Randolph Churchillzoon in de
schaduw van een beroemde vader
KONINGIN BESCHERMVROUWE
VAN JUBILEREND „NUT'
BRIT WIL OP BRUINVIS OF
WALVIS HET KANAAL OVER
MAANDAG 16 NOVEMBER 1959
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
„IK BEN DE ZOON VAN ARME MAAR EERZAME OUDERS"
„Enfant terrible" maakte door
zijn scherpe pen veel vijanden
Ookomsi en verval van sir
Anthony Eden" heet het
boek, dat op het ogenblik een
der meest verkochte en gele
zen boeken van Engeland is.
De schrijver is iemand, die in
zijn autobiografie zegt „Ik
werd op 28 mei 1911 in Lon
den geboren als de zoon van
arme, maar eerzame ou
dersDie ouders waren
Sir Winston Spencer Chur
chill en diens vrouw Clement!
ne Hozier. De zoon: Ran
dolph Frederick Edward
Spencer Churchill. Randolph
is een enfant terrible, die er
niet van houdt zijn licht on
der de korenmaat te zetten.
Attlee zei tenminste van hem
„zijn biografie van sir An
thony Eden verraadt meer
over de schrijver dan over
minister Eden
„Randolph is een „Schlacli-
tenbummler", een wereldrei
ziger in de politiek, die vast
besloten is de wereldhistorie
niet aiieen te beschrijven
maar ook mee te maken, als
liij die dan niet mag helpen
scheppen zoals zijn vader
deed. Y.~J- is het noodlot van
Randolph Churchill, dat hij
in de schaduw van zijn vader
moet leven en werken.
Die vader is overigens verre van
gemakkelijk. Toen Randolph oor
logsverslaggever op Korea was.
vroeg zijn vader hem wat hij ver
diende. Het antwoord bevredigde
de oude heer niet. „Zoveel verdien
de ik al als verslaggever in de
boerenoorlog een halve eeuw gele
den!" knorde hij. Randolph pro
beert in alles op zijn beroemde va
der te lijken: hij imiteert houding,
gebaren en gang. Net als bij Sir
Winston glijdt de zware bril met
donker montuur hem regelmatig
naar de neuspunt. Hij rookt siga
retten en geen sigaren, maar
drinkt belangrijk meer dan zijn
vader ooit heeft gedaan. In zijn
huis in Stour hangen overal schil
derijen van de hand van Churchill;
overal staan borstbeelden van pa
pa. Vanaf zijn vroegste jeugd is
Randolph verbonden geweest met
de politiek van zijn vader. Als
zesjarige jongen ging hij op de
vuist met schoolvriendjes omdat
deze zijn vader voor Dardanellen-
avonturier hadden uitgescholden.
Randolph ging naar Sandroyd, la
ter naar Eton. De jonge Randolph
was een geziene figuur.
Op twintigjarige leeftijd hield
hij een lezingentournee door
Amerika, die hem twaalfdui
zend dollar opbracht. Hij was
zeer gezien op de renbaan van
Ascot met aan zijn arm de Pa-
rijse couturière Coco Chanel.
Hij volgde de opkomst van
Hitier op de voet; in 1932
maakte hij als enige journalist
de verkiezingscampagne van
Hitier mee, in diens vliegtuig
door heel Europa reizend.
Degradatie
Dat hij niet dom was bewees hij
al toen hij tezelfder tijd schreef
dat de nazi's op revanche uit wa
ren en dat Hitlers opkomst oor
log betekende. Zijn recept om dit
te voorkomen: een privé gesprek
tussen Hitler en Winston Chur
chill, die toen een ambteloos bur
ger was. Toen vader Churchill
voor zijn biografie over de hertog
van Marlborough alle Europese
slagvelden uit de achttiende eeuw
afreisde, kwam hij ook in Mun-
chen. Randolph benutte die gele
genheid om een afspraak te ma
ken met Hitiers perschef Putzi
Hanfstangl. Hanfstangl kwam wel
maar Hitier nietIa ben nog
altijd benieuwd wat die twee te
gen elkaar gezegd zouden heb
benzegt Randolph Churchill.
