Huidige opgaande conjunctuur
dwingt, tot bedachtzaamheid
Tentoonstelling van
kostbaarste werken
KONGOLESE LEIDERS VOOR
OVERLEG NAAR BRUSSEL
ZEEUW BESTE KANDIDAAT
MIDDENSTANDSEXAMENS 1959
VERDEELD ADVIES SER OVER
LANDBOUWVESTIGINGSWET
BUS TEGEN VRACHTAUTO
38 MENSEN GEWOND
WOENSDAG 2 DECEMBER 1959
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
f
VOORZITTER PROTESTANTS-CHRISTELIJKE WERKGEVERS:
Moeilijkheden voor bedrijfstakken
met kleine produktiviteitsstijging
De algemeen voorzitter van het Verbond van protestants-christelijke
werkgevers in Nederland, de heer A. Borst Pzn., is van mening dat de
huidige opgaande conjunctuur tot bedachtzaamheid noopt. Opnieuw
dreigen gevaren, waarvan men zich goed en tijdig rekenschap dient te
geven, gedachtig de bestedingsbeperking, die op de vorige economische
opgang volgde.
De heer Borst zei dit gisteren in een rede ter opening van een (besloten)
ledenvergadering van het verbond in Carlton te Amsterdam. Hij sprak
allereerst over de verdeling en de besteding van het nationaal inkomen,
volgens hem beide „goede sleutels voor de onderkenning van de gevaren
die de nationale economie in haar huidige opgang bedreigen."
Sprekend over de vrijere loonpolitiek,
die zich volgens hem „thans als een
onderdeel van onze maatschappelij
ke orde begint af te tekenen na een
moeilijke overgangsperiode", gaf de
heer Borst als zijn persoonlijke in
druk te kennen dat verscheidene van
de overeengekomen en nog goed te
keuren verhogingen ietwat aan de te
hoge kant zijn, dat zij met name niet
gedekt worden door de economische
situatie in de betreffende sectoren. In
die gevallen is een vertraging in de
behandeling onvermijdelijk, aldus
spreker die zich overigens voorstan
der verklaarde van deze vrijere loon
politiek, mede doordat er thans met
terdaad loononderhandelingen plaats
vinden en voordien de loonsverhoging
min of meer vanuit Den Haag werd
gedecreteerd.
Wel, zo vervolgde hij, doemen er
moeilijkheden op voor de bedrijfs
takken met een relatief kleine pro
duktiviteitsstijging. Deze bedrijven
vrezen voor verlies hunner arbeiders
aan beter renderende bedrijfstakken.
Het is de heer Borst echter gebleken,
dat het verloop in alle bedrijfstakken
de laatste maanden vrij groot is. Ook
bij ondernemers die de Tonen reeds
hebben verhoogd. Daarom is er voor
de werkgevers geen reden tot paniek
stemming.
Over de hier en daar geuite moge
lijkheid om naast de vrijere loonpoli
tiek over te gaan tot vrijere prijzen,
zei de heer Borst: voor loon- en
prij'spolitiek tezamen geldt, dat de
vrijheid altijd begrensd moet zijn.
Voor beide zijn derhalve spelregels
nodig. Voor de prijzen geldt deze re
gel: nagestreefd moet worden een in
globale zin gelijk blijvend prijspeil.
Dit betekent, dat de lonen uit de pro-
duktiviteit moeten voortspruiten en
niet ten laste van de consument ko
men.
Bij het bespreken van de beste
ding van het nationaal inkomen
zei de verb'ondsvoor-zitter onder
meer, dat zijns inziens een hoge
prioriteit moet worden toegekend
aan een grote omvang van de in
vesteringen.
De toekomstige welvaart van ons
land en derhalve ook van de arbei
dersbevolking is hiermee in sterke
mate gediend. Ook de arbeiders moe
ten zich bij de besteding van het gro
tere inkomen mede rekenschap ge
ven van de enorme ïnvesteringsta-
ken, waarvoor ons volk staat. In dit
verband wees de heer Borst op het
belang van bezitsvorming.
