PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Memorandum van landen der
BILT
Europese kleine vrijhandelszone
Oude smidsen ook in Zeeland steeds zeldzamer
BLOKKEN
MOET WORDEN VOORKOMEN
Vand
aag.
LANCERING VAN RAKET
PIONIER 5" IS MISLUKT
KONINGIN BRACHT BEZOEK AAN
HARDERWIJK EN ERMEL0
TWEE DODEN DOOR BOTSING
NABIJ AMSTERDAM
202e jaargang - no. 280
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7.00 p. kw.; It. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 27 nov. 1959
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm. Mlnlm. p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
23 cent per regel met een minimum
van 1.—. „Brieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bureaus: Vllsslngen Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 3546); Middelburg, Markt 61, tel. 3841; Goes, Grote Markt 2, tel. 4254 (b.g.g. adv. 2234); Oostburg, G. F. de Pauwstr. 9, tel. 20; Temeuzen, Brouwerijstraat 2; Zienkzee. red. tel. 2425. adm. tel. 2OT4
Aangeboden aan raad van ministers
Namens de zeven landen, die zijn aangesloten bij de kortgeleden
tot stand gekomen kleine vrijhandelszone, heeft Zweden een
memorandum aangeboden aan de raad van ministers van de
Europese Gemeenschappelijk Markt. De tekst van dit memo-
randnm is niet bekendgemaakt, maar een diplomatieke bron in
Straatsburg verklaarde, dat de zeven landen uitdrukking heb
ben gegeven aan hun vaste besluit om ten koste van alles te
vermijden, dat Europa zal worden verdeeld in twee concurreren
de economische blokken.
In het memorandum wordt voorts aangedrongen op spoedige onderhande
lingen tussen de twee groepen. De diplomatieke zegsman deelde hierbij
mede dat de E.E.G.-landen momenteel werken aan e.en antwoord dat zal
leiden tot het openen van gesprekken over een vrije handel in geheel
Europa.
aan ontwikkelingsgebieden in Eu
ropa en in andere werelddelen.
4. Om deze redenen geven de zeven
regeringen van de nieuwe associa
tie uitdrukking aan hun vastbe
radenheid om alles te doen wat in
hun vermogen ligt om een nieuwe
splitsing in Europa te vermijden.
„Zeven" bereid tot
onderhandelen
De tekst van het memorandum zou
volgens de zegsman onderstaande
punten bevatten
1. Het bestaan van twee groepen, ge
ïnspireerd op verschillende doch
niet onverzoenlijke beginselen,
brengt het risico met zich mee
dat een verdere vooruitgang op de
weg naar een vrijere handel zou
kunnen worden belemmerd.
2. Dit gevaar zou kunnen worden ver
meden door een overeenkomst die
door alle Europese landen zou kun
nen worden onderschreven.
3. Door een dergelijke overeenkomst
zouden niet slechts de handelsver-
schillen van de twee groepen uit
de weg kunnen worden geruimd,
doch tevens zou deze een steun
betekenen bij de Europese inspan
ning tot het verlenen van hulp
Het kwade
gerucht
De voor de oorlog bekende her
vormde predikant ds. De Groot,
schrijver van enkele boeken met
pastorale herinneringen, vertelt in
een van zijn geschriften over een
catechisant,die de diepere zin van
een bekende versregel niet begreep
en daardoor voor een variant zorgde
van deze regel, namelijk aldus:
„Waar kan men beter toeven dan in
een herenhuis?" Waarop de dominee
hem vroeg: „Gun jij mij de pastorie
niet?"
