PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Geroep om onafhankelijkheid bij aankomst
koning Boudewijn in Leopoldstad
Westen stelt 16 mei
voor als „top"-datum
Restauratie van Sluise Belfort
is in zomer 1980 gereed
BILT
PRINS ALBERT TOEKOMSTIG ONDERKONING
MOGELIJK EEN VERBOD VOOR
„DEUTSCHE REICHSPARTEI"
202e jaargang - no. 305
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie P. van de Velde en P. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 66 cent per
week, f 7.00 p. kw.; fr. p. p. f 7.25
per kw. Losse nummers 16 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Dinsdag 29 dec. 1959
ADVERTENTIEPRIJS 26 cent per
mm. Min lm. p. advertentie f 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
23 cent per regel met een minimum
van L„Brieven of adres
oureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: Vllsslngen Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 3546); Middelburg, Markt 51, t
Goes, Grote Markt 2, tel. 4264 (b.g.g. adv. 2234); Oostburg, G- P. de Pauwstr. 9. tel. 20; Temeuzen, Brouwerijstraat 2; Zieribzee. red. tel- 2425. adm. tel. 2094
„Kartel" vraagt conferentie op 5 januari
Koning Boudewijn van België is maandag in Leopoldstad, het
bolwerk van de nationalistische „Abako"-partij aangekomen en
er begroet met kreten van „onafhankelijkheid". „Vrijheid voor
de politieke gevangenen" was een leus die op vele spandoeken
voorkwam. De koning zat zonder te glimlachen in de zwarte auto
waarmee gouverneur Cornelis hem op het vliegveld had afge
haald. In Leopoldstad, maar ook In Brussel, doet inmiddels het
gerucht de ronde dat de koning overweegt prins Albert, zijn jon
gere broer, aan te stellen als onderkoning voor Kongo, vóór
maar ook nadat dit grote gebied zijn onafhankelijkheid verkre
gen heeft, In Brussel is echter stellig ontkend dat er sprake van
een dergelijke benoeming voor prins Albert zou zijn.
De drie in het „bartel" verenigde po
litieke partijen van Belgisch Kongo,
de Abako, de Kongolese Nationale
Beweging en de Afrikaanse Solidari-
teitspartij, hebben het weekeinde de
eis gesteld, dat de Belgische regering
op een op 5 januari te houden confe
rentie de voorwaarden bekendmaakt,
waarop de soevereiniteit in Belgisch
Kongo zal worden overgedragen. Op
een congres, dat deze drie partijen,
die de jongste verkiezingen in Kon
go hebben geboycot in het op 150 km
van Leopoldstad gelegen Kisantoe
liehhen gehouden, is een resolutie
aangenomen, waarin de „onmiddellij
ke en volledige onafhankelijkheid
van Kongo" wordt geeist.
Tussen de jaren
De week tussen Kerstmis en
Nieuwjaar is in de Westerse
wereld altijd een wat ongewone
en meestal wat stille week. In de vo
rige eeuw had men voor die week in
Nederland een typische aanduiding.
Men sprak van „tussen de jaren".
Tussen de jaren was het nieuws
schaars. Er waren geen grote politie
ke bijeenkomsten en geen minister
conferenties. Belangrijke beslissingen
werden in die week slechts zelden ge
nomen. Ook in het bedrijfsleven werd
de pas vertraagd. De boekhouders
zetten zich aan het berekenen van de
jaarresultaten. De verkopers trokken
er nog maar spaarzaam op uit..»
De scholen hadden vakantie en pret-
zoekende zielen zochten ontspanning
op buitenlandse reisjes. De grote ver
anderingen na het einde van de jong
ste wereldoorlog beroerden nauwe
lijks de week „tussen de jaren". Haar
karakter is nog dat van een rustige
week, al is dat karakter misschien
iets minder rustig dan in een wat
verder verleden. Dat komt dan, om
dat nu zoveel Oosterse en andere lan
den in het „wereldconcert" meespelen
en omdat men in die landen de week
„tussen de jaren" niet zo kent als in
het Westen.
Eenmaal is in Nederland een be-
langrijke beslissing afgekon
digd in deze rustige week. Dat
was op 27 december 1949 dus tien
jaar geleden toen H.M. de Konin
gin in het paleis op de Dam de soe
vereiniteit over Indonesië officieel
aan president Soekarno overdroeg.