Waterdamp rond
planeet Venus
De geleerden kunnen definitief zeg
gen dat er zich waterdamp rondom
de planeet Venus bevindt, aldus heeft
dr. John Strong van de John Hop
kins Universiteit in Baltimore ver
klaard.
Dr. Strong leidde de onderneming
waarbij in het afgelopen weekeinde
twee ballonvaarders tot een hoogte
van ruim zesentwintig kilometer ste
gen om waarnemingen van de pla
neet Venus te doen. Dat er water
damp om de planeet was had men
met de spectroscope kunnen vaststel
len.
VOORWAARDE: VÓÓR VERKIEZINGEN
Voorbereiding van een
ronde-tafelconferentie
De leiders van drie' Kongolese
politieke partijen hebben zich
volgens dinsdag uit Leopoldstad
in Brussel ontvangen berichten
bereid verklaard nog deze week
PLECHTIGHEID OP ECONOMISCHE ZAKEN
Legpenning voor
M. D. Koster
uit Goes
(Van onze
redactie).
Tijdens een korte,
doch hartelijke plech
tigheid op het departe
ment van economische
zaken heeft de direc
teur-generaal van de
middenstand en 't toe
risme, mr. M. H. S.
van Oers, dinsdagmor
gen namens de staats
secretaris, de bronzen
legpenning van het mi
nisterie uitgereikt aan
de 25-jarige heer M. D.
Koster uit Goes, rij
wielhersteller van be
roep, die bij de dit jaar
gehouden midden
standsexamens het
hoogste aantal punten
behaalde. Van de ma
ximaal 60 punten, die
de heer Koster had
kunnen behalen, wist
hij er 58 van te ver
werven.
Mr. Van Oers noemde
het een hele prestatie
om de best geslaagde
kandidaat te zijn. voor
al als men bedenkt, dat
van de 21.627 kandida
ten, die aan het exa
men deelnemen, slechts
de helft de eindstreep
wisten te behalen. Mr.
Van Oers zei zeer blij
te zijn, dat het dit jaar
een echte middenstan
der is geweest, die de
beste cijfers verwierf.
De directeur-generaal
sprak de hoop uit, dat
de legpenning voor de
heer Koster een stimu
lans zou zijn om in zijn
verdere studie te vol
harden. Naast de leg
penning, waarin ae
naam' van de heer Kos
ter is gegrafeeid, bood
mr. Van Oers hem te
vens het boek „Eeu
wige schoonheid"
over de schilderkunst
aan. Mr. Van Oers be
trok in zijn huldigende
woorden ook de heer
Dingemanse uit Goes,
die de heer Koster had
opgeleid en die, verge
zeld van zijn echtge
note, eveneens de
plechtigheid bijwoonde.
De heer J. C. Deering,
waarnemend voorzitter
van de stichting mid
denstandsexamens,
wees er op, dat de heer
Koster ook reeds twee
vakdiploma's bezit, n.l.
dat van de rijwiel-
branche en dat van het
gemotoriseerd rijwiel-
Met gepaste trots laat
de heer M. D. Koster
uit Goes aan zijn
vrouw de bronzen leg
penning zien, die hij
dinsdag te Den Haag in
ontvangst mocht ne
men, omdat hij de best
geslaagde kandidaat
van het middenstands
examen 1959 was.
(Foto P.Z.C.)
bedrijf, welke diplo
ma's eveneens met goe
de cijfers werden be
haald. Ook de heer Dee
ring was er over ver
heugd, dat het hier ie
mand betreft, die tot
de middenstand be
hoort. Hij was er van
overtuigd, dat de heer
Koster alle waarbor
gen biedt om straks 'n
sieraad van het mid-
denstandsbedrijf te
worden.
De heer Koster, wiens
echtgenote eveneens
aanwezig was, dankte
voor de geschenken en
de waarderende woor
den.
