PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
VIJF KINDEREN BIJ BRAND OMGEKOMEN
Steeds minder ,werk' voor Zeeuwse paalworm
BILT
TEVERGEEFS HADDEN ZIJ GETRACHT AAN DE
VUURZEE TE ONTSNAPPEN
ONLUSTEN IN KONGO
EN ZUIDWEST AFRIKA
EISENHOWER PLEIT VOOR
STRIJD TEGEN HONGER
202e jaargang - no. 293
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 66 cent per
week, 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummer» 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Zaterdag 12 dec. 1959
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm. Mlnim. p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
23 cent per regel met een minimum
van 1.—. „Brieven of adre»
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: Vlisslngen Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 3546); Middelburg, Markt 51, tel. 5
Goes, Grote Markt 2, tel. 4254 (b.g.g. adv. 2234); Oostburg, G. F. de Pauwstr. 9, tel. 20; Temeuzen, Brouwerijstraat 2: Zierikzee, red. tel. 2425, adm. tel. 2094.
DROEVIG GEBEUREN IN GEMERT
Ouders waren niet aanwezig
IN GEMEKT ZIJN GISTEREN DE VIJF KINDEKEN VAN
DE FAMILIE KUIPERS-VAN CUYK TIJDENS EEN BRAND
OM HET LEVEN GEKOMEN. De ouders waren niet thuis; zij
waren naar Helmond gegaan voor het doen van inkopen. De
leeftijd van de slachtoffertjes varieert van twee maanden tot
zeven jaar. Het gezin woonde in een houten woning nabij Pel-
grimslust in het kerkdorp Handel onder de gemeente Gemert.
Ofschoon de brandweer snel ter plaatse aanwezig was kon zij
door de vlammenzee niets uitrichten.
Een buurman die op enkele honderden meters van het huis
woont zag gisteravond omstreeks half zeven rook opstijgen. Hij
snelde naar de houten woning en trachtte de deur open te trap
pen. Dat lukte hem. De rook en de hitte echter beletten hem
naar binnen te gaan om de kinderen te redden.
de kachel feller is gaan branden,
waardoor de houten muur erachter
vlam gevat heeft. De stoffelijke res
ten van de slachoffertjes zijn over
gebracht naar het wijkgebouw van
Brandweer kon
niets uitrichten
Nadat de brandweer het vuur ln be
dwang had gekregen vond men de
oudste vier kinderen over elkaar in
een hoekje liggen. Blijkbaar waren
ze reeds door de rook bedwelmd ge
weest toen hnn buurman te hnlp snel
de. Het jongste kindje lag nog in het
wiegje. De namen van de kinderen,
die zo jammerlijk om het leven zijn
fekomen zijn Nelly, Joke, Joseetje,
'etra en Franka. Uit de houding
van de kinderen maalct men op dat
nog getracht hebben te vluchten.
Tevergeefs echter.
De ouders van de kinderen hadden
het houten huisje afgesloten toen zij
naar Helmond gingen. Vermoed
wordt dat tijdens hun afwezigheid
T roost
In vele Oosterse landen zitten ze nog
op de markten: de beroepstoekomst
voorspellers. Meestal zijn ze voor
zien van een zwart bord, waarop ze
figuren tekenen met een stuk wit
krijtDat heeft dan iets met de
sterren, met het geboortejaar en met
nog enkele andere „gegevens" te ma
ken. De marktbezoeker, die bereid is
een paar stuivers te offeren, krijgt
zijn toekomst uit die krijttekeningen
te horen en als hij nog een paar
stuivers offert, wordt hem de toe
komst van de halve wereld er bij ver
teld. Helaas is het al dikwijls geble
ken, dat die stuiverswijsheid maar
povere wijsheid is.
Toch is er ook bij hoger ontwik
kelde volkeren nog wel belang
stelling voor toekomstvoorspelle-
rij. Vooral wanneer het tegen 't jaar
einde loopt en de mensheid zich be
zint op de vraag óf er een derde we
reldoorlog zal komen, óf de welvaart
nog zal groeien... óf er grote ram
pen op komst zijn enz. enz.
Het beantwoorden van die vragen,
duiden we echter niet meer aan
met het wat duistere woord
..voorspellen".
