakte hij onder de auto. Hij werd
naar het militair hospitaal in Den
Haag gebracht, waar hij later is
overleden.
Dode en zwaar gewonde
bij auto-ongeluk te Tilburg
Woensdagmorgen is op de Bredasc-
weg in de zgn. Doilgewijk van Til
burg een vrachtauto door nog onbe
kende oorzaak tegen een boom gere
den. De wagen kwam uit de richting
Breda. De bestuurder, de 23-jarige
Aggiels uit Oeffeit werd zwaar ge
wond overgebracht naar het zieken
huis te Tilburg. Men vreest voor zijn
leven.
Achter in de cabine trof men het
stoffelijk overschot aan van de 48-
jarige expediteur J. Coenen uit Box
meer, die daar kennelijk had liggen
slapen.
