Nederlands industrieuitbreiding
blijft achter bij andere landen
DË BOEKENPLM
AFGELOPEN JAAR WAS VOOR
RIJKSPOSTSPAARBANK GUNSTIG
AANSLAG OP VROUWELIJKE
HOOGLERAAR TE WAGENINGEN
A.N.W.B.-REISCHÈQUES VOOR
ALLE WESTEUR0PESE LANDEN
MAANDAG 4 JANUARI 1960
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
9
BEROEP VAN BEDRIJFSLEVEN OP BELEGGERS WAS BESCHEIDEN
Advertentie
Bij de „militaire krijgsraad Djakar
ta" is het proces begonnen tegen de
Amerikaanse piloot van een B-26,
die tijdens een raid werd neerge
haald. Op de foto ziet men links
de openbaar aanklager, de lucht
machtmajoor Prodjodarono tijdens
het. voorlezen van de akte van be
schuldiging. Rechts staat de verdach
te, de 81-jarige Allan Lawrence Pope
en links op de achtergrond het Hof
met als voorzitter de tit. luitenant-
kolonel mr. Sardjono. Pope wordt
verdedigd door een Indonesische
rechtsgeleerde, mr. Soekardjo. Het
voorlezen van de akte van beschul
diging duurde 25 minuten.
meer te investeren. Hieruit al valt
op te maken dat de ondernemers ver
trouwen in de toekomst hebben ge
kregen, zij het dan dat dit vertrou
wen pas in het derde kwartaal goed
is teruggekomen.
Toch was dit niet over de gehele li
nie het geval. In de agrarische be
drijven (inclusief bosbouw en visse
rij) werd in de eerste 9 maanden
45 miljoen meer geïnvesteerd; in
de mijnbouw, de bouwnijverheid en
de industrie 130 miljoen meer, bij
de handel 62 miljoen meer, bij de
exploitatie van woningen 57 miljoen
meer en bij de overige bedrijven 95
miljoen meer. Maar in de sector ver
keer en vervoer liepen de investerin
gen 138 miljoen terug. In de scheep-
vaar en de luchtvaart is minder geld
uitgegeven voor verbetering en ver
nieuwing.
Waar komt het geld voor al die in
vesteringen vandaan Het gaat hier
Investeringen noodzakelijk
voor meer welvaart
(Door onze economische medewerker).
Hoe meer vrij van de nationale koek opeten, hoe minder blijft er over voor
investeringen voor het bouwen van fabrieken, machines, kantoren, wo
ningen, scholen, bruggen en wegen, voor het inpolderen en ontginnen van
land en het aanleggen van industrieterreinen. En hetzelfde geldt natuur
lijk voor het omgekeerde.
Hoe groot het bedrag van de jaarlijkse investeringen moet zijn, is een
omstreden vraag. Vooral in deze tijd, na er op vele fronten gevochten
wordt voor een hoger loon. Verschillende vakbondsleiders hebben wij
dan ook al horen zeggen, dat het met de investeringen wel wat minder
zou kunnen.
In 1957 werd 20 procent van het na
tionale inkomen voor alle mogelijke
investeringen gebruikt, zodat 80 pro
cent geconsumeerd werd (waarvan
weer 64 procent door de gezinnen en
16 procent door de overheid). In 1958
liepen de totale investeringen tot 15
procent terug maar de consumptie
bleef op 80 procent van het nationa
le inkomen staan. De resterende 5
procent werd extra gespaard. De be
stedingsbeperking leidde er du3 toe,
dat dit deel van de koek niet voor
investeringen werd gebruikt.
Een grotere welvaart is alleen mo
gelijk door een grotere produktie.
Soms betekent dit meer fabrieken en
meer machines maar soms betekent
het een grotere prduktie per werk
nemer. Dat wil echter niet (altijd)
zeggen dat die werknemer harder
moet werken maar wel dat hij meer
of betere machines en gereedschap
pen tot zijn beschikking moet heb
ben.
Het staat als een paal boven water
dat investeringen onmisbaar zijn
voor het vergroten van de welvaart.
