ZELANDICA
PANTER
TEKKO TAKS en de Atoompantoffels
Het avondje
is gekomen!
schilderzelfmet
Vlucbi lilt de Oosijone
DONDERDAG 26 NOVEMBER 1959 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
l ieel wat mensen voelen zich tot de genealogie
Y aangetrokken. Het zich verdiepen i» het ver-
7 leden van hun geslacht heeft voor hen iets
fascinerends. Men wil steeds verder terug, maar
op een gegeven ogenblik ontbreken de gegevens.
Een goed genealoog legt zich daarbij niet zonder
meer neer. Hij tracht door combinatie van gege
vens, met behulp van anderen, eventuele lacunes
weer op te vullen.
In het novembernummer van Gens Nostra, het maandblad der Ne
derlandse Genealogische Vereniging, staan verschillende Zeeuw
se gegevens waarop we gaarne de aandacht vestigen. De heer P.
G. Neeteson geeft hierin een overzicht van diverse tijdschriften,
waarin men gegevens over Zeeuwse geslachten kan terugvinden.
Hij deed dit met het oog op onderzoekers die, wat Zeeland betreft,
nog al eens gehandicapt worden door het verloren gaan van heel
wat doop- en trouwboeken in het rijksarchief in het rampjaar 1940.
Veel van de gegevens van Neeteson kan men ook terugvinden in
het bekende Genealogisch Repertorium van Van Beresteyn. Het
zelfde nummer bevat ook de kwartierstaat van de bekende, in 1939
overleden, generaal Snijders. Zijn voorouders van vaderskant blij
ken Zeeuwen te zijn. In de genealogie van het geslacht Eberson,
waarmee het nummer begint, valt verder Coenraad Eberson op, die
zich in 1792 te Middelburg vestigde en een niet onbelangrijke rol
heeft gespeeld in de nadagen van de Franse overheersing op Wal
cheren. Hij heeft deze tijd beschreven in een in 1817 te Zlerikzee
uitgegeven geschrift, dat de wijdlopige titel draagt: „Verhaal van
het gebeurde in Walcheren gedurende den benaauwden toestand
van dat eiland onder de Fransche heerschappij, in 1813 en 1814, tot
op den val van Napoleon". Eberson wil hierin „aan het onzijdige
Publiek de ware toedragt van gebeurtenissen" verhalen voor zover
hij hieraan persoonlijk deelnam. „Sommige kwaadsprekende lie
den" hebben zich niet ontzien hem de oorzaak aan te wrijven van
de boerenopstand die 11 februari 1814 uitbrak. Dit nu wil hij recht
zetten. Het heeft wel een gevaarlijke kant eigen heldendaden te
beschrijven. Toch blijkt, dat het hem zeker niet aan moed ontbro
ken heeft. In de winter van 1813 en 1814, toen de andere Zeeuwse
eilanden en een deel van Zeeuwsch-Vlaanderen bevrijd waren, heeft
Eberson zich in Walcheren op de hoogte gesteld van de stand van
zaken wat de Franse troepen en militaire werken betreft. Naar eigen
zeggen was liij op 23 november 1813 aangezocht mee te werken
aan al hetgeen „als ter bereiking van het lang gewenschte einde
(eene rekihalzende verlossing) meest geschikt geoordeeld kon wor
den". Dat er op Walcheren een ondergrondse organisatie zou zijn,
zoals wij dit zouden noemen, van een 2000 man, van wapenen
voorzien, moet wel met vele korrels zout genomen worden. De be
woners van Walcheren hadden veel last van de Franse vorderingen.
Vooral het bevel in januari 1814 om uit enkele gemeenten al het
vee naar bepaalde plaatsen te brengen bracht onrust. Temeer daar
gedreigd werd dat van de weigerachtigen de boel in brand zou wor
den gestoken. Dit is een van de reden waardoor in februari het
oproer werd veroorzaakt. Een aantal landlieden met vorken en
stokken gewapend zijn toen op Middelburg afgetrokken, maar wer
den na enkele salvo's op de vlucht gedreven. Eberson zou getracht
hebben deze mensen af te doen zien van hun doldriftige poging, die
opfiets kon uitlopen. Riskant was zijn onderneming met twee ka
meraden in de nacht van 23 maart een roeiboot naar de duinen tus
sen Domburg en Westhove te brengen. De volgende morgen staken
zij de zee in en na vele wederwaardigheden werden ze door een
Engelse kotter opgepikt. Het doel van deze onderneming, met een
lek vaartuig nog wel, was de Engelsen van de stand van zaken op
de hoogte te brengen.
