Nederlanders bouwen in Frankrijk in drie
jaar een „EUROPOORT"
„LA COLOME HOLLANDA1SE"
NEDERZETTING BIJ HAVENPIER
WEERMELDINGEN VAN
ZESTIG KILOMETER HOOGTE
RUSSISCHE KLEDING IS NIET
MODIEUS EN SLECHT PASSEND
MAANDAG 7 DECEMBER 1959
PROVIN OlALE ZEEUWSE OOÜ RANT
7
In het stuifzand van de Duinkerkse duinen aan
de Franse noordkust heeft Nederland zijn vlag
geplant. Drie jaar lang zullen Nederlandse wa
terbouwkundigen in deze uithoek van Frankrijk,
die in de geschiedenis zo dikwijls het terrein van
woest oorlogsgeweld is geweest, de teugels in
handen hebben. Zij zullen aanvoerders zijn van
een machtig leger van Franse dijkwerkers, dat
Duinkerken Dunkerque, zeggen de Fransen
een uitgestrekt industrieterrein en een nieuwe
haven zal geven. Een haven die langs het strand
honderden meters ver in zee wordt gebouwd.
Achtenveertig miljoen harde Nederlandse
Want Duinkerken is nog- ver. Enkele kilometers van het verlaten oord,
dat in deze tijd koud, nat en winderig is, komen pas de eerste huizen.
Een eind verderop langs de dokken de havenkroegen, waaruit 's
avonds schetterende muziek slaat en waar de matrozen achter talloze
glazen bier vertier zoeken. De mannen waren er gauw uitgekeken en
uitgepraat (want Frans is moeilijk, zeggen ze). Ze brengen de avond
uren door in hun houten barak. Drie jaar achtereen zullen ze dat doen.
Totdat het werk is afgeleverd. Totdat Duinkerken zijn nieuwe haven
zal hebben gekregen
waardoor hij nu met zijn wagentje
hotst. Dwars door deze zandbergen
zal de grootste zuiger van het bedrijf,
de Ammerstol, zich een weg banen.
Een weg van de al bestaande haven
naar zee: er zal een enkele kilome
ters lang kanaal komen, dat de ha
ven achter de duinen zal verbinden
met de nog te bouwen haven in zee.
Het nieuwe bassin, dat evenwij
dig aan de duinen zal lopen en dat
2400 meter lang wordt, zal worden
afgescheiden van de zee door een
vijf kilometer lange dijk van
ruim zeventig meter breedte. En
de veertien miljoen kubieke me
ters zand, die de drieduizend
guldens zullen met de uitvoering van dit huza
renstukje gemoeid zijn.
„La Colonie Hollandaise" noemen de Fransen de
kleine nederzetting bij de havenpier. Ze bestaat
uit net meer dan een houten barak en een paar
opslagplaatsen van gegolfd plaatwerk. Temid
den van bulldozers en draglines. Daar moet een
handvol Nederlanders drie jaar werken en,
wonen. Ze leven er afgezonderd van de buiten
wereld. Als 's avonds om zes uur de twaalfurige
werkdag er op zit, trekken ze zich terug in de
kleine maar modern en warm ingerichte kamers
van de barak. Dan gaan de bemodderde laarzen
de hoek in en komen koffie en kaarten op tafel.
maal is, zullen nóg meer schepen
binnenlopen. Nóg meer vrachtvaar-
Geen wegen
Herman Weitkamp uit Amsterdam,
een jonge kerel met een ruime bui
tenlandse ervaring, afgestudeerd m.t.
s.-er, is één van de uitvoerders. Eén
van de mannen, die in dit stukje
Frankrijk het commando voeren. Als
hij niet over zijn tekeningen staat
gebogen, vindt men hem wel ergens
in de duinen met zijn onafscheide
lijke Dauphine.
„Die kan je niet missen", vindt hij.
„Kilometers ver strekt het werkter
rein zich uit en je moet tenslotte
toch overal snel kunnen komen".
Nu is snel in Duinkerkens duinen
zelfs met een auto een zeer betrek
kelijk begrip. Wegen zijn er bijna
niet en die er liggen, zijn vrijwel on
begaanbaar. Vol modderpoelen en
keien. Het zo goed als nieuwe wa
gentje draagt daar alle sporen van.
De witte kleur is in de enkele weken
dat het werk nu gaande is, schuil
1 onder een vuilgele laag mod-
gegaan c
der.
