TUSSEN DERTIEN EN
TWINTIG
u
Tlxeo Olof evt
Jongelui uit Vlissingen en Souburg
over de Sint-NicoIaas-aderlating
H;
m gevaar
Rinus Eversen Thea Visser Rinus Verwijs Hannie Segboer Jan van Boven Janiki Moh. Sjah Tjeerd Wiersma
loaavclig
Mcïhexii
evs
mef snmt£j op akkoordje
Theo Olof en Hermans Krebbers
zullen van de Parnassus afdalen
om een beetje te swingen, zo is
deze week bekend geworden. Met
Sem Nijveen en Bennie Behr zul
len zij een strijkkwartet vormen,
dat binnen afzienbare tijd zijn
debuut zal maken in het prograni
ma „Tierelantijnen" van de K.R.O.
Nu verwachten we van de heren
Olof en Krebbers niet, dat zij de
voetsporen van Bennie Goodman
zullen drukken, die voordat hij de
titel „King of swing" verwierf,
zijn sporen op „klassiek terrein"
reeds ruimschoots had verdiend,
maar hun optreden met Sem Nij
veen en Bennie Behr is toch wel
bijzonder interessant.
me jouden de boot Hief qra&q
mi
en missen....
GINDS komt de stoombootWe kunnen het een
>C misleidende en bedenkelijke leuze vindenhet feit, dat
de boot, het feest van de vijfde december althans, met
rasse schreden nadert, is met deze ondermijning van het oude
geloof in Sint-Nicolaas niet weg te redeneren
Voor velen van ons betekent dat een verpletterende aanval
op de schaarse spaarduitjes en zo deze niet aanwezig zijn
toont het feest in zijn volle omvang aan, door welk een smal
le basis onze economische positie wordt geschraagd De
uitkeringen, die ons wekelijks in de vorm van een zakgeld
bereiken, missen voldoende niveau om een dergelijk evene
ment ongehavend te overleven. Nu zijn er onder ons, die
daarom menen, dat dit festijn een extra-uitkering gedoogt.
Van de minst draagkrachtigen is dat te accepteren, maar de
lieden, die zich het gehele jaar met bioscopen en andere
snuisterijen vermeien en dan tegen hët eind van november
tot de ontdekking komen, dat de zaken er dunnetjes voor
staan, moet iedere steun worden ontzegd.
Want het komt er eigenlijk op neer, dat de ouders door de
hoogte van de bijdrage zelf kunnen bepalen, hoe luisterrijk
de geschenken zullen zijn, die zij zelf ontvangen
jet sympathiekste vinden we
j daarom onder ons de figuur
van de „kleine spaarder", die
zich reeds In de zomermaanden
de onvermïjdeUjke nadering van
de stoomboot realiseert.
Janny Jongman uit Vlissingen
bijvoorbeeld, die er voor in een
pension ging werken en die een
speciale koker bezit, waarin ge
durende een reeks van maanden
alle beschikbare losse centen
verdwijnen.
Het lijkt op de gang van een
schildpad, dat centen-sparen,
maar aan het eind van november
blijkt iedere keer weer, dat ook
een schildpad enorme vorderin
gen kan maken, als men hem de
tijd maar gunt
Oi' het Vlissingse meisje Janiki
Moh. Sjah, dat nog een stapje
verder gaat door reeds in haar
zomervakantie in de warenhuizen
van Amsterdam en Rotterdam
haar inkopen voor vijf december
te doen
Over het algemeen vinden we
het Sint-Nieolaasfeest wel
leuk. Je moet vooral niet ver
geten, dat het op school een
welkome onderbreking garan
deert!
Zelfs al bestaan de geschen
ken bij zo'n schoolfeestje dan
ook allemaal uit pocketboek
jes, flesjes riekend water,
zakdoekjes en chocoladelet
ters, het blijft leuk.
Je weet natuurlijk precies w4t je
krijgt. Dingen, die strikt geheim
moeten blijven, zijn het snelst be-
kend. Daarom wordt er ook wel
eens gemopperd. Zoals Rinus
Eversen uit Souburg, die het ge
hele feest eigenlijk een aaneenrij
ging van flauwiteiten vindt, die
van alle oorspronkelijkheid zijn
gespeend. Je krijgt voor twee gul
den en je geeft voor twee gulden.
Ieder is dus twee gulden armer
en heeft er weer een snuisterijtje
bij, waarvan de waarde vaak du
bieus is.