Deze regeringsdaad heeft niet het
goede gebracht, dat men er aanvan
kelijk nog van verwachtte. Het ging
met Indonesië als eenheid en ook in
economisch opzicht snel bergaf
waarts en de verhouding tussen Ne
derland en de „Gordel van Smaragd"
werd er een van koude oorlog.
Het is wel merkwaardig, dat ons
nabuurland België thans in de
week tussen de jaren een toe
stand meemaakt, die vergelijkbaar is
met die in Nederland van 1947.
De Belgische koning heeft zich ge
haast naar de Kongo om daar per
soonlijk te worden voorgelicht over
de onafhankelijkheidsbeweging in de
ze welvarende Belgische kolonie.
Deze onafhankelijkheid is nog slechts
een kwestie van tijd en de reis van
de koning zal men moeten zien als
een uiterste poging om tijdens de
overgangstoestand net uitbreken van
rebellie zoveel mogelijk te voorko
men.
Het ziet er voor het ogenblik naar
uit, dat deze poging zal slagen,
hetgeen overigens niet betekent,
dat de volkeren van de Kongo niet in
een soortgelijke roes van nationale
trots zullen Vervallen als in zovele
Afrikaanse, Aziatische en andere lan
den na het verkrijgen van onafhan
kelijkheid.
Steeds weer blijkt, dat de koloniale
regeerders wel vrij grote gebieden
konden samenvoegen tot een be-
stuurseenheid en tot een economische
eenheid, maar dat na de onafhanke
lijkheid die bestuurseenheden weer
uiteenvielen of dreigden te vallen
in stamgebieden of splinterstaat
jesOp die wijze werd zo onge
veer de toestand herschapen, die vóór
de kolonialisatie bestond.
Blijkbaar is die terugkeer tot de ou
de verdeeldheid met haar twisten, te
genstellingen en ai-moede een onont
koombaar noodlot als men in de roes
van de herwonnen onafhankelijkheid
geraakt. Het besef, dat men juist door
die twisten en verdeeldheid rijp werd
voor kolonialisatie door buitenlandse
machten, leeft niet onder de volkslei
ders.
Het zou voor België en de Kongo bij
zonder te betreuren zijn, indien het
ook daar de weg opging van de ge
leidelijke ineenstorting, van de ont
eigening; van het buitenlands bezit, en
van de terugkeer tot allerlei primitie
ve toestanden.
En waar we thans ln dagen leven,
waarin goede wensen veelvuldig wor
den geuit, mag hier wel hartgron
dig gewenst worden, dat de Belgische
koning en zijn regering althans eni
germate zullen slagen in het verrich
ten van de zware taak, waarvoor zij
zich gesteld zien namelijk de samen-
werking met de Kongolezen te bewa
ren totdat de onafhankelijkheid ge
stalte heeft gekregen.
De drie politieke partijen hebben op
hun congres voorts aangekondigd
„geen principiële besprekingen met
België te willen voeren voordat een
nationale Kongolese regering in func
tie zal zijn".
Federatie
Een tweede resolutie van het con
gres spreekt zich uit voor een fe
derale structuur van Kongo, dat
zou moeten worden onderverdeeld
in zes „federale staten of repu
blieken" met elk hun eigen pro
vincies en gemeenten. „Om de zo
begeerde eenheid te bewaren dient
de huidige (koloniale) administra
tieve onderverdeling van Kongo
„te blijven behouden", aldus de re
solutie.
De minister voor Belgisch Kongo, De
Schrijver, heeft reeds eerder medege
deeld, dat een ronde-tafelconferentie
over Kongo half januari in Brussel
zal worden gehouden. De drie politie
ke partijen van België, de rooms-ka-
tholieke, de liberale en de in de oppo
sitie zijnde socialistische partij heb
ben reeds overeenstemming bereikt
over de samenstelling van de parle
mentaire delegatie naar deze confe
rentie.
Langs de route van het vliegveld
naar het gouvernementspaleis had
het leger de afzetting verzorgd. De
DRUK BERAAD IN HOOFDSTEDEN
Vele afspraken
geven problemen
Het westen zal, naar men ver
wacht, 16 mei voorstellen als da
tum voor de voorgenomen top
conferentie met de Russische
premier Kroesjtsjew te Parijs.
President Eisenhower is tot de
slotsom gekomen dat midden
mei een bevredigend tijdstip zou
zijn en zijn perschef Hagerty
verklaarde maandag, dat 16 mei
de waarschijnlijke datum is.
