Op een zolder in Pasadena (V.S.)
zouden oude meesters zijn ontdekt
Verdeelde meningen in r.-k. kring
over de rolprent „Zuster Luc"
KLANKBORD
Vandaag...
DR. SCHWEITZER DANKTE VOOR
HULP AAN LAMBARENE
ZATERDAG 21 NOVEMBER 1959
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
2
TIEN WERKENWAARONDER VAN TITIAAN EN TINTORETTO
Kunstkenners noemen het vreemd dat
vondst een jaar geheim bleef
Een Amerikaanse zakenman heeft een jaar geleden in het huis
van een televisiemonteur in Pasadena tien schilderijen ont
dekt die volgens hem afkomstig zijn van bekende Italiaanse
meesters uit de zestiende en zeventiende eeuw. Hij beroept
zich op professor Amadore Porcella van de pauselijke univer
siteit in Rome, die de werken tijdens een verblijf van drie
maanden in Amerika identificeerde, en op een beeldhouwer-
restaurateur uit Chicago, Alexander Zlatoff-Mirsky, die de
stukken schoonmaakte. Zlatoff-Mirsky noemde de schilderijen
de grootste ontdekking op kunstgebied van deze eeuw en
schat hun waarde op acht tot tien miljoen dollar. Er zijn
werken bij van Titiaan en Tintoretto.
De Amerikaanse kunstkenners zijn nog karig met liun commen
taar. Zij vinden het vreemd dat een ontdekking van deze
grootte een jaar lang verborgen is gebleven.
De zakenman, Charles di Renzo,
zegt, dat hij de ontdekking zo
lang geheim heeft gehouden, om
dat hij eerst volkomen overtuigd
wilde zijn van de authenticiteit
van de werken. Ze zijn nu opge
slagen in een bank in Pasadena.
De schilderstukken zijn het ei
gendom van de televisiemonteur
Chet Hataburda, zijn Italiaanse
vrouw Maria en haar broers Al-
phonso en Tony (laatstgenoemde
wOont nog in Napels.)
De vrouw vertelde, dat zij de schil
derijen, die een oud familiebezit
zijn, uit haar vaderland meegeno
men heeft, toen zij veertien jaar
geleden trouwde met Hataburda,
die zij had Ieren kennen toen hij
als soldaat in Italië was. Zij was
absoluut niet op de hoogte van de
waarde der werken en borg ze
Twee Belgen
gedood bij
auto-ongeluk
Het zogenaamde kruispunt des
doods, nabij sluis 11 der Zuid Wil
lemsvaart, bij Someren heeft vrij
dagmorgen twee doden geëist. Van
de richting Venlo kwam een Belgi
sche personenauto met vier inzitten
den de kanaalbrug opgereden en ver
leende op de rijksweg Helmond-Ne-
derweert geen voorrang aan een Ne
derlandse auto, die met grote snel
heid uit de richting Weert kwam
aanrijden op de thuisreis naar Am
sterdam.
De Belgische auto draaide daardoor
om zijn as, de Nederlandse auto nam
links van de rijksweg een telefoon
paal mee en kwam in de tuin van
bakker Hilverda tegen een zware
boom tot stilstand.- De beide voor-
zittenden van de Belgische auto wer
den uit de wagen geslingerd. De
naast de bestuurder zittende heer M.
J. van der Bossche uit Knokke over
leed ter plaatse. De bestuurster,
mevr. Y. van der der BosscheDe
Smet werd overgebracht naar het
St. Lambertus-ziekenhuis te Hel
mond, waar zij in de middag over
leed. Een der beide andere inzitten
den werd nog licht gewond. De be
stuurder van de Nederlandse auto
klaagde alleen over inwendige pij
nen. De tweede inzittende bekwam
geen letsel. Het Belgische gezelschap
had een vergadering voor vreemde
lingenverkeer in Duisburg bijge
woond en was via Nederland op de
terugweg.
overal waar zij woonde op in een
kast of op zolder. Dat duurde tot
dat Di Renzo ze onder ogen kreeg
en er zo door getroffen werd, dat
hij proffessor Porcella, die toen
toevallig in Amerika was, erbij
haalde. Di Renzo betaalde het on
derzoek en het schoonmaken in
ruil voor het recht, dat liij de
schilderijen mag verkopen.