Eigenlijk is het onzin, zegt daar
om ook zijn dorpsgenoot Jan van
Boven kritisch bezien is het
Onzin, maar er is immers zoveel
onzinAls je het zo gaat be
kijken, is alles onzin, meent ook
Thea de Visser uit Vlissingen,
maar het feest met de pakjes, de
gehele entourage van het feest
is zo leuk. Daarom zouden we het
toch niet graag willen missen...
Echt gelóóf in Sint Nicolaas is
er alleen maar op de beperkte
momenten kort vóór het ontvan
gen. Geloof in het féést en vooral
de vriendelijkheid, de mildheid
van dit feest kan men nog vin
den bij de kleine spaarders. Voor
deze categorie is de vreugde van
het geven het grootst. Zij behoren
tot de échte Sinterklazen. Zonder
extra-uitkering treden zij met ge
velde roede in het klazen-krijt.
'Zoals Janny Jongman, die rond
een eenvoudig kartonnen koker
tje een spaarsysteem heeft opge
bouwd, waarin de cent nog als het
begin van de honderdduizend
past. En wanneer je dan met
enig uiterlijk vertoon dagelijks
een aantal centen in het gleufje
laat verdwijnen, kan de huisge
noten op de lange duur deze ce
remonie niet ontgaan. Evenals 't
Vlissingse meisje Hanny Segboer
die er ook zo'n centenpot op
na houdt is haar ervaring, dat
de ritus rond de koker zo aan
stekelijk werkt, dat de huisgeno
ten zich vaak gedrongen voelen
de portemonnaie van losse cen
ten te zuiveren, hetgeen de in
houd van de koker uiteraard be
langrijk ten goede komt......
Heus, dat is bij Janny en Han
ny - beiden nog op school -
geen opzet. Het is een lo
gisch gevolg, dat zij node met
dankbaarheid moeten accepte
ren
Janny heeft ook nog een „neven-
pot", waarin wekelijks een be
langrijk offer valt: de helft van
haar zakgeld
Daar ook deze gelden voor het
Sint Nicolaasfeest bestemd zijn
is het logisch, dat haar omgeving
de vijfde december weinig reden
tot mopperen heeft.
Janny's moeder voert het beheer
over die halve-zakgeld-pot. „Wan
neer ik iets nodig neb, dan vraag
ik er om dan krijg ik het. Na
tuurlijk doet ze er wel eens iets
bij, zodat ik net als bij de bank
rente van m'n geld trek; alleen
is de bank moeilijk te vermurwen
en mijn moeder wel. Het rente
percentage is dus wisselend en ik
geloof wel, dat ik er voordeel bij
heb."
Dank zij de spaarpotten-met-ko-
peren-inhoud zien Janny en Han
ny 't feest zonder vrees tegemoet.
Een feest, dat ze niet graag zou
den willen missen, want: „Het
is zo gezellig öm al die pakjes uit
te pakken, ook op school
Jan van Boven uit Souburg is
de jongeman van het „Kri
tisch bekeken is het onzin."
Waarop hij haastig laat vol
gen: „Maar ik zou het niet
willen missen. Het sinterklaas
feest is een welkome onderbre
king van de sleur op school.
Het leren wordt een middag
opzij geschoven en je hebt
lol!"
Dat klinkt allemaal nogal pro
faan, maar Jan meent toch ook,
dat er een ernstige kant aan het
sinterklaasavondje zit: „Zo'n mo
ment, waarop je elkaar een pak
je geeft, verstevigt de vriend
schapsbanden en dat is in een
klas wel eens nodig. Het kunnen
reuze gezellige middagen zijn*
wanneer je een leraar treft, die
mee kan doen."
Of hij wel eens „krap" zit tegen
een
speciale
centen-sint
(naar een ontwerp van de
Vlissingse Janny Jongman).
(Foto P.Z.C.)
de vijfde december? „Natuurlijk,
net als alle andere jongens en
meisjes, maar dan is het wel eens
leuk om zelf iets te maken. Een
zelfgemaakt geschenk kan een
bijzondere waarde hebben, die
je niet in geld kunt uitdrukken."
Thea Visser uit Vlissingen was
er, om deze mening te on
derstrepen. „Het hoeven
juist geen gjote dingen te zijn.
Natuurlijk ook geen rommel.
Meisjes zijn over het algemeen
handiger in die dingen dan jon
gens." Thea ging nog verder:
„Het gedicht mag nooit ontbre
ken!" en zij bestreed een jonge
man, die meende, dat men hier
wel kon volstaan met een exem
plaar, dat in bepaalde warenhui
zen gratis bij het geschenk wordt
verstrekt.