Een definitieve beslissing hing
echter nog af van het overleg
met Londen en Parijs.
In de Franse hoofdstad gaf intussen
minister van buitenlandse zaken Cou-
ve de Murville in de Nationale Ver
gadering te verstaan, dat het vinden
van een datum die iedereen schikt,
geen moeilijkheden zal opleveren. Hij
noemde geen speciale datum. In di
plomatieke kringen te Parijs en Lon
den zei men, dat de westelijke „gro
te drie" het eens waren geworden
over de zestiende mei.
Oorspronkelijk had het westen een
week geleden 27 april als begin van
de topconferentie voorgesteld, maar
premier Kroesjtsjew liet daar
op weten, dat deze datum hem niet
schikte. Hij opperde 21 april of 4
mei. Deze data gaven het westen
moeilijkheden, omdat president De
Gaulle, naar men verwacht op 18 of
19 april naar de Ver. Staten zal gaan
en Engeland van plan is op 3 mei een
conferentie van premiers van landen
van het gemenebest te beginnen.
militairen, die gewapend met ge
weren de eerbewijzen brachten,
hadden patronen in de magazijnen
van hun wapens, want men vrees
de ongeregeldheden. Het „vive le
een daverend „Kasavoeboe", de
naam van de leider van Abako.
Alleen toen de koning, in wit uni
form, uit zijn DC-7 stapte ont
stond er op het vliegveld enthou
siasme, omdat op het vliegveld de
Europeanen in de meerderheid wa
ren. Overal elders bepaalde de
Kongolese bevolking de aard van
het welkom.
Over de ontvangst van koning
Boudewijn in Leopoldstad meldt
United Press International nog
het volgende: De koning blijft
vier dagen in Leopoldstad en zal
besprekingen voeren met Europe
se en Kongolese politici en voor
aanstaande personen.
|lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllillllllllllllllllllllll|
Audrey Hepburn beste
actrice van het jaar
H Amerikaanse filmcritici heb- M
ben Audrey Hepburn uitgeroe-
H pen tot de beste actrice van m
Ij het afgelopen jaar. Zij kreeg
deze onderscheiding voor haar
rol in „The Nuns Story". De
bekroning viel haar ten deel
op OTond van een opinie-onder-
zoek, ingesteld door een film-
blad.
lIlllllllllllllllllll!llllllllllllllllllltllllllllllll!l!lllllllllllllll!!lllllllllllllllliÏH
Ontwapeningsoverleg
kan 15 maart beginnen
De Sowjet-Unie heeft maandag een
westelijk voorstel, dat de eerste bij
eenkomst van de ontwapeningscom
missie van Oost en West op 15 maart
in Genève zou kunnen beginnen, aan
vaard. Dit is uit diplomatieke bron te
Moskou vernomen. De commissie be
staat uit vijf westelijke en vijf oos
telijke landen, te weten Canada, En
geland, Frankrijk, Italië, de Ver. Sta
ten cn Bulgarije, Polen, Roemenië, de
Sowjet-Unie en Tsjecho-Slowakije.
Zij zal alle bestaande voorstellen op
ontwapeningsgebied bestuderen die
de algemene vergadering der Ver.
Naties de vorige maand aan haar
overdroeg.
Schade door lawines en
overstromingen in Italië
Door overstroming van de Tiber en
de Arno is gisteren ernstige schade
toegebracht aan landerijen, bruggen
en belangrijke verbindingswegen.
Talrijke boerengezinnen hebben hun
woningen moeten verlaten.
Bij Terni in Umbrie heeft een grond
verschuiving de ontsporing van een
passagierstrein veroorzaakt. Slechts
enkele reizigers zijn licht gewond.
Ook in Noord-Ialië zijn tengevolge
van aanhoudende regen overstromin
gen ontstaan, o.a. in Venetië. Bij
Aosta heeft een lawine talrijke groe
pen skiërs de pas afgesneden. In
Trente ligt de sneeuw veertig cm. dik
en in sommige passen drie tot vier
meter.
Auto te water:
mem en vrouw
omgekomen
(Van onze correspondent).
In de nacht van zondag op maandag
om half twaalf is op de Helderseweg
te Alkmaar een auto bestuurd door
de 62-jarige pluimveehouder G. Ver-
gaay uit Breezand, over de kop ge
slagen en in het Noordhollands ka
naal terechtgekomen. De beide inzit
tenden zijn uit de wagen geslingerd.
