PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Water verdrijft tienduizend Amsterdammers
Voor tweede fase Sloeplan is industriële
belangstelling nodig
Met boten of wadend stelde
men zich in veiligheid
BILT
Tuindorp Oosizaan door overstroming getroffen
ENIGE HONDERDEN BLEVEN
NOODTOESTAND AFGEKONDIGD
203e jaargang - no. 12
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie P. van de Velde en P. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per bw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 15 jan. 1960
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm. Minim p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties .(max. 8 regels)
23 cent per regel met een minimum
van J 1.—. „Brieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bureaus: Vllsslngen Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 3546); Middelburg, Markt 61, tel. 3841; Goes, Grote Markt 2, tel. 4254 (b.g-.g. adv. 2234); Oostburg, G. P. de Pauwstr. 9. tel. 20; Temeuzen, Brouwerijstraat 2; Zlerlkzee. red- tel. 2425. adm tel. 2094.
Meer dan tienduizend mensen zijn gisteren uit
hun huizen verdreven door overstromingswater
uit het Noordzeekanaal. Tuindorp Oostzaan, een
van de noordelijkst gelegen delen van Amster
dam benoorden het ÏJ, kwam 1.60 meter onder
water te staan doordat in de dijk langs het zij
kanaal H, een arm van het Noordzeekanaal, een
gat wat ontstaan waardoor de polder in de loop
van de dag langzaam volstroomde.
Om 8 uur gistermorgen was het gat 25 meter,
om 9 uur 30 en om 11 uur 70 meter breed. De
dijk behoort tot het waterschap Noorder IJpol-
der en staat onder toezicht van de Provinciale
Waterstaat van Noord-Holland.
Triest was gisteren de aanblik van de polder, waar de
bewoners van de 2750 huizen pijnlijk waren verrast
door de waarschuwing van dijkwacht en politie, dat zij
moesten evacueren. In vele gevallen had het water toen
hun huizen nog niet bereikt. Het water steeg echter
langzaam maar zeker en spoedig moesten vaartuigen
worden ingeschakeld. De Marine Amsterdam kwam
naar het bedreigde gebied met 20 vletten en 250 man
personeel. Het Rampenfonds bood het gebruik aan van
20 andere vletten, die zich in het depot bij Velsen be
vonden. De territoriale bevelhebber stelde rubberboten
van de pontonniers ter beschikking. Verder heeft de
gemeente Amsterdam een aantal rondvaartboten voor
het vervoer over het IJ ingezet. Vele particulieren red
den met roeiboten en kano's.
Vannacht moesten enige honderden mensen die hadden geweigerd hun
huizen te verlaten, tevreden zijn met de bovenverdieping, zonder gas,
elektriciteit of waterleiding. Het was een dag van watersnoodellende. Men
zag angstige boeren trachten hun varkens en paarden te redden door ze
naar de dijk te drijven. Auto's die men niet tijdig wist weg te rijden,
trachtte men in verscheidene gevallen vergeefs naar de dijk te
duwen, 's Avonds waren deze voertuigen geheel onder het water ver
dwenen. Maar mede dank zij het optreden van de mannen van politie,
brandweer en B.B., die veelal ongelaarsd tot de liezen in het ijskoude
water gingen om de kleumende mensen te helpen, kon ieder die er geen
bezwaar tegen had, behouden ontkomen.
Burgemeester Van Hall heeft gistermiddag de noodtoestand afgekondigd;
voor de avond moest iedere bewoner zijn huis verlaten hebben. Tegelijk
werd het gebied hermetisch gesloten verklaard voor iedere onbevoegde om
te voorkomen, dat gevvetenlozo lieden zich aan eigendommen van de
slachtoffers zouden vergrijpen.
Behalve van deze particulieren wa
ren er aanbiedingen van de horeca
bedrijven in de hoofdstad (100 bed
den in de grootste hotels), van bun-
galowbedrijven in Heeswijk, Holland-
sche Rading en Dinteren, van een
zeemanshuis e.d. Het aanbod over
treft de behoefte, zodat er waar
schijnlijk van o.a. de bungalowaan
biedingen geen gebruik gemaakt be
hoeft te worden.