Aan dit verhaal moesten wij denken
bij het lezen van een bericht in ons
blad van gisteren over de burge
meesterswoning van Goes. De raad
is daar in besloten vergadering bij
een geweest en voor zover door de
gesloten deuren heen geluiden naar
buiten zijn gekomen mag men
ondanks een officiële ontkenning!
concluderen, dat er harde noten zijn
gekraakt over de overschrijding van
de begroting voor de verbouwing van
dat huis met een bedrag van om en
bij f 28.000. Gunt de raad de burge
meester zijn huis niet
Wij geloven, dat de catechisant van
ds. De Groot zijn pastor wel degelijk
een herenhuis gunde en de raad van
Goes zijn-voorzitter wel degelijk e.en
riante woning. Dat is dan ook niet
het punt. Waar het hjer om gaat is,
dat zonder voorkennis van de ge
meenteraad voor een bepaald doel
een hoger bedrag in dit geval zelfs
aanzienlijk hoger! r- werd aange
wend dan was toegestaan.
Het is begrijpelijk, dat de raad hier
over een en ander had te zeggen. Dat
is evenwel achter gesloten deuren
gebeurd, terwijl bovendien geheim
houding is opgelegd. De vraag is nu:
komt deze aangelegenheid ook nog
in een openbare vergadering? Het is
aan de raad van Goes deze vraag te
beantwoorden, maar wij geloven dat
die er verstandig aan zou doen
een bevestigend antwoord te geven.
In de eerste plaats gaat het hier om
overheidsgelden, die nu eenmaal pu
bliek verantwoord dienen te worden,
maar bovendien is hier een vertrou
wenskwestie in het geding. Zonder
overdrijving mag worden gesteld, dat
een zaak als de onderhavige bij een
besloten behandeling een aangelegen
heid van gerucht wordt. En een ge
rucht is zelden goedDat is hier
al gebleken!
Wij geloven, dat het een zaak van
goed bestuur zal zijn wanneer de
raad van Goes alsnog besluit deze
aangelegenheid in het openbaar aan
de orde te stellen om onverbloemd en
duidelijk te zeggen, wat hier is ge
beurd. Want het is fnuikend voor het
gezag van een gemeentebestuur wan
neer over een zaak als deze, vreemde
verhalen de ronde doen. En het dreigt
ernstig deze richting uit te gaan.
Ook in Vlissingen kent men de
laatste maanden een zaak van
veel gerucht. Daarbij gaat het
om de financiële deelneming van de
gemeente in een hotelmaatschappij.
(Zie slot pag3 kol1
5. Zij beschouwen hun associatie als
een stap in de richting van een
overeenkomst tussen alle achttien
landen van de Organisatie voor
Europese Economische Samenwer
king (O.E.E.S.).
6. Om dit te hereiken zijn de zeven
regeringen bereid om onderhande
lingen met de E.E.G. te beginnen
zodra deze daartoe bereid is. In
middels zou via diplomatieke ka
nalen of op enigerlei andere wijze
van gedachten kunnen worden ge
wisseld over de basis waarop der
gelijke onderhandelingen met
vrucht kunnen worden
s ...is het 60 jaar geleden, dat
H de beroemde Vlaamse lyrische y
priester-dichter Guido Gezelle
te Brugge overleed.
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
TWEEDE TRAP ONTBRANDDE NIET
Ruimtevaartuig
in Atlantische Oceaan
Een donderdag door de Verenigde
Staten ondernomen poging om, met
behulp van een drietraps „Atlas-
Able"-raket een schepradvormig
ruimtevaartuig mot een gewicht van
168,74 kilogram een afstand van
360.000 kilometer in het heelal te
doen afleggen en uiteindelijk in een
baan om de maan te brengen, is
mislukt, doordat de tweede trap van
de raket niet is ontbrand. Aangeno
men wordt dat de raket en het ruim
tevaartuig dat de naam „Pionier V"
had gekregen, in de Atlantische Oce
aan zijn gestort.
De lanceringspoging werd door Ame
rikaanse geleerden als de moeilijkste
proefneming beschreven, die ooit
door de Verenigde Staten of de
Sowjet-Unie ondernomen is.