We spreken van prognoses of van
verwachtingen, die de vrucht zijn
van moeizame wetenschappelijke ar
beid. Zorgvuldig analyseert men de
politieke, de economische en andere
toestanden, waaruit tenslotte een toe
komstige ontwikkelingslijn met 'n
zekere mate van waarschijnlijkheid
wordt afgeleid.
Niemand zou het wagen de econoom
prof. dr. J. Wemelsfelder, die kort
geleden hoogleraar aan de Technische
Hogeschool te Eindhoven werd, een
toekomst-voorspeller te noemen. Hij
spreekt verwachtingen uit en die ver
wachtingen berusten op omvangrijke
vakkennis
ij zijn eerste optreden als hoogle-
I raar heeft hij zó maar zijn visie
gegeven op de economische ont
wikkeling tot het jaar 2000. Misschien
grijpt hij iets te ver, maar omdat zijn
„verwachtingen" zo optimistisch zijn,
zullen velen hem graag geloven en
hem dat „verre grijpen" vergeven.
Hier volgt iets van wat prof. Wemels
felder met het witte krijt van zijn
vakkennis neerschreef op het zwarte
bord van de toekomst. Voor een eco
nomische crisis, zoals er een in de ja
ren 1930 tot 1933 de wereld teisterde,
behoeft men niet al te zeer beducht te
zijn. De kansen daarvoor lijken niet
groot. Crisis zou kunnen worden ver
wacht indien het tempo van de tech
nische ontwikkeling geen gelijke tred
zou houden met dat van de economi
sche ontwikkeling, of omgekeerd.
De kans op storingen in deze gelijk
matige opgang lijkt echter gering.
Een eventuele eruptieve ontwikkeling
van de techniek die tot economische
moeilijkheden in bedrijfsleven en
maatschappij zou kunnen leiden, Is
theoretisch denkbaar, doch praktisch
onwaarschijnlijk, omdat in ons inge
wikkelde maatschappelijke bestel de
ze technologische ontwikkeling zich
slechts geleidelijk kan voltrekken.
Arbeidsbesparende uitvindingen (au
tomatisering), die technologische
werkloosheid zouden kunnen veroor
zaken, zouden wel op nimmer gekend
grote schaal moeten plaatsvinden,
(Zie slot pag. 3 kot. 1)
B
het Wit-Gele Kruis te Handel. Zij
zullen op het kerkhof in dit plaatsje
ter aarde worden besteld.
Pas omstreeks negen uur konden
de ouders in Helmond worden op
gespoord en van het vreselijke ge
beuren op de hoogte worden ge
steld.
Chinees protest tegen
Indonesische regering
De minister van buitenlandse zaken
van communistisch China, Chen Yi,
heeft ernstig protest geleverd tegen
de Indonesische regering over „de
ontoelaatbare toestand" van Chinese
staatsburgers in de Indonesische re
publiek.
Het protest is gezonden aan de Indo
nesische minister van buitenlandse
zaken Soebandrio, in een brief die op
9 december was gedateerd.
Communistisch China protesteert
hierin tegen de „vervolging" en de
„wrede behandeling" van de Chine
zen in Indonesië.
POLITIE SCHOOT OP BETOGERS
Blanken uit brandende
gebouwen gered
Verschillende duizenden Afrikanen,
zowel mannen als vrouwen, hebben
deelgenomen aan relletjes die don
derdag in Windhoek in Zuidwest-
Afrika hebben plaatsgehad. Hierbij
werden negen Afrikanen door de po
litie doodgeschoten, terwijl er 30
werden gewond.
De moeilijkheden begonnen toen de
Afrikanen de straat opstroomden uit
protest tegen hun verhuizing naar
een ander district. Een politieman
werd ernstig gewond, maar is bui
ten levensgevaar. Zeven andere
(blanke) politie-agenten liepen even
eens verwondingen op. Er werden
ook militairen ingezet, die o.a. ge
bruik maakten van twee gepantserde
auto's.
De Afrikanen streden met stokken
en stenen.
Men had getracht gebouwen in brand
te steken uit protest. Vijftig blanken
zaten in deze gebouwen opgesloten.
Zij werden gered.