De lijst
Volgens Zlatoff-Mirsky gaat het om
de volgende werken: „Er zal licht
zijn" van Tintoretto (zestiende
eeuw); „Magdalena", het zoge
naamde verloren meesterwerk
van Michel Angelo de Caravaggio
(1565-1609) „Lucrezia" van Ti
tiaan (zestiende eeuw); „Madon
na met de heiligen" van Raphael-
lo Santi (zestiende eeuw); „De
aanranding van de Janiro" van
Luca Gïrodano (zeventiende
eeuw); „Mozes op de berg Sinaï"
van Tintoretto; „St. Caecilia" van
Bernardon Cavallino (zestiende
eeuw); „St.-Hieronymus" van Lo
renzo Lotto (vijftiende eeuw);
„De Blijde Boodschap" van Arte
misia GentiLischi, dochter van
Orazio Loni; „Lot met zijn doch
ters" van Claude Gele (zeventien
de eeuw).
Explosie in Japandrie
doden, 381 gewonden
In een chemische fabriek te Oppama
(Japan) hebben zich vrijdag kort na
elkaar drie zware explosies voorge
daan. waardoor drie personen gedood
werden en 381 anderen gewond raak
ten. Een oppervlakte van 400 vierkan
te meter is door de explosies volko
men glad gemaakt.
De explosies deden zich voor kort na
dat er in de chemische fabriek, waar
springstoffen en munitie worden ver
vaardigd brandalarm was gemaakt.
De meeste arbeiders er werkten er
450 waren uit de fabriek gevlucht
en hadden een schuilplaats gezocht
in de omliggende heuvels.
In een passerende trein werden vele
mensen door rondvliegend glas ge
wond en 55 leerlingen van een school
in de nabijheid kregen eveneens won
den door rondvligende brokstukken
van de exploderende fabriek. Kilome
tersver in de omtrek zijn de explosies
gehoord.
TOESPRAAK VOOR RADIO
Ontmoetingen met
koningin Juliana en
prinses Wilhelmina
In een korte radiotoespraak, gister
avond voor de V.P.R.O.-microfoon
gehouden, heeft dr. Albert Schweitzer
dank gezegd voor de hulp, die Ne
derland en die Nederlanders bij het
werk in Lainbarene bieden. Dr.
Schweitzer zeide, dat do helft van
zijn verpleegsters uit Nederland ca
uit Zwitserland afkomstig is.
Dr. Schweitzer, die een bezoek van
drie dagen aan ons land brengt, bad
donderdag een langdurig onderhoud
met prinses Wilhelmina op het paleis
„Hot Loo". Gistermiddag heeft ko
ningin Juliana hem bij zijn Rotter-
damso gastvrouw bezocht.
Gistermorgen was er in Rotterdam
ccn bijeenkomst met ongeveer 50
vrienden en medewerkers van dr.
Schweitzer, waarin de gast een uit
eenzetting gaf van de stand van za
ken in Lambarene. Dr. Schweitzer
zeide dat de financiën en de huisves
ting zorgen blijven baren en dat er
ook nog steeds niet voldoende hulp
is. Er zijn thans vijf artsen en 15
verpleegsters in Lambarene.
De evangelisatiepost daar beschikt
thans over 52 gebouwen.
Dr. Schweitzer vertelde, dat er ook
veel bezoek komt in Lambarene. Dit
plaatsje is komen te liggen op een
knooppunt van wereldwegen. Aan
het einde van de bijeenkomst gaf dr.
KERSTMAN. „En hoe heet jij, klei
ne meid?" vroeg de kerstman in dat
grote Londensc warenhuis. „Prinses
Anne", kreeg hij ten antwoord. „Ha
ha ha", zei hij, „en ik ben de kerst
man". Hij keek echter even goed.
