PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ZUIDPOOL: GEBIED ZONDER WAPENS
Akkoord over reservering voor
wetenschappelijk onderzoek
Noodweer in Z.-Europa
eist tien mensenlevens
Eeuwfeest
sober
Provinciale Bibliotheek
en stijlvol gevierd
202e jaargang - no. 284
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Woensdag 2 dec. 1959
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
min. Minim, p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
23 cent per regel met een minimum
van 1.—. „Brieven of adres
bureau r v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: Vllssingen Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g.
I of 3546); Middelburg, Markt 51, tel. 3841; Goes, Grote Markt 2, tel. 4254 (b.g.g. adv. 2234); Oostburg, G. F. de Pauwstr. 9, tel. 20; Temeuzen. Brouwerijstraat 2: Zierikzee. red. tel. 2425. adm. tel. 2094.
Twaalf landen, waaronder de Sowjet-Unïe, hebben dinsdag te
Washington een historisch verdrag getekend met het doel de
zuidpool voor altijd als terrein voor vreedzaam wetenschappe
lijk onderzoek te bewaren.
Het verdrag, dat het resultaat is van zeven weken van onder
handelingen, bant tevens alle militaire wapens uit het uitge
strekte gebied. Het voorziet voorts in het eerste internationale
inspectiestelsel ter wereld dat moet waarborgen, dat de zuidpool
alleen voor vreedzame doelen gebruikt wordt.
Het verdrag is ondertekend door Argentinië, Australië, België,
Engeland, Chili, Frankrijk, Japan, Nieuw-Zeeland, Noorwegen,
Zuid-Afrika, de Sowjet-Unie én de Ver. Staten. Het wordt van
kracht als de regeringen van al deze twaalf landen het bekrach
tigd hebben.
Een door de leiders van de dele-
graties eveneens getekende
„slotakte" houdt de bepaling in
dat vertegenwoordigers van de
twaalf landen binnen twee
maanden na de ondertekening
en zo nodig daarna bijeenkomen
om zich met mogelijke tussen
tijdse regelingen bezig te hou
den.
Als het verdrag eenmaal van
kracht is, hetgeen een jaar of
langer kan duren, zullen verte
genwoordigers van de verdrags-
mogendheden binnen twee
maanden in Canberra samenko
men om zich te beraden over
zuidpoolaangelegenheden van
gemeenschappelijk belang.
Woningen
In een nota hebben de Nederlandse
werkgeversorganisaties een
(zacht) verwijt gericht aan de re
gering voor wat betreft de falende
industriespreiding. Te weinig nog
tonen leiders van industriële bedrij
ven belangstelling voor vestiging in
de probleemgebieden, waartoe ook
Zeeland behoort, maar zij hebben
daarvoor goede redenen.
Een zekere schrielheid bij de over
heid maakt de vestiging van indus
trieën buiten de randstad te weinig
aantrekkelijk. Die overheid zal meer
hulp moeten bieden.
In hun nota hebben de werkgevers
als een belangrijk punt voor het
„aantrekkelijk-maken" van de pro
bleemgebieden ook het woningbeleid
genoemd. Men moet in de probleem
gebieden over een toereikend aantal
woningen kunnen beschikken, wan
neer zich daar een nieuwe industrie
komt vestigen.
Dit punt uit de werkgeversnota is
vooral voor Zeeland van belang. Niet,
omdat er op dit ogenblik zo'n
schreeuwende behoefte aan nieuwe
woningen in deze provincie zou be
staan, maar omdat Ir'
opent, die voor elke
lokkelijk zijn.
Het is namelijk mogelijk op betrek
kelijk eenvoudige wijze een geheel
nieuw woningbeleid voor Zeeland te
scheppen.
Men moet zich dan wel even losma
ken uit de sfeer van de wenselijk
heden en zich stellen op een basis
van realiteit.
