/jfoYm&f
Zoogdierentrek openbaart zich ook
langs Zeeuwse wegen
PILOOT STORM ontvoerd in de stratosfeer
Uwlunstgebit
KLOPJACHT TE UTRECHT
MET HINDERNISSEN
WAARBORG
10
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
DINSDAG 17 NOVEMBER 1959
ONDER ZEELANDS HOGE HEMEL
Automobilisten
attentie
De herfst is een wisselvallig
jaargetijde, men kan dat eens
zijn met de schrijver Aan de
Zeeuwse almanak. Op dezelfde
dag, dat deze een mistroostige
opmerking maakte over de „ho
ge hemel" in de kop van onze
babbeltjes over de natuur zit
B. Z. onder een fantastisch
fraaie open lucht zijn nieuwe
artikel te schrijven.
f DOOR
BAREND ZWERFMANS J
Tegenstellingen zijn er nu een
maal. Zo de landbouwer en de
stadsmens. De laatste gebruikt
de zomer om vakantie te hou
den (zo mogelijk buitenslands)
en kruipt in de herfst reeds, al
of niet wat korzelig, achter de
kachel. De ander blijft ook in
schone zomers thuis en gaat
's winters zijn familie bezoeken.
Er blijkt uit, dat de buitenmens
dichter bij de natuur leeft, want
ook de dieren zijn 's zomers
thuis en houden zich daarna pas
op met familie-bijeenkomsten.
Wij werden daar weer eens bijzonder
bij bepaald door enkele berichtjes en
vondsten. Daar was b.v. op 7 novem
ber het telefoontje van burgemeester
Vermet van 's Heer Arendskerke, die
meedeelde, dat spoorwegarbeiders on
der Lewedorp een door de trein dood
gereden, klein roofdier hadden ge.
vonden. De kop was vermorzeld, zo
dat alleen door de aanwezige zwem
vliezen het slachtoffer als een vis-
otter kon worden herkend. De her
komst was ongetwijfeld het Wester-
schengen en de vraag rijst, waarom
moest dit dier, dat toch van vissen
behoort te leven, helemaal onder Le
wedorp uitvoeren Een soortgelijk
geval betrof een aantal wilde zwij
nen, die ..en familie" op stap, onder
weg werden verrast door een auto.
Resultaat drie evers dood, andere ge
wond, auto beschadigd. Commentaar:
..dat zullen verjaagde Duitse wilde
zwijnen zijn geweest." Wat hadden
die in de vreemde te doen? Nog wat
eerder werden kieviten in aantallen
op de wegen doodgereden en hoeveel
egels er deze herfst niet in de cou
ranten werden genoemd, al had het
zelfde lot ze getroffen, is niet te
schatten. Al weer wat hadden ze daar
te maken?
Normale trek
De jacht kan met sommige geval
len verband houden, maar in de
regel betreft het normale trek-ver-
met vitamine C
de hoest van
Uw kleine
onmiddellijk
kan verlichten.
Het beroemde
CANADESE geneesmiddel tegen
hoest en verkoudheid.
Bij apothekers en drogisten
HACÖ N.V. - Maastricht
plaatsingen. Daar doen in elk ge
val ook de zoogdieren aan mee, al
is het niet zo regelmatig als bij de
vogels.
Alhoewel, waar de natuurlijke terrei
nen tegen elkaar liggen, ontgaat ons
allicht veel van dit nog al eens nach
telijk bedrijf en zijn het vooral de
verraderlijke autowegen, die ons er
telkens aan herinneren, dat er inder
daad ook zoogdierentrek bestaat.
Het wonderlijke van alle herfsttrek
is, dat deze niet alleen zuidelijk maar
althans ten dele ook westelijk is ge
richt. Trekkaarten van vogels tonen
dit sterk aan, daar de gemiddelde
treklijn bijna steeds van de zuidelijke
richting westwaarts, af wijkt. De zeer
sterke trek langs onze 'kust w.»rdt
grotendeels verklaard als een min of
meer afbuigen van de westelijke trek
tegenover de grote hindernis, de zee.