Grote gastvrijheid
Van de tienduizenden mensen die
door de ramp zijn getroffen, heeft
60 procent zichzelf geholpen door
onderdak te vinden bij familie.
Voor degenen die daartoe niet in
staat waren, moest een ander on
derdak worden gezocht. De minis
ter van verkeer en waterstaat stel
de het in Amsterdam liggende emi
grantenschip „Zuiderkruis" be
schikbaar om evacués onder te
brengen. Daar was plaats voor
750 mensen. Het was gisteravond
echter nog niet in gebruik. Ook in
de kantine van de Nederlandse
Dok- en Scheepsbouwmaatschappij
werd (door het. Rode Kruis) een
evacuatiecentrum ingericht, en wel
voor 300 mensen. De jeugdherber
gen in de buurt werden eveneens
voor dit doel in gebruik genomen,
evenals scholen en verenigingsge
bouwen. De anderen konden ge
makkelijk worden ondergebracht
op particuliere adressen: er werden
er niet minder dan 2000 aange
boden.
Justitie stelt
onderzoek in
naar dijkbreuk
Een justitieel onderzoek zal
worden ingesteld naar de oor
zaak van de ramp te Tuindorp
Oostzaan. De officier van justi
tie te Amsterdam, mr. W. P.
Bakhoven, zal zich vandaag met
prof. Thijsse van het waterloop
kundig laboratorium te Delft
naar het rampgebied begeven.
In afwachting van dit justitio
nele onderzoek wenste men zich
gisteren van gemeentelijke zijde
niet te wagen aan veronderstel
lingen over de oorzaak.
Een waterbouwkundige vertelde op
de plaats van de ramp dat dagelijks
zware vrachtauto's over het smalle
dijkje naar een kruitmagazijn reden.
Ook is men bezig geweest een paal-
schoeiing aan te brengen opdat men
langs deze dijk woonschepen zou
kunnen meren.
Bij het gat in de dijk wees een
ambtenaar van de afdeling Hem-
brug van het Directoraat Materieel
Landmacht op de daken van enkele
vlak cr achter gelegen oude muni
tiemagazijnen. Hij vertelde dat in
het belendend woonhuis de bewa
ker dezer magazijnen, Van Hoorn,
gisterochtend 10 over 7 zijn chef
van het D.M.L. telefonisch van de
dijkdoorbraak op de hoogte had
gesteld. Onder het groepje mensen
dat bij het gat stond deed het ge
rucht de ronde dat al woensdag-*
avond water onder de dijk doorsie
pelde.
Stagnatie
bij dichting
Het werk aan liet gat In de dijk in
het zijkanaal H bij Zaandam 'stag
neert. Hoewel het gemeentebestuur
had meegedeeld dat publieke werken
reeds bezig waren met het dicht
gooien van het gat, was men te mid
dernacht nog niet begonnen. Wel la
gen in het zijkanaal enkele met zand
geladen lichters en een reusachtige
schuifkraan gereed. Ze werden be
schenen door het felle licht van en
kele schijnwerpers.
Een striemende oostenwind joeg een
deel van het overdag de polder bin
nengestroomde water weer naar bui
ten. Midden in het 30 meter brede
gat werd een telegraafpaal met het
zware betonnen fundament, dat in
het thans weggeslagen stuk dijk ver-
Drie mannen komen, sjouwend
met dekens en koffers, dwars
door de watervloed naar de
Oostzanerdijk lopen. Mannen
met touwen, die een ketting
vormen, zullen hen daar op de
droge, veilige dijk trekken.
Kolkend stroomt het water
door het steeds breder worden
de gat de polder binnen.
ankerd stond, door de woedende gol
ven weggedrukt en hing loom aan
strak gespannen draden.