Dat hij een goed journalist was
bewees hij ook door in 1934 door
te dringen in het kasteel Doorn
en een gesprek te hebben met de
schuwe ex-keizer Wilhelm II. Al
zijn pogingen uit de dertiger ja
ren om voor de conservatieven in
het Lagerhuis te komen leden
schipbreuk op zijn eigen scherpe
kritiek op die partij. Pas in 1940
werd hij Lagerhuislid, wat hem
slecht beviel. Hij werd vrijwilliger
in het oude regiment van zijn va
der en opende daarmee een car
rière die in Britse militaire krin
gen nog altijd vol saillante schan
daaltjes is. Zijn korte debuut als
majoor van de staf in Cairo ein
digde met degradatie, door zijn
scherpe tong. Hij hield zijn vader
namelijk op eigen houtje op de
hoogte van wat zich afspeelde op
dit hoofdkwartier en de verzamel
de generaals deden hem kopje dui
kelen.
Randolph Churchill werd kapi
tein, maar hij kwam in goede
handen: bij majoor David Stir
ling, de commandant van de
SAS-spookbrigade. Randolph
reed met een Duitse Fordstaf-
wagen door de woestijn, drong
het door Italianen bezette Ben-
ghasi binnen, landde met com
mandotroepen bij Salerno en
op Sicilië ên sprong later als
verbindingsofficier bij de Joc_
go-Slavische partisanen af bo
ven het hoofdkwartier van Ti
to. Voordien had hij nog nooit
van Tito gehoord. Toen Stirling
hem zei, dat hij een missie
naar Tito voorbereidde zei
Churchill: „Wie is dat voor de
duivel?" Toen hij van de Joe-
go-Slavische partisanenleïder
hoorde besloot hij mee te gaan
Enkele weken later bracht hij
zijn vader telefonisch vanuit
Algiers uitvoerig verslag uit
over zijn ervaringen en deed
voorstellen over de politieke
toekomst van Joego-SIavië
De ongelofelijke
Engelsman.
Tito's partisanen noemden hem
„de ongelofelijke Engelsman". Hij
mopperde nooit over nonger, dorst
koude of Duitse kogels", herinnert
de journalist Pribitsjevitsj zich,
„maar de hel was los, als ze hem
met koud water probeerden te
scheren!" Randolph droeg bij die
gelegenheid een zelfontworpen
uniform, die behalve fraai ook
praktisch was en diepe indruk
maakte op iedereen. Op Korea
droeg hij zes jaar later een
dergelijke uniform en verbaasde
de Amerikaan door enorme hoe
veelheden whiskey die hij kon ver
dragen. Randolph Churchill was
na 1945 alleen nog maar journa
list. Honderdtwintig Amerikaanse
dagbladen drukten zijn artikelen
serie over het herboren Europa af.
In Korea werd hij gewond door
een springende granaat, maar
voor zijn transport naar een zie
kenhuis in Japan, schreef hij zijn
dagelijkse artikel. Toen hij in
Foesan op een brandcard het
vliegtuig werd binnengedragen,
snelde een Engelse soldaat op hem
toe en vroeg of hij werkelijk een
zoon van de Prime Minister was.
„Ik ben beslist geen nakomeling
van de heer Attlee!" antwoordde
Randolph boos.
Teruggekeerd in Engeland ontzag
hij zich niet om de Conservatieve
Partij en de Britse, adel aan te
vallen en te bekritiseren. Maar
vijanden maakte hij zich hiermee
niet. Van Lord Beaverbrook
schreef hij, dat deze altijd bereid
was om Engelands geheiligde in
stellingen aan te vallen.
In september 1953 werd Randolph
door de boekverkoopster Christina
Foyle uitgenodigd te spreken op
een lunch voor de pers. „De peis
van Fleetstreet" zei Randolph,
„voert het volk uit winstzucht
misdaad en pornografie, tast het
persoonlijk leven van elke burger
aan en leeft volgens het principe
van de grote honden die elkaar
niet bijtenAlle kranten
zwegen de rede dood, die Ran
dolph zelf liet drukken. Alleen
„The People" reageerde toen met
een artikel, waarin van Randolph
werd gezegd dat zijn pen voor el
ke zaak voor geld te koop was.
