PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Buitenlandse vliegtuigfabrikanten
voeren zenuwoorlog m ons
land
Op boogschot afstand van Kats wordt nieuwe
veerhaven aangelegd
de BILT
LAATSTE WOORD 0VERPRIJZEN NIET GESPROKEN
BIJSTAND AAN PAKISTAN VAN
V.S. WORDT NIET BEPERKT
SNEEUWVAL EN VORST IN
NOORDELIJKE PROVINCIES
202e jaargang - no. 290
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie P. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Woensdag 9 dec. 1959
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm. Minim, p. advertentie 4.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
23 cent per regel met een minimum
van 1.—. ,3rieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: Vlissingen Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 3546); Middelburg, Markt 51, tel. 3841; Goes, Grote Markt 2, tel. 4254 (b.g.g. adv. 2234); Oostburg, G. F. de Pauwstr. 9, tel. 20; Temeuzen, Brouwerijstraat 2; Zierikzee. red, tel. 2425. adm. tel. 2094
Om een kolossale Belgisch-Nederlandse order
(Van onze Haagse redactie)
Vertegenwoordigers van de grote vliegtuigfabrieken, die dingen
naar de kolossale Nederlands-Belgische order tot levering Van
de nieuwe vliegtuigen voor de luchtmachten van beide landen,
hebben langzaamaan hun toevlucht genomen tot de techniek van
de zennuwoorlog. Luchtmachtofficieren die bij de voorberei
ding van de aankoop betrokken zijn, verklaren dat in Den Haag
op het ogenblik vrijwel permanent verscheidene tientallen ver
tegenwoordigers van de betrokken fabrieken rondlopen.
Verscheidenen van hen trachten op knappe wijze gebruik te
maken van de belangstelling van de journalisten om hun eigen
vliegtuigen in het nieuws te brengen en de zwakheden van de
toestellen van de concurrenten breed uit te meten.
Bevoegde zegslieden verklaren dat nog nimmer in de Neder
landse militaire geschiedenis een strijd is gevoerd om een zo
grote order als waarom het nu gaat, en zij geven te kennen, dat
de middelen waarmee deze strijd wordt gevoerd daar dan ook
alle kenmerken van dragen.
ken, en dat wat dat betreft, de
Nederlandse en Belgische regeringen
in belangstellende afwachting ver
keren.
Aantal toestellen
400—600
Volgens een officiële zegsman van
de Kon. Luchtmacht gaat het om
een order van twee- tot driehon
derd vliegtuigen alleen voor de Kon.
Luchtmacht en bijna hetzelfde aan
tal voor de Koninklijke Belgische
Luchtmacht. In totaal dus, volgens
deze zegsman om 400 tot 600 vlieg
tuigen. Het juiste aantal zal worden
bepaald door de vraag of het aan
te schaffen toestel volgens de gege
vens waarover nu nog diepgaand
wordt onderhandeld, bruikbaar zal
zijn zowel voor luchtverdedigings
als voor aanvalstaken. In dat op
zicht heeft de Starfighter P 104 G
een pre, omdat voor dit toestel een
zeer ingenieuze uitwisselingsappara-
tuur is geconstrueerd, waardoor in
enkele ogenblikken tijds een groot
Tijden# de gisteren te Arnhem ge
houden bespreking met zijn Duitse
ambtgenoot Strauss heeft minister
van defensie ir. Visser onder meer
ook gesproken over de kwestie van
de aanschaffing van de vliegtuigen,
in verband met het feit dat de
Luftwaffe de Starfighter heeft geko
zen, en met het andere feit, dat de
Duitse Industrie een sterk monopo
lie heeft voor Hcensie-bouw in Eu
ropa, Men meent hier te weten dat
minister Visser aan Strauss nog
eens duidelijk heeft gemaakt,
de Nederlandse en Belgische
dat
vlieg
tuigindustrieën en de Philipsfabrie-
ken in belangrijke mate zullen moe
ten worden ingeschakeld. Zou dat
niet mogelijk zijn, dan houdt dat in
dat de Nederlandse belangstelling
voor de Starfighter F 104 G be
langrijk zal verminderen.
Voor 800.000 minder
Intussen heeft de vertegenwoor
diger van de Franse Dassault-
fabrieken, die de Mirage III heeft
ontwikkeld, op vrij sensationele
wijze het verhaal gelanceerd, dat
Dassault zijn Mirago voor 800.000
gulden minder zou aanbieden dan
de Lockheed Starfighter ter be
schikking wordt gesteld. Boven
dien, aldus de zegsman van Das
sault, die hier nu een. zeer grote
publiciteitscampagne ontketent,
zou Dassault bereid zijn vrijwel
de gehele bouw van de Mirages
in hcensie bij Fokker, Philips en
de Belgische motorenfabrïeken te
laten geschieden.
