Sint-Nicolaasfeest is vervuld van
heidense elementen
Sinterklaas heeft ruime keuze uit
nuttige en iuxe geschenken
TEKKO TAKS en de Atoompantoffels
GOED-HULIKMANPATROON
VAN HET HUWELIJK
Wees'n góede Sint... geel haar Mode!
ZATERDAG 28 NOVEMBER 1959
PROVINCIALE ZEEUW 8 E COURANT
21
SCHOORSTEEN WAS VERBINDING TUSSEN AARDE EN GODEN
Als op de avond van de vijfde december nu
eens niet Sint-Nicolaas bij U zou binnenstap
pen, maar een Germaans dus heidens
priester, dan zou hij met genoegen constate
ren dat de opvattingen die hij meer dan 2000
jaar geleden verspreidde nog steeds niet zijn
vergeten.
U schrikt van die Germaan, die er overigens
keurig uitziet? Hij is immers niet gekleed in
een berevel, maar draagt een keurig geweven
kleed. U schrikt van het feit, dat U mét uw
gezinnetje lekker- een heidens feestje zit te
vieren?
Kom aan, trek het U niet te veel aan! Die
Germaan wist ook niet beter, want in zijn
tijd bestond het christendom nog niet. En
bovendien: als U eens precies zou nagaan
hoeveel gewoonten en gebruiken speciaal tij
dens de feestdagen nog Germaanse elemen
ten in zich hebben, zou U raar staan te
kijken.
Degenen die het christendom een kleine 2000
jaar geleden in onze streken verbreidden,
hebben uit tactische overwegingen de chris
telijke feestdagen min of meer doen samen
vallen met de heidense feesten die al een tra
ditie van eeuwen hadden.
Het verhaal van de bisschop Nico.
laas eigenlijk waren er twee
roepen wij even in uw herinnering
op. In Klein-Azië leefden de bis
schop van Myra (overleden in
345) en de bisschop van Pinora
(overleden in 564). Uit de bele
venissen en weldaden van beiden
en misschien nog andere brave
mannen, is Sint-Nicolaas ontstaan,
zoals wij hem kennen.
Hoewel de naamdag van de
heilige op 6 december valt,
viert men het feest op de avond
van vijf december. Dit houdt
verband met de Germaanse op
vatting over de duur van een
dag. Bij de Germanen begon de
volgende dag al 's avonds. Als
wij dus strooiavond op de vijf
de december houden, zou het
voor onze verre voorouders al 6
december zijn.
De schoorsteen neemt bij het Sint-
Nicolaasfeest een belangrijke
plaats in. De kinderen zetten er
hun schoentjes met wat hooi neer.
zingen hun liedjes bij de schoor
steen en verwachten dat de ca
deautjes door het rookkanaal naar
beneden komen. Hierin kan men
weer voor-christelijke opvattingen
terugvinden. De schoorsteen was
voordien de verbinding tussen het
aardse en de godenwereld. Het
hooi in do kinderschoentjes kan
duiden op het oogstoffer. Het
voedsel dat de kinderen thans be
stemmen voor het paard van Sint-
Nicolaas, was 2000 jaar geleden
bestemd voor het achtvoetige
paard Sleipnir dat de Germaanse
oppergod placht te berijden om
zijn tochten over de voortjagende
wolken te maken. De halsbreken
de toeren die onze sinterklaas met
zijn schimmel op de daken maakt,
kan men terugleiden tot de merk
waardige ritten van Wodan op
zijn wonderpaard.
Vrijers en vrijsters
Met Sint-Nicolaas geven wij el
kaar vrijers en vrijsters, koeken
in de vorm van een man of een
vrouw. Dit is omdat de sint een
„goed heilig man" is, waarbij hei
lig moet zijn „hijlik" (is huwe
lijk). Hij is immers de bescherm
heilige van het huwelijk en als het
nodig is ook huwelijksmakelaar.
Want de suikerhartjes die wij te
genwoordig zo kwistig uitdelen,
hadden vroeger voor een meisje
de betekenis van een huwelijks
aanzoek.