Thea voelde bitter weinig voor
■deze „eenheidspoëzie", want de
commerciële dichters, die hieraan
vorm geven, bevorderen de ge
makzucht.
Zelf iets te maken, dat is dus ook
een oplossing.
Voor de Vlissingse Rinus Verwijs
bestaat er nog een tussen-oplos-
sing. Hij is namelijk in het ver
rukkelijke bezit van een paar ou
dere broers, met wie hij samen
het geschenk voor de ouders bij
eenbrengt. „Financieel is dat
goed te doen, want ieder betaalt
naar draagkracht. Hetgeen er dus
op neerkomt, dat ik het minste
betaal
Als een ander voordeel noemde
hij de stilzwijgende afspraak tus
sen de gebroeders, het elkaar
niet lastig te maken met geschen
ken
Toch zou Rinus het heerlijk
avondje niet willen missen. Het is
een avondje-met-een-wasmand, 'n
mand, waarin het geschenk voor
de ouders wordt binnengedragen.
Onzin? Absoluut niet! Ik zou de
verraste gezichten van m'n ou
ders die avond niet graag willen
missen". Rinus vervolgde: „Het
geschenk voor de jongen of het
meisje uit mijn klas moet ik na
tuurlijk wel zelf betalen en ook
zelf kopen. Ik kijk m'n slachtof
fer maar eens goed aan en dan
vraag ik me af, wat bij hem of
haar past en wat hij of zij graag
zou willen hebben. Het draait
Tjeerd Wiersma uit Souburg
moet wel eens goochelen met zijn
„middelen." „Maar dat maakt
het juist zo leuk. Het gaat im
mers om een echt Nederlandse
gewoonte, al geven ze elkaar in
het buitenland ook wel geschen
ken. Dat gebeurt dan toch in ie
der geval niet op 5 december. De
pakjesavond naar Kerstmis
verschuiven, zoals in Amerika?
Neen, Sinterklaas en Kerstmis
zijn twee verschillende feesten.
De geverij, daar is Kerstmis niet
voor. Waarom moeten we alles
van het buitenland overnemen?
Dat doen we al vaak genoeg.
Wat Amerikaans heet, is in trek
bij ons. Een verkeerde opvatting,
volgens mij."
janiki Moh. Sjah is het meisje
I van de inkopen in de zomerva-
J kantie. In het vroegere Neder-
lands-Indië, waar zij werd gebo
ren, vierde zij haar eerste Sin
terklaasavond. ,,'t Ging er net als
hier, we zongen dezelfde liedjes
en dat laatste vond ik wel typisch.
Het feest zelf werd misschien in
een iets andere sfeer gevierd,
maar het had toch dezelfde bete
kenis. Ik vind het absoluut geen
onzin, dat je elkaar geschenken
geeft. Je beleeft er een boel ple
zier van. Alleen al het inkopen en
het pakken
Hoe zij die in de zomer ingekoch
te cadeautjes zo lang weet te ver
bergen. Ze brengt ze naar haar
oma. Daar liggen ze veilig. Geen
moeite om alles zo lang geheim
te houden? „Geen moment!"
Rinus Eversen uit Souburg
begint al weken van te voren
voor het festijn te sparen. De
ze goede gewoonte wortelt
wellicht in zijn geloof in de
Sint, dat zich tot in de vier
de klas van de lagere school
wist te handhaven. Kon hij
anders? „Wanneer je niet
meer in Sint-Nicolaas gelooft,
krijg je niets ook, was me ge
zegd en nou, dan wil je wel..."
Rinus is de man, die bezwaren
heeft tegen het geschenkjes-uit
wisselen op school. „Het wordt
als vanzelfsprekend aangenomen,
dat er lootjes worden getrokken
en je kunt er moeilijk onder uit.
Ik zou liever iets geven aan mijn
vrienden in de klas. De keus dus
zelf bepalen. In ieder geval moet
het een persoonlijk geschenk zijn.
Toch kan het wel grappig zijn.
Als de klasseleraar tenminste
geen saaie Piet is en wanneer de
gedichten scherp zijn, ook de poë
zie, die voor de leraren bestemd
is. Ze moeten iets kunnen ver
dragen en een beetje ironie kan
volgens mij geen kwaad."
Welke ironie we bij het behande
len van onze zakgeldposïtie, ge
zien in het licht van net sinter
klaasfestijn, achterwege hebben
gelaten. Want past er nog wel
ironie bij die aanblik van verla
tenheid, van ledigheid, die onze
portemonnaies na de vijfde de
cember vertonen? Neen. Er zijn
maar twee mogelijkheden: we la
ten de toestand gelaten over ons
komen, in duffe aanvaarding óf
we neigen in. onze houding naar
het heroïsche. Beide criteria zijn
aanvaardbaar. Maar geen grap
jes. Wie zich in deze situatie
zotteklap veroorlooft, heeft van
haar ernst maar weinig begrepen.