Met name wat betreft de prijs is
de bewering van de Dassault-zegs-
nian nogal gewaagd, omdat ook de
prijs waarvoor de Starfighter wordt
aangeboden, volgens luchtmachtdes
kundigen nog zeer vloeiend is en bij
die prijszetting rekening wordt ze-
houden met de prijsmanipulat
van do concurrentie. Dat is in de
strijd om deze order geen nieuws.
En de toestand is nog altijd zo, dat
naar het schijnt het laatste woord
over de prijzen nog niet is gespro.
Cijferdans
De mensen, die hun spaarduitjes
veelof weinig belegd heb
ben in Nederlandse ondernemin
gen, beleven thans goudgerande da
gen. De aandelen op de Amsterdamse
effectenbeurs bereikten een hoogte
punt en vrijwel alle groepen van be
drijven droegen bij tot de koersstij
ging. Het ging daarbij dit jaar om
stijgingen van miljarden guldens.
Wanneer zulke cijfers gepubliceerd
worden, dan verbaast men zich voor
namelijk over het feit, dat zo weinig
mensen in Nederland direct geïnte
resseerd zijn bij de belegging van
hun spaarduitjes In Nederlandse on
dernemingen. De „kleine man", die
toch ook Ijverig spaart in Nederland,
blijft welhaast angstvallig weg van
de beurs, ook als die beurs goede be
leggingen kan bieden, die flinke ren
te afwerpen en die bovendien nog in
waarde stijgen.
De kleine man blijft hardnekkig bij
de spaarbank.
In Nederland leven mannen, die élke
maand precies berekenen hoeveel
het Nederlandse volk heeft ge
spaard bij de spaarbanken. Voor de
maand november was dat weer voor
treffelijk. Half het Nederlandse volk
kreeg een schouderklopje, want met
een dure decembermaand in het ver
schiet was er toch veel geld in de
„oude spaarbanlc-sok" gestopt.
Alle spaarbanken hadden mooie be
leggingsoverschotten, waarvan de to
talen hier niet genoemd zullen wor
den, want die dans der cijfers zou
maar een dorre vertoning zijn.
Het Nederlandse volk heeft in al
zijn geledingen een grote voor
liefde voor de spaarbanken, zo
groot, dat sommigen zich wel eens
afvragen: moet het nu de spaarbank
alleen zijn?
De spaarbanken zijn nuttig, ze be
wijzen onvolprezen diensten aan het
Nederlandse volk, maar als men de
cijfers van de totale spaartegoeden
(tezamen miljarden guldens) ziet,
dan kan het met anders of die spaar-
(Zie slot pag. 3 kol. 1)
Dinsdagochtend is bij de werf van
L. Smit en Zoon te Kinderdijk met
goed gevolg de sleepboot Shahm
voor de Suez Canal Authority
nee, niet te water gelaten, doch al
leen maar gedoopt. Tengevolge van
de lage waterstand in de rivier moest
dit spectaculaire deel van de tewa
terlating nog uitgesteld worden. De
doop met behulp van een fles Nijl-
xoater vond wel doorgang.
benzinereservoir dat de actieradius
van het vliegtuig aanzienlijk verlengt
voor lange aanvalsvluchten, kan
worden vervangen door een onge
kend snelvurend zesloops kanon dat
voor luchtverdedigingsmissies onmis
baar is.
Een tot anderhalf
miljard
Woordvoerders van de luchtstrijd
krachten verklaarden gisteren dat
de beslissing van Nederland en Bel
gië niet voor het einde van dit jaar
zal worden genomen. Wat Nederland
betreft zal het uiteindelijke besluit
door het voltallige kabinet worden
genomen, waarbij de minister van
financiën en die van economische za
ken een belangrijk woord znllen mee
spreken. Nu de prijs van de vlieg
tuigen die worden aangeboden lang
zaamaan is gezakt tot in de bunrt
van de vijf miljoen gulden per stuk,
komt de waarde van de Nederland
se bestelling te liggen tussen de een
en anderhalf miljard gulden, afhan
kelijk van de vraag of dit nieuwe
toestel a! dan niet de tactische zo
wel als de luchtverdedigingsjagers
zal vervangen, of dat voor een van
beide taken een afzonderlijk toestel
nodig zal blijken. Tezamen met de
Belgische order blijft het dus gaan
om een order van twee tot drie mil.
jard gulden. Daar komt bij dat de
Nederlands-Belgische beslissing wel
licht mede bepalend zal zijn voor de
Italiaanse keuze. Dit maakt ver
klaarbaar waarom men thans inder
daad van een zenuwoorlog met be
hulp van schier alle middelen tussen
Mitterand in staat van
beschuldiging gesteld
De linkse senator Frangois Mitte
rand wiens parlementaire onschend
baarheid op 25 november door de se
naat werd opgeheven, is dinsdag of-"
ficleel in staat van beschuldiging
gesteld wegens „minachting van de
gerechtelijke macht". Dit geschied
de door de rechter van instructie
Jean Perez.
Mitterand wordt ervan beschuldigd
de politie niet te hebben ingelicht
over zijn betrekkingen met Robert
Pesquet, een voormalig parlements
lid, die verklaard heeft dat een aan
slag op de senator in oktober slechts
schijn was en dat Mitterand ervan
wist.
De senator heeft tegengesproken
dat het een schïjnaanslag was en
verklaard dat hij het slachtoffer is
van intriges van zijn politieke vij
anden.
Aan de voet van de ongeluksdam te
Fréjus confereert de commissie van
onderzoek naar de oorzaak van de
ramp met de ontwerper, hoofdinge
nieur Andre Coyne (met witte ha
renlinks staat de bewaker, Andre
Ferraud, die zich met zijn gezin nog
maar juist in veiligheid heeft kun
nen brengen op het moment, dat de
dam scheurde.
de vliegtuigfabrieken kan spreken.
De Franse regering heeft aangebo
den aan België, Nederland en Zwit
serland de licentie te verkopen van
de Franse jager Mirage, als tegen
hanger voor de verkoop van Ameri
kaanse militaire Jets in Europa.
Het aanbod is namens de Franse re
gering gedaan door Maurice Couve de
Murville, minister van buitenlandse
zaken, aldus United Press Internatio
nal. Van bevoégde zijde in Den Haag
is meegedeeld dat van een nieuw aan
bod geen sprake is geweest. Minister
Couve de Murville heeft slechts nog
eens de aandacht gevestigd op de
„Mirage 3a".
INTERNATIONALE KWESTIES BESPROKEN
Eisenhower komt
vandaag in India
President Eisenhower en president
Mohammed Ayub Khan van Pakistan
hebben na afloop van hun besprekin
gen gister een communiqué uitge
geven waarin zij meedeelden inter
nationale politieke kwesties te heb
ben besproken, in het bijzonder de
problemen van de betrekkingen tus
sen de vrije wereld en het Chinees-
Russische blok.
De presidentiële woordvoerder, Ja
mes Hagerty, voegde aan het com
muniqué toe dat president Eisenho
wer aan president Ayub om inlich
tingen had gevraagd betreffende
Kashmir en Afghanistan maar dat hij
geen gespecificeerde aanbevelingen
had gedaan. Ook was de kwestie
Berlijn besproken en kwamen beide
Kresidenten overeen een krachtige
ouding te bewaren ten opzichte van
dat probleem.
Hagerty deelde voorts mede dat er
niet aan gedacht wordt om de huidi
ge omvang van de Amerikaanse mi
litaire bijstand aan Pakistan te beper
ken, maar eerder deze te vergroten.
Een beslissing over deze kwestie
moet echter eerst door het Ameri
kaanse congres worden goedgekeurd.
President Eisenhower komt van
daag in Nieuw Delhi aan en zal 5
dagen in India blijven. In Nieuw
Delhi geloven velen dat Eisenho
wer Nehroe persoonlijk de verze
kering zal geven dat ondanks 't
ontbreken van 'n verdedigingsver
drag tussen de twee landen de Vér
énigde Staten India te hulp zullen
komen in geval van een grote aan
val van China.
Volgens een correspondent van Reu
ter zal Eisenhower zeker proberen
toenadering tussen Pakistan en In
dia te bevorderen, zodat beide lan
den hun grote legers langs hun noor
delijke grenzen opstellen in plaats
van tegenover elkaar.
OVERLAST VOOR HET VERKEER
In Groningen vroor
het vijf graden
Het noorden en oosten des lands is
gisteravond wit geworden door de
eerste sneeuwval van de aanstaande
winter. Tevoren al waren de meeste
wegen door ijzel glad geworden, zo
dat het verkeer grote moeilijkheden
ondervond. In Friesland woedde gis
teren een felle sneeuwjacht. De
sneeuw werd hier en daar tót duinen
opgejaagd. Het verkeer werd zoda
nig belemmerd, dat verscheidene
busdiensten moesten worden ge
staakt. Het zicht was bovendien door
de sneeuwjacht zeer slecht.
Het winterse weer in Groningen heeft
gisteravond de nodige overlast ver
oorzaakt voor het verkeer. Om elf
uur gisteravond vroor het 5 graden
Celsius volgens opgave van de Mete-
reologisehe Dienst te Eelde. De Ne
derlandse Spoorwegen ondervonden
nog weinig overlast voor wat de per
sonentreinen betreft. De treinen re
den nagenoeg op tijd. De goederen
treinen kregen hier en daar vertra
ging door het vastraken van een
wissel door stuifsneeuw. Op diverse
stations is de wisselverwarming in
geschakeld. De autobusdiensten in de
richting van Friesland hadden de
Verlaging boterprijs
Met ingang van vandaag, 9 decem
ber, wordt in Amsterdam en nog eni
ge steden in ons land de prijs van de
boter met zestig cent per kg. ver
laagd. De winkelprijs wordt daar
door f 1,27 a f 1,30 per pakje van
250 gram.
Ook Rotterdam
heeft zijn „gat"
H Rotterdam heeft ook „zijn
gat". Evenals in Worrher is
hier op mysterieuze wijze een II
gat van negen meter diepte
ontstaan. Het werd gisteren
aangetroffen op een stukje H
H grond aan de Smeetlandsedijk
te Rotterdam Zuid, van de
dienst van gemeentewerken, ff
afdeling rentegevende eigen-
dommen.
Iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiii
Rustig dorpje
beleeft steeds
grotere drukte
DE WATERSTAATKUNDIGE
BRANDING is het anders zo
rustige dorpje Kats op Noord-
Beveland tot op enkele honder
den meters genaderdReeds
sedert enkele jaren worden gi
gantische werken uitgevoerd in
de Zandkreek bij Katseveer op
enkele kilometers zuid-westelijk
van Kats. En nu is even ten
noorde nvan het dorp, op een
boogschot afstand van de dorps
aanleg van de nieuwe veerha
ven. In deze nieuwe provinciale
haven zullen in de loop van 1961
de eerste veerboten uit Zierik
zee binnenvaren. Schouwen-Dui-
veland zal op dat ogenblik vele
minuten dichter bij de rest van
Zeeland liggen
Nog slechts enkele jaren geleden was
Kats een van de rustigste dorpjes
van Zeeland. Het plaatsje ligt weg
gedoken achter de stevige zeewering
van de Oosterschelde-dijk, in de
meest zuid-oostelijke punt van het
eiland. Met de uitvoering van de
werken in de Zandkreek ter afslui
ting van deze zeearm, werd het al
lengs drukker in Kats. Als de dam
en de veerhaven binnen anderhalf
twee jaar gereed zijn en de weg van
het Zandkreek-project naar de haven
over een afstand van nauwelijks vier.
j uycl ocu aiowuu vau uauncujno riüi
kern een begin gemaakt met de bkilometer is aangelegd* zal het ver
keer van en naar Sehouwen-Duive-
land op enkele honderden meters af
stand voorbij Kats razen. De bewo
ners zelf zijn dan uit hun „isole
ment" verlost, want na het gereed
komen van de dam is een uitstapje
naar Goes nog een kwestie van bi-
nuten
Bergen werk
De aanleg van de haven is op dit
ogenblik in het beginstadium.
Slechts vier draglines en een bull
dozer en een vijftiental arbeids
krachten zijn ingeschakeld. Dit
werk, dat uitgevoerd wordt onder
supervisie van de provinciale wa
terstaat door de aannemerscom
binatie West-Nedérland N.V.,
brengt voorlopig weinig bedrijvig
heid met zich mee. Toch is al dui
delijk de vorm van de nieuwe
veerhaven te zien. In enkele we
ken tijds hebben de van de vroe-,
ge morgen tot de late avond con
stant doordraaiende draglines let
terlijk bergen werk verzet.
De ringdijk in de Oud-Noord-Beve
land Polder, die tijdelijk als tweede
waterkering dienst zal doen, is vrij
wel gereed. Als een waaier strekt
deze perskade annex ringdijk zich
achter de bestaande dijk uit. Slechts
de aan- en afyoerwegen* onder langs
de zeedijk gelegen, zijn nog open ge
bleven. Piketten en paaltjes, die met
een vrolijke rode of oranje kleur bo
ven de vette klei uitsteken, geven
aan waar de haven precies zal ko
men.