Het was de prinses. Ze fluisterde
hem ccn kort verlanglijstje in het
oor. De kerstman wilde weten of ze
goed haar best deed op school. „Gaat
wel", zei de prinses. ..Ik krijg ieder
weekend vrij". En toen spiong ze
van zijn knie af, om met haar gou
vernante de wandeling door de speel-,
goedafdeling voort te zetten.
Zeven mannen werden gedood tijdens
een lawine, die dezer dagen het Ita
liaanse plaatsje Livigno bij de
Zwitserse grens trof. De zeven
slachtoffers bevonden zich allen in
een houten barak, waarvan de resten
op deze foto zichtbaar zijn. Een acht
ste man, die zich in de baralc bevond,
ontsnapte de dood.
Het ziet er naar uit dat de Britten
dit Jaar Kerstmis zonder kalkoen zullen
moeten vieren. In Engeland heerst vo
gelpest, die een grote slachting onder
de hoenders heeft aangericht. Er zijn al
ruim pa miljoen kippen, kalkoenen en
eenden bezweken en in de loop van deze
week heeft, men 42 nieuwe haarden
deze ziekte ontdekt.
Schweitzer voor de microfoon een
korte samenvatting van zijn rapport.
Hij zeide daarin onder meer, dat er
thans ook een aantal Nederlandse
verpleeghulpen in Lambarene zijn
die er enige tijd zullen blijven. Voorts
zeide hij te hopen dat ook in de toe
komst nog hulp uit Nederland zal
komen.
Gebouw voor
lepralijders
Dr. Schweitzer sprak zijn vreugde
uit over de tot stand koming van het
nieuwe gebouw voor lepra-lijders, een
werk dat tussen 1953 en 1955 tot
stand kwam en waardoor thans 200
lepra-lijders kunnen worden ver
pleegd. Over de nieuwe schuren die
gebouwd werden zei dr. Schweitzer,
dat thans voldoende bananen en an
dere vruchten kunnen worden opge
slagen om in de behoefte van het zie
kenhuis te voorzien.
Voorts heeft het ziekenhuis een
vrachtauto kunnen kopen waarmee
het fruit van de ondernemingen ge
haald kan worden. Dr. Schweitzer
liet uitkomen dat er in de toekomst
niet meer zulke grote moeilijkheden
zullen komen als er in de afgelopen
jaren geweest zijn.
In 1958 een
spaarrecord
Voor de spaarbanken is 1958, blijkens
de spaarbankstatistieli van het Cen
traal Bureau voor de Statistiek, in
tegenstelling tot 1957, een uitstekend
spaarjaar geweest. Het totale spaar-
verschil (het verschil tussen stortin
gen en terugbetalingen) bedroeg bij
na 700 miljoen, wat nog bijna 100
miljoen hoger is dan het vorige na
oorlogse rekord 582 miljoen in '55).
Het totale saldo tegoed liep, na bij
schrijving van de rente, op tot ruim
bijna 7% miljard (waarvan voor re
kening van de R.P.S. 2142, van de
algemene spaarbanken 2197, van de
boerenleenbanken 3208, van de
bankspaarbanken en aanverwante in
stellingen 151 min.). Hierdoor heb
ben de spaarbanken de terugslag, die
zij in 1957 te verduren kregen, ruim
schoots ingehaald.
Robert Pesquet wordt
in arrest gesteld
Een speciaal hof van beroep heeft
vrijdag opdracht gegeven tot arres
tatie van Robert Pesquet. die betrok
ken zou zijn geweest bij de aanslag
op senator Mitterand.
Pesquet. die lid is geweest van de Na
tionale Vergadering was tot nu toe
voorlopig op vrije voeten. Hij
wordt ervan beschuldigd dat hij oor
logswapens in zijn bezit heeft gehad.
Het hof bekrachtigde voorts het be
sluit van rechter Braunschweig die
belast is met het onderzoek in de
zaak—Mitterand, om Abdel Dahuron,
die hij Pesquet in dienst is, voorlopig
in vrijheid te stellen.