Trek van evers over de Duitse grens,
dus westelijk, ligt daarom geheel „in
de lijn" en behoeft niet door opjagen
veroorzaakt te zijn. Trouwens men
kan dieren in alle richtingen verja
gen, maar onder normale omstandig,
heden zullen ze eer naar huis terug
keren, dan dat ze aan een buitenland
se reis gaan denken. Een bijkomstige
omstandigheid is dat verder het zich
aansluiten bij andere trekkers, mis
schien uit nood, misschien uit verlan
gen naar gezelligheid
Verspreiding
De trek van de zoogdieren schijnt
zich vooral ook in dienst te stellen
van de verspreiding van de soort.
Waar dieren elkaar in de weg lopen:
d.i. waar de natuurlijke uitbreiding
van de soort te sterk wordt gehin
derd, ontstaat de drang zich naar an
dere terreinen te begeven. Dus: emi
greren.
Dit gaat soms met vreemde cere
moniën gepaard, zoals Burton in zijn
boekje „Onze zoogdieren" vertelt van
spitsmuizen, die keurig alle achter el
kaar liepen, elk met een stokje in de
bek. Weer heel vreemd is, dat een
dergelijke trek soms geen grens
schijnt te hebben. Zoals bekend is
van de lemmingen (Noordeuropese
knaagdieren), die in sommige jaren
in enorme aantallen westwaarts trek
ken, zich door niets laten weerhouden
en aan de Atlantische Oceaan geko
men, zich daarin storten om er alle
in om te komen.
Iets daarvan hebben wij kunnen
ontdekken aan de ever en de ree,
die enkele jaren geleden tot op
Schouwen zijn doorgedrongen, en
daarbij de weg gedeeltelijk zwem
mend moesten afleggen.
Ook van de visotter is bekend dat hij
zich ver van het water kan begeven.
De boeken laten echter in het midden
of deze dieren naar hun „basis" te
rugkeerden, dan wel zich op de.ver
spreidingstrek bevonden.
Bonafide jacht
Het is wel eigenaardig, dat het verja
gen door de jacht en het vrijwillig
wegtrekken op instinctsprikkels vol
gens het bovenstaande elkaar tegen
spreekt. De bonafide jacht probeert
overbevolking tegen te gaan en als
ze daarbij niet te ruw uit de hoek
komt, zal dat aan het zich thuisvoe-
len van de dieren op een nog uit
breidbaar levensterrein ten goede ko
men. Acht U dit te faniastisch opge
vat? Dan moet U eens luisteren. In
Amerika hebben de vissers getracht
van de concurrentie door visotters af
te komen, door deze soort zo rigou
reus mogelijk uit te roeien. Korte
tijd konden ze „hoera-" roepen. Toen
zagen de vissers, dat de visstand
enorm ging teruglopen na die korte
tijd van opleving. Te laat werd nu
de hulp van de wetenschap ingeroe
pen, die constateerde, dat een epide
mie had plaats gegrepen onder de
te sterk uitgebreide visstand. Minder
voedsel per vis, verzwakking, gevoe
lig worden voor injecties, massale
sterfte, dat wa,s het reultaat van de
opruiming onder de visotters. Die
hadden n.l. de minst snelle (zwakke)
vissen het nelst te pakken en werk
ten daardoor een wat kleinere, maar
gezonde visstand 3n de hand.
Ander voorbeeld
Heeft ook dr. Korringa, de populaire
„oesterdokter" er in Yerseke niet op
moeten wijzen, dat ze daar te véél
oesters wilden kweken en daarmee de
„schelpziekte" vrij spel gaven? De
door hem opgelegde gedwongen rant
soenering maakte hem in die tijd
allerminst populair. Maar dat heeft
hij en hebben ook de oesters glans
rijk overleefd.
Voorts is het verhaal over de visotter
niet van mij, maar van een inter
nationale wetenschappelijke instel
ling, die waarschuwt tegen een onbe
zonnen en fce sterk ingrijpen in de na
tuur. Komen er te veel visotters, dan
zorgt de verspreidingstrek er weer
❖oor, dat een deel elders een bestaan
zoekt. Alle otters uit te roeien, ook
de éne, waarvan men het bestaan
kent, dat lijkt niet meer zo verstan
dig, als dat vroeger wel scheen.