Maar een waterbouwkundige is daar
mee vertrouwd. Hij lééft in modder,
zand en water. „Over drie jaar moet
je eens terugkomen", zegt Herman
Weitkamp. „Dan zal je wat anders
zien". Er zal dan inderdaad weinig
zijn overgebleven van de duinen,
Drie van de uitvoerders gebogen
over de kaart. V.l.n.r.: J. van Leeu
wen uit DordrechtI. P. R. Rosingh
uit XJtrecht en H. Weitkamp uit
Amsterdam.
paardekrachten van de zuiger zul
len vrijmaken, zullen worden ge
bruikt voor het opspuiten van een
uitgestrekt industrieterrein, een
eindje landinwaarts.
Miljoenen m3 zand
Met deze cijfers wil dan geïllustreerd
zijn, dat Duinkerken gaat uitbreiden.
Duinkerken wil een tweede Euro
poort worden. Reeds nu lopen vele
grote zeekastelen de haven, die de
derde burgerliaven van Frankrijk is
(na Marseille en Le Havre), binnen.
Voor een belangrijk deel tankers.
Want Duinkerken heeft raffinade
rijen. Van bijna elke oliemaatschap
pij één. Overal rond de havens rij
zen de zilverkleurige destilleerkolom-
men op en is de atmosfeer doordron
gen van een penetrante petroleum
lucht.
Maar als de nieuwe haven er een
ders. Op het industrieterrein zal er
éindelijk behalve een nieuwe elek
trische centrale een complex hoog
ovens worden neergezet, waardoor
Duinkerken een niet onbelangrijke
industrieplaats zal worden.
Dit is echter allemaal nog toekomst.
Op het ogenblik is er nog maar wei
nig te zien in Duinkerken. In no
vember is men met de voorbereidin
gen gestart. De persbuis waardoor
zand van de haven door de zuigers
naar de toekomstige industrieterrei
nen zal worden gestuwd, is juist ge
reed gekomen.
Kilometers staal slingeren zich door
het zand, maar ih de toekomst zal
dat veranderd zijn. Dan heeft de zui
ger zich een weg naar zee gezogen
en de eerste fase van het gigantische
project zal gereed zijn.
Ook Franse
Niet alleen Nederlanders voeren
het karwei uit. Ook het Franse
bedrijf Dodin heeft een deel van
de arbeidskracht geleverd. De Ne
derlanders houden zich vooral be
zig met het natte gedeelte, de
Fransen mèt de rest. ;,De samen
werking met de Fransen is pret
tig-", zegt Herman Weitkamp.
Overigens zijn het lang niet alle
maal Fransen. De vóórman van
Dodin, die de arbeiders moet aan
nemen, is een Vlaming.
Daarmee is misschien verklaard, dat
hij bij het selecteren van zijn men
sen veel aan onze zuiderburen de
voorkeur geeft. „Er zijn geen betere
grondwerkers dan Vlamingen", zegt
hij niet zonder vaderlandse trots.
Herman Weitkamp en de andere
mannen van het Nederlandse kamp
halen er de schouders eens om op.
Evenals ze dat doen om bepaalde
uitlatingen van de Fransen.
„La colonie Hollandaise" graaft
in drie jaar een haven in zee.
De Nederlanders bekijken het alle
maal nogal nuchter. En Herman
Weitkamp zegt zelfs een beetje
sceptisch te zijn als hij vertelt, dat
het zeker niet alleen de uiteraard
grote ervaring en naam van Neder
land is, die het deze opdracht heeft
doen verkrijgen.
„Voor een belangrijk deel is dat ook
toe te schrijven aan het feit dat wij
goedkoper werken dan de buitenlan
ders". Fransen, Duitsers en Italia
nen, ze kunnen even goed werk af
leveren als wij. Alleen duurder.
Neem bijvoorbeeld ook de Japanners.
Voor de oorlog bouwden zij al een
acht kilometer lange tunnel onder
water tussen twee eilanden. Dat was
in de tijd dat wij nog omvielen van
verbazing over ónze Rotterdamse
tunnel...
Hij verheelt echter niet dat de Ne
derlanders ook om hun deskundigheid
ver buiten de grenzen een uitsteken
de naam hebben. Hij heeft dat zelf
ervaren in Irak, waarvan hij juist
is teruggekeerd.