De gebeurtenissen volgden elkaar zo snel op, dat men niets meer
behoefde te ondernemen. Op 23 april 1814 keerde Eberson naar
Middelburg terug „alwaar ik in den schoot mijner vrienden, nu van
den Franschen dwang ontslagen, vol blijdschap en hartelijke
vreugde, welkom was."
LEZERS SCHRIJVEN
Twee gymnasia in
Middelburg?
In de Provinciale Zeeuwse Courant
van 21 november hebben wij kunnen
lezen, dat men van plan is aan de
chr. hogereburgerschool te Middel
burg een z.g. gymnasium-afdeling te
verbinden. Het is wel duidelijk, dat
de toevoeging van een Grieks-Latijn
se cursus (een echt lyceum is nog
weer wat anders) aan deze school
voor het Stedelijk Gymnasium zeer
schadelijk zou zijn, gezien het be
perkte rayon waaruit ae twee scholen
zouden moeten putten. Voor twee
gymnasia is op Walcheren geen
plaats. Hierbij laat ik nog buiten be
schouwing, wat de gevolgen zullen
zijn van het wét worden van het on'
werp van minister Cals. Het lijkt
mij niet onmogelijk, dat bij verwe
zenlijking van genoemde plannen het
gymnasium na enige jaren zal moe
ten sluiten. Dit zou wel zeer te be
treuren zijn, daar het gymnasium
bekend staat als een goed werkend
organisme dat van de Renaissanse
af een volledige klassieke -vorming
heeft trachten te geven, waarin tot
dusver lang niet alle z.g. lycea (die
veelal niet meer dan hogereburger
scholen met een gecomprimeerde
Grieks-Latijnse cursus zijn) geslaagd
zijn. M.i. zouden meergenoemde plan
nen alleen zin hebben, als het kind
der kerk zich op het gymnasium
niet op zijn plaats zou voelen. Het
tegendeel is echter waar. Voor die
genen die zich nochtans bezwaard
gevoelen, kan gewezen worden op het
„Chr. Lyceum voor Zeeland" (dus
ook voor Walcheren), dat binnen 20
min. te bereiken is.
H. W. Fortgens
Noot van de redactie: De heer J. La-
port uit Goes, voorzitter van het be
stuur van de vereniging voor chris
telijk middelbaar en voorbereidend
hoger onderwijs voor Zeeland, deelde
naar aanleiding van dit bericht mee,
dat deze zelfde bezwaren waren ge
uit toen indertijd het chr. lyceum te
Goes werd opgericht. Hier is echter
gebleken dat deze onderwijsinstelling
in een grote behoefte voorziet. Ver
der wees de heer Laport erop, dat het
slechts plannen zijn om de chr. h.b.s.
te Middelburg uit te breiden met een
gymnasiale afdeling. Deze plannen
zijn op korte termijn zeer zeker niet
te verwezenlijken.
KERKNIEUWS
NED. HERVORMDE KERK.
Beroepen te Zwolle als jeugdpredi-
kant G. E. Zevenbergen te Hekelin
gen.
Bedankt voor Boskoop (toez.) M. van
den Bosdh te Nigtevecht.
GEREF. KERKEN.
Beroepen te Ridderkerk N. Korenhoff
te Appimgedam.
Bedankt voor Siegerswoude W. J. de
Ruiter te Iskenshuizen.
EXAMENS.
Aan de V.U. is geslaagd voor het prop.
examen theologie de heer H. B. van
der Linden jr. te Bussum.
CHRIST. GEREF. KERKEN.
Beroepen te Huizen (N.-H.) B. Bijle-
veld te Noordeloos.
FURORE
14 cent
In doosjes
van 10
en 20 stuks.
In smaakvolle geschenkverpakking: 50 stuks in blik
AMSTERDAMSE EFFECTENBEURS
Er heerste ouderwetse drukte
BEURSOVERZIC1IT.