Laten we zeggen: onder Zeelands
hoge liemel moet ook plaats blijven
voor een enkele otter, als is het daar
maar een otter. En denk ook om de
wilde zoogdieren, automobilisten!
HET BEGON MET EEN PRAATJE
De meesi
gevraagde
jongensjas
Grijze mohair
met een sprekende
aangeweven ruit
Leeftijd G jaar 21.-
(kleine stijging per maat)
25 ZAKEN IN NEDERLAND-
Voor Zeeland
Lange Delft 60-62 - Middelburg
Walstraat 84 - Vlissingen
Op aanvrage bezoeken wij U gaarne.
Agent redt zijn leven
door koelbloedigheid
De Utrechtse politie-agent P. van
Z. is zondag, dank zij zijn koelbloe
digheid slechts ter nauwernood aan
de dood ontsnapt. Bij zijn ronde door
de stad sommeerde hij de 34-jarige
Utrechtse loodgieter J. van E., aie
midden op het Oud-Kerkhof vanuit
zijn auto een babbeltje hield met
een dame, het gesprek op het trot
toir voort te zetten. De loodgieter
weigerde echter aan dit verzoek te
voldoen en hij liet zijn ontstemming
blijken door woorden als „hufter" en
De agent sprong toen op de tree-
Elank van de wagen, om van E. te
eletten, weg te rijden en greep hem
om de hals. De moeder van de lood
gieter, die eveneens op de voorbank
zat pakte haar aan de andere kant
stevig vast, om te voorkomen dat hij
uit de auto getrokken werd. Op dat
ogenblik zette de wagen zich in be
weging.
De loodgieter, die in zijn bewe
gingen belemmerd werd door zijn
moeder en de agent, reed eerst
tegen de vijf meter voor hem
staande politiesurveillancewagen
aan en draaide daarna met grote
snelheid de Stadhuisbrug op, ter
wijl hij al rijdende de agent van
zich af probeerde te schudden.
De agent zag toen tot zijn grote
schrik dat hij kans liep, door een
tegenligger verpletterd te worden.
Hij liet zich op de weg vallen en
dank zij zijn parachutistenopleiding
slaagde hij erin, zijn val zo deskun
dig te breken, dat hij geen letsel op
liep. De tegenligger kon nog net op
tijd stoppen.
Intussen had de surveillance-auto
de achtervolging ingezet. Tot grote
verbazing van de inzittenden par
keerde Van E. zijn wagen op hét
terrein van het hoofdbureau van po
litie, alwaar hij een aanklacht we
gens mishandeling wilde indienen.
Van E. is inmiddels verhoord. Hem
wordt een poging tot zware mishan
deling ten laste gelegd en zijn moe
der belemmering van een ambtenaar
in functie.
Advertentie
Negen Haagse jongens in
arrest voor diefstallen
Negen Haagse jongens uit „beter
gesitueerde gezinnen", leeftijden va
riërend van 15 tot 20 jaar, zijn door
de Haagse recherche opgepakt, ver
dacht van een serie diefstallen. Zij
zijn streng verhoord en op last van
de officier van justitie in het Huis
van Bewaring opgesloten. Na do me
dedeling van de arrestatie van de
negen jongens en van het verhoor
van elf van hun medeplichtigen, wei
gert de politie elke verdere inlichting
te verstrekken.
Na weken van voorbereiding sloeg
de recherche de afgelopen week
plotseling toe bij de rolschaats-
baan in de wijk Bohemen waar de
jongens elkaar telkens troffen.
Negen hoofddaders en elf vrien
den en vriendinnetjes werden
naar het bureau gebracht. Het
waren allen scholieren van een
h.b.s., een lyceum, een h.t.s. en
een machinistenschool in Den
Haag, van de autoschool uit Drie
bergen en een chemische oplei
ding in Amsterdam.
De groep van negén had steeds de
diefstallen en inbraken gepleegd. Het
begon met bromfietsdierstaUen en
het eindigde met inbraken die dui
zenden aan baar geld opleverden.
Geparkeerde auto's, onbeheerde rij
wielboxen van flats, dagwinkels en
woningen waarvan de bewoners af
wezig waren, vormden de doelwitten.
