Moord op „magere Josje" volgde
op ruzie met haar echtgenoot
jpBf
Mr. Beerman moest zich verweren
tegen verwijt van mr. Kranenburg
HERV. SYNODE VOOR VERDER
GESPREK MET GEREF. KERKEN
fijn FAAM fantastisch
DONDERDAG 19 NOVEMBER 1959
PBOVINOIALE ZEEUWSE COURANT
7
„KAMERVERHUURSTER" TOT AMSTERDAMSE RECHTBANK
Bij aangifte sprak verdachte van
„een vrouw", niet van „zijn vrouw"
(Van een speciale verslaggever)
De Amsterdamse rechtbank onder presidium van nir, J.Coninck Liefs ting
is woensdagmorgen de behandeling begonnen van de moord op „magere
Josje", de 33-jarige vrouw van lichte zeden S., geboren O, uit Amster
dams beruchte buurt- Op 11 augustus 1957, een zondagochtend, wérd ze in
alle vroegte gewurgd gevonden in het souterrain van het huis aan de Ou
de Zijds Voorburgwal 83, het kamertje waar ze haar kwalijke bedrijf uit
oefende.
Verdacht van deze moord stond nu voor de president de 30-jarige Joop S.,
de echtgenoot van het slachtoffer. Meer dan een jaar na de moord werd
hij gearresteerd. Het gebeurde toen hij uit de Arnhemse gevangenis ont
slagen werd, waar hij een straf van acht maanden voor een ordinaire tas-
sendiefstal had opgeknapt. Een late, anonieme brief, had in Joops onvrij
willige „rusttijd" nieuw licht in de zaak „magere Josje" gebracht. Een la
te feestganger, die in zijn auto een roes lag uit te slapen, had de bewuste
zondagmorgen in augustus 1957, gezien hoe Joop S. Josje tijdens een he
vige ruzie het souterrain ingesleurd had...
Een ongekend aantal getuigen 46
is in deze geruchtmakende zaak
opgeroepen. Velen zijn bekende figu
ren uit het „rosse leven" van de
hoofdstad.
Zes dagen zal de behandeling van
deze zaak duren
Deze eerste zittingsdag werden on
dermeer de politie-getuigen en de
getuigen-deskur.digen gehoord, on
der wie dr. J. Zeldenrust en de pro
fessoren dr. A. B. F. A. Pondman en
dr. J. J. van Loghemm.
Besliste ontkenning
„Joop' - S., volgens de burgerlijke
stand .G- A. J. S. is, een middelmatig
grote figuur met een strakke schei
ding in het gladde zwarte achter
overgekamde haar. Het verhoor van
verdachte leverde al onmiddellijk de
besliste ontkenning op aan de schuld
van zijn vróuw.
President: „U weet dat er bijzonder
veel aanwijzingen tegen U zijn"?
Verdachte: „Ik weet dat er maar
heel weinig aanwijzingen zijn".
President: „Hebt U het vooronder
zoek dan wel goed gevolgd?"
Verdachte: „Zeker edelachtbare".
President: „Direct al bij uw aangif
te was uw optreden verdacht.
,.U sprak over „een vrouw", niet
over „mijn vrouw".
Verdachte: „Waarschijnlijk door de
spanning van het ogenblik".
Aangezien verdachte bleef ontken
nen. was cr geen aanleiding voor de
president om het verhoor van ver
dachte voort te zetten.
Veel tijd gaf de rechtbank in de
middagzitting aan het verhoor van
de kamerverhuurster „tante Miep",
de 63-jarige mevrouw M. J. R.. die na
het gebeurde van 11 augustus 1957
haar huizen aan de 'Oude Zijds Voor
burgwal 81 en S3 verkocht voor
45.000 gulden elk en die thans terug
getrokken leeft in het landelijke
Giethoorn. Verdachte, die al elf keer
werd veroordeeld voor allerhande de
licten, werd door haar getekend als
een allesbehalve plezierige man, die
haar eens een fles melk naar het
hoofd had geslingerd en een andere
keer haar strijkplank en keukentafel
vreemde capriolen liet maken toen
hij ruzie met haar zocht. Wel had hij
(zo bleek uit haar antwoorden op
vragen van verdachte) allerlei hand-
langersdiensten voor haar verricht.
Voor de rechtbank te Amsterdam is
woensdagochtend de behandeling be
gonnen van de moordzaak „magere
Josje". Een aantal Amsterdammers
had er een tijdje wachten voor over
om een plaatsje te krijgen op de pu
blieke tribune.