Dat was precies wat Churchill ju
nior gewenst had: hij eiste schade
vergoeding wegens aantasting van
eer en goede naam en kreeg vijf
duizend pond toegewezenOm
publiciteit te krijgen stichtte hij
zijn „Country Bumpkins" uitgeve
rij, die brochures uitgaf waarin
zijn meningen werden verkondigd.
Randolph is getrouwd met Ju
ne Osborne en heeft twee kin
deren, de zoon Winston en
dochter Arabella. Hij is een
beetje Falstaff en een beetje
Don Quichotte. In Londen is hij
de meest onbeminde gast in al
le restaurants, omdat hij zo
veeleisend is. Zijn loslippigheid
is berucht.
Tijdens een bezoek in Moskou
vroegen Russische journalisten
hem over de Brits-Russische sa
menwerking. „Samenwerking tus
sen onze beide landen is onnodig
en onmogelijk, allemaal onzin!"
zei Randolph, „koude oorlog be
staat niet; drieënveertig minuten
na een Russische oorlogsverkla
ring, zal er geen Russische stad
boven honderdduizend inwoners
over zijn. Mijn zwager Sandys
heeft het me zelf verteld!" De
Russen antwoordden door Ran
dolph in hun kranten met het Rus
sische equivalent voor „nozem" te
betitelen.
Papa Churchill laat er zich zelden
over uit, wat hij van zijn zoon
denkt. De beste karakteristiek
kwam van Randolphs aartsvijand
Malcom Muggeridge. die zelf ook
befaamd is om zijn scherpe tong:
„Ik zou Randolph niet graag an
ders meemaken; elke samenleving
heeft een zweep nodig en Ran
dolph is de beste zweep die men
zich denken kan!"
Randolph Churchill, de grote zoon
in de schaduw van zijn vader. Hij
is journalist en landedelman, een
militante figuur, die evenveel vij
anden als vrienden heeft. Men
noemt hem onder meer „de
zweep, die elke samenleving hard
nodig heeft".
FEESTELIJKE BIJEENKOMST IN AMSTERDAM
Handboek voor sociaal-
cultureel vormingswerk
Tijdens de feestelijke 'bijeenkomst
in het Koninklijk Instituut voor de
Tropen te Amsterdam, waarmee de
Maatschappij tot Nut van 't AJge-
meen zaterdag haar 175-jarig be
staan vierde, heeft mr. Y. Selioltcn,
staatssecretaris van O., K. en W., za
terdagmiddag bekendgemaakt, dat
Hare Majesteit de koningin er niec
heeft ingestemd, beschermvrouwe
9 De universiteit van Moskou en de
Columbia-universiteit van New York
hebben een overeenkomst van een jaar
gesloten, die voorziet in het uitwisselen
vrn vijf professoren.
Tc Soutliwark heeft een jonge Lon-
dense archeoloog dicht bij de Theems
de resten ontdekt van een Romeins schip
van .1(1 tot 24 meter lang en 340 nieter
breed. liet schip dateert vermoedelijk
uit de tweede eeuw voor Christus.
Op Westersuhelde bij Bath werd
zondagmorgen het Nederlandse tank-
sleepschip Vianenaangevaren door
het Duitse zeeschip DiisseldorfEn
kele meters vóór de stuurhut boorde
zich de voorsteven run het. zeeschip
aan bakboordzijde in de romp van
de ..Vianen". waardoor een gat van
rijf meter breed ontstond. Op de fo
to is op de voorgrond nog de omge
slagen sloep zichtbaar, waarin de
zoon van de schipper zich in veilig
heid had willen brengen. Toen men
de drenkeling niet terugvond, meen
de men dat de jongen verdronken
was. Eerst uren later kwam het blij
de bericht, dat hij door de .Diissel
dorf" was opgepikt en veilig en wel
in Antwerpen aan land was gestapt.