De plechtigheid werd
ook bijgewoond door
vertegenwoordigers
van de drie centrales,
die op het gebied van
het middenstandson-
derwljs werkzaam zijn.
naar de Belgische hoofdstad te
komen om een voorbereidende
bespreking te voeren over een
eind januari te houden ronde
tafelconferentie.
De drie partijen zijn de Akabo,
de P.S.A. en de M.N.C.
Het is de bedoeling dat van elk der
drie partijen twee leiders naar Bel
gië zullen komen en dat de af-
vaai'dïging zal worden aangevuld
met één of twee vertgenwoordi-
gers van andere politieke groepe
ringen.
Inmiddels is hun vertrek uit Leo
poldstad vertraagd doordat het
vliegtuig, waarmede zij dinsdag de
reis naar Brussel zouden maken,
door slecht weer is opgehouden en
nog niet in de hoofdstad van Kon
go is aangekomen.
De data
Do drie genoemde partijen, die tot
samenwerking hebben besloten met
het doel de onmiddellijke onafhanke
lijkheid van Kongo te verkrijgen,
hadden als voorwaarde voor een der
gelijke bespreking gesteld, dat deze
zou voorafgaan aan het indienen van
de kieslijsten voor de komende ver
kiezingen in de Kongo voor de ge
meentelijke en gewestelijke raden.
De datum daarvoor is door het Bel
gische bestuur gesteld op 4 decem
ber. Hun vertegenwoordigers hadden
een voorstel van de Belgische minis
ter De Schrijver, die thans in Leo
poldstad vertoeft, verworpen om de
voorbereidende besprekingen tussen
5 en 10 december te doen houden. In
nadere besprekingen zou de Belgi
sche minister hebben voorgesteld dit
overleg van 2 tot 4 december in
Brussel te doen houden, waarna de
leiders van deze drie Kongolese par
tijen hun secretariaten telegrafisch
zouden kunnen opdragen tot het in
dienen van de kieslijsten over te
gaan.
Reeds eerder hadden de drie partijen
medegedeeld, dat zij een bespreking
in de Belgische hoofdstad noodzake
lijk achtten „teneinde sommige mis
verstanden uit de weg te ruimen, die
liet democratische verloop van de
verkiezingen in de weg zouden kun
nen staan.
C In een kolenmijn te Sprlnghtll (Nieuw
Schotland) die door de Canadese rege
ring ls gesloten nadat bij ongelukken In
1956 en 1958 114 mijnwerkers om het
leven waren gekomen, worden clan
destien door de arbeiders zelf geëxploi
teerd. De Canadese politie heeft ontdekt
dat mijnwerkers kans zien om onder
primitieve omstandigheden (er is b.v.
geen elektriciteit) per dag op 100 meter
diepte 60 ton kolen te delven, die zij
op de zwarte markt verkopen of voor
eigen gebruik aanwenden.
Op de Beestenmarkt te Goes wercl
dinsdag weer de traditionele Sint-
Nicolaasvetveemarkt gehouden. De
foto geeft een overzicht van een aan
tal aangevoerde dieren.
Foto P.Z.C.)
Regering wil referendum
vermijden in
grenscorrectiegebieden
De regering wil zo mogelijk een re
ferendum in de grenscorrectiegebie
den vermijden. In de memorie van
antwoord op de begroting van bui
tenlandse zaken wordt hierover
woordelijk gezegd:
De regering heeft de vraag of vóór
eventuele teruggave van grenscorrec
tiegebieden een- uitsprak van de be
volking moet worden verkregen,
zorgvuldig overwogen.
De ervaringen die in andere gebieden
met volksstemmingen zijn opgedaan,
leiden tot de conclusie, dat zo enigs
zins mogelij'k referenda dienen te
worden vermeden. Door het houden
van volksstemmingen kan allerlei
tweedracht, zelfs in de kring van fa
milie en vrienden, ontstaan, terwijl
door inmenging van buitenaf senti
menten in beroering kunnen worden
gebracht welke tot excessen aanlei
ding kunnen geven.
