Rapport over ontwikkeling van energie in West-Europa Orkaan bracht vele schepen in nood KLAÏmm GRIEVEN VAN ST. RAPHAEL TEGEN VRIJERE LOONPOLITIEK DINSDAG 8 DECEMBER 1959 PR OV IN 0IA L Fl ZEEUW 8 B COURANT KOLENBALANS NOG NIET IN EVENWICHT Verwacht wordt dat industriële produktie jaarlijks met 5 procent stijgt De ontwikkeling:, die West-Europa staat te wachten op het gebied van de energie is het onderwerp van een rapport van de commissie van de Eu ropese Economische Gemeenschap, de commissie van de Europese Ge meenschap voor atoomenergie (Euratom) en de Hoge Autoriteit van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal. Het rapport is aan de ener- giecommissie van het Europese parlement aangeboden door de werkgroep „energie" die de E.E.G.-commissïe, Enratom-commissie en de Hoge Auto riteit van de E.G.K.S. hebben gevormd met het doel een gecoördineerd energiebeleid te ontwerpen. De werkgToep bestaat uit leden van de drie uitvoerende organen zelf. rjjk. Veel gas uit de Sahara of uit andere gebieden zal er in 1965 op de markt van de gemeenschap nog niet zijn. Maar later zal het gebruik van aardgas veel sterker toenemen 'en dus in totaal van de energievoorzie ning een belangrijke plaats innemen. Waterkracht is in 1965 nog niet van groot belang, maar het oliegebruilc zal in 1965 bijna de helft groter zijn dan in 1960. Het aandeel van kern energie zal de eerstvolgende jaren nog gering zijn, maar het is van be lang dat in de toekomst ook op deze energiebronnen een beroep zal kun nen worden gedaan. Op langere termijn heeft men te maken met tal van factoren, die op de energiemarkt een rol spelen. En kele van die factoren zijn volgens 't rapport de volgende: Zij hebben in hun rapport aan de par lementscommissie de aandacht geves tigd op het feit dat het totale ener gieverbruik in de Europese gemeen schap van 1955 tot 1959 is toegeno men van 402 miljoen tot 435 miljoen ton (steenkoolequivalent). Dat is 'n stijging met 8 procent, terwijl de stijging van de industriële produktie in die periode driemaal zo groot was. Het aandeel van steenkool in het to-' tale energieverbruik daalde van 65 tot 55 procent, terwijl het olie-aan deel steeg van 18 tot 26 procent. Het is wel duidelijk dat er zowel voor kolen als voor olie gebruiks mogelijkheden zijn, waar zij elk aar niet kunnen vervangen. Maar daarnaast zijn er sectoren waar beide energiebronnen kunnen wor den gebruikt. Dat is het geval in elektrische centrales, bij de spoor wegen, in de ïndusti-ie (geen hoog ovens) en voor huisverwarming. De verkoop van kolen en olie in deze sectoren ontwikkelt zich sterk ten nadele van kolen. In de periode van 19551960 daalde het kolenverbruik in deze industrieën van 156 tot 135 miljoen ton, terwijl het olie-verbruik steeg van 30 tot 62 miljoen. De situatie op de kolenmarkt is ge durende de laatste maanden iets kal mer. Hoewel de invoer is beperkt en door produktiemaatregelen en ver- zuimdiensten het aanbod van kolen is verminderd, is de kolenbalans nog niet in evenwicht. Nog steeds heeft men te maken met het potentiële aan bod van meer dan 30 miljoen ton ko len en van 8 miljoen ton cokes die op voorraad liggen, „een hypotheek die de kolenbalans zwaar belast." Men verwacht dat de industriële pro duktie in de Europese gemeenschap van 1955 tot 1965 jaarlijks met bijna 5 procent zal toenemen. Tot dusver komt dit cijfer goed met de werke lijkheid overeen. Het mag aan de hand hiervan uitermate waarschijn lijk worden geacht dat het energie verbruik over zes jaar 75 miljoen ton steenkoolequivalent groter zal zijn dan nu. Hoe zullen in die tijd de af zonderlijke energiebronnen zich ont wikkelen Het aandeel van aardgas