DE FIGUUR van Sint-Nicolaas is in
gevaar Er wordt in Nederland met
de waardigheid van de goedheilig man
omgesprongen op een manier, zo dol, dat
de aardige 5 - december - gedachte in een
poel van banaliteit ten onder dreigt te gaan.
Laat het de jeugd zijn, die hier vermanend
de vinger opheft om de ouderen en met
name, die ouderen, die zich omstreeks vijf
december voor de sint menen te mogen
uitgeven op hun feilen te wijzen.
Want waarvoor dient de komst van de door
een Zwarte Piet gesecundeerde, in tabberd
en mijter vermomde heer Voornamelijk
toch voor hen, die er in geloven. En dit zijn
een enkele uitzondering daargelaten
de kleinere kinderen.
Wanneer het dan voorkomt, dat zich ge
lijktijdig drie sinterklazen door de Vlis
singse Sint Jacobsstraat menen te moeten
bewegen, dan wordt er twijfel in de hartjes
van deze kleintjes gezaaid.
De tact en de vindingrijkheid van de ouders
kunnen hier natuurlijk veel redden. Zo
kennen wij een ouderpaar, dat het geloof
van een vijfjarig zoontje in de branding
van zeventien sinterklazen op één middag
staande wist te houden. Dat
lijkt veel, maar voor een mid
delgrote stad is dat op vijf
december nog aan de magere
kant. Bij de achttiende sinter
klaas gaf het ventje er de brul
aan. Het werd trouwens bijna
door een struikelende kinder
vriend onder de voet gelopen
en opperde toen de schrandere
gedachte verkeersborden te
plaatsen in de trant van: „Voor
zichtig overstekende sinter
klazen".
Het geval, dat zich jaren gele
den in Middelburg, in de Lange
Delft afspeelde, maakt het er
niet beter op. Daar gingen drie
sinterklazen, die zich bij een
ontmoeting alle drie als de
echte opwierpen, elkaar met
de roede te lijf. Een ervan vj as
in een open koets gezeten en
zag vanuit deze verheven po
sitie kans met het gekromde
einde van zijn staf zijn beide
concurrenten de mijters van
het hoofd te lichten en be
schouwde zich toen als over
winnaar.
In Goes is het gebeurd, dat een
dilettant op een wit paard na
het gébruik van enige glazen
sterke drank met gevélde
kromstaf in volle ren een deur
trachtte te forceren van een
woning, waar hem, nadat de be
woners van het betrokken perceel
zich van zijn toestand hadden
overtuigd, de toegang was ont
zegd.
Het is duidelijk dat dergelijke
voorvallen het Sint Nicolaas geloof
ondermijnen. De waardigheid van
de sint is hier in het geding
Tjeerd Wiersma uit Souburg weet
er wel raad op. ,fMen moet een
bepaald aantal klazen in de stad
toelaten", luidt zijn advies, het
geen werd ondersteund door de
Vlissingse Janiki Moh. Sjah, die
met het voorstel kwam vergun
ningen af te geven, met een stem
peltje van het gemeentebestuur en
een tijdslimiet, bijvoorbeeld „gel
dig van S tot Jf uur". Voordat een
vergunning wordt verstrekt, zou
de burgemeester de kandidaten
eerst moeten keuren. Labiele fi
guren zou men dan altijd nog een
vergunning voor de uren na zons
ondergang kunnen geven.
Janny Jongman, die er een be
langrijke regiefout in zag, de sint
tegelijkertijd in Middelburg en
Vlissingen te laten arr 'veren, voél
de voor een eenheidskostuum. Jan
van Boven voegde daar nog aan
toe, dat de verschijning van de
sint niet mag ontaarden in het ten
tonele voeren van een reclame-pop
en Rinus Eversen sprak tenslotte
het verlossende woord, dat men de
kinderen de illusie moet laten, dat-
ie-echt-is.
En zo deze sobere richtlijnen geen
weerklank vinden bij het wassen
de klazendom, zal men over enke
le jaren voor het behoud van het
geloof in Sint Nicolaas moeten
schrijven „Moeders, houdt de
kinderen tegen vijf december bin
nen. Het is genoeg, dat uw kroost
weet, dat-ie-op-het-dak-zit
Zeven van de
'jongelui, die op
deze pagina aan
het woord zijn: