Tsjechen beven voor bloedhonden langs het IJzeren Gordijn FABLO COMMODORE WHITE Van en voor de boekenplank EXPERIMENTEN MET GEWONE DINGEN EN MET GEHEIMEN... DONDERDAG 17 DECEMBER 1959 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 13 Kort bezoek aan Tsjecho-SIowakije Douanes en grenssoldaten voor gewone bezoekers heel hoffelijk (Van een onzer redacteuren) DE GRENSSOLDAAT groette correct en duwde de grenspaal omhoog. We mochten Tsjecho-SIowakije binnen. De eerste indruk, voor het passeren van de grens was niet al te vriende lijk: uit de verte al de uitkijktorens, dan op de grens van niemandsland en de „volksdemocratische" republiek het vele prikkeldraad, waartussen de porseleinen isolatoren op vielen. We wisten het al, voor we er kwamen. Het IJzeren Gordijn stond onder hoge elektrische spanning en er lagen mijnenvelden. Maar de grenssoldaat was vriendelijk. Hij was een jonge kerel met een groene pet op. De „patten" op zijn kraag waren eveneens groen. Op die „patten" was een me talen hondekop bevestigd. Die groene petten en die honde koppen zijn kenmerkend voor de grenssoldaten, zo leerden we later. Het volk noemt die soldaten ietwat spottend de waakhonden van de ijzeren grens. Echte waakhonden zijn er trouwens, mogen we onze zegslieden geloven, ook. Bloed honden, waarvoor iedereen, die het ook maar dénkt, dat hij illegaal de grens wil oversteken, siddert. Heel wat Tsjechen hebben we over die honden die wij zelf trouwens niet heb ben gezien horen praten. Een van onze redacteuren heeft een kort bezoek gebracht aan Tsjecho-SIowakije en heeft daar indrukken opgedaan, die hij in een serie artikelen hoopt weer te geven. Hij heeft met veel mensen gesproken, zowel communisten als niet-commu- nisten, geen „officiële perso nen", doch met de gewone man en met de gewone vrouw, die hebben verteld hoe zij het leven beleven in hun „volksdemocra tische" republiek. Die honden, zo zeggen ze, verra den je direct. Vroeger, met een beetje geluk, kon je nog uitwijken en ontsnappen over de grens, maar nu zit hij hermetisch dicht. Het prikkeldraad, de stroom, die je dood slaat, de mijnenvelden, de bewakers in de wachttorens, die op je schieten, en dan die rot- honden. Hadden de beesten maar verstand, dan zouden ze wel ande ren in de benen bijten. Een paar mensen, die ons dit ver telden, voegden er aan toe, dat er een groep Tsjechen in Miinchen zit en via de zender Radio Vrij Europa hun landgenoten oproept om in verzet te komen tegen het rode regime. Hielden ze er maar mee op, vonden onze zegslieden, want ze maken heel wat van onze jonge mensen zo gek om te pro beren door het IJzeren Gordijn te komen. Dat lukt bijna niemand.. Veel jonge mensen zijn gepakt en zijn opgesloten. Het waren sombere klanken. Even somber als de verhalen, die we in eigen omgeving over het IJzeren Gordijn kunnen ho ren of lezen. Leuk ziet het er dan ook beslist niet uit. De douanen echter en ook de grenspolitie bleken vriendelijke mensen te zijn. Tenminste voor ons en ook voor al de andere automobilisten, die we er za gen. Bar druk was het niet aan de grens, maar in het half uur oponthoud op de heenweg za gen we nog vier andere bui tenlandse wagens waar schijnlijk bezoekers voor de jaarbeurs te Br no en op de terugreis stonden er zes auto's. Afgezien van de voorgeschreven formaliteiten, zoals inboeken en uithoeken van de gaande en ko mende man, het noteren van de meegebrachte vreemde valuta en al zo meer, bleek men buitenge woon soepel te zijn. Eventjes de koffer van de auto open, eventjes in de bagage zien, eventjes op een autokussen duwen en dan een ge baar met de hand rijden maar. wuifden volwassenen en kinderen ons van harte toe. Soms was het zo erg met die wuiverij, dat we ons een beetje de koningin voel den. Bij een paar korte rustpauzes langs de over het algemeen goede wegen trok onze auto sterk de aandacht van de andere wegge bruikers, die meestal ook wuifden, als ze tenminste niet de handen vol hadden aan hun voertuig. De schaarse auto's, die ons passeer den in de grensstreek, waren gro tendeels heel oude karretjes, die kennelijk meer dan gewone aan dacht vroegen van de bestuurders. Opvallend was het aantal bestuur ders van personenwagens, die