in liet totale energieverbruik wordt vooral bepaald door de produktiemogelijkheden van het aardgasveld bij Lacq in Frank- Wereldpremière van stuk van Eysselsteyn in Schotland Tot de wereldpremières die het Schotse „Theater in de heuvels" van Pitlochry voor het volgende zomer seizoen heeft aangekondigd, behoort een stuk van de Nederlandse auteur Ben van Eysselsteijn mot de Engel se titel „Between the tides" (tussen eb en vloed x). Het stuk speelt in Bretagne in een tijd van terreur. Het kleine theater van Pitlochry, dat in 1951 gesticht werd als een Schots onderdeel van het Festival of Britain, heeft zich ontwikkeld tot een perma nent centrum voor het culturele le ven in Schotland. Dc directie heeft zich de beperking opgelegd van slechts Schotse acteurs te laten op treden, zodat het spelpeil misschien iets lager is dan dat in bijvoorbeeld Stratford—on Avon, maar zij heeft zich de afgelopen jaren steeds onder scheiden door haar keuze van stuk ken, die zo gedurfd is als een com merciële instelling zich maar kan veroorloven. Between the tides is speciaal voor het gezelschap van Pitlochry ge schreven. Vooralsnog zal het niet in Nederland worden opgevoerd. OP AFGEKEURDE VOETEN. Al- bert Johnson in Grantham is tien jaar geleden afgekeurd voor de mi litaire dienst, omdat zijn voeten vol gens de militaire dokters niet be stand waren tegen de marsgewoon ten van het Engelse leger. Op rozijnen en druivensuiker heeft dezelfde Albert Johnson zondag in 22 uur en 39 minuten de 110 mijlen van Birmingham naar Londen 'ge marcheerd. Zijn tijd was een nieuw record voor deze ongewone vorm van weekendactiviteit, die in Groot-Brit- tannië in korte tijd zeer veel aan hangers heeft gekregen. Johnson heeft weieens eerder een eindje gelopen. In 1956 is hij voor Engeland naar de Olympische spelen geweest ook als snelwandelaar. WAT ZE ZEGGEN. Prins Rainier van Monaco: „Een sportwagen is een auto, waarin de plaats voor de benen direct onder de kin begint". De Franse ex-president Vineent Auriol: „Als er geen regeringscrises meer zijn. dan is er ook geen vrij heid meer". Aan het eind van de Eerste We reldoorlog was voor een kilowatt/ uur thermische energie een kilo steenkoollequivalent nodig, maar in de hypermoderne centrales van nu heeft men aan een derde kilo vol doende. Lichtgas kwam vroeger uit steen kool, maar zelfs in de grote ko- lenlanden maakt men het nu met behulp van olie, vloeibaar gas, raf- finaderijgas of aardgas. 9 De chemische industrie was vroe ger grotendeels gebaseerd op steen kool. In 1960 produceert de petro chemische industrie meer dan vijf maal zoveel als in 1955. Het gebruik van elektrische trei nen en diesels levert twintig pro cent energiebesparing op, ondanks het feit dat het verkeer met 25 pro cent is toegenomen. 9 De binnenscheepvaart gebruikt elk jaar tien procent meer olie. 9 Het transport van energie heeft 'n geheel ander beeld dan vroeger. De buisleiding heeft de transport kosten belangrijk verlaagd. De bekende reserves aan olie worden op het ogenblik voldoende geacht voor een gebruik van vijftig jaar. Naast die in het Caraïbische gebied zijn deze reserves nu vooral aanwe zig op het oostelijk halfrond, met na me in het Midden-Oosten en Noord- Afrïka. Bovendien schijnt naar de mening van de commissie, de Sowjet- Unie een plaats te willen gaan inne men op de energiemarkt. TWEEDAAGS CONGRES IN UTRECHT Geen rekening gehouden met positie van beroepsvervoer Voor het eerst heeft de jaarlijkse her denking van de „7 december"-divisie plaats gehad voor het stafkwartier te Schaarsbergen. Een overzicht tij dens de toespraak van de comman dant van de divisiegeneraal-ma joor D. C. de Vries. Het hoofdbestuur van de r.