Er heerste woensdagmiddag een echt
ouderwetse drukte in de Kon. Olie-hoek
waar de aandelen vlot verhandeld wer
den. De arbitrage liet zich geducht gel
den en de speculatie nam portie in de
aankopen. De tendentie was op t 155.30
beslist vast en de aandelen noteerden
boven pariteit New York. De slotkoers
van dinsdag was f 154.70. De drukte in
deze hoek werd veroorzaakt door het
feit, dat de maatschappij woensdag na
beurs de derde kwartaalcijfers bekend
zou maken. Volgens de beurs moeten de
ze cijfers zeer gunstig zijn. Hierop werd
dan ook voorgekocht. De derde kwartaal
cijfers van het Philips-concern worden
vandaag nabeurs bekend gemaakt. Wan
neer men, aldus de beurs, de dividenden
Kon. Olie die op een prijs van f 155, 775
den winsten van beide maatschappijen
met elkaar gaat vergelijken, dan valt
een en ander uit ten gunste van aandelen
Kon. Olie, die op een prijs van f 155, 775
procent uitmaken op de oude basis, ter
wijl Philips thans circa 730 noteert. Hier
bij moet echter niet uit het oog worden
verloren, dat Kon. Olie bij de koersstij
ging van Philips van de laatste weken,
sterk ten achter ls gebleven. In de overi
ge internationale waarden was de gang
er woensdag totaal uit. De elektronica-
waarden ondergingen in Wallstreet een
koersreactie en hierop werd de koers van
de Philipsaandelen op het Damrak
In 1958 bezoek aan
bioscopen teruggelopen
Blijkens door het Centraal Bureau
voor de Statistiek gepubliceerde cij
fers omtrent de belasting op verma
kelijkheden is het aantal bezoekers
aan vermakelijkheidsinstellingen te
ruggelopen van 111/z miljoen in 1957
tot 1061/2 miljoen in 1958.
Per inwoner berekend daalde het
aantal bezoeken van 10,2 in 1957 tot
9,5 in 1958. Het bioscoopbezoek daal
de van 5,9 tot 5,5 per inwoner.
Het door het publiek bestede bedrag
verminderde eveneens; ofschoon in
veel mindere mate, nJ. van 138,7
miljoen in 1957 tot 137,3 miljoen
in 1958. Gemiddeld gaf elke Neder
lander 12,28 voor vermaak uit in
1958, tegen 12,65 in '1957.
Van elke voor vermaak uitgegeven
gulden betaalde het publiek 19 cent
belasting. De totale belastingop
brengst bedroeg ruim f 28 miljoen.
de y erf voor het schilder feest
Advertentie
woensdag afgestemd. De koers schom
melde rond de 723, tegen dinsdag als
slotprijs 735%. De daling van circa 6
punten voor deze aandelen wordt door de
beurs als zeer normaal beschouwd. Uni
levers een puntje lager op 718'/» en A.K.
U.'s, zonder de steun van Duitse aanko
pen, onveranderd op 402%. De KX.M -
aandelen verkeren nog steeds in een mi-
nuerstemming. Ingevolge Wallstreet, wer
den deze aandelen opnieuw lager geadvi
seerd. Scheepvaarten kalm en gemakke
lijker. Cultures stil en weinig veranderd.
Staatsfondsen eveneens met weinig af
faire op de vorige slotprijzen.
in de lokale sector werden aandelen Cen-
trJe Suiker, bij grote uitzondering, in
een open hoek druk verhandeld. Na een
inzet op 300 kon aan de aanhoudende
vraag slechts tegen sterk oplopende prij
zen worden voldaan. De koers steeg tot
310, tegen dinsdag 300 als slotprijs. Vol
gens de beurs staat er op de laatste ba
lans van de maatschappij een flinke cre-
diteurenpost waarin een grote stille re-
rlge lokale sectoren was het woensdag
zeer rustig met koersveranderingen naai
beide richtingen. Grootbanken eerder la
ger. Aandelen Orenstein en Koppel wer
den op 195 (190) geadviseerd op de be
vredigende gang van zaken.
Prolongatie 3% procent.
Nederland 1959 (4%)
Nederland 1951 (3%)
Nederland 1948 (3%)
Nederland 1955 (3%)
Nederland 1947 (3%)
Nederland 1937 3
Dollarlening 1947 3
Investeringscerit. 3
Nederland 1962-64 3
Ned. Indië 1937 3
4 nov. 25 nov.