Zij vertelde, haar kamertjes aan de
meisjes te hebben verhuurd voor zo'n
f 25.per weck plus veertig procent
in de omzet.
Volgens tante Miep die een kamer
had. schuin boven die van het
slachtoffer zocht Joop S. vaak ru
zie met Josje-
„De donderdag voor de moord is
ze bij me gekomen. Ze durfde
niet naar beneden, naar het kel
dertje, en heeft die avond dan
ook niet „gezeten". Vol haat richt
te zij af en toe haar felle priem-
oogjes op de verdachte, die haar
blik brutaal en met een vals glim
lachje om de mond weevstond.
„Vrijdag leek bet weer koek en
ei, maar zaterdagochtendwas er
weer ruzie.
Om ongeveer vijf uur zondagmorgen,
toen een andere kamerhuurster haar
bedrijf geëindigd had, had tante
Miep magere Josje nog een kop thee
gebracht. Tegen half zeven was zij
naar bed gegaan en vrijwel onmid
dellijk in slaap gevallen. Tegen ach
ten was ze gewekt door Joop S.
President: „Toen hebt U onbehoorlijk
hard gescholden"-
Getuige „Inderdaad, Edelachtbare.
Iedereen had toch een sleutel van
het huis. Het was dus niet nodig om
Henny ('n andere inwonende vrouw)
en mij wakker te maken. Gedrieën
zijn we naar beneden gegaan, nadat
Joop gezegd bad dat er wat met
Josje aan de hand was. Zenuwachtig
was hij niét, alleen aarzelend".
„Een bekende"
„Tot drie maal toe, aldus deze ge
tuige" heeft Henny hem moeten aan
zetten om naar de politie te gaan.
Pas toen ze kwaad werd, ging hij. Het
leek wel of hij niet durfde- Misschien
een kwartiertje later kwam hij met
twee agenten terug, die Henny en mij
wegstuurden. Mijn opvatting is dat
niet een klant, maar, een bekende
Josje heeft vermoord, iemand die
wist dat een beker met geld die open
en bloot in Josjes tasje op een stoel
stond, voor mij was".
Mede aan de hand van in de recht
zaak vertoonde lichtbeelden vertel
den de betrokken agenten, dat ver
dachte eerst alleen de meisjesnaam
had genoemd hij zei zelfs de voor
namen niet precies te weten. Daarna
had hij pas meegedeeld dat het zijn
eigen vrouw was. Op de vraag van
raadsman mr. H. G. Th. Keune of hij
aan het gedrag van verdachte iets
vreemds heeft gezien, antwoordt een
der agenten: „Alleen dat hij over
„een vróüw" in plaats van „zijn
vrouw" sprak; hij maakte overigens
een normale indruk".
De verdachte deelde tijdens het ge
tuigenverhoor nog mee, dat volgens
hem drie ringen, een massage-appa
raat, een horloge niet klemband en
'foto's na de moord waren verdwenen.
„Er zijn ringen in de lommerd ge
vonden en het horloge kort na mijn
terugkeer uit de gevangenis op 6
april 1958".
Bij het verhoor van de getuigen-des-
kundigen bracht dr. J- Zeldenrust
naar voren, dat de wurging moge
lijk zo weinig gerucht had veroor
zaakt dat het zeer wel denkbaar was
dat de slapende vrouwen boven niets
hadden gemerkt.
Prof. "Van Loghem en prof. Pondman
hadden de bloedspatjes op de blouse
van het slachtoffer onderzocht. Het
groep A, maar dat bewijst niets om
dat 41 procent van de Nederlandse
beyolking dit kenmerk draagt. Het
slachtoffer van de moord behoorde
tot bloedgroep O.
Tot degenen die vandaag voor het
hekje komen behoort de kroongetuige
in deze zaak, A. van Riet, die met
een „late tip" bij de politie is geko-
riien.Hij heeft meegedeeld te hebben
gezien dat Joop Josje het keldertje
in sleurde op de ochtend van de
moord.
Caro van Eyck krijgt
Bouwmeester-ring
De actrice Caro van Eyck is door
mej. G. Alingh Brngmans en de heer
Cor van der Lugt Melsert aangewe
zen als nieuwe draagster van de Theo
Mann-Bouwmeester ring. Wijlen me
vrouw Else Mauhs, de laatste draag
ster, had In haar testament mej.
Alingh Brugmans en de heer Van der
Lugt Melsert aangewezen om te be
slissen aan wie de ring zou worden
toegekend-
„Ik ben er ontzettend blij mee", zei
ons mevr- Caro van Eyck, toen wij
haar gisteren even te spreken kre
gen, en naar haar mening vroegen
over de toekenning van de Else
Mauhs' Bouwmeesterring.