Zanen Verstoep is daar op het ogen
blik bezig met irrigatie werken bij de
Euphraat. Herman Weitkamp heeft
er zelf anderhalf jaar gewerkt.
„Prettige tijd, interessant werk. Het
was er wel wat anders dan hier. Eens
in de negen maanden naar huis, naar
mijn vrouw in Amsterdam. In Duin
kerken ligt dat wat gemakkelijker.
Om de veertien dagen hebben we een
weekeind vrij en worden we met de
auto naar Nederland gebracht". Sa
men met twee andere „Trak-vetera-
nen" is hij daar in Duinkerken: die
nu verbindingsman is tussen het be
drijf en het Franse gouvernement en
I. P. R. Rosingh uit Utrecht, tijde
lijk uitvoerder, „zeg maar manusje
van alles".
Overigens heeft Zanen Verstoep
nog meer grote werken in het bui
tenland op zijn naam staan. Zo heb
ben zij een nieuwe haven voor Aga-
dir in Marokko gebouwd. Een soort
gelijke haven als er nu in Duinkerken
komt, dus in zee gebouwd. En voorts
belangrijke wegwerken in Zuid-
Af rika.
Diplomaat
„Dat hebben we te danken aan de di
recteur, ir. G. J. W. Boomstra", zegt
Herman Weitkamp. „Hij is een kun
dig man en een groot diplomaat.
Toen het in december vorig jaar ge
maakt plan in mei werd aanbesteed
waren er vijftien inschrijvers. Zanen
Verstoep slaagde er in de opdracht
in de wacht te slepep. Dankrzij een
door, ir. Boomstra ofitworpen variant
■„La colonie hollandaise" bestaat uit
niet meer dan een houten barak en
enkele opslagplaatsen van gegolfd
plaatijzer.
op het plan. Aan de hand van elek
trische modelproeven, uitgevoerd sa
men met enkele andere Nederlandse
experts, werd een ontwerp inge
diend, waarbij het grondwater in de
dijk door een speciale drainage aan
de voet van de buitenloop wordt af
gevoerd. Daardoor zouden grote
spanningen in de dijk kunnen worden
voorkomen".
„De Fransen waren enthousiast over
deze variant. En het is voor een groot
deel daaraan te danken dat wij de
order hebben gekregen".
Met grote spoed is men enkele we
ken geleden met het werk begonnen.
Althans met de voorbereidingen.
Want het bleek onmogelijk direct te
starten. Eerst moesten de overblijf
selen van de Duitse Atlantic-wal
worden opgeruimd. Talrijke bunkers
moesten worden opgeblazen.
Landmijnen
Een zwaar karwei, want de me
ters dikke muren van gewapend
beton doorkruisen vrijwel het ge
hele duingebied. Bovendien liggen
op verscheidene plaatsen nog
landmijnen. „Danger, Mines",
staat er op vele borden nog te
lezen. De meeste explosieven zijn
weliswaar opgeruimd, maar men
moet uitkijken. Enkele weken te
rug schepte de bulldozer die de
baan voor de persleiding graaft
er nog zeven op...
„KLAAR VOOR DE START"
Straalbommenwerpers
onderzoeken het weer
(Van een correspondent).
„Weer-eskader klaar voor de start"
kraakt een rauwe stem door de 25
luidsprekers in de kazerne van de
vliegende meteorologen. „Start voor
weer-labor zero" en op de beton
nen startbaan vermorzelen de vier
straalmotoren van een Boeing 707
stofdeeltjes tot atomen. Snel wint de
156 ton zware machine snelheid, steil
gaat het omhoog. De zoveelste weer-
vlucht is begonnen.
„We gaan een compleet weer-eskader
opbouwen", vertelt de commandant
van de basis. „Op deze manier zullen
wij ons alle meteorologische gegevens
zelf het betrouwbaarst kunnen ver.
schaffen. Onze machines zijn zelfs
in staat met behulp van raketten ge
gevens over het weer op 60 kilometer
hoogte te verzamelen". Dit eerste
weer-eskader van de U.S. Air Force
zal geheel bestaan uit machines van
hetzelfde type als de machine van
president Eisenhower, de Boeing 707.