langs de weg hun motor op een defect stonden te onderzoeken. Autorijden is een grote luxe in Tsjecho-SIowakije. De prijs van de benzine toont dat wel aan vier Tsjechische kronen per liter, of wel f 2,28. Maar goed, de sa larissen liggen ook hoger dan bij ons, al koopt men er minder voor. Motorrijwielen hebben we evenwel Elders hadden we het wel stren ger meegemaakt, zoals in Enge land, waar men precies wilde we ten, of we gezond waren en van vreemde smetten vrij, waar we gingen logeren, welk hotel we hadden en meer van zulk verstan digs, waarop geen antwoord viel te geven, omdat je gewoon geen vastomlijnde plaunen had. Gewuif De vriendelijkheid van de douane en grenswachten bleek niet op zichzelf te staan. In het eerste het beste dorp, dat we passeerden, De Tsjechen toonden veel be langstelling voor auto's uit de westelijke landen. De wagens werden van voor en achter ter dege bekeken. Autorijden is in Tsjecho-SIowakije een buiten gewone luxe. Het moet duur worden betaald. Advertentie sanfor en.no-ironl 15.90 met TRUlMT boord-uit-één-stuk tenoeg gezien. Het bleek dat dit e voertuigen bij uitstek zijn voor de ^Tsjechen. Bromfietsers komt men er niet zo vaak tegen als bij ons. We zouden Tsjecho-SIowakije on recht doen, als we niet vermeld den, dat speciaal in de grote steden en vooral in het regerings centrum Praag heel wat nieu we auto's op de weg zijn. We heb ben ons laten vertellen, dat er lan ge wachtlijsten zijn van degenen, die aan een nieuwe wagen hopen te komen. Uiteraard zijn het voor al regeringspersonen, die in de nieuwe auto s rondrijden, en ook de leiders van de partij kunnen zich die weelde veroorloven. Zij toeren veelal in de in Tsjecho-SIo wakije vervaardigde „Tatra 603", een ruime sterke wagen, die niet aan de lopende band, maar „met de hand" wordt vervaardigd en die dan ook 98.000 Tsjechische kronen moet kosten, hetgeen overeenkomt met 55.860. De „Tatra" is op de bon. Wie daarover niet beschikt zal niet in zo'n glanzende slee rij- den. Wie het geld heeft, kan zich echter een Skoda Felicia aan schaffen, die in Nederland on geveer f 9.000 kost, doch die in net land waar deze auto wordt vervaardigd, dus in Tsjecho- SIowakije zelf, Kcs. 42.000 moet opbrengen. Omgerekend in Nederlandse guldens komt die cabriolet dus op f 23.940. De koers van een Tsjechische kroon is namelijk f 0,57. Voor de gewone Skoda zijn de prij zen navenant. Geen wonder, dat de bewonderaars van auto's, die bij ons naar de prij zen van de wagens in Neder land informeerden, zich afvroe gen hoe de kapitalistische sta ten dan wel zouden moeten he ten, als de „volksdemocrati sche landen, waar alles aan de prijzige kant is, als worden be titeld met arbeidersparadijs. Hierbij kan nog worden vermeld, dat de staat, die alles in handen heeft, officieel aan „zwarte han del" doet. Wie voor bepaalde ty pen wagens geen bon heeft, kan ze toch wel Icrijgen, maar het scheelt dan een paar duizend of enkele duizenden guldens. De „Ta tra 603" is echter niet zonder bon te krijgen, al wil men nog zoveel extra betalen. Beeld van „Schiere monnik" op Schiermonnikoog Op het eiland Schiermonnikoog wil men een twee en een half meter hoog standbeeld oprichten van een „schiere monnik" ter herinnering aan de Cistercienser monniken. Deze monniken vestigden in de Middeleeuwen een uithof (een ne venvestiging van een klooster) op het eiland, en maakten daarna een begin met de cultivering van Schiermonnikoog. De kunstschilder Martin van Waning die 25 jaar op het eiland heeft ge werkt, heeft aangeboden, uit dank baarheid voor hetgeen Schiermon nikoog en de bevolking van dit ei land hem hebben geschonken, een gipsmodel van een „schiere mon nik" te vervaardigen. Om het geld voor het afgieten in brons van het standbeeld en het plaatsen ervan (ongeveer f 8000) bijeen te bren gen, is een actiecomité gevormd. Voorzitter van dit comité is Fries- lands commissaris der koningin, mr. H. P. Lindhorst Homan. Het gemeentebestuur van het eiland heeft reeds een bedrag van 2000 beschikbaar gesteld. Men wil het standbeeld in de zomer van 1960 onthullen. Heineken 11 pet. dividend In de vergadering van commissaris sen van Heineken's Bierbrouwerij Maatschappij n.v. is besloten aan