-k. bond van vervoerspersoneel „St. Raphael" staat nogal gereserveerd tegenover hetgeen onder de vlag van vrijere, meer gedifferentieerde loonpolitiek wordt opgediend. Dit zei gisteren de voorzitter van deze bond, de heer J. M. Blommers in zijn openingsrede ter gelegenheid van het twepdaagse congres dat door „St. Raphael" in Utrecht wordt ge houden. Het grote bezwaar van de rooms-ka- tholielce vervoersbond tegen de „aan wijzingen" voor het college van rijksbemiddelaars plus de later gege ven „interpretaties", is, aldus de heer Blommers, dat van regerings kant te weinig om niet te zeggen: geen rekening is gehouden met de uitzonderlijke positie van het be roepsvervoer. In dit verband legde de heer Blom mers er de nadruk op dat de Neder landse spoorwegen eigendom van de staat zijn, ondanks net particulier lijkende visitekaartje „N.V. Neder- landsche Spoorwegen". Men moet, volgens hem, in de hele bedrijfsvoe ring ook in datgene wat nooit tot de buitenwereld doordringt rekening houden met dc opvattingen van de regering. De heer Blommers noemde het zonder meer duidelijk dat de re gering als hoedster van het algemeen belang zich door heel andere overwe gingen dan die van een zelfstandige ondernemer moet laten leiden. Zo kunnen bijvoorbeeld de spoorwe gen op economische overwegingen bepaald niet eon serie niet rendabele spoorlijnen opheffen. Daar steekt de staat een stokje voor. De heer Blom mers toonde aan dat hierdoor de ren tabiliteit nadelig beïnvloed wordt. Daarom is er naar zijn mening geen sprake van dat de economische re sultaten van de spoorwegen met de zelfde maatstaven kunnen of mogen worden gemeten als voor industrie, nijverheid en handel. Als men nu in Nederland met die spoorwegen persé de schijn wil op houden van een zelfstandige, door economische en commerciële over gingen geleide onderneming, dan kunnen wij, aldus de heer Blommers, daar best vrede mee hebben als dat kreupele spel maar niet afgewenteld wordt op het personeel. Dat gevaar is, naar zijn mening, door het nieuwe In een zeer bejaarde auto eens de reisivagen van Kemal Ataturk maakte president Eisenhower zijn in tocht in de Turkse hoofdstad Anlca- systeem van loonvorming in veel sterkere mate op de voorgrond ge treden. Sprekende over het beroepsvervoer over de weg, met zijn op twee wetten gebouwd vergunningsstelsel, zijn eigenaardige richtlijnen en de door de regering gehanteerde tarievenpo litiek, zei de heer Blommers, dat ook voor dit vervoer onmogelijk kan wor den volgehouden, dat men hier met normale, economische en commer ciële maatstaven tewerk kan gaan. Een stijgende produktiviteit, be hoorlijke rentabiliteit en niet door berekenen in de prijzen, 2ijn, vol gens de beer Elommers. wel de sterkste troeven om loonsverhoging te bepleiten. Hij noemde dit op zichzelf wellicht allemaal zeer te waarderen maar voor het be roepsvervoer niet te vervullen voorwaarden. Nederlands - Duits overleg niet vóór Kerstmis geëindigd Een woordvoerder van het Westduit- se ministerie van buitenlandse za ken heeft maandag te Bonn gezegd, dat de hoop. dat de Nederlands-Duit se besprekingen over kwesties die voortvloeien uit de Tweede Wereld oorlog nog voor Kerstmis worden af gesloten, geleidelijk kleiner wordt. De woordvoerder zei dit op een pers conferentie in antwoord op een vraag over de voortgang van de onderhan delingen, die, met tussenpozen, sinds 1957 gevoerd worden. Een woord voerder van het ministerie van bui tenlandse zaken te Den Haag heeft maandagmiddag desgevraagd meege deeld, dat men in Nederland nog al tijd goede hoop heeft, dat de onder handelingen wel voor Kerstmis be ëindigd zullen worden. Resolutie over Algerije aangenomen De politieke commissie van de V.N.