Alle inbraken wei-den gepleegd in de
omgeving van de eigen woningen
woonwijk Bohemen).
1329. Nog liet Zorin alles
wat maar schieten kon, op
de Polaris vuren, als be
schouwde hij het als een
persoonlijke belediging, dat
Vuldun daar zo uitdagend
boven zijn paleis kruiste.
Hij slingerde de mensen de
vreselijkste verwensingen
naar het hoofd, danste en
tierde van woede. Maar
daar klonk plotseling uit
de richting van de lucht
basis de doffe rommel van
zware explosies tot hem
door. De luchtbasis werd
gebombardeerd. Terwijl
men al het vuur op het
vlaggeschip concentreerde, hadden de andere
Shastarschepen hun slag kunnen slaan. Nu
sprong de dictator bijkans uit zijn vel van
kwaadheid en zelfverwijt- Hoe had hij zich
zp door die sluwe oude Vuldun kunnen laten
misleiden. Niet in de stad immers, maar op
de vliegbasis lagen zijn kostbaarste bezittin
gen: het thicilte. En als dat geraakt werd...
Dadelijk gaf hij zijn orders het vuur op de
vier schotels te richten die zich juist gereed
maakten om hun laatste bommen af te wer
pen.
3991 auto's ruwvoeder
Uit Zeeland 303 ladingen
Tot en met 11 november jJ. waren
er in totaal 3991 auto's a 8>/2 ton
met ruwvoeder verzonden naar de
door do droogte getroffen landbouw
bedrijven. Hiervan waren 303 ladin
gen uit Zeeland afkomstig. De mees
te zendingen gingen naar Brabant,
Gelderland, Drente en Limburg en
ook 29 naar Oost Zeeuwsch-Vlaan-
deren.
Tot op heden blijkt er in andere pro
vincies voor totaal 2400 stuks vee
„logeerruimteV te zijn toegezegd. In
Zeeland zullen naar raming 200
stuks vee ondergebracht kunnen
worden.
Van de door de overheid voor vee
voeder beschikbaar gestelde totale
hoeveelheid van 120.000 ton suiker
bieten zal op grond van de binnen-
fekomen aanvragen niet meer dan
5.000 ton geleverd behoeven te wor
den.
Het ministerie van Landbouw is
thans in overleg met de Nederlandse
suikerindustrie, teneinde in plaats
van het niet opgenomen kwantum
suikerbleten een hoeveelheid van
2500 ton gedroogde pulp beschik
baar te krijgen.
Overtreding werd dubbel
gestraftangst en boete
Lucia Arzuffi, een 29-jarige g
Italiaanse fabrieksarbeidster,
is dezer dagen dubbel ge-
straft. Toen zij het station van
Greco (in de buurt van Mi- s
laan) oprende om haar trein
naar huis te halen reed deze
juist weg, maar zij slaagde er-
in op de treeplank te springen.
Tot haar schrik g'ing de deur
niet open en zij was gedwon-
gen de drie km. naar haar j|
woonplaats, Sestosan Giovan-
m nl, aan het handvat van het
nortier te hangen. Bij aan-
komst moest zij wegens shock
H naar een eerste-hulppost wor-
den gebracht. Een tweede
schok kreeg zij toen de spoor-
wegmaatschappij haar nog een
boete gaf wegens overtreding
H van de reglementen. n
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiimimniiinniii
kan niet meer loszitten
of verschuiven!
DENTOFIX een nieuw, verbeterd
en antiseptisch poeder behoeft
sledits op de gebitsplaat gestrooid te
worden om het gebit de gehele dag rots
vast op zijn plaats te houden. U voelt
zich zeker en behaaglijk. DENTOFIX
voorkomt tevens onaangename reuk
tiit de mond. Probeert het nog heden.
Verkrijgbaar ln discrete, neutrale plas
tic flacons, prijs L 2,35, bij apotheken
en drogisterijen.
\7luckt wit e{e Oostjone
13
Wij komen in beweging.
Ma'ar nu niet meer zo muistil.
Nu zetten wij er wat gang achter.