aandeelhouders voor te stellen over het boekjaar 1958-1959 een dividend van 11 procent over het tot f 35 mil joen verhoogde kapitaal uit te keren (over 1957-1958 werd over een kapi taal van 20 miljoen 12 pet dividend uitgekeerd). Totale oplage dagbladen 250.000.000 Volgens een dinsdag door de Unesco gepubliceerd boekje over 's werelds dagbladen en periodieken worden er dagelijks meer dan 250 miljoen exem plaren van dagbladen verspreid. De totale oplage der periodieken be draagt ongeveer tweehonderd mil joen. Een derde van alle dagbladen verschijnt in Noord-Amerika. Een an der derde gedeelte wordt in Europa, de Sowjet-Unie inbegrepen uitgege ven. In de Verenigde Staten verschij nen 8.512 dagbladen, hetgeen verre weg het grootste totaal voor één land is. De Sowjet-Unie neemt, met 5.114 dagbladen en periodieken, de tweede plaats in. (Advertentie) Iedere ware pijproker zal beamen dat Voortrekkers f een meesterlijke melange is die tot het laatste trekje toe licht en geurig blijft. En... Voortrekkers verveelt nooit! bL Niemeijer kent de pijproker ai 111 jaar lang BOEKJES UIT KORF VAN BEZIGE BIJ Goedkope platen in het „Grote gouden boek" Met het oog op de komende feestda gen heeft de „Bezige Bij" te Amster dam weer een aantal aantrekkelijke kinderboeken voor diverse leeftijden op de markt gebracht, waarvan we hier allereerst een viertal „Gouden Boekjes" noemen, alom bekend en terecht geliefd wegens de leuke tek sten en de meestal voortreffelijke prentjes. Allo vier voor echte klein tjes en mooi om te bekijken. Fred dy's vriendje" verhaalt over een jon getje dat allerei beesten als vriendje „probeert" en tenslotte een klein, lief hondje kiest; „Het Feestvarken" dat alles weggaf uit moeders pro visiekast en toch een prachtfeest kon geven is niet minder leuk, en de avonturen van het vreemde „Bolle Bolle Beest" zullen de kleinen zeer vermaken, evenals die van kleine Wim die zoek raakt in het oorspron kelijke Nederlandse boekje „Wim is weg". Alle tier warm aanbevolen voor drie- zesjarigen. Zoals gezegd zijn deze boekjes bui tengewoon aardig van tekeningen cn kleuren. Helaas kan dit niet gezegd worden van het „Grote Gouden Boek" „Lassie weet raad" en nog minder van „Rin-tin-tin en de verborgen schat". De kinderen vinden die pla ten wel prachtig (het voornaamste wellicht) maar voor de volwassenen die ze mee voorlezen zijn deze ty pisch Amerikaanse, heel handige maar goedkope bonte platen minder aangenaam om te zien. Alleraardigste kinderboekjes zijn „Pim en Pom blijven samen" en „Pim en Pom, nieuwe verhalen" van onze bekende Mies Bouhuys, poezen- verhaaltjes en -versjes met even leu ke tekeningen van Fiep Westendorp. Spelletjes Voor de groteren drie prachtige en ook duurdere boeken. Allereerst de „Kris Kras Kruiwagen" in de zelfde trant als de Jan Plezier van 't vorige jaar, een dik boek, „an ders dan anders", vol spelletjes, toneel, poppenkast, knutselwerk jes, ideeën voor feestjes, kleuter klasjes, etc. etc. Keurig en kleu rig uitgegeven, en samengesteld door mevr. I. M. Fennema-Zbolay, hoofdredactrice van het kinder blad Kris-Kras. Een staf van be kende kinderauteurs werkte mede. Speciaal voor jongens is „Geheim", een leidraad voor het oprichten en in stand houden van geheime clubs, ver enigingen, verbonden en genootschap- Een, door Hugo de Reede, in het ge- eim uitgegeven door de „Gemasker de Bij". Deel I: Middeleeuwse Ede len, Deel H: Indianen, Deel IH: Riumtevaarders. Toegevoegd: intrige rende enveloppes vol heerlijkheden als geheime lidmaatschapskaarten, echte linnen insignes, bedrukt brief papier, vergulde veren, enz. enz., eventueel los na te bestellen. Het is lenk, en alles keurig pasklaar en uitgedacht maar... vinden onze kinderen dit, eerlijk gezegd, niet veel heerlijker allemaal zélf uit? We stel len ons voor dat in een klas elke jongen zo'n „Geheïm"-boek heeft-. Het allerkostelijkste boek echter, waarmee ge niet alleen uw kinderen doch ook Uzelf nog een plezier doet is het nieuwe werk van. Leonard de Vries: „Het nieuwe experimenteer- boek", 151 verbazingwekkende na- tuurkundeproeven voor jong en oud. Leonard de Vries is bij velen bekend, o.a. door de jeugdtelevisieprogram- ma's. Allerinteressantst zijn deze