Betrouwbare, over de gehele wereld
verzamelde gegevens over de facto
ren, die het weer bepalen kunnen van
doorslaggevende betekenis zijn voor
strategische beslissingen, zowel als
het gaat om lange-afstandsraketten
als bij het inzetten van zware bom
menwerpers. Maar ook raketten voor
de korte afstanden worden beïnvloed
door de weersomstandigheden. Daar
om is bijvoorbeeld ook de „Honest
John"-raket uitgerust met eigen
waarnemingsinstrumenten, die nauw
keurige inlichtingen geven over de
weerstoestand.
De nieuwe Amerikaanse weervlieg-
tuigen maken gebruik van de mo
dernste hulpmiddelen voor het verza
melen van meteorologische gegevens.
Miljoenen worden hierin geïnvesteerd.
Zo maakt men gebruik van elektro
nische meetinstallaties, speciale in
strumenten voor het vaststellen van
luchtdruk, temperatuur, vochtigheids
graad en ijsafzetting, alsmede van
radio-sondes. Teneinde de verkregen
gegevens zonder hapering aan de
grondstations te kunnen doorgeven,
nemen de vliegende stations kleine
zenders mee, die alle waarnemingen
automatisch doorseinen. Deze zenders
nemen tijdens hun daling ook de me
teorologische gegevens in de lagere
luchtlagen op en geven deze eveneens
door. Daar de machines van. een es
kader bovendien voortdurend met
elkaar in contact staan, wordt een
buitengewoon betrouwbaar weerbeeld
opgebouwd.
ook ter beschikking van c
meteorologen. Dit geldt in het bij
zonder voor de landbouw, de bur
gerluchtvaart en de zeescheep
vaart", verklaart de commandant.
„Onze machines zullen in alle
weergebieden vliegen en zich ook
ophouden in de polaire zones. Zij
kunnen een behoorlijke afstand
afleggen, daar hun actieradius
zonder extra brandstoftanks reeds
rond de 8.000 kilometer ligt". De
machines kunnen een snelheid be
reiken van rond de duizend kilo
meter per uur.
In Seattle, in de staat Washington
aan Amerika's westkust is het cen
trale weerbureau van de V.S. geves
tigd. Hier zal men ook de meldingen
van de machtige vliegende weersta
tions opvangen. Na de eerste proefne
mingen, die reeds begonnen zijn,
hoopt men al gauw do complete es
kaders te kunnen inzetten.
|lllllllllllllll!lllllllllllll!llllllllllllll!!llllllllllllll!ll!lllllllllllllllll!llllll|
Wat een slager
„verwerkte"
M Dat er aan boord van schepen j|
veel en goed gegeten wordt, is
ee geen nieuwtje. Doch het is
H misschien interessant om die
=e hoeveelheid eens reëel in cijfers M
H omgezet te zien.
Nu de eerste slager van de s
„Waterman", de heer P. H. van
Kessel, zijn laatste reis heeft
H gemaakt, heeft men eens uit-
M gerekend wat hij zo „ver- M
werkt" heeft sinds de oorlog, O
toen hij bij de Koninklijke Rot-
terdamse Lloyd in dienst
H kwam. Dat waren dan: 1520 §f
11 koeien, 2953 varkens, 1178 kal- s
veren, 2116 lammeren, 19.500
konijnen, 80.200 stuks gevogel-
ze te en 197.000 kilo vis
iiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiNiiiiiiiiiiiiiiiiiiiüüiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifii
Pro-Venezolaans pamflet
verspreid in Willemstad
In de nacht van donderdag op vrij
dag zijn te Willemstad gestencilde
Samfletten verspreid, afkomstig van
e „Movïmïnto pro amistad Antilles
Venezuela" (Beweging van vriend
schap tussen de Antillen en Venezu
ela), waarin een zeer scherpe aanval
wordt gedaan op de houding der Ne
derlandse regering in verband met
het Incident van de huurlingen-pilo
ten.
In het pamflet wordt onder meer ge
zegd; dat ïn Latijns-Amerika de vrije
democratieën worden bedreigd door
dictatoriaal geregeerde landen en res
ten van kolonialisme, die onderling
samenspannen. Er wordt aangedron
gen op een wijziging van de Venezo
laanse wetten, die er op dienen te
worden gericht, dat niet anderen rijk
worden van de Venezolaanse olie.
Het pamflet zou een overdruk zijn
van een artikel of ingezonden stuk,
geplaatst in het Venezolaanse tijd
schrift „Revista Eiite". Een bewe
ging onder genoemde naam is onbe
kend. Men neemt aan, dat het pam
flet is opgesteld door inwoners van
Curasao en dat de verspreiding niet
op touw is gezet door naar de Ned.