Maar, hoe braaf dit allemaal mo
ge zijn, in de sinterklaaspoppen
zit ook al weer een oud Germaans
element. In de winter, als de
oogst binnen was en men had ge
slacht, mochten ook de goden en
gestorven familieleden met wor
den vergeten. Zij kregen hun deel
van de oogst in de vorm van of
fers. 'Dit was een verplichting die
vrij zwaar drukte op het Ger
maanse gezin dat de afgelopen zo
mer de handen vol had gehad om
het winterkostje weer bij elkaar
te halen.
Het pleit voor de vindingrijkheid
van de Germanen dat zij de „fijne
keuken'' die zij van de Romeinen
leerden, ten nutte wisten te ma
ken aan hun offergewoonten. Van
deeg gingen zij nabootsingen ma
ken van hetgeen moest worden
geofferdDie goden namen
met een koek in de vorm van een
mens ook wel genoegen
Onze opvatting, dat de sint uit
Spanje komt, is op geen enkel feit
gebaseerd. Spanje is er alleen
maar bijgehaald omdat dit sub
tropische land met zijn zon en
zijn sinaasappelen en citroenen
een tegenhanger is van de donkere
dagen voor de Kerst. Daar van
daan moet dus wel het hernieuw
de leven komen en wij zitten hier
alweer aardig dicht bij de Ger
maanse midwinterfeesten, waarin
de winter zijn langste dag heeft,
maar tevens het herboren worden
van de natuur wordt gevierd.
Moor
Omdat onze voorouders Sint-Nico
laas uit Spanje lieten komen,
moest do knecht Piet wel Moriaan
van afstamming zijn, omdat eens
de moren Spanje in hun bezit had
den. Zwarte Piet is echter aller
minst een Moriaan. Evenmin is
hij de grappige figuur, zoals hij
wordt voorgesteld. Zwarte Piet is
schrikt U niet niemand min
der dande duivel in eigen
persoonHij is zwart van het roet
in do hel. Op de naamdag van
Sint Nicolaas echter, slaat de hei
lige do duivel in ketenen
dwingt hem hulp te verlenen bij
het verrichten van de goede da
den.
Hoe sterk moet dit hebben ge
sproken tot de mystiek gelovende
middeleeuwer, die bovendien nog
talrijke andere duivels liet opdra
ven door zelf in angstaanjagende
vermommingen veel kabaal te
maken. In sommige streken van
ons land en daarbuiten hebben
zulke optochten nog wel plaats.
Maar deze gebruiken kunnen ook
weer worden herleid tot de Ger
maanse Wodan die met zijn wilde
jagers en huilende honden door
de luchten rende.
Het onmisbare attribuut van
Zwarte Piet, de gard of de roe,
bestaat uit een bundeltje jonge
takjes. Nu krijgen stoute kinde
ren er een tuchtiging mee.
Edochvan oorsprong was het
bosje van berken of hazelaars
takjes een vruchtbaarheidste
ken, ook alweer van Germaanse
oorsprong.
Het spreekt wel vanzelf dat in de
loop der tijden vrome mannen
protesteerden tegen het Sint-Ni
colaasfeest, dat zo'n merkwaardi
ge mengeling is van de levensge
schiedenis van een rooms geeste
lijke, legenden en Germaanse ge
bruiken. Het is tot dusver niet ge
lukt dit kinderfeest in ons calvi
nistische land uit te roeien. Inte
gendeel de viering neemt hand
over hand toe. Sint-Nicolaas
wordt de laatste jaren officieel
ontvangen door de burgemeester,
zijn intocht in de steden en dor
pen is een evenement dat tien
duizenden op de been brengt. De
Nederlandse wijze van Sint-Nico-
laasviering wordt door onze emi
granten in verre landen geïmpor
teerd.
Sint-Nicolaas is een belangrijk
bondgenoot van de winkeliers ge
worden. De kleine kinderen en
laten wij eerlijk zijn ook de
groten weten de rol van Sint-Ni
colaas in het volksleven zeer te
waardoren.
De e elite, goede Sint wéét hoe zij mode-artikelen waardeert.
Kies uit: shawls - jumpers - vesten - twinsets - bloezes - rokken -
suède jasjes^ cocktailjaponnen. Geef móde, van Wittevcen!
BREDA TILBURG MIDDELBURG MARKT 15 *8?
AMSTERDAMSE EFFECTENBEUS
Vast voor internationale waarden
BEURSO VERZICHT.