Gisteravond om half negen was cle
id-oming in het gat In cle dijk bij
het zijkanaal H tot stilstand geko-
(Zie slot pag. 3 kol. 3)
Voor verder nieuws over
tersnood in Tuindorp-Oostzaan
zie pagina 3; voor fotonieuws 't
y. erover pagina 9.
wv*w**vv*vvw»v*vvvv\*v
Machinist in Eindhoven
bij explosie gedood
Woensdagavond om kwart over negen
deed zich, door tot nu toe onbekende
oorzaak, in een zuurstoffabriek aan
de Kanaaldijk Noord te Eindhoven
een explosie voor die het leven heeft
gekost van do 52-jarige machinist Th.
van der Ven.
De kleding van de machinist raakte
bij de ontploffing in brand. De arbei
der W., die onmiddellijk de ploegbaas
Willems, die naast de fabriek woont,
waarschuwde, trachtte met deze sa
men de vlammen in de kleding van de
machinist te doven. De heer Van der
Ven rukte zich echter los en sprong
in een met water gevulde put die in
de fabriek lag. Hierin bevonden zich
echter enige cylinderflessen samenge
perst gas. De machinist moet in zijn
val enige slangen van de flessen heb
ben losgetrokken, waardoor gas ont
snapte. Dit vatte vlam door de bran
dende kleding van Van der V., waar
door een grote vlammenzuil ontstond,
die zich snel uitbreidde.
De brandweer, die aanvankelijk wei
nig tegen het vuur kon uitrichten,
nam slechts de hoogst noodzakelijke
veiligheidsmaatregelen. Daarna werd
het vuur bestreden en bedwongen,
waarna men het stoffelijk overschot
van de machinist aantrof. Een groot
gedeelte van de fabriek werd ver-
woenst. De schade is aanzienlijk.
Jongen in Eindhoven door
ijs gezakt en verdronken
Tijdens het spelen op het ijs van een
vijver nabij de Pieter Zeemanstraat
in Eindhoven is woensdag de negen
jarige Johan Wouters in een wak te
recht gekomen en verdronken.
Zijn achtjarig makkertje Jan Aart,
dat met enige andere vriendjes
trachtte Johan uit 't water te trek
ken, kwam zelf in het koude nat te
recht.
Vaste commissie
stelde vragen
PAS WANNEER het Zuidsloe
is bedijkt en de oever onder wa
ter is vastgelegd, kan de verde
re uitvoering van liet Sloeplan
overwogen wordenDeze me
ning heeft minister Korthals
naar voren gebracht in ant
woord op mondelinge vragen
over het Sloeplan, gesteld door
de vaste Commissie voor Ver
keer en Waterstaat uit de Twee
de Kamer. Als namelijk de eer
ste fase bedijking en vastleg
gen van de oever gereed is,
kan men afwachten of er zoveel
gegadigden voor industriële ves
tiging komen, dat de uitvoering
van de tweede fase verantwoord
is. Deze tweede fase vereist een
zeer grote investering voor het
bouwen van een sluis en het
graven van een kanaal naar de
Zandkreek met bijkomende wer
ken, zoals bruggen. Overigens
zou men uit deze uitlatingen
van minister Korthals kunnen
concluderen dat de eerste fase
in ieder geval gerealiseerd zal
worden
Dc minister van verkeer en water
staat stelt de uitvoering van het Sloe
plan dus mede afhankelijk van de be
langstelling uit het bedrijfsleven. Ver
scheidene leden van de vaste commis
sie vroegen zich echter af of deze
norm ook aangelegd wordt bij andere
ontwikkelingsplannen. Dikwijls wor
den immers eerst de plannen uitge
voerd, waarna de belangstelling van
het bedrijfsleven blijkt.
De minister antwoordde, dat bij de
uitvoering van ontwikkelingsplan
nen alleen bij probleemgebieden
geen nadrukkelijke cis van reeds
bestaande industriële belangstel
ling wordt gesteld.