De voornaamste doelen 'van het lan
ceren van de „Pionier V" waren het
nemen van foto's van het maanop
pervlak, het onderzoeken van de
ruimte tussen de aarde en de omge
ving van de maan, het meten van
straling, het eventueel verkrijgen
van enige aanwijzing over het be
staan van een magnetisch veld van
de maan, het instellen van een onder
zoek naar gasachtïge „plasmawol
ken", die door het heelal drijven, het
gedrag van meteorieten en de uit
werking der zonnevlammen.
De officiële mededeling over de
lancering was in voorzichtige be
woordingen gesteld. Er werd niet
in gezegd dat het de bedoeling
was dat de „Pionier V" een baan
om de maan ging beschrijven.
„De lancering had ten doel een
onderzoek in te stellen naar het
gedeelte van het heelal tussen de
aarde en de maan".
Het was een belangrijke gebeurtenis
voor de infanterieschool te Harder
wijk, toen koningin Juliana gisteren
kwam kennnis nemen van de oplei-
dingsmetkoden.
In de instructiezaal gaf kolonel W.
D. H. Eekhout uitdrukking aan de
dankbaarheid van de school voor het
bezoek van Hare Majesteit en haar
belangstelling voor taak en werkwij
ze van deze school. Hij gaf diverse
bijzonderheden over de inrichting en
werkwijze van deze eigen leger-
school, die een centrum is voor alle
soorten opleidingen.
Na haar bezoek aan de infanterie
school te Harderwijk bezocht de
koningin voor de eerste maal de
grote moderne legerplaats Erme-
De koningin begaf zich na een uit
eenzetting naar het middenterrein
waar geexcerceerd werd onder com-
Een van de sterkste eenheden van de
Franse vloot, het vliegkampschip
„Clemenceau"is uit de marinehaven
van Brest vertrokken voor zijn eerste
proefvaart. Het schip, dat een lengte
heeft van 257 meter en 30.000 ton
meetkrijgt een bemanning van 2500
officieren en manschappen en biedt
ruimte aan zestig vliegtuigen en heli
kopters. De foto toont de „Clemen
ceau" bij het vertrek uit Brest.
Tweede slachtoffer bij
explosie in Leerdam
Het tweede slachtoffer van de explo
sie die woensdag plaatsgehad in de
gasfabriek van Leerdam, is donder
dag overleden aan zijn brandwonden.
Het is de 42-jarige G. van Aalst. Hij
laat vrouw en kind achter.
De toestand van twee andere gewon
den is zorgwekkend.
Opruimingsploegen uit Culemborg,
Gorkum en Vianen hebben met be
hulp van een kraanwagen en vijf
snijbranders de ravage in het meet-
huis en de zuiverkamer van het
Leerdamse energiebedrijf zover opge
ruimd, dat begonnen kon worden
met de aanleg van een provisorische
verbinding tussen de produktie-afde-
ling en het distributienet. Men slaag
de er in de schade aan de produk-
tieafdelingen op korte termijn te
herstellen, zodat men gisteren de gas-
fabricage kon hervatten.
mando van sergeant-majoor instruc
teur A. Bok, en naar een camouflage-
groep. Een van de aardige momenten
vormde de les van majoor F. de Boer,
die de koningin bijwoonde.
De koningin bracht ook een bezoek
aan de soldatenkantine waar enkele
honderden jonge militairen aanwezig
waren. Stram stonden zij in de hou
ding, toen de koningin met haar ge
volg de kantine betrad. Ongedwon
gen begaf de vorstin zich onder hen,
van wie zij er een paar aansprak.
Uitvoerig liet de koningin zich ver
der voorlichten over de mogelijkhe
den voor ontspanning en veipozing.
Voorts maakte de koningin een rond
rit per auto over het oefenterrein,
waar zij de brandweer in actie zag,
een helikopter een gewonde zag ver
voeren en demonstraties met vlam
menwerpers en andere militaire uit
rusting bijwoonde.
Armeense tapijtwevers hebben een
reusachtig tapijt van 164 vierkante meter
vervaardigd voor het gebouw van de
Armeense academie van wetenschappen,
zo meldt Troed> het orgaan van de Sow-
jeb-Russdsche vakbeweging. Het ont
werp -was afkomstig van de Armeniër
Kesjlsjlan, die motieven uit de volks
kunst gebruikte.