98% 98A gL
OTtfr 95%
83 87%
89 A 89%
91*3 917/8
89%
89%
96%
6 pet. Wohingbouwlening '57 109ft 109%
61-21. Vredig sliepen onze
drie toffelreizigers in het
hemelbed, onbewust van het
feit dat in deze verlaten
streek nog drie mensen
rondspookten op nog geen
goede honderd meter van
hen vandaan. Het waren
drie ongure individuen die
op dit uur van de nacht
rondom het kasteel slopen.
Zij waren kennelijk op de
hoogte van de afwezigheid
der bewoners en waren ge
komen om hun slag te slaan
door het zich wederrechte
lijk toeëigenen van enige
daar aanwezige kunstschat
ten. Eén hunner drukte vakkundig een glas
in loodraam in en gleed geruisloos naar bin
nen- Hoewel minder rustig volgden de beide
anderen en hardop met elkaar pratend begaf
het onedele drietal zich naar een salon die mo
derner was ingericht dan de andere vertrek
ken.
„Eerst een sigaretje!" sprak de kleinste van
de rovers, geheel op zijn gemak. „En een
stukje muziek!" vulde de ander, die een pet
droeg, aan. En overtuigd dat niemand hen hier
zien of horen kon, ontstak hij een van de
schemerlampen en zette de radio aan.
,<\^*VW*\'WVVVWWV\\<\<\A
Amsterdamse
wisselmarkt
CONTANTE PRIJZEN.
Londen 10.58—10.59%, New York
3.77%—3.77%, Monteral 3.96%—3,97.
Parijs 76.95—77.05, Brussel 7.54%—
7-55%, Frankfort 9050'/»-9055%I
Stockholm 72.93%—7238%, Zürlch
86.93—86.93. Milaan 603314—60.83%.
Kopenhagen 54.721,ï—54.77%, Oslo
52.89—5234, Wenen 1457%—1458%,
Lissabon 13.19—1330%.
154 155 gb.
245 gl. 245%
402 401%
Nat. Handelsbank
Ned. Handel mij.
Alg. Kunstzijde Unie
Berghs' en Jurgens
Calvé-Delft
Hoogovens n.r.
Ned. Kabeliabriek
Philips
751 gb 750 gb.
409 gb. 409%
735 725% gb.
Unilever
719 716 gb.
Wllton-Feijenoord
200
200
BUliton
395
397
Kon. Petroleum Mij.
157
156
Amsterdam Rubber
111%
111%
Holland Amerika Lijn
160%
158%
Kon. Paketvaart
130
129
Rotterdamse Lloyd
145%
144%
Scheepvaart Unie
139% gb.
138%
Stv. Mij. Nederland
165
164%
Ver. H.VA- Mij. N.V-
147%
147%
DeU Mij.
17850 177 gb.
Bank van Ned. gem.
4%
98%
98%
Bank van Ned. gem.
5-1958
103
102H
Van Berkels Patent
280 gb.
276
Albert Heijn
402
402
Centrale Suiker
300
303%
Kon. Mij. De Schelde N.B.
216
215%
Intern. Nickel
102%
103
American Mootrs
85%
90%
Anoconda
62
62f,
Baltimore en Ohio
39%
Bethlehem Steel
64%
55%
General Motors
52%
52H
Kennecott
93'/J
93%
New York Central
28%
27%
Pennsylvania
16%
16%
Republic Steel
72
72%
Shell Oil Comp.
75%
75%
Tide Water
23A
23 A
U5. Steel
96%
97%
Nat. Can. Corp.
91»
PREMIELENINGEN.
Amsterdam 1351
82%
82%
Breda 1954
80%
Eindhoven 1954
83%
83
Enschede 1354
80%
Den Haag 1952 I
88%
88%
Den Haag 1952 II
87%
Rotterdam 1952 II
99
88%
Rotterdam 1957
9914
Utrecht 1952
91
Amsterdam 1956 I
81%
81
Amsterdam 1956 II
90
90%
Amsterdam 1956 III
90
90%
Amsterdam '33 (C. en A.)
95%
Dordrecht 1956
80%
Alkmaar 1956
80%
81%
Zuid-Holland 1957
96
A.N.P.-CJ3.S. BEURSINDICES.