Dahuron zou met een machinegeweer
op Mitterand geschoten hebben.
Belgische militairen hebben met
straffe hand moeten ingrijpen om een
eind te maken aan de strijd tussen
de IVatoetsi en Bahoetoe-stammen
in Belgisch Roeanda. Foto boven: mi
litairen en vrachtwagens van het
Belgische leger tijdens de campagne.
Foto onder: een beelil van de strijd
tussen de Watoetsi- en Bahoetoe-
stammen. Een gewonde wordt naar
een eerste hulppost gedragen.
Motorrijder gedood bij
botsing te Uithoorn
Gistermiddag omstreeks vijf uur is
op de Amsteldijk-Zuid in de gemeen
te Uithoorn een motor, bestuurd door
de 30-jarige ongehuwde heer A. F.
Kooij uit Rijnsaterwoude. bij het pas
seren van een voor hem rijdende auto
in volle vaart tegen een uit tegen
overgestelde richting komende
vrachtwagen gevlogen. De motorbe
stuurder was op slag dood. Zijn 37-
jarige gehuwde broer, wonende te
Leimuiden. die op de duo zat, werd
met ernstige verwondingen opgeno
men in het Stads- en Academisch
Ziekenhuis tc Leiden.
...is het 100 jaar geleden, dats
de mailboot „Indian" bij de=
kust van New-Foundland ver-=
ging, bij welke ramp 27 men-||
sen om het leven kwamen. n
MORGEN... 1
...viert president Ch. de Gaulle
van Frankrijk zijn 69e verjaar-
lllllllllillilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Het Wereldgebeuren
Gevangenen
u hij is benoemd tot hoofd van
de Algerijnse delegatie die met
de Franse regering zou moeten
praten, is gedetineerde Mohammed
ben Bella ineens weer „in het nieuws"
gekomen. Ondanks zijn ontstentenis
werd hij vorig jaar als vice-premier
zonder portefeuille opgenomen in de
toen te Cairo gevormde „vrije Alge
rijnse regering" onder leiding van
banneling Ferhat Abbas, ex-apothe
ker. Hij zat toen nog in de strenge
Parijse gevangenis Santé, vanwaar
hij in januari j.l. mee-profiterend van
De Gaulles amnestie-op-grote-schaal.
met enkele Algerijnse medegevan
genen werd overgebracht naar een
fort met een veel milder regime op
het eiland Aix. Die anderen waren in
oktober '58 zijn medepassagiers in
een vliegtuig dat een Algerijnse dele
gatie van Marokko naar Tunis moest
brengen. Het toestel werd door Fran
se vliegtuigen boven de Middellandse
Zee onderschept en vervolgens ge
dwongen tot een landing te Algiers.
Het moet voor de Franse politie
ambtenaren die Ben Bella en de zij
nen indertijd arresteerden nu een
vreemde gewaarwording zijn te be
seffen. dat zij in feite „de ontvangst
regelden" van een commissie die la
ter door een voorlopige Algerijnse
regering in ballingschap zou worden
aangewezen tot onderhandelings-
comité...
en Bella is bijzonder goed op de
hoogte met de organisatie van
het „bevrijdingsleger". Hij is er
zelf „chef" van geweest. Bovendien
beperkt zijn kennissenkring zich niet
tot de F.L.N., het Algerijnse bevrij
dingsfront dat de voorlopige rege
ring op poten zette. Ook niet Mes-
sali Hadj, chef van de Algerijnse
Nationale Beweging (M.N.A.) heeft
hij veel te maken gehad.
Voordat de F.L-N. en de M.N.A. elk
aar te vuur en te zwaard zowel in
;crïje als in Frankrijk bestreden.