Stammen
In de Kongo-provincie ICasai is het
nog steeds woelig. Gisteravond heb
ben gewapende Loeloea's ten zuid
oosten van Loeloeaburg een baloeba-
dorp aangevallen. Drie Loeloea's
verloren het leven. Het aantal slacht
offers als gevolg van de botsingen
van deze week tussen de twee stam
men, is daardoor gestegen tot mins
tens 24.
Om het vriespunt
(Van onze weerkundige
H medewerker)m
=1 Zeeland heeft de vorstlucht als
het ware kunnen ruiken maar
in Vlissingen kwam de tempe- =j
ratuur niet onder nul. Het ho-
H gedrukgebied boven Scandina-
vië, dat al vele dager* koude
lucht over Duitsland aanvoert,
M neemt in betekenis af en dit
betekent, dat in Zeeland geen
vorst van enige betekenis zal n
voorkomen.
In het noorden van ons land m
wordt geschaatst, maar ook
daar wordt nu de lucht via de
Waddenzee aangevoerd, zodat |i
ee ook daar niet meer dan lichte
H vorst voorkomt. In deze situa- 3
3 tie zal tijdens het weekeinde 3
zo goed als geen verandering
komen. Er blijft veel bewol- 3
3 king overdrijven. De tempera- 3
3 tuur zal overdag om het vries- 3
punt schommelen.
lllllllllllllllllillllllllilijjl
Bouw van woonoord voor
Ambonezen in Moordrecht
De directeur-generaal van de rijks
gebouwendienst heeft aan het aan
nemersbedrijf firma J. C. Peltenburg
en Zonen te Schoonhoven opdracht
gegeven een woonoord voor Ambone
zen te bouwen. Dit woonoord zal
verrijzen in Moordrecht. Met de
bouw er van is een bedrag van
1.8S8.430 gemoeid.
Het zal bestaan uit 140 woningen
met schuurtjes. Het woonoord is ge
projecteerd aan de rand van de ge
meente Moordrecht, waar het als het
ware gekoppeld zal worden aan het
uitbreidingsplan van die gemeente.
Stand hsrv. kerkbouwactie
Voor de Hervormde Kerkbouwactie 1
is thans negen miljoen en achthon-
derdacht gulden bijeengebracht.
De doodssttrijd van het Noorse
vrachtschip jElfridaop de Noord
zee is ten einde: hier glijdt het schip
met de kiel omhoog de ijzige diepte
in. De twintig opvarenden worden
vermist
(A.NJ>.-telefoto),
ERE-DOCTORAAT IN NIEUW-DELHl
Nehroe vraagt bij Chinese
aanval geen steun van
Amerika
President Eisenhower heeft vrijdag
in Nieuw Delhi in een toespraak tot
het personeel van de Amerikaanse
ambassade verklaard dat „De vrede
niet zal worden gemaakt door twee
of drie mensen die bijeenkomen op
wat men een topconferentie noemt
en die een aantal meningen uitwisse
len welke zelden overeenkomen en
soms niet bepaald op het behandelde
onderwerp betrekking hebben. Op die
manier krijgt men geen vrede". Het
zullen de mensen moeten zijn die het
moeten doen mensen die spreken
tot mensen".
Hij zei naar vele landen te zijn ge
reisd maar nooit een volk te hebben
ontmoet dat strijdlustig was. Rege
ringen zijn soms geneigd tegen de
gevoelens van een volk in te gaan.
Een nachtje vorst en de jeugd is
al paraat om, geholpen door een
vriendje de dikte van het ijs te pol
sen. Ook in Slotermeer bij Amster
dam zouden ze het liefste maar met
een de gladde ijzers onderbinden.
Soms scheppen zij problemen en zeg
gen dan dat zij pogen deze op te los
sen".
Bij de opening van de landbouw
tentoonstelling pleitte Eisenhower
voor een strijd in de hele wereld
tegen honger.
In de universiteit van Nieuw Delhi
waar hij een eredoctoraat in de rech
ten in ontvangst nam, heeft presi
dent Eisenhower verklaard dat er
naar zijn mening internationale wet
ten moeten komen, die oorlog onmo
gelijk maken. De tijd is gekomen, al
dus de Amerikaanse president, dat de
wet in internationale aangelegenhe
den dezelfde rol gaat spelen als nu in
de afzonderlijke staten „het is beter
voor een internationale rechtbank nu
en dan een veer te laten dan in een
oorlog alles te verliezen".