Uiteraard alleen verantwoorde in
vesteringen. De praktijk bewijst
jammer genoeg dat vergissingen niet
uitgesloten zijn en dat geïnvesteerd
kapitaal geheel of ten dele verloren
gaat.
Vergeleken met andere landen slaan
wij wat het rendement van onze
investeringen betreft geen bij
zonder figuur. Zo blijkt uit cijfers die
de minister van economische zaken
onlangs verstrekte, dat de nationale
koek in de periode van 1949 t.m. 1957
met 20 procent van de totale inves
teringen is gegroeid. In Frankrijk en
Italië kwam er echter 30 procent bij
en in West-Duïtsland 35 procent.
Voorts deelde de minister mede, dat
in 1957 31 procent van de totale in
vesteringen in de industrie plaats
vond. In West-Duitsland was dit
evenwel 38 procent, in Frankrijk 41
procent en in Engeland 42 procent.
Zo to zien, hebben wij dus, verhou
dingsgewijs, nog wel een achterstand.
Toch zit er wel schot in. Dat be
wijzen tenminste de pas bekend
gemaakte cijfers van de bruto-in-
vesteringen in vaste activa. In to
taal werd er door bedrijfsleven en
overheid in de eerste 9 maanden
van dit jaar voor 6366 miljoen
geïnvesteerd. Dat is bijna 400
miljoen meer dan in de eerste 9
maanden van 1958 5970 mil
joen). Maar wij staan toch nog
achter bij dezelfde periode van
1957. toen er voor 6541 miljoen
werd geïnvesteerd.
De groei dit jaar is geleidelijk aan
gekomen. In het eerste kwartaal was
er ten opzichte van hetzelfde
kwartaal van vorig jaar een voor
uitgang van 25 miljoen; in het
tweede kwartaal van 74 miljoen en
in het derde kwartaal van 152 mil
joen.
Niet alleen de overheid maar oolc het
bedrijfsleven kreeg weer moed om
om miljarden. De ondernemingen ver
dienen dat voor het grootste deel
zelf. In doorsnee worden de inves
teringen voor 70 procent a 80 procent
betaald uit de niet uitgekeerde win
sten.
En voor zover het niet mogelijk is
door zelffinanciering in de geldbe
hoeften te voldoen, moet er op de
buitenwereld een beroep worden ge
daan. Dat kan door het uitgeven van
aandelen of obligaties. In de eerste
11 maanden van dit jaar heeft het
bedrijfsleven ruwweg 80 miljoen
aan aandelen geplaatst en ruwweg
50 miljoen aan obligaties (waarvan
30 miljoen voor de K.L.M.).
Het bedrijfsleven lean echter nog an
dere bronnen aanboren, waaronder
wij dan vooral noemen het sluiten
van onderhandse leningen bij bijv.
de levensverzekeringsmaatschap
pijen.
De overheid moet voor haar in
vesteringen zeker een beroep op
de buitenwereld doen. Zij geeft
echter alleen obligaties uit. In de
eerste 11 maanden werd aan
nieuw geld ongeveer 1750 mil
joen van de beleggers aangetrok
ken. De staat nam hiervan 800
miljoen voor zijn rekening, de
Bank"voor Nederlandse Gemeen
ten (ter distributie onder de ge
meenten) 700 miljoen en de pro
vincies en gemeenten rechtstreeks
circa 120 miljoen.
Al met al is het beroep van het be
drijfsleven op de beleggers nog maar
bescheiden geweest. Naar mate de
investeringen groter worden, zullen
ook de emissies van aandelen en/of
obligaties toenemen.
VIJF MILJOENSTE SPAARDER INGESCHREVEN
Afgezien van deze algemene facto
ren, volgden de besparingen in het
vierde kwartaal 't normale spaarpa-
troon. Dit houdt in dat de opnemingen
in de twee weken na sinterklaas aan
de hoge kant zijn. Blijkbaar worden
vele sinterklaascadeautjes eerst uit
het huishoudgeld en later pas uit het
spaargeld gefinancierd, aldus de di
rectie van de R.P.S.
In 1959 werd hij de R.P.S. 810 mil
joen gulden ingelegd en 650 miljoen
gulden terugbetaald.