Voorts werd gevraagd of het juist is,
dat de uitvoering van het gehele plan
rond 70 miljoen zou kosten, doch dat
voor de eerste fase die reeds be
drijfsvestiging mogelijk maakt
slechts* 10. a 20 miljoen nodig. is. „Een
AVS*V\*VVVWV\*WWW\AA
Minister Korthals over:
Sloeplan, ongerustheid
in kanaalzone, zwakke
plaatsen, oesterproef
en zeehavennota
Overigens wees de minister er nog
eens op, dat het interdepartementaal
overleg over deze zaak wel aantoont,
hoezeer er bij de regering belangstel
ling bestaat voor het Sloeplan. Ook ii
er inderdaad concrete belangstelling
WVWWWVWWWWWWV
bedrag van 10 20 miljoen mag toch
beslist geen gering bedrag worden ge
noemd", zo antwoordde de minister,
die er op wees, dat het rijk pas na een
grondige studie tot de uitgaaf van
zo'n bedrag overgaat. Wellte bedra
gen precies gemoeid zijn met de uit
voering van de tweede fase sluis,
kanaal, bruggen enz. is nog niet te
overzien,
van industriële zijde voor vestiging
buitendijks: van de N.V. Koninklijke
Maatschappij „De Schelde" en van
een tweede gegadigde.
Grote ongerustheid
in kanaedzone
Ook bracht de vaste commissie de
grote ongerustheid, die er in de ka
naalzone bestaat over de onteigening,
onder de aandacht van de minister.
Langs het kanaal Terneuzen-Gent
weten velen niet of zij wél of niet bin
nen het te onteigenen gebied vallen.
Voorts is het vooral voor de zakenlie
den, die op de zogenaamde cijnsgron-
den gevestigd zijn van het grootste
belang te weten of er voor de schade
vergoeding een regeling komt en hoe
die zal luiden.
De minister had alle begrip voor de
(Zie slot pag. 2 kol. 5)
Schouwse hulp voor
Tuindorp-Oostzaan
De gemeentebesturen op Schou-
wen-Duiveland hebben op de be
richten van de overstroming bij
Tuindorp Oostzaan onmiddellijk
en spontaan gereageerd. Men wil
iets terug doen aan de gemeente
Amsterdam, die tijdens de ramp
van 1953 Schouwen-Duiveland
adopteerde en daarvoor allerlei
hulp bood. De gemeentebesturen
op Schouwen-Duiveland hebben
donderdagmorgen de gemeente
Amsterdam telegrafisch bericht,
dat zij onmiddellijk mensen be
schikbaar willen stellen voor de
hulpverlening. Gedacht wordt aan
het zenden van gemeentewerklie
den, die tijdens de ramp van 1953
zeer veel ervaring hebben opge
daan. Zonder uitzondering hebben
dezen zich spontaan achter dit
voorstel van de gemeentebesturen
gesteld.
Zuidhollandse motie voor
snelle bouw
Haringvlietbrug
Bij de behandeling van de begroting
van Zuid-Holland voor 1960 heeft
het statenlid de heer Chr. van Hof
wegen (p.v.d.a.) een motie ingediend
welke mede is ondertekend door alle
fractieleiders. In deze motie worden
gedeputeerden uitgenodigd om bij de
minister van verkeer en waterstaat
met grote kracht aan te dringen op
ccn versnelde uitvoering van de
voorgenomen brugverbinding over
het Haringvliet.
Het tempo van uitvoering zou zo
danig moeten zijn dat vrijwel onmid
dellijk na het gereedkomen van de
Grevelingendam de Haringvlietbrug
~ereed zou zijn. De motie werd met
:i tegen 4 stemmen aangenomen.
Conferentie Afrikaanse
volkeren in Tunis
In Tunis zal van 25 tot- 29 januari een
tweede conferentie van Afrikaanse
volkeren worden gehouden.
Er zal worden gesproken over de on
afhankelijkheid van Afrika, het neo
kolonialisme en de beëindiging van de
kolonialisme en de beëindiging van
de koloniale status van het Afrikaan
se continent, de economische en so
ciale ontwikkeling en de Afrikaanse
eenheid.
VERWACHT...
Geldig tot hedenavond
LAGERE TEMPERATUREN
Half- tot zwaarbewolkt en op de
meeste plaatsen droog weer. Zwakke
tot matige oostelijke wind. Lagere
overdagtemperaturen dan gisteren.
ZON EN MAAN
16 januari
Zon op S.42 onder 16.58
Maan op, 20.03 onder 9.34