Premier Nehroe van India heeft vrij
dag in een gefilmd televisie-vraag
gesprek verklaard dat hij de Verenig
de Staten geen steun zal vragen als
communistisch China zijn land zal
aanvallen.
Hij zei dit in een gesprek met een
correspondent van National Broad
casting Corporation, kort voor de
aankomst van president Eisenhower
in India. Het gesprek werd donder
dagavond in Amerika uitgezonden.
T.N.O..-experiment
bij Hansweert...
DE MILJOENEN PAALWOR-
MEN, die in de Zeeuwse wate
ren leven, zijn uitzonderlijk nij
vere diertjes... Maar hun nijver
heid wordt in Zeeland aller
minst op prijs gesteld! Dit
merkwaardige wezentje een
soort levende boor heeft na
melijk de verraderlijke gewoon
te „gangetjes te graven" in al
le soorten hout, die het beestje
in het water kan vinden. Een
horde van deze levende „boor-
machientjes" is dan ook in
staat bijvoorbeeld, een weerloze
beschoeiingspaal in korte tijd
enorm te beschadigen. En dat
nu is een ergerlijk vergrijp in
een provincie, die haar veilig
heid bij wijze van spreken op
palen moet bouwen... Geen won
der dus dat de Zeeuwse palen
al sinds jaar en dag een afweer
middel tegen de paalwormen
krijgen alvorens ze in het zoute
water in de grond gedreven
worden!
En het resultaat van die afweermid
delen De heer P. J. Priester, water
bouwkundig-ambtenaar van het wa-
Nietige diertjes
belagen houtwerk
VWAVVVVVVWWWWVW
terschap Oud- en Jong-Breskens,
geeft daar min of meer antwoord op
als hij vertelt„Breskens heeft één
van de meest paal rijke kustgedeelton
van Zeeland, maar wat de paalworm
betreft hebben we hier nauwelijks
schade, omdat we vrijwel alle palen
behandeld hebben met creosootolie.
En daar waagt geen paalworm zich
meer aan..."
De 35.000 palen in de ruim twee
kilometer lange Breskense bazalt-
glooiïng en de vele duizenden pa
len in de ongeveer 30 Breskense
strandhoofden zijn dus geenszins
weerloos meer Dank zij de creo
sootolie
Al honderd jaar
Het is geenszins een nieuw produkt,
deze donkerbruine, stroopachtige en
op teer lijkende vloeistof. „We hebben
er al een ervaring van honderd jaar
mee", vertelde een woordvoerder van
een Rotterdamse houtbewerkingsfa-
briek.
En inderdaad heeft de creosootolie
zijn bestaansrecht wel bewezen. De
vloeistof, waarvan 300 liter per kubie
ke meter hout nodig is, wordt onder
druk van twaalf tot acht atmosferen
in de Dalen geperst. Op die manier
bliikt het hout zo'n onaangename ver
blijfplaats voor de houtwormpjes, dat
zij zich er niet eens meer aan wa
gen...
De teerachtige creosootolie heeft ech
ter één nadeel het is vrijwel niet
geschikt voor de behandeling van
rijshout, het klassieke zeeweringsma
teriaal, dat in Zeeland bij duizenden
bossen tegelijkertijd wordt gebruikt
Het „gecreosoteerde rijshout" levert
vooral moeilijkheden op bij de bewer
king tot rijshouten zinkstukken.
„Dat kan ik me voorstellen", gaf de
woordvoerder van genoemde Rot
terdamse houtbewerkmgsfabriek toe,
„want de rijshoutvlechters zullen van
kop tot teen onder de vuile creosoot
olie komen..."
Bovendien is het ook niet ideaal het
rijshout onder druk met creosootolie
te impregneren. De rijshouten twijgen
hebben namelijk een zachte kern, die
slecht bestand is tegen deze creosoot
olie.