„Ik ben er ook wel wat opgewonden
door". De actrice was zelf nog wel
wat beduusd zo ineens tot „eerste
actrice van het land" te worden uit
geroepen. „Dat predikaat verdien ik
lieus niet en wijs ik ook beslist van
de hand. Natuurlijk ben ik er trots
op, heel trots zelfs, maar het had net
zo goed iemand anders te beurt kun
nen vallen. Per slot is het een keuze
en daarbij spelen verschillende motie
ven een 'rol. Wellicht zal eens mijn
persoonlijke voorkeur ook de door
slag geven als ik de ring op mijn
beurt weer doorgeef aan iemand
wiens spel mij ligt, iemand met een
warm talent".
Zoals bekend werd de beroemde ring,
waarover de laatste tijd zoveel te
doen is geweest, indertijd in 1911
aan mevrouw Theo Mann Bouw
meester geschonken bij haar veertig
jarig toneeljubileum door een huldi
gingscomité uit de Amsterdamse bur
gerij, dat hiermee de beste Neder
landse actrice wilde eren. Voorwaar
de hierbij was dat de houdster de
ring zou doorgeven aan een daartoe
waardig opvolgster. Dit deed me
vrouw Theo Mann-Bouwmeester in
1934 door de ring aan Else Mauhs te
geven,
De moeilijkheden van de laatste tijd
ontstonden, doordat Else Mauhs bij
haar leven niemand als haar opvolg
ster aanwees.
Russische scheikundigen hebben vol
gens Tass aangetoond dat gassen, die als
bijprodukt bij olieboringen vrijkomen, bij
temperaturen onder nul en onder hoge
druk, waardevolle produkten zoals bu
taangas. helium en propaangas opleve
ren-
De/.e nieuwe methode zou de kapitaal
kosten en het krachtverbruik van de
install-atise. die deze produkten maken
halveren.
IIISBL
/.h
die goeie ouwe
BLANKENHEYM
(met dc baard)
beeft de sleutel van de gezelligheid
om van die goeie JONGE (7.60)met te spreken
GEESTELIJKE GEMEENSCHAP
Ook contacten op
plaatselijk vlak
De generale synode rler Nederlands
Hervormde Kerk heeft gisteren ge
sproken over het gesprek met de Ge
reformeerde Kerken. Aanleiding hier
toe was de brief, die de liervormde-
gereformeerde gesprekscommissie
aan de generale synodes van beide
kerken heeft gericht.
In deze brief schreef de commissie,
f Advertentie j
die lekkere drop heet KLAROP
BEGROTING JUSTITIE IN TWEEDE KAMER
Regeringsbeleid ten opzichte van
spijtoptanten te schriel geacht
(Van onze parlementaire redacteur)
De oud-staatssecretaris van oorlog, de socialistische mr. F. J. Kranenburg,
die in het voorjaar van 1958 als gevolg van de beruchte helmenaffaire uit
de regering moest treden, heeft woensdag in de Tweede Kamer de minis
ter van justitie, de christelijk-historische mr, Beerman, verweten dat die
blijkens een bericht uit het advocatenblad van 15 oktober nog steeds als
advocaat te Botterdam zou staan ingeschreven. In scherpe termen vroeg
hij, of de regering de ambten van advocaat en van minister niet onverenig
baar acht. Na de rede van mr. Kranenburg vroeg de minister met onder
breking van de rij van ingeschreven sprekers het woord om in een kort
betoog met veel nadruk mee te delen dat „de onjuiste mededeling in het
advocatenblad zal worden gerectificeerd".
Acteur Frits Bouwmeester
te Laren overleden
(Van onze Haagse redactie)
Frits Bouwmeester, een van de vele
begaafde telgen uit het geslacht van
toneelspelers, is dinsdagmorgen om
half vijf in een sanatorium te Laren
waar hij reeds lang werd verpleegd,
overleden. Frits Bouwmeester werd
74 jaar.
Na een lange succesvolle carrière
trok lüj zich in 1955 in verband met
zijn gezondheid terug uit uit de hoor
spelkern van de Nederlandse Radio
Unie, waaraan hij de laatste jaren
van zijn actief kunstenaarsleven had
gewijd.
Frits Bouwmeester, zoon van de on
vergetelijke Frits Bouwmeester sr.,
broër van de niet minder beroemde
Louis en echtgenoot van de actrice
Dogi Rugani volgde zijn vader naar
het toneel toen hij op 21-jarige leef
tijd toetrad tot de Nederlandse To
neel Vereniging. Hoogtepunten in
zijn carrière werden gevormd door
zijn rollen in „Op hoop vi
en „Allerzielen".