Foto: op het kazemeterrein van de
school voor reserve-officieren der in
fanterie te Ermelo heeft H.M. de
koningin een camouflageles bijge
woond.
Schilder blijft ontkennen
y In 1956 heeft de Italiaanse
H schilder Giorgio de Chïrico tij-
deus een bezoek aan een Mi-
laans museum verontwaardigd =j
pp uitgeroepen dat een aan hem
y toegedacht schilderij helemaal
H niet van hem was. Hij had het H
pp nooit geschilderd zei hij. y
De stad Milaan, die het doek pp
pp voor een riante som gelds had
aangeschaft, nam de justitie ip?
in de arm. Na een langdurig pp
onderzoek zijn twee deskundi- y
gen, Giovanni Caradente en
y Gaetano Recupero, tot de con-
y clusie gekomen dat het doek pp
y wél van de Chirico is. y
Het moet gemaakt zijn tussen
1925 en 1927. Grafologen, die
y de signatuur op het schilderij pp
y vergeleken hebben met het ff
y handschrift van De Chirico, y
kwamen eveneens tot de con-
p| clusie dat het schilderij van
y hem was. Alleen de schilder
zelf bleef ontkennen,
y Donderdag heeft een recht- y
y bank te Milaan uitspraak ge- y
pp daanhet schilderij is een
y authentieke De Chirico. f§
y De schilder blijft ontkennen... y
iiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiriiil
BIJ UITWIJKEN VOOR WIELRIJDER
Personenauto frontaal
tegen vrachtwagen
Bij een frontale botsing tnssen een
grote personenwagen uit Amsterdam
en een met houtmot geladen zware
vrachtauto uit Wormerveer zijn gis
terochtend de 65-jarige aannemer in
de betonbouw J. Visser uit Amster
dam en zijn 40-jarïge' zoon J. Vis
ser om het leven gekomen. Een derde
inzittende van de personenauto, de
26-jarige Gererd Schulker werd ern
stig gewond naar met Wilhelmina-
gasthuis in Amsterdam vervoerd. De
chauffeur van de vrachtwagen liep
geen letsel op.
Het ongeluk gebeurde op de Nieuwe
Hemweg bij Amsterdam. In de per
sonenwagen waren vader en zoon
Landbouw blijft
belangrijkste
werkbron
ZEELAND TELT MOMENTEEL
ruim tweehonderd smidsbedrijven
er zijn er 250 in het gebied van de B.
S.C.M.-afdeling Zeeland en West-
Noord-Brabant maar geen enkele
ziet er meer uit als een smidse van
voor de oorlog. Vroeger was de smid
fabrikant van alles: hij maakte en re
pareerde zelf ploegen, eggen, bijlen,
hakmessen, spaden enz., zijn smids
vuur brandde de gehele dag en zijn
zware voorhamer sloeg met een mo
notoon gedreun uur na uur op het
aambeeld. Thans dreigt echter het ge
vaar, dat hij door de mechanisering
in de landbouw een groot deel van die
werkzaamheden in andere handen ziet
overgaan. Maar toch zal het land-
bouwwerk het belangrijkste deel van
de werkzaamheden moeten blijven
uitmaken, wil de Zeeuwse plattelands-
smid zich van een behoorlijk bestaan
kunnen blijven verzekeren. Een van
de grootste moeilijkheden hierbij is
hoe de overgang tot stand te brengen.
Daarbij moet er rekening mee wor
den gehouden, dat er globaal gezien
nog wel een generatie mee gemoeid
zal zijn eer de persoonlijke capacitei
ten van de smid aan de nieuwe tech
nische omstandigheden zijn aange
past.
De heer S. Hillebrand uit St.-Laurens
voorzitter van afdeling Middelburg
van de B.S.C.M. en sinds kort nu
oud-hoofdbestuurslid van deze
smedenorganisatie, heeft ons het een
en ander verteld over de zich wijzi
gende situatie in de smidsbedrijven.