Die realiteit leert, dat met de
bouw van ongeveer 2000 wonin
gen in Zeeland, de actuele wo
ningnood in deze provincie tot het
verleden zal behoren. Vooral wanneer
men rekening houdt met de a.s. huur
verhoging, die er zeker toe zal leiden,
dat de vraag naar woonruimte iets
vermindert.
Bij dat getal van 2000 is geen reke
ning gehouden met krotopruiming,
maar dat is een geheel eigen pro
bleem. Het speelde al lang voordat
er woningnood bestond, en het zal
ook daarna nog wel een tijdje blij
ven spelen.
Wijst de regering aan Zeeland op
korte termijn die paar duizend wo
ningen toe... dan kan voor dit gehele
gewest ontheffing gevraagd worden
voor de regelingen, die thans nog in
alle gemeenten de woningtoewijzing
beheersen.
Dan kan in deze provincie grote
vrijheid op het gebied van de huis
vesting ontstaan en wat is aantrek
kelijker voor een indfistrieel dan
vrijheid op dit gebied, terwijl men
elders in Nederland nog aan strin
gente bepalingen gebonden is?
Hier is tweeërlei voordeel duidelijk
zichtbaar. De bevolkingsspreiding in
Nederland wordt verbeterd door rui
mere woonmogelijkheden in Zeeland
en de woningnood-rem op de indus
trie-vestiging wordt buiten werking
gesteld.
En tenslotte kan op een woning-
bouwprogvam van vele tienduizen
den woningen per jaar een extra
toewijzing van een paar duizend wo
ningen aan Zeeland geen onoverko-
menlijk bezwaar zijn. Zeker niet als
daarvan een. spectaculair; resultaat
verwacht mag worden*
De 14 artikelen van het verdrag be
strijken vraagstukken als de weten
schappelijke samenwerking en de ju
ridische situatiè op het contingent,
de regeling van geschillen en de toe
treding van andere leden van de Ver
enigde Naties.
Rechten worden
bevroren
Niets in het huidige verdrag mag
uitgelegd worden als het prijsge
ven van rechten, die een der ver-
dragsmogenheden eerder heeft la
ten gelden, of van eerdere aanspra
ken van een der verdragsmogend-
heden op territoriale soevereiniteit
De 51-jarige Deense arbeider Johan
nes Nojens Rasmussen uit Hojby-
mark heeft vier bange uren doorge
staan. De heer Rasmussen werd bij
na levend begraven in een grintkuil
Toen Rijn kameraden hem voor de
helft uit de kuil hadden bevrijd,
kreeg het slachtoffer een kop koffie C*IS,S*
en een sigaret.
in het zuidpoolgebied. Daarentegen
zullen activiteiten tijdens de duur
van het huidige verdrag geen ba
sis kunnen zijn voor het doen gel
den van nieuwe rechten of aan
spraken.
Kernontploffingen in het zuidpoolge
bied en het deponeren aldaar van ra
dio-actieve afvalstoffen zijn verbo
den. Voor het geval er een interna
tionale overeenkomst over het ge
bruik van kernenergie gesloten wordt,
zal deze overeenkomst cok op het
zuidpoolgebied van toepassing zijn.
Elk geschil, dat niet door onderhan
delingen, onderzoek, bemiddeling,
verzoening, arbitrage of op enige
andere vreedzame wijze geregeld kan
worden, zal met goedkeuring van de
partijen naar het Internationale Ge
rechtshof' verwezen worden.
Elk land kan lid worden
Elk lid van de Verenigde Naties kan
toetreden met de goedkeuring van
alle 12 landen die het verdrag geslo
ten hebben.
Engeland en V.A.R.
hervallen betrekkingen
Het Britse ministerie van buiten
landse zaken heeft dinsdagmiddag
meegedeeld, dat de diplomatieke be
trekkingen met de Verenigde Arabi
sche Republiek worden hervat. Aan
het hoofd van de diplomatieke verte
genwoordigingen zal voorlopig een
zaakgelastigde staan.