Inleggerstegoed
bedraagt 2368 miljoen
Voor de rijkspostspaarbank is het af
gelopen jaar gunstig geweest. Niet
alleen werd de 5 miljoenste spaarder
ingeschreven, maar ook werd in to
taal voor 160 miljoen golden meer
ingelegd 3an terugbetaald. Tellen wij
de bij te schrijven rente ad 66 mil
joen gulden mee, dan bedraagt liet
inleggerstegoed op 1 januari 1960
2368 miljoen galden. In geen cnltel
jaar In de geschiedenis van de R. P.
S. werd zulk een hoog bedrag aan
rente ter beschikking van de spaar
ders gesteld, ook het totaal bedrag
dat aan de spaarbank is toevertrouwd
i9 een record.
Tot dit gunstige resultaat heeft het
gehele jaar 1959 bijgedragen, maar
voor alle spaarinstcllingen vlakte in
de tweede helft van het jaar de stij
ging af. Waarschijnlijk is dit onder
andere toe te schrijven aan de stij
ging van de kosten van levensonder
houd als gevolg van de droge zomer.
Ook steeg in de tweede helft van 't
jaar de kapitaalrente iets, zodat an
dere beleggingen voor de spaarders
attractiever werden. Als gevolg van
de stijging van de kapitaal- en geld-
rente werden ook de bankspaarban-
ken actiever.
Chessman raakt slaags
met medegevangenen
Caryl Chessman, bekend om zijn
reeds jaren durende juridische strijd
tegen zijn terdoodveroordeling, is op
nieuwsjaarsdag in de gevangenis van
San Quentin (Califomië) slaags ge
raakt met vijf andere terdoodveroor-
deelden tijdens een televisievoor
stelling die de 24 gevangenen van
de dodencellen van San Quentin
mochten bijwonen. Bij het gevecht,
dat naar hét schijnt een gevolg was
van animositeit tegen een der ter
dood veroordeelden, sneuvelde liet
televisietoestel.
Nader onderzoek
in T.V.-geding
Er is nog geen beslissing gevallen
over de vraag, of het weekblad T.V.
het auteursrecht op de radiopro
gramma's schendt, zoals gesteld was
door de Nederlandse omroepvereni
gingen. De president van de recht
bank te Arnhem, mr. J. H. Smit, ge
lastte namelijk een onderzoek van
deskundigen naar do vraag, of de
programma's zoals die werden gepu
bliceerd in de nummers 47 tot en
met 49 van de tweede jaargang van
het weekblad „T.V." een bewerking
zijn van de zogenaamde voorpro
gramma's van de omroepverenigin
gen, dan wel aangemerkt moeten
worden als liet resultaat van oor-
spronkelijk en eigen werk. Drie des
kundigen zullen een onderzoek in
stellen naar deze vraag, namelijk de
professoren Kempers, Pitlo en Bo-
denhausen.
Zoals men zich zal herinneren had
den de omroepverenigingen-een kort
geding aanhangig gemaakt tegen
het weekblad „T.V.". Zij hadden
daarbij de eis gesteld dat dit week
blad ogenblikkelijk de publikatie
van de radioprogramma's zou stop
zetten voor de dwangsom van
10.000 per vershijnend nummer.
De verdediger van het weekblad
„T.V." betoogde, dat het weekblad
„T.V." zelfstandig zijn nieuws gaart
en niet het auteursrecht schendt.
Volgens-hem rust op de geschriften
van de omroepverenigingen, maar
niet op de programma's zelf auteurs
recht. Van die geschriften maakt
„T.V." naar hij betoogde geen ge
bruik.
Kooplieden protesteren
in Bergen op Zoom
Op een protestvergadering van'
marktkooplui in hotel 't Locomotief-
ke te Bergen op Zoom heeft de heer
Van Loon, hoofdbestuursb'd van de
centrale vereniging voor markt-,
straat- en rivierhandel, zaterdag zijn
verontwaardiging geuit over het
denkbeeld van het Bergen op Zoom-
se gemeentebestuur om de wekelijk
se markt naar het terrein van de ge
dempte haven te verplaatsen en zo
doende parkeergelegenheid op het hi
storische marktplein te verkrijgen.