De staatssecretaris van buitenlandse
zaken heeft in een onderhoud met
vertegenwoordigers van de pers op
de mogelijkheid gewezen, dat Elten
en Tudderen aan Duitsland zouden
worden afgestaan.
De staatssecretaris heeft er echter
geen twijfel over laten bestaan, dat
het totale resultaat van de onderhan
delingen met Duitsland, dus inclu
sief een eventuele afstand van Elten
en Tudderen, aan de Staten-Generaal
ter goedkeuring zal dienen te worden
voorgelegd.
Brug te Berkel en
Rodenrijs ingested
Nadat gisteren omstreeks twaalf
uur een schuit de Klapwijkse brug
te Berkel en Rodenrijs was gepas
seerd, is de as van het brugdek af
geknapt, waardoor het brugdek in
het water terechtkwam. Persoonlij
ke ongelukken deden zich niet voor,
doch het verkeer ter plaatse is ge
stremd.
SCHATTEN DER PROVINCIALE BIBLIOTHEEK
In Zeelands Statenzaal expositie
van brochures omstreeks 1860
OP HOOGTIJDAGEN van Zeelands Provinciale Bibliotheek te Middel
burg prijkt op de smeedijzeren lessenaar in de leeszaal de bijhei van
het vroegere Karthuizer-klooster Sion te Noordgouwe, voor zover bekend
de enig bewaard gebleven bijbel uit een Zeeuws klooster. Bibliothecaris
H. Pieters heeft het zeldzame werk ook tlians weer op die plaats neerge
legd. Zeelands boekerij bestaat immers 100 jaar en ter gelegenheid van
het eeuwfeest heeft de heer Pieters niet alleen deze bijbel uit de kluis
te voorschijn gehaald, maar bovendien een collectie van de kostbaarste en
zeldzaamste werken uit- het bezit van de bibliotheek. Onder de titel „Schat
ten der Provinciale Bibliotheek" worden deze werken gedurende de vol
gende weken tentoongesteld, tot 12 december.
De kostbaarste werken onder de
ze „schatten" bevinden zich in de
hal-vitrine: twee fraaie plaatwer
ken uit de bibliotheek van Mada
me de Pompadour over het huwe
lijk van de zoon van Lodewijk XV
en door deze koning van Frank
rijk aan Madame geschonken. Er
bevinden zich slechts drie hand
gekleurde exemplaren van deze
werken in de wereld: te Parijs,
Londen en Middelburg.
Vervolgens vraagt een kleine, maar
uitgelezen verzameling incunabelen
drukken van vóór 1500 de aan
dacht. Daarvan is de Delftse bijbel
uitgave van 1477 de oudste. Bijzon
der fraai is het exemplaar van
Bartholomeus de Glanvilla's beroem
de werk: Van de eyghenschappen der
dinghen, in 1485 verschenen bij Ja
cob Bellaert, afkomstig uit Zierik-
zee. In dit unieke gezelschap ligt ook
de heiligenlegende van de Utrechtse
drukker Jan Veldener (1480), Sche
dels rijk geïllustreerde wereldkro
niek, de fraaie Gentse Boethius-uit-
gave van 1485. In de collectie post
incunabelen vormt dc in 1518 bij
Kerver in Parijs verschenen uitgave
van het Decretum Gratiani een ju-
CONCLUSIES VAN COMMISSIE
Behandeling in
openbare vergadering
De Sociaal-Economische Raad
zich in zijn openbare vergadering
van vrijdag11 december bezighou
den met het vaststellen van een ad
vies over een voorontwerp van een
landbouwvestigingswet.