Bij zijn benoeming tot minister had
lii.| zicli onmiddellijk laten schrap
pen als procureur. Daarna heeft hij
enige tijcl geaarzeld, of hij zich ook
als advocaat zou laten afvoeren. Vol
gens door hem ingewonnen deskun
dige adviezen was dat niet nodig.
Desondanks heeft hij ertoe besloten.
Van de griffier van de orde van Ad
vocaten had hij inmiddels de bevesti
ging ontvangen dat zijn naam van
het tableau was verwijderd.
Zijn aarzeling verklaarde de mi
nister uit zijn overtuiging, dat een
politicus „èen weg terug moet
hebben" opdat men er later geen
moeite mee heeft, hem onder te
brengen. Mr. Beerman bestempel
de de houding van mr. Kranen
burg als oncollegiaal. Van de ge
legenheid, hem door de voorzitter
geboden om „nog een woordje te
zeggen", maakte de heer Kra
nenburg geen gebruik; naar later
bleek wilde hij niet onmiddellijk
zijn filippica intrekken omdat hij
eerst wil nagaan wanneer de mi
nister van het tableau is afge
voerd. Toen de Kamer later op
de middag kort pauzeerde begaf
mr. Kranenburg zich naar de be
windsman om een praatje met
hem te maken-
Huiseigenaren
Mr. Kranenburg maakte in zijn re
de ook overwegend bezwaar tegen
het feit, dat de huiseigenaren die uiet
hebben voldaan aan hun aanmel
dingsplicht, voortvloeiende uit de
huurblokkering, niet zullen worden
vervolgd.
De andere sprekers; die hetzelfde on
derwerp aanroerden bij de be
handeling van de begroting van ju
stitie voerden het woord jkvr. Wtte-
waall van Stoetwegen (c.h.) en de
heren Van Doorn (k.v.p.), Baeten (k.
v.p.), Kranenburg (p.v.da.), Berk
houwer (v.v.d.), v. d. Veen (v.v.d.),
Daams (p.v.da.). Bakker (c.p.n.).
Meulink (a.r.). Van Dis (s.g.p.) en
Lankhorst (p.s.p.) 'waren er vlug
ger moe klaar. De heer Meulink bij
voorbeeld was niet in het minst on
der de indruk door het verwijt van
mr. Kranenburg van rechtsverza-
king door de regering. Er is toch ook
nagenoeg niet opgetreden tegen de
zwarte lonen, zo zei bij en in het. ge
heel niet tegen overtredingen van de
oude zondagswet Wel betreurde hij
het. dat de wet tot intrekking van de
wet grootboek woningverbetering zo
lang uitblijft. Hij stond daarin niet
alleen.
Mr. Berkhouwer betoogde tegenover
mr. Kranenburg, dat het juist is.
dat op grond van liet algemeen be
lang niet wordt vervolgd. Voorts
wees hij erop, dat de aanmeldings
plicht reeds op .1 oktober ,1957 had
moeten zijn vervuld en dat men nu
niet aan minister Beerman mag ver
wijten, wat minister Samkalden
heeft verzuimd.
Spijtoptanten
Unaniem nas de Kamer vau oordeel,
dat de regering, die in 1959 2000
spijtoptanten voormalige Neder
landers, die de Indonesische nationa
liteit gekozen hebben en dat thans
betreuren in liet land heeft gela
ten en in I960 opnieuw 2000 zulke
mensen wil ontvangen, zich te schriel
gedraagt. Mr. van Doorn gewaagde
van de koele nuchterheid van de re
gering, die scherp afsteekt bij het
leed, dat door velen in Indonesië
wordt geleden en mr. Berkhouwer
merkte ironisch op: „Als twaalf dren
kelingen in het water liggen dan zegt
men ook niet: We redden er tien en
we komen morgen wel terug voor de
overige twee..."
De Kamer rekende op een snellér
tempo en op een afdoening op groter
schaal
Voetbaltoto
Over de erkenning van de voetbal
toto en de toelaatbare hoogte van
de hoofdprijs werd uiteraard zeer
verschillend geoordeeld. Aan socia
listische zijde betreurde men, dat het
Kabinet nog steeds niet met een ont
werp tot wijziging van de loterijwet
is gekomen. De heer Kranenburg
wilde meer weten over geruchten
over een hoofdprijs van f 25.000.