- Assemblee heeft maandag de reso lutie, waarin er bij de twee partijen in het Algerijnse geschil op wordt aangedrongen zo spoedig mogelijk informele besprekingen te beginnen over de voorwaarden voor zelfbe schikking en over een staking van het vuren, aangenomen met 38 te gen 26 stemmen, bij 17 onthoudin gen. Deze Afrikaans-Aziatische resolutie heeft dus niet de meerderheid van twee derden gekregen, die nodig is voor een aanvaarding door do Alge mene Vergadering. Informeel overleg tussen ministers Visser en Strauss In de loop van gisteren is in de om geving van Arnhem een informele be spreking gevoerd tussen de Neder landse minister van defensie, ir. S. II. Visser, en zijn Westduitse ambts genoot Stmuss. Tijd en plaats van samenkomst zijn niet bekend ge maakt. Een woordvoerder van defensie kon slechts meedelen, dat de bespreking in de eerste plaats bedoeld was als een kennismaking tussen de twee be windslieden, die elkaar straks weer zullen ontmoeten op de conferentie van Navo-ministers, die op 15 de cember, wordt gehouden. Tot de ac tuele vraagstukken, waarover van gedachten werd gewisseld, behoorde ook de keuze tussen de Starfighter en de Mirage voor de Nederlandse en de andere Westeuropese luchtstrijd krachten. Gratificatie voor het spoorwegpersoneel (Van onze Haagse redactie). Ook dit jaar zal liet personeel van dc Ned. Spoorwegen weer een toela ge ontvangen. Aan gehuwden zal een gratificatie van 60 gulden worden toegekend; onzehuwden krijgen 30 gulden. De gratificaties zullen op 21 december worden uitbetaald. „7 december-divisie" herdacht gevallenen Voor het hoofdkwartier van de eer ste divisie „7 december" te Schaars bergen is gisteren de traditionele herdenking van de gevallenen dezer divisie gehouden. Voorheen werd de ze herdenking georganiseerd door de „Band oud-strijders 7 december". Nadat echter de eerste divisie 7 de cember wederom werd opgericht als parate formatie, werd niet instem ming van de clief van de generale staf overeengekomen, dat deze her denking als traditie door deze op nieuw opgerichte divisie zal worden voortgezet. Aldus werd gistereu het eerst de her denking voor het stafkwartier aan de Koningsweg gehouden in tegenwoor digheid van generaal-majoor b.d. J. W. Dürst Britt, generaal-majoor W. de Boei-, generaal-majoor A. V. van den Wall Bake, luitenant-generaal C. J. Valk, alle onderdeelscommandan ten, deputaties van de oud-divisie- staf en van de band van oud-strij ders der divisie, zomede nabestaan den van de gevallenen. Na het welkomstwoord van de com mandant der divisie, generaal-majoor D. C. 'de Vries, werd hët woord ge voerd door hoofdlegerpredikant ds. S. van der Linde en door aalmoeze nier E. H. M. Vallen. Koningin ere-lid van Soroptimistclubs Koningin Juliana heeft erin toege stemd het ere-lidmaatschap te aan vaarden van de Nationale unie dei- Nederlandse Soroptimistclubs. (De Soroptimistclubs zijn te beschouwen als de „vrouwelijke tegenhanger" van de Rotaryclubs). Tweede slachtoffer ontploffing elektrische centrale overleden De 56-jarige J. W. Lispet, chef-elek tricien bij liet Haagse gemeentelijke elektriciteitsbedrijf, die op 5 novem ber bij een ontploffing in een onder- station in de Jan Wapstraat ernstig werd gewond, is zondag in het zie kenhuis aan zijn verwondingen over leden. Hij werd indertijd gewond, toen hij aan het werk was met een collega, de 31-jarige technisch ambtenaar N. W. Cleerdin uit Rijswijk. Dit slachtoffer is reed3 op 10 november aan zijn verwondingen bezweken. Slot van pag. 1 middellijk hulp nodig heeft. De Mer- kur bevond zich tussen de Orkaden en Stavanger. De twee geredde