23-11
24-11
25-11
Intern, concerns
47133
47138
470.18
Industrie
24332
24736
248.39
Scheepvaart
154-33
15455
15441
Banken
182.94
185.71
184.24
Indon. fondsen
138.24
137.79
137.90
Algemeen
V
326 53
326.47
32559
z
O
21
Daar heb je ze. Vlak voor de deur.
De deurknop beweegt. Ze kloppen te
gen het matglazen ruitje.
„Aufmachen! Aufmachen!" schreeu
wen twee, drie stemmen.
Mijn revolverloop wijst naar haar
hart.
„Los", sis ik haar toe. „Do your
stuff".
't Is wel geen Duits en bovendien erg
idiomatisch, maar een revolvèrloop is
'n machtig indrukwekkend argument
om linguïstische moeilijkheden vlot
te overwinnen.
„Ja...?" aarzelt zij.
Ik zie het al: dit wordt niets.
Lorna ziet het ook.
„Werda?" fluistert zij de bevende
blondina toe.
„Werda?" roept deze luid.
„Ach - slnd Sie es, Frfilein", klinkt
een enkele stem. „Verzeihung, bitte,
maar wij zoeken iemand".
„Wie dan?" sist Lorna.
„Wie dan?"
,,'n Jonge man en. 'n vrouw. Hoeft U
door JEFF BOGAR
hen soms gezien? Hierboven mis
schien?"
„Nein".
„Ncin".
„Heeft U iemand op de trap ge
hoord?"
„Nein".
„Nein".
„Mogen wij binnen even rondkij
ken?"
„Ja, natuurlijk..."
„Ja. natuurlijk..."
„Kijkt U maar rustig rond..."
„Kijkt U maar rustig rond..."
ik doo open zodra ik gekleed
ben..."
ik doe open zodra ik gekleed
ben..."
Van buiten: „Doe geen moeite... zo
hoog zijn ze vast niet gekomen".
Ze zoeken anders grondig genoeg.
liOrna gaat weer naar het bad en be
gint daarin luid te rumoeren.
Eindelijk roept iemand weer. „Ver
zeihung" en zij gaan heen.
De opluchting is eindeloos.
Maar zelfs de eindeloosheid blijkt
aan grenzen gebonden, als van en
kele traptreden lager opnieuw een
luide stem klinkt.
„Wij moeten ook aan Eise denken",
schreeuwt een andere stem. „Zij zijn
gewapend. Zij zijn gevaarlijk".
„Dat zijn wij", fluister ik „Is U
Else?"
„Ja. En na dit alles mag ik zeker
wel weten wie U bent?"
„Wij willen U geen kwaad doen en
niemand trouwens. Wij willen alleen
zo vlug mogelijk hier vandaan".
„Hoe bent U binnengekomen?"
raspt de blondine. Zo klinkt het wan
neer zij fluistert... precies 'n rasp.
Gezien alle opschudding en de revol
verloop vlak bij haar hart, toont zij
een opmerkelijke hoeveelheid zelfbe
heersing.
„Wij telefoneerden vanuit het post
kantoor". verklaart Lorna. „Mis
schien hebben wij iets tegen het re
gime gezegd. Wij werden gevolgd.
En voor een concentratiekamp voe
len wij niets..."
Een eigenaardige blik komt in die
Delftsblauwe ogen. 'n Blik die ge
tuigt van grote innerlijke kracht en
moed. Haar bleke lippen fluisteren,
neen, raspen een aantal kernachtige
woorden.
„Komm mit..." Mijn grootste vijand
help ik nog die Sicherheitspolizei te
ontvluchten..."
't Is wel een plotselinge en fortuin
lijke wending. Lorna herstelt zich het
eerst van haar verbazing. En ineens
pakt zo mij de revolver af. Ik zou
echt niet weten waarom zij die zo
opeens wil hebben. Misschien is zij
bang dat ik de beverik krijg en
iemand voor zijn raap zal schieten
die toevallig aan onze zijde staat. Zij
houdt de revolver losjes in de hand.
„Wat denkt U?" vraagt zij de blon
dine. „Zullen wij hier maar blijven
tot de storm een beetje is overge
waaid?"