Enige protestants-clu'istelijke leden
waren tegen de pool en tegen loterij
en in het algemeen. De heer Meulink
noemde het bedenkelijk dat vereni
gingen, die zeggen het algemeen wel
zijn te dienen, staan te dringen om
een deel van de buit mee te krijgen.
Hij toonde zich ermee ingenomen dat
de Ned. Herv, Kerk zich tegen de
pool heeft uitgesproken.
dat in 1957 en 1958 vijf bijeenkom
sten zijn gehouden, waarin gespro
ken werd over de dogmatische uit
spraak van Assen 1926 en de her
vormde leer aangaande de Heilige
Schrift 1953. Ook is een conferen
tie met dertig niet-theologen gehou
den. Duidelijk werd, dat vooral over
de aard en het functioneren van de
belijdenis in de kerk verschillend ge
dacht wordt, aldus de blief. De com
missie stelde voor, haar van haar
opdracht te ontheffen.
Prof. di*. H. Berkhof heeft ter ver
gadering dit stuk toegelicht. Sinds
1948 is de commissie bezig, zo zei hij.
Het thema was: wat staat hereni
ging tussen beide kerken in de weg?
In 1952 en 1956 werden rapporten
ingediend. Steeds bleek, dat er ver
schil was bij de vraag naar de gren
zen der kerk. In 1956 vroeg het rap
port wederzijdse afvaardiging naar
beider synodes. Dit is door de gere
formeerde synode van Leeuwarden
afgewezen. De hervormde synode
schreef daarna een brief aan de ge
reformeerde synode. Het probleem
van het Schriftgezag werd dieper
bestudeerd. Maar hoe verrijkend,
tocli bleven de besprekingen te the
oretisch. Dat wij niet verder kon
den komen ligt daaraan, dat beide
kerken sterk in beweging zijn, aldus
spreker.
Persoonlijk vond prof. Berkhof,
dat de twee kerken nu maar sa
men moeten doorleven. Er is wel
degelijk geestelijke gemeenschap.
Daarom stelde de commissie ge
regelde besprekingen der mode-
ramina der beide kerken voor.
Ook besprekingen op plaatselijk
vlak zouden gewenst zijn. Spre
ker stelde voor beide susrgesties
over te nemen.
De conclusie van de gedachten wisse
ling was, dat de synode de wens uit
spreekt, dat het gesprek met het
oog op de hereniging dient voort te
gaan. De vorm, waarin zij zich dit
voorstelt, zal binnenkort, door een
brief van het moderanien kenbaar
gemaakt worden.
Andere structuur
voor jeugd werk
In de gisteren gehouden zitting van
de generale synode der Ned. Herv.
Kerk kwam liet plan ter sprake
dat ingediend is door de raad voor
het jeugdwerk. In dit plan zal de
structuur van het jeugdwerk worden
gewijzigd. Ds. N. O. Steenbeek en
dr. H. Schmhardt, secretarissen van
de jeugdraad, lichtten het plan toe.
In beginsel werd het plan aanvaard,
over de technische uitwerking zal
het breedmoderamen beslissen.
Stichting hulpfonds
droogteschade landbouw
Het bestuur van het landbouwschap
heeft gisteren besloten tot oprichting
van de „Stichting hulpfonds droogte-
schade landbouw 1959", waarmee aan
het onlangs ingestelde hulpfonds
droogteschade een eigen beheer is
verschaft. Volgens de ontwerp-statu-
ten zouden alle bestuursleden van de
nieuwe stichting door het bestuur van
het landbouwschap moeten worden
benoemd.
Op voorstel van ir. KnoLtnerus. voor
zitter van het KJX.L.C.. werd deze
bepaling gewijzigd in dien zin. dat
slechts twee bestuursleden door het
landbouwschap worden aangewezen,
de andere zes door de zes grote boe
ren -en landarbeidersbonden. Het is
de bedoeling dat de door het land
bouwschap aangewezen bestuursleden
zullen zijn de heren H. D. Louwes,
voorzitter, en ir. G. P. F. Royackers,
secretaris van dit schap, en dat de
organisaties hun voorzitters als be
stuursleden der stichting aanwi jzen.
Prins Bernhard en prinses
Irene in Wenen
Pi ins Bernhard is woensdag verge
zeld van prinses Irene, in Wenen aan
gekomen. Hij werd begroet door de
Nederlandse ambassadeur aldaar,
mr. H. F. Eschauzier, en de chef-pro
tocol van het Oostenrijkse ministerie
van buitenlandse zaken, dr. Lennkh.
De prins zal het congres van de „Eu
ropese stichting voor cultuur" leiden,
dat van 19 tot 22 november in het
Hofburgpaleia zal worden gehouden»