runners van de zui ger„Port Sunlight" die gisteren wer den opgenomen in het hospitaal te Bridlington, zijn uit het hospitaal ontslagen en verblijven thans in een hotel. Hun toestand is volgens de artsen goed. Het zijn de runner Joop Zomer uit IJniuiden en een Britse machinist. Het stoffelijk overschot van een der andere vermiste runners dat werd gevonden op een strand bij Fiambo- rough Head, is van de runner D. de Man uit IJniuiden. Vermist wordt nog G. de Back uit IJniuiden. Runner Joop Zomer heeft de maat schappij van de „Titan" medegedeeld welke ramp aan de vier man van de zuiger is overkomen. Toen de derde poging van de sleep boot om opnieuw vast te maken niet was geslaagd, hebben de vier man nen het rubber reddingvlot in zee gegooid. Het blies zichzelf snel op en daarna zijn zij in de vroege ochtend in het vlot gesprongen. Er liepen zeer hoge zeeën, die het vlot met de man nen snel in de richting van de kust deden drijven. Zij schoten vuurpijlen af om de „Ti tan" van hun positie op de hoogte te stellen, maar de sleepboot kon al spoedig niet meer bij hen komen toen het te ondiep werd. Het vlot is plot seling door een hoge zee gegrepen en omgeslagen. De vier man geraakten onder water en zijn door de gaten van de rubber dinghy naar huiten gekropen. „Cycloop" met lichters in moeilijkheden Aan de zuidkust van Engeland is in zwaar stormweer de IJmuidense zee sleepboot „Cycloop" van N.V. Bureau Wijsmuller te IJniuiden met achter zich drie lichters in moeilijkheden gekomen. De „Cycloon" was met deze sleep on derweg van Nederland naar Burutu in West-Afrika en was op 1 decem ber uit Dover vertrokken. Eind vo rige week besloot de kapitein voor bet stormweer te gaan schuilen in de Torliay aan de Engelse zuidkust, waar de „Cycloop" niet de drie bak ken voor anker ging. In het storm? weer, aldus heeft de bapïteiu gister avond tien uur geseind,, zijn de an kers gaan krabben. De'sleepboot en de drie bakken dreven in de richting van de kust. Omstreeks 12 uur meldde-de kapitein van de „Cycloop", dat men de sleep- draad van een der lichters heeft moe ten kappen. De reddingboot van Brixham slaag de erin de twee runners van de los geslagen lichter van de „Cycloop", in de Torbay af te halen. De „Cycloop" heeft de ankers inge haald, terwijl de runners op de twee lichters die nog verbinding hebben, de ankers hebben laten slippen. De „Cycloop" sleept deze twee lichters nu in dieper water. De reddingboot zal de twee geredde runners in Brix ham aan land brengen. Het Wereldgebeuren i In Ataturks wagen Overbodig maar waar was de mededeling in het communique dat gisteren werd uitgegeven na het vertrek van Amerika's president Dwight D. Eisenhower uit Ankara: „Het bezoek heeft nogmaals en op zeer indrukwekkende wijze de be staande hechte vriendschap en nau we samenwerking van de regeringen en de volken van Turkije en de Ver enigde Staten aangetoond". Dat aan de Amerikaanse president zoals hij het zelf karakteriseerde „een verbluffende ontvangst" ten deel was gevallen, was duidelijk. Hier en daar stonden de Turken twintig tot dertig rijen dik te juichen toen de Ameri kaanse president aan de zijde van zijn gastheer, president Celal Bayar (75) zijn intocht in Ankara deed. Voor die rit werd een oude maar „vertrouwde" auto gebruikt. In deze open Lincoln, die uit 1934 stamt, heeft namelijk de stichter van het moderne Turkse rijk, wijlen Kemai Ataturk. eveneens zegetochten door steden en dorpen gemaakt. Dansgroe pen demonstreerden langs de route in nationaal kostuum. De goede ver staanders konden daaruit begrijpen, dat de Turken speciaal aandacht wil den vestigen op de waarde, die zij hechten aan de bescherming van