De heer Van Loon noemde het argu
ment, door de raadsleden naar voren
gebracht, als zou de middenstand
veel schade van de markt ondervin
den, niet juist. Volgens hem trok de
markt kopers uit omliggende plaat
sen o.a. uit Zeeland, naar Bergen op
Zoom.
Hij noemde het niet onwaarschijnlijk
dat wanneer Bergen op Zoom zijn
markt zou verliezen, men naar klei
nere gemeenten in de buurt zou gaan
gaan trekken.
De heer Gobers, vice-voorzitter van
de sectie standwerkers van de centra
le vereniging Amsterdam, sprak zijn
verwondering erover uit. „dat het ge
meentebestuur een traditie als de we
kelijkse markt wilde opofferen aan
een parkeerprobleem".
DADER TROF OOK ZICHZELF
Bulgaar nam wraak na
zakken voor examen
Gisteravond omstreeks acht uur
heeft de 33-jarige Bulgaarse student
J. L. een aanslag gepleegd op me
vrouw prof. dr. C. A. Keinders
Gouvventak, hoogleraar in de plant
kunde aan de landbouwhogeschool te
Wageningen. De Bulgaar schoot me
vrouw Keinders een kogel door de
schouder. De student die in over
spannen toestand verkeerde, sprak
mevrouw Keinders, die zich met naar
echtgenoot, en emeritus hoogleraar
prof. dr. E. Keinders, naar haar wo
ning wilde begeven, aan met de
woorden, dat niets hem meer kon
schelen, nu zij hem wederom voor
een examen had laten zakken. Hij
liad een revolver in de hand. Voor hij
kon schieten verdedigde mevrouw
Keinders zich met haar paraplu.
De student moet hierna tweemaal
hebben geschoten. De eerste kogel
trof mevrouw Reinders in de schou
der en de tweede kogel trof de aan
valler in zijn been, waarschijnlijk als
gevolg van de afweer van de aange
vallene. De student liep na de mis
lukte aanslag weg en meldde zich
aan op het politiebureau. Hij is niet
zwaar gewond, doch wel volkomen
overstuur.
Hij kreeg vier jaar geleden asiel in
ons land, na uit Bulgarije te zijn ge
vlucht. Nadien heeft hii getracht zijn
studie in de landbouwkunde te Wa
geningen voort te zetten.
Mevrouw Reinders is in haar huis
verbonden. De kogel is aan de voor
zijde in haar schouder gedrongen en
heeft haar schouder aan de achter
zijde weer verlaten. Haar toestand is
voor zover thans kan worden beoor
deeld, niet ongunstig.
De doodop
de weg
Zaterdagavond is de 69-jarige H. van
Muijhvijk in het ziekenhuis aan het
Wesleinde in Den Haag overleden
aan de gevolgen van een verkeers
ongeval. De man, die op de fiets reed,
werd aangereden toen hij zaterdag
middag omstreeks vier uur op de
hoek van de Melis Stokelaan en de
Aagje Dekenlaan aan een automobi
list geen voorrang verleende.
Te Eursing. in de onmiddellijke nabij
heid van Beilen, is zaterdag de 64-
jarige landbouwer A. Piel door een
personenauto aangereden toen hij
zonder op het verkeer te letten de
weg overstak. Piel werd zodanig ge
wond dat hij onmiddellijk naar het
ziekenhuis moest worden overge
bracht. Later in de dag is hij daar
'overleden.
Verkoopster en vriend
ensceneerden beroving
De Amsterdamse politie heeft de 22-
jimge demonstrateur D. de J. en de
17-jarige verkoopster .E. W. B. in
hun woning aangehouden. Zij hebben
bekend, dat zij tezamen de „bero
ving" van de verkoopster van een
tas met 2580 in het- Gulden Win-
ckclplantsoen op oudejaarsmorgen in
scijne hebben gezet. Op vijftig gulden
na kon het gehele bedrag in beslag
genomen worden.