De heer Vergaay kon op het droge
worden gebracht, maar is op weg
naar het centraal ziekenhuis te Alk
maar overleden. Zijn vróuw is ver
dronken.
Het was op het moment van het on
geluk zeer slecht weer.
De Alkmaarse brandweer en een
kraanwagen waren spoedig ter plaat
se. De bestuurder, die bewusteloos in
het kanaal dreef, werd op het droge
gebracht en naar het ziekenhuis ge
transporteerd. Nadat nog een sleep
boot was ingeschakeld, kon de auto
worden gelicht.
Maximumsnelheid tijdens
weekeinde in Frankrijk
De Franse minister van vervoer, Ro
bert Buron, heeft maandag meege
deeld, dat aan automobilisten in ge
heel Frankrijk in de weekeinden een
maximumsnelheid van 90 km per uur
zal worden opgelegd. De minister zei
bijzonderheden van deze veiligheids
maatregel op 18 januari te zullen be
kendmaken.
De uit zes leden bestaande beman
ning van het Nederlandse vracht
schip Borilladat op de Zweedse
kust is gestrand, gefotografeerd aan
boord van het Zweedse reddingsschip
dat hen van boord haalde.
Zachter weer met regen
f| De depressie, die tijdens de fg
M kerstdagen veel stormachtig
weer heeft gebracht, trekt nu
fj over Zuid-Scandinavië in de
l§ richting van Finland weg. De
zachte lucht is tot boven een
groot deel van Rusland door-
H gedrongen, waar ook de tem-
peratuur in Moskou flink bo-
ven het vriespunt kwam. Vorst
H van betekenis komt momenteel
alleen in Noord-Zweden voor,
H waar het 's nachts plaatselijk
meer dan 15 graden vriest. f§
Een rug van hoge luchtdruk
M brengt enkele opklaringen en
ook de wind is in kracht afge-
nomen. Deze rug wordt op de
voet gevolgd door een nieuwe H
oceaandepressie, die ten noor-
den van de Azoren in de rich-
M ting van Ierland trekt. De M
bewolking zal later op de dag ff
weer gaan toenemen en het re-
gengebied van deze nieuwe de- f|
pressie zal ons in de komende
H 12 uur bereiken. Achter dit
H warmtefront stroomt weer
zachte oceaanlucht met veel
js bewolking en een krachtige
zuidwesten wind binnen. Dit M
betekent, dat ook voor oude-
M jaarsdag opnieuw een depres-
M sie het Noordzeegebied zal be-
reiken met onbestendig en re-
genachtig. maar zacht weer s
H yoor de tijd van het jaar.
iiiTiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiml
ONDERZOEK ULTRA-RECHTSE ACTIES
Socialisten eisen ontslag
van voormalige nazi's
Het Westduitse ministerie van bin
nenlandse zaken heeft een onderzoek
geopend naar de activiteit van de
uiterst rechtse groeperingen in de
Bondsrepubliek. Dit onderzoek zou
kunnen leiden tot het verbod van de
„Deutsche Reichspartei", waartoe de
twee jongemannen behoorden, die in
Keulen gearresteerd zijn in verband
met de bekladding van een synago
ge, zo is van betrouwbare zijde mee
gedeeld.
HEROPENING IN AUGUSTUS OF SEPTEMBER
Jantje van Sluis heeft
langste
JANTJE VAN SLUIS, het be
roemde houten manneke, dat
eeuwenlang de klok luidde van
het enige Belfort, dat Neder
land rijk is, brengt zijn laatste
winter door in de hal van het
(tijdelijke) Sluise stadhuis.
Binnenkort prijkt het in 1424
door Jacob van Huse vervaar
digde beeld weer in de toren
van het unieke bouwwerk, dat
na de jongste verwoesting in
1944 bijna dertien jaar in de
steigers beeft gestaan. Deze zo
mer komt de restauratie gereed
en in augustus of september
wordt het opnieuw ingerichte
gebouw officieel geopend. De
langverbeide plechtigheid zal
gepaard gaan met allerlei fees
telijkheden en met de opening
tijd op de begane grond gestaan. In van de tentoonstelling „Roild-
augustus of september wordt het ge- w Zwin*' ^ie wordt onder-
restaureerde Belfort van Sluis weer onJ net ^"In «ie worat onaer
in gebruik genomen en dan zal het gebracht op dc teiltoonstellings-
kouten beeld xocer op de toren prij- zoider van het uit zijn as herre-
(Foto p.z.c.j. zen „schepenhuis".