„Nein. Ik weet iets veel beters. Er
is hier nog een uitgang".
„Naar beneden?"
Naar de sorteerkamers. Daar bent U
volkomen veilig. Die uitgang wordt
nooit gebruikt."
„Waaróm niet?"
,,'t Is te gevaarlijk. Op dat gedeelte
is een bom gevallen in de Blitz en
't moet nog steeds hersteld worden.
De trap waarlangs U naar boven
bent gekomen, is nieuw. Die andere
is hier en daar gekraakt en verzakt,
maar als U goecl oplet waar U loopt,
is er geen direct gevaar".
„Dank U, Fraulein Else", zeg ik. „Ik
had niet op uw hulp van uw leant ge
rekend. Vergeef het mij als ik wel
even ruw heb moeten optreden".
Zij zendt mij een weke, waterige
glimlach toe.
,,'t Is begrijpelijk", zegt zij.
„Goed. Wijs ons de weg maar. Vóór
we weer visite krijgen".
Lorna doet de deur open.
Onze achtervolgers hebben de buiten
deur van het flatje gesloten, dus wij
behoeven niet te vrezen gezien te
worden, zelfs al hebben zo een man
netje boven aan de trap op wacht ge
zet. Else verdwijnt aan de overzijde
van de hal in een zitkamer en be
duidt ons haar te volgen, 't Is een
zeer luxueus ingerichte kamer in
een overwegend pastelgroene tint, die
zelfs zijn voortzetting vindt in de
asbakken en de telefoon. Een pik
zwarte, glanzende vleugel vormt het
middelpunt, als een zwarte rots in
een oceaan van fosforescerend groen.
De grote, halfronde ramen bewijzen,
dat wij ons in een der torens bevin
den.
„Gelukkig ben ik alleen thuis. Mijn
moeder gaat vandaag naar familie
buiten. Is er iets, dat U nodig
heeft?"
„Neen, niets, Fraulein, dank U wel",
zegt Lorna.
„Geld? Voedsel? Is er niets, dat ik
voor U kan doen? Ik wil zo graag
helpen. Waar wilt U eigenlijk heen?"
„Terug naar de Westzone. Zo vlug
mogelijk. Afkloppen..."
Ik beklop een laag, pastelgroen ge
lakt tafeltje.
„Aha... zurück in die Freiheit", ver
zucht de blondine. „Kon ik maar met
U mee! 't Is hier onhoudbaar. De
manier waarop zijtje bespieden, na
gaan, bespioneren voor het minste
geringste... wel, viel Glück! Deze
kant uit..."
Wij staan weer in de gang. Het is
een bijzonder grote flat. Door een
openstaande deur zie ik nog zo'n
halfronde kamer 'n slaapkamer.
Kennelijk in de tweede toren. Maar
als wij een tochtdeur gepasseerd
zijn, is de verandering abrupt.
Een krakende houten trap kronkelt
zich omlaag in een muffe duisternis.
De rottende adem van het verval is
alom... die geur, die alleen met zeep
en water, boenwas en menselijke be
wondering bestreden kan worden.
Ais onze ogen aan de inktzwarte
duisternis gewend zijn, zien wij een
zware, verbogen, ijzeren balk en
neergestorte stukken metselwerk.
Iets verder naar beneden dringt het
daglicht door een spleet 'n wonde
in de huid van het trappenhuis.
„Dit was vroegér onze ingang", zegt
Else met een zucht. „Er was hier
een lift ook. Maar elektriciteit is
schaars in onze zone. Ze hebben een
nieuw trappenhuis voor ons gebouwd.
Wij mogen niet klagen. Kunt U
zien?"
„We tasten onze weg wel", zegt Lor
na, „Wat is hieronder eigenlijk?"
„De trap komt uit in de sorteerka-
mer. Die grenst aan de binnenplaats.
En dan maar zachtjes naar buiten
glippen. Aan deze trap zal geen ster
veling denken; hoe had U haar zon
der mijn hulp moeten vinden? Dan
ziet U vanzelf de poort naar de
straat..."
„Ja, die weten wij".
„Waarschijnlijk staan er beneden
wel een paar grote bestelwagens. Die
zulllen U onzichtbaar maken. Maar
pas op die trap. Er zijn hier en daar
stukken uit".
Wordt vervolgd.