„De na-oorlogse periode en de februa-
ri-ramp van 1953, die in Zeeland (en
wat het eerste betreft natuurlijk ook
in andere delen van Nederland, voor
al het noorden) de stoot hebben gege
ven tot de mechanisatie! hebben te- -
vens voor de Zeeuwse smeden per
spectieven geopend en moeilijkheden
opgeleverd", verklaarde de heer Hil
lebrand.
Schouwen beleefde na de februari-
ramp in de smidsbranche een
hausse; de smeden konden zelfs bij
de werkzaamheden aan boerderijen
werk uitbesteden. Smederijen in
Nieuwerkerk en Kerkwerve bij
voorbeeld tijdens de ramp ver
woest kwamen gereorganiseerd
en gemoderniseerd weer tevoor
schijn.
Maar het probleem is: De smid heeft
een goede werkplaats, maar hoe
maakt hij die produktief Die smeden
in Kerkwerve en Nieuwerkerk en in
vele andere gemeenten hebben geen
12 maanden emplooi. Er moeten dus
andere bronnen van inkomsten ge
zocht worden.
Gecombineerd
En daarbij komt men dus tot gecom
bineerde bedrijven. „De plattelands-
antfdflbedcijvan kunnen alleen maar
bestaan als ze gecombineerde bedrij
ven hebben", betoogde de heer Hille
brand. In vele gevallen is de smid dan
ook loodgieter, terwijl hij voorts han
del drijft vooral in haarden en ka
chels en huishoudelijke artikelen en
ijzerwaren.
Het burgersmidsbedrijf zal met
name door de hoge lonen steeds
teruglopen, terwijl het constructie-
en machinereparatiebedrijf zal
moeten toenemen; de landbouw-
smid (paarden en sectie tractoren)
en het mechanisatie-bedrïjf, dat
regionaal moet zijn. De smid moet
dan immers ook koopman zijn, hij
moet de boeren opzoeken. Ver
schillende Zeenwse smeden hebben
zich dank zij de cursussen van de
stichting vakopleiding SMECOMA
reeds op deze manier omgevormd.
Maar er zijn ook smeden, die door al
le mogelijke oorzaken niet in staat
waren of zijn die opleiding te volgen
(Zie slot pag. 2 kol. 6)
Visser met de heer Schulker op weg
naar Wormerveer, waar zij werk
zaam waren bij flatbouw. Bij de elek
trische centrale, ter hoogte van het
koelwaterkanaal, stak een oudere
man met een fiets aan de hand de
weg over. Hij zag uit de richting
Amsterdam de personenauto naderen
en aarzelde even.
De heer Visser remde krachtig. Zijn
wagen begon te slippen en botste
met grote snelheid op de linkerzijde
van de weg stuurloos tegen de uit
de tegenovergestelde richting, dus
van de pont af komende vrachtauto.
Vader en zoon Visser werden uit
hun wagen geslingerd. Men vond het
lijk van een van hen onder de
vrachtauto, die zo zwaar is, dat hij
alleen bij de bumper en de neus enige
beschadiging vertoonde, terwijl de
personenwagen op diverse plaatsen
als een harmonika geknakt was en
slechts met behulp van rollertjes
onder de achterwielen en opgehangen
aan de neus kon worden weggesleept.
Volgens ooggetuigen had de veron
gelukte auto een snelheid van 80 a
90 km. Op dit deel van de Hemweg
bestaat geen maximum snelheid. De
wielrijder bereikte ongedeerd de over
zijde van de weg.
VERWACHT...
Geldig tot hedenavond
ZACHTER.
Overwegend zwaar bewolkt met
plaatselijk enige regen. Zachter,
vooral in de ochtend. Zwakke tot ma
tige wind tassen zuidoost en zuid
west.
ZON EN MAAN
28 november
Zon op 8.20 onder 16.35
Maan op 5.23 onder; 15.46