De gepubliceerde zeer gunstige derde
kwartaalcijfers van Philips werden ter
beurze met een koerswinst, vergeleken
bij de slotkoers van donderdag, van cir
ca acht punten gehonoreerd. De netto
winst van dit wereldconcern nam in de
eerste negen maanden van het lopende
boekjaar toe van f 151 min. over de eer
st: negen maanden van 1958 tot t 210
min. Alle artikelengroepen droegen tot
de winst bij met als koplopers de verko
pen van televisietoesteUen en buizen. De
handel was, mede in verband mot het
naderende weekeind, niet groot. De
koers liep op van 727% tot 731 tegen don
derdag als slotprijs 716',2, zodat hierdoor
de aanvankelijke koerswinst van acht
punten werd vergroot. Afgewacht moest
worden of New York de aankopen van de
laatste tijd vrijdagavond verder voort zou
zetten. In de morgenuren werd als hoog
ste prijs voor de Philipsaandelen 730 be
taald. Unilevers waren op 713% een vijf
tal punten bvoen het slotniveau van de
vorige dag. A.K.U's lagen vast in de
markt op 401 en boekten een koerswinst
van ruim zes procent. De maatschappij
heeft met de H.K.I. besloten de produk-
tie-capaclteit van cellofaan in de fa
briek te Breda te verdubbelen. Dit zal
ten gunste van de export komen. Voor
C-rayon-aandelen bestond gedurende de
gehele beursduur een behoorlijke be
langstelling. Kon. Olies sloten de beurs-
week af met een vaste stemming bij een
prijs van f 156-70, tegen donderdag
f 155.90. De aandelen werden voor Parijse
rekening door de arbitrage uit de markt
genomen en noteerden boven pariteit
New York. Ook het publiek bleef in de
oliewaarden geïnteresseerd waardoor de
WENKEN VOOR EEN VEELZIJDIG MAN
Van elektrische koffiemolen
tot magnetisch zakschaakspel
(Van een medewerkster)
Het is of die sint tientallen karakters in zich verenigt; een veel
zijdig man, mogen we wel zeggen. Soms geeft hij een pakje,
waaruit alleen een gedicht komt dat verwijst naar weer een
ander gedicht, dat na veel zoeken blijkt te verwijzen naar.en
zovoort, enzovoort, en tenslotte komt er dan één tumtummetje
tevoorschijn, verpakt in een laatste, berijmde levensles. Soms
geeft hij uitsluitend nuttige geschenken, soms fraaie, soms
luxueuze, weelderige.
Als de sint dié mijter op heeft, behoeft hij weinig hulp. Het kan
zijn dat hij, voor eenmaal in het jaar, maar lukraak koopt, en
het kan ook zijn dat hij na nijver sparen eindelijk voor een
hardwerkende echtgenoot dat grote', schijnbaar onbetaalbare
geschenk meeneemt, waarnaar al lang vergeefs werd verlangd.
Bent U pardon ként U zo'n sint.
dio het grootscheeps wil doen dit
jaar, dan wilt U misschien wel weten
dat vele vrouwen verlangen naar de
luxe van een elektrische koffiemolen
(rond twintig gulden en hoger), naar
een bontkraag waarmee ze haar win
ter jas-van-vorig-jaar kunnen moder
niseren (in vele prijzen, maar toch
zeker boven de twee tientjes als de
kwaliteit goed is), naar een nieuwe
handtas, bijvoorbeeld van donker, dof
leer, gecombineerd met suède (vanaf
17,-, de mooie exemplaren, door ons
gezien), of een heus avondtasje.
En over avondtasjes gesproken: gaat
de vrouw-in-kwestie gaarne naar de
schouwburg, wat zal ze dan blij zijn
met een klein maar fijn toneelkijker
tje (kleintjes, goede kwaliteit, ge
zien voor 23). Een vaas, die niet
direct nodig is, maar leuk en bijzon
der, bijvoorbeeld beschilderd met al
lerlei clowneske mensenfiguuvtjes en
vierkant van vorm, zagen we voor
16,75 en een kandelaar voor drie
kaarsen, ook van beschilderd aarde
werk, voor ƒ22,75.