(Foto P.Z.C.).
99L
van de Maatschappij te worden. On
ze landsvrouwe was zelf in de aula
aanwezig, toen mr. .Scholten zijn ver
erende mededeling deed.
In de zaterdag in het koninklijk in
stituut voor de tropen te Amsterdam
gehouden bijeenkomst ter gelegen
heid van het 175-jarig bestaan van
de Maatschappij tot Nut van 't Al
gemeen heeft de voorzitter van de
maatschappij, mr. H. Craandijk, een
openingsrede gehouden, waarin hij
Jan Nieuwenhuyzen en zijn zoon
Martin herdacht, die in de doopsge
zinde pastorie te Edam in 1784 teza
men met ds. Hoekstra, Jan Roos,
Johannes Loggen, de predikant Lu
ther en H. Bakker het initiatief na
men tot oprichting van de maat
schappij tot nut van 't algemeen.
Het werk der maatschappij, aldus
mr. Craandijk. heeft steeds drie
groepen van activiteit omvat: het
schoolwezen, het bibliotheekwerk en
de volksontwikkeling. Thans heeft
de maatschappij 350 departementen
en bijna 50.000 leden. Zij heeft al
tijd op de bres gestaan voor het
openbaar onderwijs. Daarnaast
steunt zij haar departementen bij
het oprichten van scholen voor neu
traal bijzonder onderwijs. Op het ge
bied van het biliotheekwezen blijft
zij voor de handhaving der volksbi
bliotheken, die in de dorpsgemeen
schap een eigen functie hebben. Wat
de spaarbanken aangaat erkent de
maatschappij dat haar initiatiefne-
mende werkzaamheid sedert lang is
beëindigd. Zij stelt er echter prijs op,
dat de banden die vele departemen
ten met de plaatselijke spaarbanken
onderhouden, in stand zullen blijven.
Tot slot ziet de maatschappij grote
mogelijkheden op het terrein der
ontwikkeling. Reeds geven volks
scholen voor beeldende kunsten
ruimte aan vrije expressie, aldus mr.
Craandijk. Dat is dan voor de jeugd.
Maar ook volwassenen dienen zelf
in het ontwikkelingswerk te worden
betrokken. Thans wordt onderzocht
of de vanouds bekende nutslezinj^
gehandhaafd moet blijven dan wel of
de activiteit der departementen zich
ook op andere wijze moet ontplooien.
Prof. dr. T. T. Ten Have, lid van
het hoofdbestuur, bood het onde
zijn leiding samengestelde handboek
voor sociaal-cultureel vormingswerk
met volwassenen aan het hoofdbe
stuur aan, waarna de voorzitter onze
koningin een in leer gebonden
exemplaar van dit handboek met een
jubileumpenning ter hand stelde.
Na een muziekprogramma door het:
Amsterdams Kamermuziekgezelschap
volgde een conference, die door kin
deren werd opgevoerd. Het feest ein
digde met een geanimeerde receptie.
De voormalige Egyptische minister van
voorlichting Salah Salem (de dansende
majoor), die nu leider van een uitgeve
rij te Cairo is, bevindt zich in Moskou,
om kennis op te doen van het leven van
het Sowjetrussische volk en zijn succes
sen, aldus meldt het Russische persbu
reau Tass.
De belangstelling voor de vijftiende
herdenking van de bevrijding van
Vlissingen was groter dan ooit. De
putaties ondermeer uit Engeland
legden talrijke kransen en bloe
men aan de voet van het landings
monument op de Marinedam. De
plechtigheid werd bijgewoond door
véle burgerlijke en militaire autori
teiten.
Foto P.Z.C.).
Dertig journalisten met
protest uit organisatie
Dertig journalisten, verbonden aan
in Amsterdam en Rotterdam ver
schijnende landelijke dagbladen, heb
ben besloten gezamenlijk uit protest
tegen de instelling van de Raad voor
de Journalistiek, uit de Nederlandse
journalistenkringen te treden.