Voor verscheidene Sluizenaren, die
verwachten het vooroorlogse Belfort
terug te zien, zal de aanblik van het
gerestaureerde gebouw een verras
sing betekenen. De weggenomen stei
gerpalen zullen een Belfort onthul
len, dat eerder herkend zou worden
Openingsexpositie
„Rondom het Zwin"
door de veertiende eeuwse baljuw
Jan Slijp, wanneer nij het nog eens
zien kon, dan door diens stadgenoten
uit 1960. De wederopbouweommissie
huldigde namelijk het standpunt, dat
men het Belfort bij deze restauratie
zoveel mogelijk de oorspronkelijke
vorm diende terug te geven. Zoveel
mogelijk, want hoe het gebouw er in
1390 precies uitzag is niet bekend,
daar het in 1393 reeds een prooi der
vlammen werd. Later zijn er nog
verscheidene reparaties en wijzigin-
uitgevoerd en aangebracht en de
grondige restauratie ge
in 1900.
Symbool
Een Belfort was in de middel
eeuwse Vlaamse steden een sym
bool van macht en grootheid. Zo'n
jefngstef6'
schiedde i
kasteelachtig bouwwerk versterkte
het zelfvertrouwen van de poorters,
de stadsbewoners, die zich hadden
vrijgemaakt van de overheersing
der edelen.
Zo getuigde het Belfort van Sluis
eens van de grootheid van deze ha
venstad aan het Zwin. De Sluizena
ren waren terecht trots op hun sche
penhuis, dat de allure had van een
burcht en dat gebouwd was volgens
de regelen, die overal elders in
Vlaanderen werden toegepast. In de
loop der tijden werden grote sommen
besteed aan verfraaiing zowel van
het interieur als het exterieur en het
geld hiervoor werd voornamelijk
door de burgerij bijeengebracht.
Het huidige gemeentebestuur meent
terecht, dat Sluis nog steeds trots
kan zijn op bedrijvigheid en dat het
Belfort niet alleen als historisch mo
nument maar ook als machtssymbool
in het „moderne" stadje past.
Middeleeuws
Het „nieuwe" Belfort krijgt dus
voor zover dat mogelijk is het mid
deleeuwse uiterlijk terug. Boven
de ingang plaatst men weer het
beeld van vrouwe Justitia en bin
nen heeft men de oude rechtzaal,
de vierschaar, in ere hersteld.
Waar in de veertiende eeuw de sche-
(Zie slot pag. 2 kol. 4)
Tot nu toe heeft het constitutionele
gerechtshof in Karlsrühe twee partij
en verboden, namelijk de communis
tische partij en de socialistische
rijkspartij.
Later werd gemeld, dat het ministe
rie van binnenlandse zaken van
Noordrijn-Westfalen een speciale
commissie heeft ingesteld, met als
speciale taak: opsporing van hen die
intellectueel verantwoordelijk zijn
voor het misdrijf.
Het persbulletin van de West
duitse sociaal-democratische par
tij in Bonn eiste maandag het
ontslag van alle voormalige nazi's
uit overheidsdienst. Het bulletin
stelde de vraag of het werkelijk
nodig is dat de mannen die inder
tijd aan het nationaal-socialisme
een ideologische dekmantel schon
ken, nu belangrijke posten in een
democratische staat bekleden.
„Duitsland moet bewijzen dat het
gebeurde in Keulen slechts een
op zichzelf staand, betreurens
waardig incident is geweest", al
dus het persbulletin van de socia
listische partij.
Loonsverhoging zeevaart
Het college van rijksbemiddelaars
heeft zijn goedkeuring gehecht aan
de voorstellen tot verhoging van de
lonen, zoals deze door de „Raad van
bestuur voor de zeevaart", mede na
mens de betrokken werknemersorga
nisaties waren ingediend.
VERWACHT.
Geldig tot hedenavond
OPKLARINGEN
Aanvankelijk opklaringen, later toe
nemende bewolking maar op de mees
te plaatsen droog weer. Zwakke tot
matige, later krachtige wind tussen
zuidwest en zuid. Weinig verandering
in middagtemperaturen,
ZON EN MAAN
30 december
Zon op 8.48 onder 16.36
Maan op 8.52 ondér 18.01