3en Bella lid-geweest van de Be
weging voor de Democratische Vrij
heden en van de Algerijnse Volkspar
tij. organisaties die door Messali
Hadj werden geleid. Deze Messali
Hadj bevindt zich ook in Frankrijk:
sedert de amnestie van januari niet
meer als balling op Belle lie maai"
op betrekkelijk vrije voeten. Hij mag
zich bewegen waarheen hij wil, als
hij maar niet een poging doet, de
grens over te wippen. Gezien de hui
dige vijandschap tussen F.L.N. en
M.N.A. is het niet waarschijnlijk
dat Messali Hadj bereid is. Ben Bella
meteen als een afgezant van hém te
beschouwen. Hadj staat trouwens
zó te popelen om aan de conferentie
tafel plaats te nemen, dat hij niet
genegen zal zijn om wie dan ook
als vertegenwoordiger te benoemen-
Een eerste resultaat van de bereid
heid der beide bewegingen, met de
Franse regering in overleg te treden,
zou kunnen zijn dat zij ook met
elkaar confereren inplaats van vech
ten.
STEMMEN UIT DE KERKEN
Kritiek op uitbeelding
van het kloosterleven
Een paar jaar geleden is het boek van Kathryn Hulnie, „Zuster Luc",
iu Nederlandse vertaling verschenen. Het heeft- sedertdien heel wat
herdrukken beleefd en is bij tienduizendtallen in ons land en bij' onze
zuiderburen verkocht. Het is een verhaal vn een Belgisch meisje, een
dochter van een arts, die bij nonnen is opgevoed en verpleegster wordt.
Als zodanig gaat ze mee met een ziekentrein naar Lourdes. Op de te
rugreis met de haar toevertrouwde groep van zieken komt ze ervan
onder de indruk dat die getekenden en uitgemergelden door het lijden,
op onverklaarbare wijze iets behouden schenen te hebben „van-de gloed,
die hen had beschenen toen de brancards naar de door kaarsen verlichte
grot aan de voet van de Pyreneeën waren gedragen". Ook speelt er een
ongelukkige liefde doorheen. Zo komt zij ertoe zelf kloosterlinge te wor
den en in te treden in een van de strenge orden die men hier kent, om daar
„een levende regel" te worden.
Zeventien jaren lang heeft ze in die
kloostergemeenschap geleefd en ge
werkt. Langzamerhand komt zij tot
het inzicht dat ze meer verpleegster
is dan kloosterzuster. De strenge
regels van het klooster worden haar
te machtig en zo doet zij het verzoek
te mogen uittreden en wegens bijzon
dere omstandigheden wordt zij ont
slagen van de band van haar gelofte.
Dit is zo ongeveer de korte inhoud
van het boek, dat vlot geschreven is
en waarin men, ook als protestant,
met volle belangstelling leest. We
dóen misschien beter te zeggen: juist
als protestant, want voor hem heeft
alle kloosterleven iets geheimzinnigs,
waarin hij moeilijk kan indringen en
waarvan hij steeds het gevoel zal
hebben en blijven behouden hoezeer
hij hier op grote afstand staat.
Men kun in protestantse kring woor
den van waardering horen over die
mannen en vrouwen, die in staat zijn
geweest afscheid te nemen van de
kringen waarin zij tot dan toe heb
ben verkeerd en van het leven dat zij
met hun familie en met anderen heb
ben geleefd, om zich op te sluiten
achter de muren van een klooster en
zich vrijwillig te binden aan de
strenge regels die daar gelden en aan
het harde leven dat daar geleeffd
wordt. Maar naast de opmerking dat
men niet begrijpt hoe een mens in
staat is zich zo op te sluiten, komt
gewoonlijk een andere, dat men ook
niet gelooft dat Christus zo iets van
een mens vraagt.
Het vorige jaar waren we aan de
Laacher See, het grootste meer in
de Eifel, dat de krater van een
oude vulkaan vult. Aan de oever
van dat meer, dat niet zover van
Andernach aan de Rijn ligt, staat
nu al 900 jaar lang een klooster.