Uit het door de commissie onder lei
ding van prof. dr. Th. L. M. Thur-
lings opgestelde ontwerp-advies
blijkt dat in de commissie geen een
stemmigheid is bereikt. Een deel van
de commissie acht vestigingsbeslui-
ten in de landbouw in engere zin niet
alleen niet noodzakelijk, doch zelfs in
hoge mate ongewenst; een ander deel
kan zich met de in het voorontwerp
voorziene mogelijkheid van liet stel
len van vestigingseisen in de land
bouw in engere zin verenigen.
OPSTOPPING TE WAGENBERG
IJzeren balk priemde 5 cm
boven chauffeur in bus
Gisteravond omstreeks zes uur is een
autobus, die arbeiders van Pernis
naar hun woonplaatsen Made en
Oosterhout bracht, frontaal in bot
sing gekomen met een met zes ton
riet geladen vrachtauto van de firma
Prins uit Lekkerkerk. Van de ruim
40 inzittenden van de autobus wer
den er 88 gewond, voornamelijk
hoofd- en snijwonden. Bovendien
kregen veel passagiers beschadigin
gen aan hun gebit. De chauffeur van
de vrachtauto, afkomstig uit Lek
kerkerk, zat bekneld in de cabine.
Nadat deze opengescheurd was,
bleek dat de man cr op een gebroken
enkel na, wonderlijk goed was afge
komen.
Plet ongeval gebeurde in de Brouwe
rijstraat in Wagenberg, juist op het
spitsuur, zodat een flinke verkeers
opstopping het gevolg was.
De oorzaak is vermoedelijk gelegen
in het feit, dat de autobus in de door
de regen gladde bocht is geslipt.
De gewonden, afkomstig uit Made en
Oosterhout, zijn ter plaatse verbon
den en vervolgens met een reserve
autobus uit Oosterhout naar huis ge
bracht. Alleen de chauffeur is naar
een ziekenhuis vervoerd.
De rietlading van de vrachtauto stak
over de cabine heen, steunend op een
ijzeren balk. De balk sprong de auto
bus binnen juist 5 centimeter boven
het hoofd van de chauffeur.
Voor het geval tot het stellen van
vestigingseisen zou worden overge
gaan meent de commissie: a. Dat
geen speciale eisen van handelsken
nis dienen te worden gesteld; b. dat
voor de landbouw in engere zin het
gebied waarvoor vergunningen wor
den afgegeven niet in compartimen
ten mag worden verdeeld ten aanzien
van de vakbekwaamheidseisen; c.
dat voor de tuinbouw, fruitteelt en
teelt van siergewassen enige diffe
rentiatie bij de vakbekwaamheid ge
wenst is; d. dat geen eisen van kre
dietwaardigheid dienen te worden
gesteld.
Het heeft de instemming van de com
missie dat de uitvoering van land-
bouwvestigingsbesluiten berust bij
het Landbouwschap. De commissie
wil met het oog hierop bij de grens-
afbakening tussen landbouw en niet-
landbouw in het voorontwerp zo
nauwkeurig mogelijk tekst en prak
tijk van het instellingsbesluit van het
Landbouwschap doen volgen.
Minister over nationaliteit
van de Zuidmolukkers
In zijn memorie van antwoord op de
begroting van buitenlandse zaken
heeft de minister gezegd, dat het de
regering bekend is, dat ccn aantal
Zuidmolukkers er bezwaar tegen
heeft als Indonesische staatsburgers
te worden aangemerkt.
De minister zegt echter, dat zolang
zij de Indonesische nationaliteit be
zitten, er geen aanleiding is hen niet
als zodanig te registreren- De status
van Nederlands onderdaan komt al
leen toe aan de inheemse bevolking
van Nederlands Nieuw-Guinea. Er is
geen wettelijke mogelijkheid deze aan
anderen toe te kennen.
Naturalisatie tot Nederlander zal, op
verzoek, in overweging genomen kun
nen worden. De status van vluchte
ling kan slechts worden ontleend aan
de bepalingen in het vluchtelingenver
drag van 1951, dat ter 2ake echter niet
weeltje van boekdrukkunst. En dat
de handlijnkunde enz. reeds in de 16e
eeuw beoefend werd, leert het werk
van J. Indagine (1522).