De politie stond direct al sceptisch
tegenover deze „beroving" op klaar
lichte dag. De verkoopster, die werkt
in een kruidenierszaak aan de Wilt-
zanghlaah moest het geld wegbren
gen naar het postkantoor aan het
Bos en Lommerplein. Toen zij in het
plantsoen liep kreeg zij een stomp
van een „onbekende mail" en nadat
zij door voorbijgangers op de been
was geholpen constateerde zij. dat de
tas zoals het tweetal had afge-
j sproken door de jongeman uit
1 haar handen was gegrist.
OP VERZOEK VAN LEDEN
Meer faciliteiten bij
reis- en kredietbrief
Met ingang van 4 januari gaat de
A.N.W.B. ten behoeve van zijn leden
A.N.W.B.-reischèques verstrekken,
die in alle landen van West-Europa
bij een aantal grote banken en hun
bijkantoren in totaal circa 10.000
gevestigd in bijna alle plaatsen
van toeristische betekenis, verzilverd
kunnen worden.
De A.N.W.B. is hiertoe overgegaan
op verzoek van zijn leden, onder wie
er velen zijn, die liever niet met
veel contant geld reizen. De A.N.W.
B.-chèques zijn verzekerd tegen ver
lies, diefstal en misbruik. Bij ver
missing van AJN.W.B.-reischèques
zullen, na kennisgeving, nieuwe chè-
ques naar de gedupeerde worden ge
zonden. waar deze zich ook bevindt.
Bovendien kunnen houders van de
internationale reis- en kredietbrief
van de AN.W.B. reserve-cheques
verkrijgen, die pas na eventueel ge
bruik behoeven te worden betaald.
Deze reischèques kunnen, evenals de
betaalde reischèques. ook in Neder
land worden ingewisseld en zij zijn
te gebruiken in alle omstandigheden,
waarin men plotseling meer geld no
dig heeft, dan waarover men be
schikt.
De reserve-reischèques zullen
worden verstrekt aan houders van
een A.N.W.B.-reis- en krediet
brief tot een maximum van 250
gulden, afhankelijk van het be
drag aan gewone chèques of de
viezen. welke men bij de A.N.W.
B.-kantoren opneemt. Deze reser-
ve-chèques kunnen beschouwd
worden als een aanvulling op de
Nog een geval van
moord in Birmingham
Op drie kilometer van het hospitium,
waar op 23 december de 29-jarige
Stephanie Baird door een maniak
onthoofd is, heeft de Britse politie
op de avond van niéuwjaarsdag het
lijk van een vermoorde vrouw ge
vonden. Het is nog niet bekend of
er verband tussen de twee moorden
bestaat.
Het slachtoffer werd geïdentificeerd
als de lS-jarige Pauline Blaney, en
aanhouding werd verzocht van Char
les James Goodby, een 47-jarige
voorman in een plasties-fabriek. Het
stoffelijk overschot werd in zijn flat
gevonden, toen de politie daar de toe
gang geforceerd had om met Good
by te praten over een andere zaak,
welke, volgens een woordvoerder van
de politie „niet ernstig was". Geloofd
wordt dat het meisje ongeveer 24 uur
doocl was. In het gehele land is het
signalenieht van Goodby en van zijn
22 jaar oude auto verspreid.
Over liet onderzoek naar de
moord op miss Baird wordt ver
nomen dat de politie van Bir
mingham bijna 500 brieven heeft
ontvangen en bijna 6000 verkla
ringen heeft opgetekend. Sedert
het begin van het onderzoek zijn
23 personen vastgehouden om
verhoord te worden en vervolgens
weer vrijgelaten. Maar 46 van de
60 personen die de onder het bloed
zittende moordenaar moeten heb
ben gezien toen hij nabij het hos
pitium in een bus stapte, hebben
zich-nog niet gemeld.
Visser ontslagen van
rechtsvervolging in Dublin
Gezagvoerder Harteveld van de
Sclieveningse treiler „Frank Vrolijk",
die vrijdag door een Iers korvet was
aangehouden op beschuldiging van
hét vissen binnen de Ierse territoriale
wateren, is'zaterdag door een recht
bank te Dublin ontslagen van rechts
vervolging.