Naar hartelust
Nog altijd kan de paalworm dus
naar hartelust doolhofjes graven
in het rijshoutMaar ook dat
heeft de langste tijd wel geduurd,
want een deskundig instituut als
de 1 »-
dert enige tijd met dit onderwerp
bezig. In de buurt van Hansweert
worden zelfs reeds geruime tijd
proeven op grote schaal geno
men
Tevoren had het T.N.O. met ver
schillende middelen geëxperimenteerd,
vooral met koper- en chroomverbin-
gen, waaraan al of niet arseenverbin-
dingen waren toegevoegd. Verder
werd onder meer koperaftenaat toe
gepast. Deze middelen werden onder
druk in verschillende bossen rijshout
geperst. Andere bossen rijshout wer
den gedurende één week in deze „af
weermiddelen" gedrenkt.
Tezamen met onbehandelde bossen
rijshout werden deze behandelde bos
sen rijshout op een stalen vlechtwerk
gemonteerd en vervolgens aan de zee
toevertrouwd Heel dit experimen-
(Zie slot pag. 2 kol. 3)
KORTE PREDIKATIE
DE HERAUT E2J DE KONING
Hij moet wassen, maar ik
minder worden. Joh. 3 30.
Johannes de Doper is zich ten volle
bewust geweest van de taak, waar
toe hij geroepen ioas. Wanneer we
Johannes en Jezus naast elkaar stel
len, dan is Johannes in verschiilend
opzicht nummer één geweest. Zijn
geboorte werd eerder aangekondigd
en vond ook eerder plaats dan die
van Jezus. Hij was de eerstedie de
oproep deed uitgaan tot het volk Is
raël: ,J3ekeert TJ, want het Konink
rijk der hemelen is nabij gekomen''.
Hij is ook de eerste ge jscsi, die ter
dood gebracht is ter wii'e van de ge
rechtigheid. Maar ondanks dat alles
heeft Johannes zich a'.iijü nummer
twee geweten.
Johannes heeft het verstaan als he
raut de mindere te zijn van Koning
Jezus, voor wie hij alleen de weg te
Een kenmerk van de echte heraut Is,
dat hij weet op een bepaald ogenblik
te moeten terugtreden. Van die nood
zaak is Johannes ten voile doordron
gen geweest. Daarom zegt hij het
ook, wanneer hij tijdens zijn optre
den bij de Jor daan wijst op de ko
mende Christus: Hij moet wassen
maar ik minder worden.
Ik meen, dat we uit deze houding
van Johannes allen iets kunnen le
ren. .Minder worden" is misschien
wel de moeilijkste opgave, waarvoor
een mens geplaatst kan worden. We
willen niet graag de minste zijn en
het valt ons nog zwaarder om min
der te worden dan een ander, omdat
dit van ons zelfverloochening vraagt.
Tot deze zelfverloochening zullen we
alleen kunnen komen door Gods ge
nade. Niet door alleen te spreken
van die genade, maar veeleer dobr
te leven uit die genade. Wie geleerd
heeft alleen uit de genade van God
te leven, die zal ook eenvoudig en
klein willen zijn tegenover zijn me
demens, maar boven alles en voor
alles tegenover Jezus Christus. Die
zal ook iets verstaan van het woord
van Paulus, dat een rijke Christus
arm geworden is, hoewel Hij rijk
was, omdat wij door Zijn armoede
zouden mogen rijk worden.
Johannes was geroepen om vóór
Christus uit te gaan. Nochtans wist
hij zich de minste. Wij worden ge
roepen Christus na te volgen. Zijn
wij reeds zozeer de minste geworden,
dat wij ook tcaarlijk Christus KUN
NEN volgen? Volgen tot aan het
kruis, tot in de dood van de oude
mens om ook in en door Hem te
kunnen opstaan tot de nieuwe mens?
God Zelf leide ons door Zijn Woord
en Geest op deze noodzakelijke weg
der bekering. Want wie zichzelf ver
hoogt. zal vernederd worden, maar
wie zichzelf vernedert, zal verhoogd
worden.
Zierikzee. C. Bezemer.
VERWACHT.
Geldig tot hedenavond
AFNEMENDE WIND
Zwaarbewolkt met hier en daar eni
ge lichte neerslag. Matige tot krach
tige, geleidelijk iets afnemende
noordoostelijke wind. Lichte vorst tot
temperaturen om het vriespunt.