Hoe men de Zeeuwse zeegaten
kon bevaren is te leren in het
Thresoor der zeevaart van Lucas
Jansz. Waghenaer, dat in een
nieuw aangebrachte vitrine in de
lial te vinden is. Daarbij bevindt
zich een nog zeldzamer werk: De
toortse der zeevaert van Dirk
Ruyters, een Middelburgse loods,
die belangrijke aanwijzingen gaf
voor de vaart op Zuid-Amerika.
Tekenend voor de handelsbloei
van de Zeeuwse hoofdstad is zo
wel het atlasje, dat in 1596 bij
B. Langenes verscheen, als het
achttalig woordenboekje, dat in
1631 bij Moulert van de pers
kwam.
Werk van stichter
Met deze summiere opsomming is de
rijkdom der collectie echter aller
minst uitgeput: kruidboeken, vogel
boeken, rederijkèrsboeken, beschrij
vingen van landen enz., brengen de
nodige verscheidenheid. Dat de fi
guur van Gedeputeerde mr. Gerrit
Adriaan Fokker, die als de stichter
van de Provinciale Bibliotheek be
schouwd kan worden, bij dit jubi
leum niet wordt vergeten, spreekt
vanzelf. Een groot aantal van zijn
geschriften (onder andere over de
calamiteuze polders, de Bank van
Lening, de stoomvaart op Amerika)
geven blijk van zijn brede belang
stelling en grote werkzaamheid.
Gedurende de periode, waarin de Pro
vinciale Bibliotheek opgericht werd,
kende Zeeland evenals thans -
talrijke problemen. Alles beheersend
was, en dat is het ook heden ten
dage, het vraagstuk der verbindin
gen: in die tijd aansluiting van Zee
land aan het Europese spoorwegnet.
De expositie van brochures van om
streeks 1860, die in de Statenzaal is
ingericht, geeft een overzicht van dit
tijdvak- Dé brochure „Zeelands ver
nedering" door de bekende Middel
burgse advocaat mr. Ph. v. d. Broec-
ke levert het bewijs, dat het met de
aansluiting niet vlot verliep.
Maar de spoorweg kwam er en
na de opening van de Vlissingae
havens kwamen weer nieuwe on
derwerpen aan de orde: Ver
schillende vlugschriften herinne
ren aan de strijd om een vaste
stoomvaartverbinding Vlissingen-
Amerika. die uiteindelijk door het
centrum van Nederland werd op
geëist.
Andere problemen
Andere problemen vroegen, zo blijkt
uit de collectie de aandacht: Dirk
Dronkers, één der grootste ijveraars
voor de totstandkoming van de
Zeeuwse spoorweg, wekte belangstel
ling bij de Walcherse bewoners voor
de duinwatervoorziening, verder
kwamen toen aan de orde straatver
lichting door middel van gas, werk
verschaffing. de marinewerf te Vlis-
singen, het nut van het gebruik van
zeebaden, de plaatsing van een recht
bank in Zeeuwsch-Vlaanderen. Jam
mer, dat de belangstelling der schrij-,
vers uit het midden der 19e eeuw zich
wel sterk tot Walcheren beperkte,
daardoor was het niet mogelijk een
beschrijving van geheel Zeeland tot
een middelpunt der collectie te ma
ken.
In de eerste halve eeuw van haar
bestaai trok Zeelands Provinciale
Bibliotheek 26.000 bezoekers, voor
90 uit Walcheren afkomstig.
Er werden in die periode 29.000
boeken uitgeleend.
In de volgende 50 jaar kreeg de
instelling echter grotere bekend
heid. Alleen al in de laatste 10
jaar telde men 110.000 bezoekers,
gemiddeld 14.000 per jaar, terwijl
er 80.000 exemplaren uitgeleend
werden.