De betrekkingen werden op 1 novem
ber 1956 verbroken, tijdens de Suez-
Twaalf landen tekenen historisch verdrag
Ambtenaren in
Frankrijk staken
Ongeveer een miljoen Franse
ambtenaren is betrokken bij.
een oproep tot een vandaag te
houden staking van 24 uur die
is uitgegaan van het merendeel
van de vakverenigingen voor
personeel in overheidsdienst.
Een „onafhankelijke" vakver
eniging heeft haar leden even
wel verzocht, niet aan de sta
king mee te doen. Zij zegt een
veel krachtiger actie af te wach
ten.
Dit is de eerste keer, dat een actie
van deze omvang bij de ambtenaren
wordt ondernomen sinds de terug
keer tot de macht van generaal De
Gaulle anderhalf jaar geleden.
De ambtenaren eisen salarisherzie
ning. Men schat de vermindering
van de koopkracht in de laatste twee
jaar op 12 pet. De Franse minister
van financiën, Pinay, acht evenwel
in de huidige omstandigheden een sa
larisverhoging van 3 of 4 pet verant
woord.
O Sowjet-deskundigen die op grond van
een overeenkomst voor hulpverlening ln
Nepal werken, zijn begonnen met de
voorbereidingen voor een weg van dui-
zend km tussen Oost- en West-Nepal. De
Sowjet-Unie zal ook helpen bij de bouw
van een elektrische centrale, een zieken-
huis, een sigarettenfabriek en een sui- j
kerraff inaderij
Brits schip met
passagiers vlot
Tengevolge van de overstromin
gen waarvan sinds enige tijd
Zuid-Italië en Sicilië hebben te
lijden, zijn maandag in de Sici-
liaanse provincie Enna zeven
mensen om het leven gekomen.
Verscheidene mensen worden
vermist.
Ook elders in Italië was het
slecht weer met storm en
sneeuw- en hagelbuien. Een he
vig onweer dat zich maandag
nacht boven Rome ontlastte,
kostte aan één persoon het le
ven; een tiental mensen werd
gewond. In ruim tweeduizend
gevallen werd de hulp van de
brandweer voor ondergelopen
woningen e.d. ingeroepen.
Gisteren is de Rïvièra door een storm
getroffen die de hevigste was sinds
BIJEENKOMST TE MIDDELBURG
Receptie in de Statenzaal
SOBER EN STIJLVOL is gisteren in Middelburg het honderdjarig be
staan van de provinciale bibliotheek gevierd: in de Concert- en Gehoorzaal
werd een herdenkingsbijeeenkomst gehouden, waar het woord werd ge
voerd door de commissaris der koningin, vervolgens door de voorzitter
van de bibliotheekcommissie, mr. dr- A. J. J. M. Mes, en door dr. L. Brum
mel, bibliothecaris van de Koninklijke Bibliotheek. Deze bijeenkomst werd
opgeluisterd door het Zeeuws Instrumentaal Trio, dat een triosonate van
Zacliow speelde en vervolgens een Canzona van Jan van Dijk. Na deze
officiële herdenking recepïeerdö het provinciaal bestuur in de Statenzaal
en ook hier waren er enkele sprekers. De eerste was drs. M. C. Verburg,
die namens een klein comité kon meedelen, dat een voorlopige actie tot
oprichting van een vereniging „Vrienden van de provinciale bibliotheek"
reeds een honderddertigtal leden had opgeleverd.
Na een kort begroetingswoord in de
Concert- en Gehoorzaal door de com
missaris der koningin, jhr- mr. A. F.
C. de Casembroot, die onder meer
een welkomstwoord toeriep aan een
aantal Belgische gasten uit Brugge,
sprak gedeputeerde Mes als voorzit
ter van de bibliotheekcommissie.