Zo ver mogelijk uit de buurt van die
onheilsplek en zo vlug mogelijk
Ten slotte komt het eerste, schuchte
re ochtendgloren. Het wordt gevolgd
door een nog intenser duisternis: de
maan is onder. Maar reeds draagt de
nieuwe dag.
Rudolf heeft een landtong uitgezocht
die regelrecht naar een omgeploegd
stuk bouwland voert. Een kilometer
verderop zien wij een dorp van mid
delmatige grootte. Wij behoeven er
maar heen te kuieren en uiteen te
gaan.
Als doodgewone burgers van de oost
zone.
Wij nemen kort afscheid van Rudolf.
Hopen dat hij veilig thuiskomt. Wen
sen hem geluk. Prijzen hem voor de
wijze waarop hij ons er door heeft
gesleept. Als antwoord schenkt hij
door JEFF BOGAR
ons een sluwe, wat behoedzame hout-
vestersgrijns.
,,'t Is eigenlijk stom eenvoudig",
zegt hij. „Zolang enkelen van ons
maar een fles of wat Schnapps ln de
rugzak hebbenen 'n tlkkie van 't
een of ander in do Schnapps. Die
Schweine
Herr Rudolf heeft vast geen erg
fraaie mening over Mongolen.
Ziezo, dat is dat. Do reizigers breken
op. gaan uiteen. Vijf uren vol ver
schrikking zijn wij bijeen geweest
om niet meer dan zeven of acht kilo
meter af te leggen, al zigzaggend.
Nu gaat ieder zijn eigen, zwijgzame
weg. Om een doodzieke moeder te be
zoeken. Of om 'n paar rooie ruggen
wijzer te worden in de zwarte nan-
dei. Om 'n meisje op te halen en met
haar dezelfde lijdensweg terug te
gaan. Of om het aan deze kant zo
met de politie aan de stok te krijgen,
dat er niets anders overblijft dan 't
nog eens op deze manier te proberen.
Er zijn heel wat élementen nodig om
een wereld te maken. Er zijn zelfs
heel wat elementen nodig pm een
karavaantje van vijftien man te vor
men. Goede en slechte. Liefdevolle en
hebzuchtige. Jager en gejaagden
Levenden en doden.
Voor Rudolf is 't dagwerk. Of, beter
gezegd, nachtwerk......
HOOFDSTUK 8
De Duitse landman begint zijn dag
vroeg. EU dank zij het feit,-dat de
boerderijen in de oostzone onder
staatscontrole vallen, woont hij vaak
een heel eind van zijn werk vandaan.
Zodoende zijn er zo 's morgens tegen
vijven heel wat mensen op pad.
Lorna en ik zijn iets beter gekleed,
iets „stéedser", maar voor de rest on
derscheidt niets ons van de andere
mannen en vrouwen om ons heen,
zeker niet als wij er eenmaal 'n fiks
tippeltempo in zetten.
Na half zeven wordt het wat rustiger
op de weg, hoewel niet eens veel. Wij
tippelen aoor. Tegen acht uur zijn wij
in een middelmatig gróte stad. Niet
alleen hebben wij een ontbijt ver
diend, we kunnen het nuttigen zonder
de hele tijd over onze schouder te
zitten loeren.
Het moeilijkste is achter de rug.
Dat hopen wij tenminste!
Bij een viezig klein buurtcafétje na
bij het station houden wij halt. Het
zit er stikvol met reizigers. Zolang
wij maar geen Engels spreken, kun
nen wij veilig bij elkaar gaan zitten.
Dus wc zilte
Ltén en bestellen. Ja -
wat? Wat er op de kaart niet staat
doorgehaald.
„Pils op toast? Wat is dat in vre
desnaam?" fluister ik.
,jje hebt niet goed gekeken. Pilse is
champignons. „Champignons met
ham, op toast of met „frische Bröt-
chen". Nee, dan maar liever op toast,
zoals het hoort. Toast is een van die
woorden, die je öp elke spijskaart
waar ook ter wereld zult aantreffen
't betekent hetzelfde in elke taal.
Zelfs in Oost-Duitsland. Een morsige,
verkreukelde kelner slóft naderbij en
noteert de bestelling. Als dat gebeuld
is, blijft hij als aan de grond gena
geld, staan.