De oude kerk uit de 11e eeuw is
een van de mooiste romaanse
bouwwerken die er zijn overgeble
ven. Kunsthistorisch alleen reeds
is deze kerk een grote beziens
waardigheid. Maar wie kan het la
ten, wanneer hij daar is, om in
deze kerk een mis, liefst een ge
zongen mis, mee te maken? Je
wordt er stil van wanneer die rij
van monniken statig uit de kloos
tergang komt en voortschrijdt tot
in het koor, waar. zij zwijgend
naar haar plaats in net koorge
stoelte gaat. En dan te weten dat
deze monniken stuk voor stuk
kunstenaars zijn! Daar in Maria
Laach zit een afdeling van de be
kende Benedictijner congregatie
van Beuron. De 'schilder Jan Ver
kade, een broer van Eduard, oor
spronkelijk van doopsgezinde hui
ze, die we als zeer levenslustige
jongeman nog hebben gekend, is in
deze orde getreden. Hij heeft na
dien over zijn leven een boek ge
schreven: „Van ongebondenheid tot
heilige banden", waarin hij schrijft
dat juist die strenge gebondenheid
aan zijn kunst ten goede is geko
men. Wie zou er niet van onder de
indruk komen, wanneer hij deze
monniken ziet gaan?
De gereformeerde hoogleraar Berk
houwer is deze zomer in het Benedic
tijner klooster: „De Achelse Kluis"
geweest en nadien schrijft hij, onder
de indruk van dat bezoek over de
concentratie op gebed, gezang en le
zen van de H.Schrift in deze kloos
tergemeenschap, waar men zeven
maal per dag naar de kerk gaat, van
af 3 uur in de morgen tot 8 uur des
(Zie slot pag. 4 kol. 3)
V'
oor Frankrijks president De
Gaulle moet het niet zo plezie
rig zijn te vernemen dat juist
de gedetineerde Ben Bella tot hoofd
van de onderhandelingscommissie is
benoemd. Maar in elk geval is er nu
een duidelijk antwoord Pinnen op zijn
aanbod van 10 november, „dat de lei
ders van de opstand, wanneer zij
maar willen, zowel in het geheim als
in het openbaar zich naar Parijs kun
nen begeven". Met de voorwaarde die
de „voorlopige Algerijnse regering"
stelt, dat er geen staking van het
vuren kan zijn zonder dat zelfbe
schikkingsrecht wordt gegarandeerd,
heeft De Gaulle reeds in zijn rede
van 16 september bij voorbaat inge
stemd. Waarschijnlijk willen Ferhat
Abbas en de zijnen, door deze voor
waarde te stellen, er de nadruk op
leggen dat onderhandelingen over
een wapenstilstand niet kunnen wor
den gevoerd zonder dat enige politie
ke aspecten erin worden betroxken.
He
et is zeker van de rebellenrege-
ting een handige manoeuvre,
juist in deze dagen de toege
stoken hand te drukken. Binnenkort
zal immers in de algemene vergade
ring der Verenigde Naties de Alge
rijnse kwestie aan de orde komen.
Het ziet er niet naar uit, dat daar de
vereiste tweederde meerderheid te
behalen is met een tegen het Franse
beleid gerichte motie. Frankrijk staat
bovendien sterker dan vroeger nu het
een invitatie voor overleg in de hand
heeft.
Maar het zal de Franse regering aan
genaam zijn, als alle wild geraas
achterwege blijft en de Verenigde
Naties zich beperken tot bijvoor
beeld de aanvaarding van een motie,
waarin met voldoening wordt gecon
stateerd dat dank zij De Gaulle's ver
klaringen de kans op een vergelijk
is gegroeid.
Zo'n rustige sfeer in de algemene
vergadering kunnen deze Algerijnen
de Fransen „aanbieden". Het ziet ei-
overigens niet naar uit dat de ge
vangene Ben Bella een voor do Fran
sen plezierige onderhandelaar zou
zijn. Het is zeer de vraag of de Fran
sen hem accepteren.
Maar het is voor alle betrokke
nen te hopen, dat men op het eind
van de eventuele wapenstilstands
conferentie de naam van de gevange
nis waarin hij lange tijd heeft geze
ten in een plezierige zin zal kunnen
gebruiken: „Santé'!'
BEN BELLA
to-, kandidaat-onderhandelaar