Op 't droge
De veerhaven van Kats wordt gro
tendeels op het droge gemaakt, het
geen een belangrijk winstpunt bete
kent. Niettemin worden de totale kos
ten op een bedrag van rond 3.5
miljoen geraamd. Het aanleggen van
een dergelijk haventje, die geschikt
moet zijn voor veerboten van 80 me
ter lengte, is beslist geen kleinigheid.
De haveningang is noord-oostelijk ge
richt, hetgeen bijzonder gunstig is
*"*s -- noord-westelijke
uit
bij stormen
richting.
De beide havenhoofden vallen niet
onder het „droge" werk. Zij komen
buitendijks. De bijna 60 meter brede
haveningang, die een diepte krijgt
van 8 meter minus N.A.P., zal op de
bodem worden versterkt met drie 100
meter lange en 20 meter brede zink-
stukken, die in april op de zee wor
den gelegd. De haven zelf is op de
laagwaterlijn rond 410 meter lang en
(Zie slot pag. 2 kol. 2)
meeste overlast, daar de wegen in die
richting op sommige plaatsen spie
gelglad waren.
De sneeuwval in Gelderland had
zich gisteravond beperkt tot het
noordelijk deel van de Achterhoek
Het was daar tot dusver bij een
beetje stuifsneeuw gebleven, in
Overijsel lag een laagje van en
kele centimeters.
Op de Veluwe kwamen hier en daar
gladde wegen voor. Bij de Woeste
Hoeve zijn vanavond door de glad
heid zes auto's op elkaar gegleden.
Er was wat materiële schade.
In de kop van Noord-Holland had het
gisteravond niet gesneeuwd, hoewel
de vorstzone zich ook over dat ge
bied uitstrekte. Alleen in Enkhuizen
lag wat stuifsneeuw.
Adenauer neemt
niet deel aan top
In een verklaring over de buitenland
se en binnenlandse situatie heeft
bondskanselier Adenauer van West-
Duitsiand gezegd dat hij niet zal
deelnemen aan een topconferentie
tussen oost en west, omdat dit wel
licht de erkenning van Oost-Duits-
land in zou houden. Ook verklaarde
hij dat zo'n conferentie niet beperkt
mag blijven tot een bespreking van
de Duitse kwestie en die van Berlijn.
De deelnemers zouden het volgens
hem bovenal moeten hebben over
ontwapeningsvraagstukken. Hij zei
te geloven dat de conferentie in de
tweede helft van april van het vol-
fend jaar plaats zou hebben.
.denauer gaf deze verklaring tegen
over de christen-democratische frac
tie van de bondsdag, welke verkla
ring later door twee woordvoerders
van die fractie bekend werd gemaakt.
De deelneming van Oost- en West-
Duitsland als adviseurs aan de con
ferentie van Genève had naar zijn
mening de schijn van „een zichtbare
gelijkheid" van beide Duitslanden.
Volgens Adenauer is het plan van
een verdunde zone in Midden-Europa
na zijn bezoek aan de Engelse pre
mier Macmillan definitief van de
baan. De kanselier uitte ook zijn be
grip voor de Franse voorstellen tot
regorganisatie van de Navo.
Bij CERNdertig miljard
elektronvolt
Het proton-synchroton van de Cern
te Genève heeft dinsdag een energie
bereikt van 30 miljard elektrovolt.
Het apparaat is ontworpen voor een
energie van 24 miljard elektronvolt.
Deze energie is op 24 november be
reikt. Het apparaat is momenteel 'fc
S'ootste ter wereld in zijn soort,
e specialisten van de Cern ver
wachten nog betere resultaten te
kunnen bereiken. Het dinsdag be
reikte resultaat opent de mogelijk
heid tot nieuwe onderzoekingen over
de samenstelling van de materie en
de fundamentele wetten op atoomge
bied.
VERWACHT.
Geldig tot hedenavond
VORST WINT ZEER LANGZAAM
TERREIN
In hét noorden en midden van het
land veel bewolking met plaatselijk
sneeuw of ijzel en overwegend lichte
vorst. Matige zuid-oostelijke wind.
In het zuiden van het land veel be
wolking met plaatselijk enige regen.
Temperaturen overwegend boven het
vriespunt. Zwakke wind.
ZON EN aiAAN
10 december
Zon op 8.36 onder 16.29
Maan op 14.28 onder 3.26