het nationale erfdeel, waarvoor zij - - hoewel zelf in het. bezit van een krachtig leger voor een belang rijke portie op de bondgenoten, en in het bijzonder op de Verenigde Staten zijn aangewezen. Politieke waarnemers zijn het er over eens. dat in de paleizen te Ankara door Eisenhower en au toriteiten als Bayar en „sterke man'' premier Adnan Menderes zeer breed en diepgaand is geboomd, waarbij het aan kritische vragen van Turkse kant niet heeft ontbroken. Turkije, dat een groot deel van zijn grens met de Sowjet-Unic gemeen heeft, is meer dan de meeste andere bondge noten doordrongen van de noodzaak, dat Amerika zijn veiligheid garan deert. Vandaar ook, dat het niet ten onrechte wel eens wordt aangeduid als Amerika's soepelste bondgenoot. Geen enkele Turkse politieke partij heeft gemokt toen de vestiging van bases voor middelbare-afstands-ra- keten in dat land aan de orde werd gesteld. Aangenomen wordt, dat de bouw van de eerste raketbasis in middels een aanvang heeft genomen, al is nog geen akkoord over deze aangelegenheid gepubliceerd. In ge- dachtenwisselingen met Amerikanen kunnen de Turken daarom het ster ke argument gebruiken, dat zij voor de Navo een vernietiging met atoom wapens riskeren en dat daar wel iets tegenover mag staan, vooral ook in de vorm van economische steun aan dit ondanks Ataturks hervormin gen toch altijd nog als een onderont wikkeld gebied te boek staand land. Associatie met de Europese Eco nomische Gemeenschap is rooi de Turken een wel heel drin gende aangelegenheid en behalve van de Westèuropese landen wordt ook van Amerika meer verwacht aan activiteit ter dichting van economi sche, gaten. Merkwaardigerwijs kon zo de „dooi" in de koude oorlog tus sen Oost en West tot zeer gemengde gevoelens leiden. Naast vreugde over vergrote kans op wereldvrede ont stond ongerustheid over een eventu ele vermindering van Amerikaanse militaire steun en omdat het land wellicht voor Amerika van minder strategisch belang zou worden een inkrimping van economische hulp Eisenhower kan in de conferentie kamers van de regeringsgebou wen die hij thans bezoekt niet volstaan met de leuze „Vrede en vriendschap in vrijheid", die tot mot to van zijn reis is gekozen. In zijn gesprekken met de kundige ex-ban kier Bayar en Menderes moest hij ongetwijfeld met concrete gegevens te berde komen betreffende de koers, die, na zijn gesprekken met de Rus sische premier Nikita S. Kroesjtsjcw te Canip David, door de Amerikaanse diplomatie wordt gevolgd, en die voor de buitenwereld nog steeds min of meer in het vage wordt gehouden. Volgens het communiqué zijn de twee presidenten het erover eens dat ontspanning, evenals de vrede, als een ondeelbaar geheel moet worden beschouwd daar het niet mogelijk is. de vele problemen die thans het Oos ten en het Westen gescheiden houden, los van elkaar te zien" Zij achten beiden een doelmatig toezicht op de naleving van een ontwapeningsover komst noodzakelijk. Doelmatige ont spanning moet gebaseerd zijn op rechtvaardigheid en gelijkheid en gepaard gaan aan belangrijke waar borgen. wat de defensie-kwesties be treft. zijn Bayar en Menderes dus blijkbaar tevreden gesteld. Of zij gezien de schralere wind die nu door de Amerikaanse politiek waait ook in economisch opzicht geen reden tot mopperen hebben is een vraag die voorlopig met de Lincoln uit 1934 wordt opgeborgen.... CELAL BAYAR ...geen lekkages bij de dooi... Het mislukte Amerikaanse maanschot heeft circa vijftien miljoen dollar ge kost. Men moet met een tweede poging wachten tot een nieuwe raket klaar is. Dat kan nog wel een maand of twee du ren.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1959 | | pagina 5