De journalisten beschouwen de in
stelling als een inbreuk op de vrij
heid van vakvereniging.
De raad, die in de plaats komt van
de Raad van Tucht van de Federa
tie van Nederlandse Journalisten,
kan voortaan de gedragingen beoor
delen van iedere journalist, ongeacht
of hij al of niet bij één van de jour
nalistenorganisaties is aangesloten.
De raad zal zijn oordeel in principe
publiceren.
Zij voegen aan de motivering van
hun uittreden de uitdrukkelijke ver
klaring toe, dat zij nimmer zullen
meewerken aan enige procedure voor
de Raad voor de Journalistiek.
Desgevraagd verklaarde mr. M. Vro
lijk, voorzitter van de Nederlandse
Journalisten Kring en vice-voorzitter
van de Federatie van Nederlandse
Journalisten, dat het bestuur van de
N.J.K. zondagavond nog niet op de
hoogte was van de stap van de dertig
journalisten.
Mr. Vrolijk voegde hier aan toe
..Persoonlijk betreur ik het, dat
men zich onttrekt aan een op de
mocratische wijze genomen be
sluit en dat nog wel op gronden,
die, naar tijdens de normale be
handeling van het voorstel in de
organisatie is gebleken, in geen
enkel opzicht juist of relevant
kunnen worden geacht. Persoon
lijk heb ik verder de vrees, dat
met alle ondertekenaren de dis
cussie afdoende gevolgd hebben
alvorens tot hun besluit te ko
men".
V.V.D. richtte commissie
werknemersbelangen op
Zaterdag heeft de algemeen secre
taris van de Volkspartij voor Vrij
heid en Democratie, de heer D. W.
Dettmeijer, in Den Haag een vaste
commissie van de V.V.I). voor werk-
nemersbelangen geïnstalleerd.
De heer Dettmeijer zeide namens het
hoofdbestuur van de V.V.D., dat cle
instelling van deze vaste commissie
voor werknemersbelangen geschiedde
teneinde mede na te gaan of de op
richting van een verbond van werk
nemers op basis van de positie van
de werknemer in het staatkundig
bestel op liberale grondslag gewenst
is en zo ja, of deze oprichting dan
verwezenlijkt zou kunnen worden.
Een Britse auteur, die
tevens waterkers
kweekt, Ronald Pear
son, wil op een walvis
of een bruinvis het Ka
naal oversteken. Als hij
er het geld voor bij el
kaar kan krijgen leent
hij de vissen van het
oceanarium van Flori
da. waar ze naar ver
luidt een walvisje van
bijna vier meter en en
kele bruinvissen ge
temd bobben.
Volgens de „News
Chronicle" is het Pear
son volkomen ernst
met zijn plan en is dit
plan ook volgens ande
re Britse viskenners
niet zo gek,
Dr. F. C. Frazer van
het natuurkundige mu
seum van Kensington
noemde het een plan
dat zeer zeker uit te
voeren is en dr. Ken
neth Blackhouse. die
onlangs een bezoek
bracht aan het oceana
rium van Florida zei.
dat hij zelf ook al eens
aan zoiets gedacht
heeft.
De bruinvissen in het
oceanarium tonen zich
even intelligent en
trainbaar als chimpan-
sé's, zei hij. Ik heb me
door hen door het wa
ter laten trekken. Ze
hehben daar veel ple
zier in. Als de dieren in
cen grote tank voor
zo'n Kanaaltocht ge
traind zouden worden.
zou het volgens mij
best gaan.
Pearson is van plan om
gekleed in een rubber-
pak en met een adem
halingsapparaat op. op
de rug van de walvis
te „rijden" of zich aan
teugels te laten trek
ken door enkele bruin
vissen. Het zal dan
waarschijnlijk nodig
zijn om een boot met
een tros rissen eraan
als lokmiddel vooruit te
laten varen om de weg
te wijzen.
Pearson zou op deze
wijze meer belangstel
ling willen kweken voor
zeevissen die volgens
hem opvallend intelli
gent en vriendelijk
voor de mensen zijn.