Waar wacht de vent nog op?
Eindelijk komt het hoge woord eruit:
„Buttermarke. Fleischmarke. Brot-
marke."
Daar heb je 't al. Stom, dat we daar
niet aan gedacht hebben. Zo zie je al
weer 'n mens vergeet altijd iets1.
Mijn Duits zou mij verraden. Lorna
spreekt 't heel behoorlijk. „Die ha-
ben wir leider verloren", beweert zij.
„Bringen Sie nur. die Pilse ohne
Schinken." Zonder de ham.
„Maar de ham zit in kleine stukjes
gesneden tussen de champignons",
weerlegt de kelner.
„Breng dan alleen de „frisse Bröt-
chen"."
„Brotmarke Buttermarke?"
't Is een wonder dat die vent niet om
„Stahlmarke" vraagt voor de slijtage
aan zijn pannen. Hij knijpt bedacht
zaam de ogen 'n beetje samen en
peinst.
Op de een of andere manier weet
hij wat voor vlees hij in de kuip
heeft. Hij voélt 't. Kelners bedienen
zo'n constante stroom van lieden dat
zij een zesde zintuig ontwikkelen
voor dit soort situaties. Voor elk
soort situaties. Net als 'n „stille". Zij
hebben maar heel weinig tijd nodig
om je de man aan te wijzen die
straks zijn rekening niet kan betalen.
Of die ander, die er deining over zal
maken. In minder dan geen tijd rui
ken zij de klant die niet in de om
geving thuishoort. Ja, ruiken is het
ware woord. En in ons geval al zeer
letterlijk. Alle rassen hebben een
specifiek luchtje, hoewel zij daarvan
zelf misschien onkündig zijn. De
Duitser uit de oostzone heeft dat be
paalde, vage, duffe luchtje dat je aan
vochtige kelderruimten en beschim
melde slaapkamermuren doet den
ken. En aan klamme en volkomen af
gedragen kleren. En aan goor, onfris
lijfgoed, dat slechts zelden wordt ge
wassenen dan nog in kleffe klei
zeep, die geen schuim oplevert en
evenmin reinigt. En aan verlegen
Ersatztabak.
Wij hebben niets van dat alles.
En dan heb je nog zo de manier
waarop iemand zich weet te bewegen
ook.
Ilc houd mij koest. Lorna zou des
noods als een inboorling van deze
contreien kunnen praten, maar zij
gedraagt zich niet als zo iemand. Elk
van haar' gebaren getuigt van een in
geboren vrijheidszin, welke zij van
vele generaties van voorzaten heeft
meegekregen en die onvervreemdbaar
is van haar ras en haar natie. En
verder heeft ze dat nuchtere, typich-
Britse van zo-even-langs-de-neus-
weg: 'n spitse opmerking, 'n staal
harde blik naar iets of iemand. En
die verraden haar nationaliteit maai*
al te gemakkelijk. Dan heeft zij nog
iets: dat ondefinieerbare iets dat haar
beroep kenmerkt. Als je jarenlang in
'n bepaald beroep werkzaam bent,
verloochenen zich nimmer de uiter
lijke merktekenen waaraan een
scherp opmerker hen steeds zal her
kennen, ook al hullen zij zich in een
smoking, 'n creatie van Jacques Fath
of zoals in Lorna's geval in "n
beslist erg ouderwetse deux-pièces
van even duistere kwaliteit als her
komst. Het zit 'em in de houding, de
manier van lopen, in de ogen die geen
vrees kennen. Voeg daarbij de ken
nelijke onkundigheid met het rant
soeneringssysteem in een Oostduit-
se eetgelegenheid en je hebt 'n
pracht van 'n Factor X, die je alle
reden tot argwaan geeft
Maar deze kelner doet iets heel merk
waardigs.
„O.K.", zegt hij, met 'n knipoogje
naar mij en verdwijnt,
k waag het erop. „Laten we maar
liever verdwijnen", zeg ik zacht in
het Engels.
„Dat welct achterdocht", komt haar
gemompeld antwoord.
,,'t Zit hier toch vast niet vol .spion
nen!" werp ik tegen.
(Wordt vervolgd).