Huismoeders, die elke week of elke
maand moeite hebben om het kas
boek kloppend te houden, kunnen
vaak niet aan luxe voor zichzelf
denken. Leuk als sint er eens wel
aan denkt en bijv op de proppen
komt met een paar elegante slof
jes met een gebreid, warm om de
enkel sluitend boordje (gezien
voor ƒ16,75). Soortgelijke schoen
tjes zagen we voor bijna twintig
gulden. En meneer? Ook een mens
die wel eens iets overbodigs, maar
leuks wil krijgen om zich middel
punt van verwennerij te voelen?
Schenkt hij wel eens wijn, dan zal
hij een zogenaamd „Bourgogne-
mandje" (andere soorten passen er
ook wel in) op prijs stellen 9,-)
of een geïsoleerde ijsemmer
(ƒ13,75), of een luxueuze reistas,
met verpakte leren sloffen erbij als
het nog luxueuzer moet.
Fotografeert hij, dan wil hij mis
schien wel graag een belichtingsme
ter. Moeilijk om daar prijzen van te
noemen: ze zijn er van drie tientjes,
maar ook wel van acht! Een viewer
oftewel plaatjeskijker heb je al voor
12,75, maar duurdere zijn er ook;
een heerlijke dikke sporttrul, niet een
gewone die hij buiten-Sinterklaas-
om ook wel gekregen had, maar een
feestelijke, kost gauw omstreeks de
veertig gulden, maar het magne
tisch zakschaakspel. door ons ge
signaleerd, was voor 21 te koop. En
meent U, dat hij meer een terecht
wijzing voor slordigheid verdient dan
een cadeau, koop hem dan een
.dressboy", zo'n eenvoudige stellage
handel gedurende de gehele middag een
vlot verloop had. KX.M. werd onver
anderd op f 177.— geadviseerd.
Scheepvaarwaarden lagen vrij goed ge
disponeerd in de markt bij een kalme
handel. Door elkaar konden in deze sec
tor koerswinsten van 1 tot 2 pet. worden
geboekt. Van de leidende cultures haal
den certificaten Deli niet alleen het ge
hele verlies van donderdag in, doch kwa
men hier nog bovenuit met een prijs van
f 17850.
Overigens gebeurde er in deze afdeling
niet veel. Op de beleggingsmarkt noteer
den de kortlopende staatsfondsen hoger.
In de lokale afdeling werden aandelen
Sikkens Dak op 725 a 750 geadviseerd
(700) op de 25 pet. aandelen-bonus. Bank
aandelen verdeeld. De stoomspinnerij
Twenthe komt met een converteerbare
15-Jarige obllgatielennig groot f 2 min.
Overigens was het in de lokale afdelin
gen vrij rustig met merendeels hogere
koersen.
Aandelen handelsonderneming Onder
ling Belang werden op last van het beura-
bestuur niet genoteerd op een te ver
wachten bericht van de maatschappij.
Prolongatie 3% procent.
26 nov. 27 nov.
98ft gb. 98ft gb.
- 95%
87% 87%
89% 89%
9118 92 gb.
89% 39%
89% 89%
96% 97 gb.
97Ü 97% gb.
96% 96ft
Nederland 1950 (4%)
Nederland 1951 (3Va)
Nederland 1948 (3%)
Nederland 1955 (3%)
Nederland 1947 (3%) 3
Nederland 1937 3
DoUarlenlng 1947 3
Investeringscert. 3
Nederland 1962-64 3
Ned. Indië 1937 3
6 pet- Wontngb.lening '57 109% 109% gb.
Nat. Handelsbank
Ned. Handelmij.
Alg. Kunstzijde Unie
Berghs' en Jurgens
Calvé-Delft
Hoogovens n.r.
Ned. Kabelfabriek
Philips
Unilever
Wilfcon-Feij enoord
Billiton
Kon. Petroleum Mij.
Amsterdam Rubber
Holland Amerika Lijn
Kon. Paketvaart
Rotterdamse Lloyd
Scheepvaart Unie
Stv. Mij. Nederland
Ver. H.V.A. Mij. N.V.
155%
246% 248%
394V2 401
282>/a 281%
707 710
750 gb. 753 gb.
406 406 gb.
716% 729%
708% 711 gb.
198 gb. 199%
397% 399%
157.20 158.90
110% gb. 110Va
158 159
129 129%
145% 144'/a
138% 140
165 165',i
147% 148 gb.
Amsterdamse
wisselmarkt
CONTANTE PRIJZEN.