Nadat de heer S; Harteveld vier. uur
was ondervraagd, verklaarde de pre
sident van de rechtbank: dat de ge
zagvoerder, naar rijn oordeel, niet
iemand was die willens en wetens de
internationale bepalingen zal over
treden. Voorts was hij van oordeel dat
er twijfel over bestaat of de trailer
inderdaad binnen de territoriale wa
teren had gevist. Daarom ontsloeg hij
de kapitein van rechtsvervolging.
reeds bestaande werkingssfeer
van de internationale reis- en kre
dietbrief, waarvan de A.N.W.B.
er in 1959 ruim 100.000 heeft af
gegeven.
Meer dan 10.000 houders hebben dit
document nodig gehad, zowel ten
behoeve van kleinere diensten als
voor hulpverleningen tot bedragen
van f 3000 toe. Zoals bekend, zijn aan
dit drie jaar geleden door de A.N.W.
B. geïntroduceerde document steeds
meer faciliteiten verbonden. Het
voorziet in alle mogelijke noodsitua
ties, van technische en juridische
hulp in het buitenland af tot zelfs
regelrechte, gratis repatriëringen van
auto's, met of zonder inzittenden.
Ook Kennedy dingt mee
naar presidentschap V.S.
Senator John Kennedy, een 42-jarige
rooms-katholiek uit Massachusetts,
heeft zaterdag bekendgemaakt, dat
hij zal dingen naar het Democrati
sche kandidaatschap voor do Ame
rikaanse presidentsverkiezingen in
november.
In een verklaring gaf hij als zijn me
ning te kennen, dat de komende vier
jaar de ambtsperiode van de nieu
we president „de meest kritieke
beslissingen van deze eeuw" door
het hoofd van de uitvoerende macht
van de Ver. Staten zullen moeten
worden genomen.
Zo zal beslist moeten worden hoe
de zware bewapeningswedloop,
„waarin de Sowjet-vorderingen reeds
ons feitelijke bestaan bedreigen", be
ëindigd of gewijzigd kan worden, al
dus de verklaring.
Kennedy is van plan aan verschei
dene voorverkiezingen deel te nemen.
De eerste zal op 8 maart in New
Hampshire worden gehouden,
Kennedy is de jongste kandidaat
president sedert Teddy Roosevelt
en de eerste rooms-katholieke
sinds Alfred E. Smith. Hij is een
van de zeven nog in leven zijnde
kinderen van Joseph Kennedy, die
van 1937 tot 1940 ambassadeur in
Engeland was. Zijn vader bouwde
indertijd als financier een groot
vermogen op voor hij in diploma
tieke dienst trad. Het fortuin van
de Kennedy's wordt op 250 mil
joen dollar geraamd.
Engelsman neergestoken
in Amsterdam
De 35-jarige Engelse fitter H. V. Le
wis uit Londen is zondagavond op
de Zeedijk te Amsterdam door een
onbèlcende met een steekwapen in de
hartstreek getroffen. De fitter is met
ernstige verwondingen naar het Bin
nengasthuis overgebracht. Hij was
door de onbekende uit een café aan
de Zeedijk naar buiten geroepen.
Even later kwam de fitter strompe
lend het café weer binnen. De onbe
kende. die zijn wapen had meegeno
men, had hem in de hartstreek ge
stoken.
<Van en voer
„Muren van Jericho"
Margaret Wheeler geeft in het boek
„Muren van Jericho" een interessant
verslag van liet opgravingswerk,
dat in deze oudst bekende stad is
gedaan. De schrijfster behoorde lot
de staf van de expeditie, die onlangs
in Jericho heeft gezocht naar teke
nen uit de oudheid.
Tevens bescrijft Maragaret Wheeler
in haar boek, waarin vele foto's en
tekeningen 2ijn opgenomen, het le
ven in deze stad thans. Op geestige
wijze onhult de schrijfster hoe de
aarde enige geheimen moest prijs ge
ven. Ze wisselt de gegevens uit de
oude geschiedenis af met leuke anek
dotes uit de belevenissen van de ex
peditie. Daardoor is het geen zwaar
wichtig boek geworden. Een leer
zaam werk voor wie zich interesse
ren voor het land van de bijbel.