na- tuurkundeproeven in de huiskamer en er buiten, verricht met de eenvou digste gebruiksvoorwerpen die in ieder huishouden te vilden zijn. Uiterst leerzaam voor de jeugd bo vendien, een ware aanwinst in de boe kenkast van het gezin. In „En toch is het leven goed" be schrijft T. Pulles levendig en tref fend de moeliijkheden die zich voor doen in een doktersfamilie met twee „teenagers". Dit aanbevelenswaar dige boek voor oudere meisjes kwam uit in Meulenhoff's Flamingo reeks. Boekennieuws in het kort Een actueel probleem stelde Ca- tharina Marshal aan de orde in het boek „Als je een negermeisje bent", dat verscheen in de serie Kern pockets voor de jeugd. Op gevoel volle wijze vertelt de schrijfster de problemen, van Julie, die op de „High School" bemerkt, dat ook in de voorsteden van New-York sprake is van rassentegenstellingen. In de Heldenserie van uitgeverij „Helmond" verschijnen slechts aan de werkelijkheid ontleende verhalen. Verdienstelijke auteurs beschrijven het leven van mensen, die zich op een of andere wijze buitengewoon verdienstelijk hebben gemaakt. Zo „schilderde" dr. L. van Egeraat in „De tovenaar met de beitel" een on derhoudend en vooral leerzaam boek je. het leven van de grote beeldhou wer Michel Angelo. Het werkje kreeg een bijzonder fraaie omslag plaat. „De Herberg „Het U" van P. de Zeeuw is een goed boek voor de jeugd van 12 tot 16. Het verhaalt het opwindende en romantische voorspel tot de bevrijding van Antwerpen door de Watergeuzen in 1572. „De Herberg „Het IJ" waarin de humor evenmin ontbreekt als het element der verrassing, verscheen bij uitgeverij W. D. Meinema N.V. in Delft. Drie romans voor oudere meisjes (Van onze redactrice) Met „Baby Cupido" heeft Francine Haak-Ochsendorf een roman voor oudere meisjes geschreven, die bij het gros van die oudere meisjes waarschijnlijk wel in de smaak zal vallen. Want welk meisje dat op de leeftijd is van het zo dolgraag „op eigen benen" willen staan, leest niet met plezier de bele venissen van drie meisjes, die er in derdaad in slagen „op eigen benen" te staan? Hans, Gert en Vic van Arkel zijn de drie meisjes die, na reeds vroeg haar ouders te hebben verloren, zich op energieke wijze losmaken van de „liefdadigheid" die zij tijdens haar bakvisjaren mogen ondervinden van de zijde van een aantal familieleden. Met als basis het enige erfstuk dat zij bezitten een huis beginnen zij een pension, waarin een der zus jes bovendien een schoonheidssalon netje exploiteert. En het pleit voor de talenten van de schrijfster, dat zij de op zichzelf niet zo heel aanvaardbare vondst van de vondeling-baby toch op overtuigende wijze heeft weten in te vlechten in dit verhaal van drie hardwerkende jonge meisjes, die kans zien zich een eigen bestaan op te bouwen. Uitgeverij: Kramers, 's-Gravenhage. De schrijfster Margreet Velsen- Quast blijkt een voorliefde te heb ben voor het thema „lelijk: eendje wordt mooie zwaan", een thema dat men althans kan terugvinden in twee van haar boeken. In „Mijn moeder is beroemd" is het „lelij ke eendje" het meisje Lotje, doch ter van een beroemd actrice die, behalve beroemd, ook mooi en jong is. Een moeder dus waarop Lotje (te recht) heel trots is en voor wie ze alles over heeft zelfs al raakt ze zelf naast deze beroemde moeder vaak in de schaduw. Maar ook Lotje blijkt haar talenten te hebben en ziet kans om op zeker ogenblik „uit de schaduw" te treden, mede dank zij het feit dat ze voor lange tijd wordt opgenomen in een normaal gezin met levenslustige opgroeiende kinderen. Het thema „van eendje tot zwaan" komt nog duidelijker naar voren in een tweede boek van dezelfde schrijf ster, getiteld „Gekke Erica". Ook Erica is verre van mooi, ze gaat vaak vreemd gekleed en is heel anders dan haar klasgenoten vandaar haar bijnaam „Gekke Erica". Maar die gekke Erica ontpopt zich tot een talentvol danser es je-in-spé, dat wel licht nog eens een échte „zwaan" wordt... Twee vlotgeschreven boe ken, waarvan het eerste naar onze mening geslaagder is dan het tweede; liet tweede is hier en daar qua pro bleemstelling wel wat erg volwassen. Beide boeken zijn een uitgave van Ploegsma te Amsterdam.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1959 | | pagina 5