Antillen overgekomen Venezolanen.
De politie stelt een onderzoek in.
Koningin krijgt van
officieren baldakijn
Het korps officieren van zee-, land
en luchtmacht heeft het plan ge
vormd aan de koningin een baldakijn
aan te bieden, bestemd voor ge
bruik bij plechtigheden van ver
schillende aard. Hare majesteit heeft
haar goedkeuring aan dit plan ge
hecht en uit enkele ontwerpen een
keuze gemaakt.
Als regerend vorstin beschikte ook
hare koninklijke hoogheid prins Wil-
helmina over een baldakijn, haar
aangeboden door de officieren van
de krijgsmacht. Dit ging tijdens de
Tweede Wereldoorlog verloren.
Het voornemen bestaat om het nieu
we baldakijn, indien mogelijk, aan te
bieden vóór de dag van het derde
lustrum der bëtaïjding, 5 mei 1960.
Moeder en dochter betrapt als ze zich
opmaken voor een roeitochtje op het
meer van Frogmore, Windsor. Ook
koningin Elizabeth wil roei eens hele
maal eruit zijn met haar dochter
prinses Anne.
Uitvoer van ruwvoeders
aan banden
Zoals minister Marijnen reeds heeft
medegedeeld bij de beantwoording
van de interpellatie-Biesheuvel in de
Tweede Kamer, acht hij het in ver
band met de gevolgen van de abnor
male droogte van dit jaar voor de
veevoedersituatie noodzakelijk maat
regelen te treffen voor het behoud
van een zo ruim mogelijke ruwvoe-
dermarkt.
Als een bijdrage daartoe is thans de
mogelijkheid geopend de uitvoer van
ruwvoeder aan beperkende bepalin
gen te onderwerpen.
In een vrijdag verschenen staatsblad
is een Koninklijk Besluit gepubli
ceerd waarbij de uitvoer van stro,
groenvoeder, droogvoeder, voederbie
ten en andere voederwortelen, bieten-
?ulp en afvallen van de suikerindus-
:rie krachtens artikel 42 van de land-
bouwwet aan vergunning gebonden
wordt. Ook kunnen deze ruwvoeders
bij toegestane uitvoer met een hef
fing worden belast,
KLACHTEN IN DE KRANT
Russische kleren zien er ver
schrikkelijk uit, schreef de Izves-
tia. Russische kleren krimpen en
verschieten. Zij zijn altijd donker
blauw, donkergroen, vies grijs en
andere ondefinieerbare kleuren,
die verdwijnen bij blootstelling
aan de zon. Deze klachten, aldus
het blad, werden geuit in de brie
ven aan de redactie.
W. Popkojiv, directeur van het we
tenschappelijk instituut van de
Russische textiel-industrie, en E.
Tarowokimen, een andere functio
naris van het instituut, zongen de
solopartijen in de klaagzang.
„Onze mannen zijn groter dan de
fabrieken denken," zo verklaar
den zij. „slechts 43 procent van
het Russische volk kan confectie-
kleding dragen". Volgens het blad
moet de produktie van grotere
maten worden verdubbeld zowel
wat de dames- als de herencon-
fectie betreft.
„Geen wonder dat men erover
klaagt dat het onmogelijk is in
de winkels kleren te vinden van
de juiste maat"
Maar de voornaamste problemen
zijn, volgens Izvestia, dat de kle
ren: niet modieus zijn; slecht ge
sneden: slecht passend; en ge
maakt zijn van onaantrekkelijke
stoffen.
Fabrieksfunctionarissen werpen
de schuld van zich. De kleerma
kers geven dé stoffen de schuld.
Ontwerpers klagen erover dat de
fabrieken hun goede ontwerpen
afkeuren, omdat volgens hen, het
publiek geen „te eenvoudige" kle
ding wil kopen.
Een ontwerpen stelde voor bij de
wet vast te stellen dat fabrikan
ten „geleid dienen te worden door
esthetische belangen en niet door
commerciële". Een fabrikant
klaagde erover dat hij licht we
gende stoffen kreeg om er win-
terkleding van te maken. Het ga
ren was niet geschikt voor de
stoffen en de knopen waren van
slechte kwaliteit.
De Russische pers heeft zich on
langs gestort in kritiek op het te
kort aan verschillende artikelen-
van baby-luiers tot kussens.