Er waren twee opvallende punten
in diens rede. In de eerste plaats
de duidelijke verklaring, dat het
provinciaal bestuur er naar streeft
schone Middelburgse Abdljcom-
prov
het s
plex; een feestemming ts geyen, die4 werpen* lid yan diverse staatsoord-
in overeenstemming is met het
waardige karakter van dit com
plex. De vestiging van de biblio
theek noemde de heer Mes wél zulk
een waardige bestemming zo ver
zekerde hij nadrukkelijk! Als twee
de punt viel in deze rede op een
voortreffelijke levenschets van de
initiatiefnemer tot oprichting der
bibliotheek, mr. G. A. Fokker.
Fokker was een scherpzinnig en knap
mens, zo zette mr. Mes uiteen, pro-
duktief schrijver over velerlei onder-
missies- Geen wonder, dat voor vele
ambten aan hem werd gedacht: hij
werd aangezocht voor het burge
meesterschap van Middelburg, voor
het lidmaatschap van de Raad van
State, zelfs voor een ministerszetel,
doch hij bleef het college van Ged.
Staten trouw-
Mr. Mes schetste voorts in korte
trekken de historie van de biblio
theek, daarbij verwijzend naar de in
1953 te boek gestelde geschiedenis
dezer instelling door dr. B. D. H. Tei
legen.
Spreker bracht in het bijzonder dank
aan de huidige bibliothecaris, de heer
H. Pieters en zijn staf en wees ten
slotte op de grote plaats van de bibli
otheek als wetenschappelijke en cul-
tuerele instelling.
REDE DR. BRUMMEL
Vervolgens sprak dr. L. Brummel
over „De taak der provinciale biblio
theek."
Dr. L. Brummel wees in zijn rede op
de noodzakelijkheid om in de komen
de jaren een zo nauwkeurig mogelij
ke afgrenzing te maken tussen de
werkzaamheden van de openbare
leeszalen, de plattelandsbibliotheken
(Zie tlot pag. 2 kol. 1)
1S26. Er kwamen windstoten voor
van meer dan 100 km per uur. Ge
zwollen rivieren en bergmeertjes
stroomden over en zetten laag ge
legen landerijen, wegen en huizen on
der water en vernielden bruggen.
Verwacht werd dat de storm de ko
mende 36 uur nog zou toenemen. Ra
dio Monte Carlo heeft waarschuwin
gen voor automobilisten doen uit
gaan om de bedreigde hoofdwegen te
mijden, omdat deze door de over-
zwiepende golven worden overspoeld.
De schade aan de oogst, aan gebou
wen en openbare nutsbedrijven loopt
in de miljoenen francs.
In Nice sloegen de golven over de
wereldberoemde Promenade des Ang
lais en het schuimende water zette
in het hart van de stad de huizen on
der water. Een aardverschuiving
heeft de verbindingsweg tussen Italië
en Frankrijk vlak bij de grens afge
sneden. Het vliegveld van Nice is
voor verkeer gesloten.
Een woeste storm gecombineerd met
regen heeft gisteren de Spaanse
hoofdstad Madrid geteisterd en vele
huizen onder water gezet of doen in
storten. Twee Spanjaarden kwamen
door instortingen om het leven.
Het Britse passagiersschip „Brae-
mar Castley" liep met 300 passagiers
aan boord maandagavond bij Gibral
tar aan de grond. Dinsdag slaagden
sleepboten erin het schip vlot te trek
ken.
De Britse sleepboot „Troneol" is gis
teren in de baai van Gibraltar ge
zonken. De bemanning werd gered.
Jllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllll^
Onvrijwillige „lift"
H Een merkwaardig ongeval, dat
voor de „hoofdpersoon" goed
is afgelopen, is maandag op de
Amsterdamseweg te Arnhem
gebeurd. Een motorrijder werd
ingehaald door een personen-
H auto, waarachter een aanhang-
wagen was gekoppeld. Deze
aanhangwagen begon te slin-
geren en de motor werd gegre-
pen door 'n uitsteeksel aan de
zijkant van de wagen. De mo-
torrijder, die in een bijzonder
s precaire toestand kwam te ver-
keren, liet zich in de aanhang-
wagen vallen en vervolgde zo
zijn weg. Deze vreemde situa-
tie werd opgemerkt door een
achterop komende automobi-
list. Deze liet de „ongewone"
combinatie stoppen.
De motorrijder bleek er met de
schrik te zijn afgekomen. De
motor werd echter vrij ernstig
beschadigd. De bestuurder
van de combinatie had van het
s gebeurde niets gemerkt.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiioiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin
Ongeveer 80.000 mensen hebben in
Tokio gedemonstreerd tegen de her
ziening van het Amerikaans-Japanse
veiligheidsverdrag. Er waren maar
liefst 10.000 politiemannen op de
been om orde in de chaos te schep
pen. Tijdens de botsingen tussen po
litie en demonstranten loerden zeer
velen gewond.
De demonstratie, de grootste die ooit
in Tokio iverd gehouden, was georga
niseerd door de socialisten, commu
nisten en andere linkse organisaties.
Eén dode
Aanvaring op
Nieuwe Waterweg
Bij zware mist op de Nieuwe Water
weg is gisteren het binnenkomende
Duitse motorschip „Goettingen" op
de Nederlandse sleepboot „Poolzee"
gevaren. De Poolzee, eveneens bin
nenkomend, was juist bezig met het
overgeven van twee bakken, waarmee
zij van Dakar was gekomen, aan
havensleepboten voor verder trans
port op de Waterweg.
Een van de opvarenden van de Pool
zee, de 20-jarige matroos C. van
Zanten uit Maassluis raakte tijdens
de botsing overboord. Ondanks na
speuringen van de „President Jan
Leis" en de loodsboot „Rigel" van
Hoek van Holland werd hij niet meer
gevonden.
Beide schepen zijn na de aanvaring
voor anker gegaan. De „Goetting"
koos ligplaats aan de noordelijke
kant van de rivier. De bakken bleven
enge tijd midden in het vaarwater
voor anker liggen, waarna zij naar
de wal verhaald zijn.
De „Göttingen" is later doorgevaren
naar Rotterdam. De „Poolzee" heeft
een gat midscheeps,, terwijl de ach
termast is ontzet.'De sleepboot werd
door een andere sleepboot naar
Maassluis gebracht.
Portugese oppositieleider
mag spreken in openbaar
Naar de Portugese oppositieleider,
generaal Umberto Delgado, door het
secretariaat van de Partij van de
Arbeid heeft laten meedelen, heeft
hij van het Ministerie van Justitie-
nader bericht ontvangen, waarin
hem wordt meegedeeld, dat de minis
ter er niet langer bezwaar tegen
maakt, dat de heer Delgado in het
openbaar spreekt.
Hij zal vanochtend om half elf een
persconferentie geven in Amsterdam.
Sen fabriek van elektrische appara-
te Tampa in de Amerikaanse staat
Florida heeft bekendgemaakt een appa
raat te hebben gemaakt waarmee elek
triciteit uit geluid kan worden opge
wekt. Dit apparaat zou bijvoorbeeld de
generator to een auto kunnen vervangen,
aldus do directeur vaa do fabriek, J
Geldig tot hedenavond
LATER ZUIDWESTELIJKE WIND
Overwegend droog; met aanvanke
lijk laaghangende bewolking, plaat
selijk mist, weinig wind en vrij kond
weer, maar in de middag toenemende
zuidwestelijke vind, enkele opkla
ringen en enige temperatuursstij-
ging-
ZON EN MAAN
3 december
Zon op 8.27 onder 16.32
Maan op 11.05 ondei; 2(k29