Londen 10.57%—1058%. New York
3.77ft—3.77H. Montreal 3-95%-3.96%
Parijs 76.95—77.05. Brussel 754Mi—
755%. Frankfort 90.51%—9056%,
Stockholm 72.88%—72.93%. Zürich
87-0387.08. Milaan 60.82%—60.87%,
Kopenhagen 54.72—54.77. Oslo 52.87%
—62.92%, Wenen 14 56%—1457%,
Lissabon 13-18%—1320.
VWWWVWWVVVWVVVYVTT
Deli Mij.
174
173
Bank van Ned- gem. 4%
98
Bank van Ned. gem. 5-1958
103
103
van Berkels Patent
274 gb.
Albert Heijn
402
403
Centrale Suiker
312 gb.
312
Kon. Mij- De Schelde N.B.
215
214
Intern. Nickel
103%
103%
American Motors
90
90%
Anaconda
63
62Ü
Bethlehem Steel
54ft
55
General Motors
52%
53
Kennecott
94%
94%
New York Central
28 b.
Pennsylvania
16ft
16ft
Republic Steel
72%
72%
Shell Oil Comp.
75%
75%
Tide Water
23 ft
23ft
U.S. Steel
97
97
PREMIELENINGEN.
Amsterdam 1951
82%
82%
Breda 1954
95%
Eindhoven 1954
821.
80
Enschede 1954
ao
80%
Den Haag 1952 H
87%
88%
Rotterdam 1952 I
89%
87%
Rotterdam 1952 II
88%
89%
Rotterdam 1957
99
98%
Utrecht 1952
70%
Amsterdam 1956 I
81%
SI
Amsterdam 1956 II
90
90%
Amsterdam '33 (C. en A.)
95%
Dordrecht 1956
80%
80
Alkmaar 1956
80%
80%
Zuid-Holland 1957
96%
95%
A.N.P.-C.B.S.
Intern, concerns
Industrie
Scheepvaart
Banken
Indon. fondsen
Algemeen
BEURSINDICES.
25-11 26-11 27-11
470-18 466.41 469.64
248.39 248 03 249.26
154.11 154.33 155.21
184.24 184.03 183-42
137.90 137.90 138.80
325 5 9 323.75 325.69
voor pantalon, colbert, das en schoe
nen, die toch nog 17,50 kost. Dat is
vooral een hoog bedrag voor wie be
denkt, dat je aan zó'n geschenk nog
iets vriendelijks moet toevoegen om
de sfeer te redden.
Wij hebben broodroosters gezien van
23 en van 33 guldens, mooie hnndge-
draaide slabakken van 15 zowel als
van 35 gulden, reistrijkijzertjes met
regelknop, alles in etui, voor 24,50,
en ook spaarpotten van stijf linnen,
met „money-bag" erop, die maar drie
hele guldens kostten. We bedoelen
maar, als troost na deze verlanglijst
voor een sint met verkwistende nei
gingen: het hoeft niet duur te zijn.
AJltenverkoop WENNEKER SeKledstn
63-21. Bij het open raam
op de vliering bleven de drie
vrienden huiverend staan
wachten. De koude nacht
lucht trok hen niets aan en
ademloos luisterden zij of
de voetstappen misschien
aan de zoldertrap voorbij
zouden gaan. „Oh!" kreun
de Terry zachtjes. „Ik lag
net zo lekker warm!"
Maar voor hij hierover ver
der uit kon weiden, fluis
terde Tekko plotseling:
„Vooruit naar buiten! Hij
komt onze kant uit!"
Professor Starreveld pro
beerde zich als eerste aan
de vensterbank op te hijsen, doch hoe Tekko
en Terry hem daarbij ook hielpen het was te
vergeefs. De pantoffels aan zijn voeten ble
ken een te grote ballast te zijn en met een
harde bons kwam de geleerde weer op de
grond terecht.
„Snel!" kreeg onze „Taks dan opeens een
schitterend idee. „In de harnassen!" En juist
toen zij zich ieder met bekwame spoed in
een passend harnas gewurmd hadden, liet.de
inbreker, die met voorzichtige stappen de zol
dertrap opgekomen was, het licht van zijn
lantaarn over hun wapenrustingen spelen.
„Hm! Niets verdachts hier!" mompelde de
kerel. „Anders wel een griezelig gezicht die
ijzeren heinen!"