In Zwedens grote steden zijn
atoomvrije schuilkelders gebouwd
Genève, traditionele haven voor
vreemdelingen, is verbolgen
Bijzonder
Het Zweden van heden
LAAT STRAATVERLICHTING
VOOR VERKEER LANGER AAN
HEINZ&
TOMATO
KETCHUP
DONDERDAG 12 NOVEMBER 1959
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
13
„Als er oorlog komt vindt men ons onder de grond"
(Van een onzer redacteuren)
Geen doelen bieden, wegduï-
ken, spreiden en zorgen dat
in alle toegankelijke delen jÊÊÊÊÊmsa
van het land Zweedse vuur
kracht kan worden ontwik
keld, dat is het patroon van
de Zweedse defensie.
Voor de burgerbevolking zijn
omvangrijke evacuatieplan
nen voorbereid. Stockholm
met zijn bevolking van één
miljoen kan in heel korte tijd
over een wijd gebied in de
provincie Dalarna tegen de
Noorse grens worden ver
spreid. Bovendien zijn in ver
scheidene grote steden enor
me atoomvrije schuilkelders
gebouwd, waar tienduizenden
die de stad niet kunnen ver
laten een heenkomen kunnen
zoeken. In het kleine stadje
Vasteros bezocht ik er een
die 9 miljoen kronen heeft
gekost.
Een goed deel van het geld
haalt men er op de duur wel
weer uit, doordat men van
deze diepe spelonk in het
graniet een centrum van ge
meenschapsleven heeft ge
maakt; elke avond trekt een
deel van de bewoners de spe
lonk in naar de prachtige
avondschool, het amateur
theater (voor 150 toeschou
wers), de benijdenswaardige
schietbanen, naar de rijke
turnzaal of naar de grote on
dergrondse parkeerplaats.
Ook in Stockholm vinden da
gelijks duizenden parkeer
ruimte in de enorme onder
grondse schuilkelders die dag
en nacht geopend zijn.
Enorme fabriekscomplexen, zoals
van AGA in Lindingo, van SAAB
In Linköping zijn maar meteen
van de aanvang af diep in de bo
dem uitgegraven, 't Is niet zo
heel veel duurder, men werkt er
heel rustig en men kan er nooit
worden weggevaagd. Zelfs tegen
gas is men er afdoende be
schermd.
„Met terreur zal men ons niet op
de knieën krijgen", zei een ci
viele verdedigingsleider, die zei er
zeker van te zijn dat een aanval
ler de steden nagenoeg leeg zou
vinden.
Bij elk van de vele uitgangen
van elk vossehol waarin de
squadrons van de Zweedse
luchtmacht zijn weggeborgen
staan dag-en-nacht vier straal
jagers, compleet met beman
ning, getankt en bewapend ge
reed om op het eerste alarm-
te kunnen starten. Zodra het
alarmsignaal gaat, trekt een
jeep met startinrichting het
vliegtuig naar buiten en bin
nen twee minuten hangt het
toestel in de lucht. Uit de
diepe spelonk wordt dan met
een het volgende toestel opge
voerd om de lege plaats in te
nemen.
stemd om hun leven, hetzij hoog
In de lucht, hetzij diep onder de
grond door te brengen.
Is het wonder dat de bezoeker
hier mogelijkheden veronderstelt
die in de wijde vlakten van Ame
rika of de Sowjet-Unie op hun
plaats zouden zijn, maar die hier
als vrucht van de inspanning van
niet meer dan 7,5 miljoen mensen
bij eerste overweging ondenkbaar
lijken
Niet alleen de bevolking gaat
onder de grond. Bekend is dat
de Zweedse marine al vele jaren
geleden begonnen is in de rot
sen tientallen schuilbunkers uit
te houwen, waarin achter
atoomvrije afgrendelingen zelfs
haar grote snelle torpedobootja-
gei's veilige ligplaats kunnen
vinden.
Luchtmacht in
vosseholen.
Op de vliegbasis Tullinge, een
zestig kilometer buiten Stock
holm, is de hele 18de luchtvloot
in een èïorm ondergronds vos
sehol weggestopt. Van de lucht
uit lijkt het niet meer dan de
startbaan van een verlaten uit-
wijkbasis. De uitlopers van de
betonnen startbaan lopen op ve
le plaatsen direct in de rotsen
naar binnen. Eindeloze gangen,
waarin men zich als in een
hoofdstation van een metro zou
wanen, verbinden de vele ont
snappingswegen en leiden vooits
naar de centrale werkplaasen,
de vlieger-onderkomens, en al
die andere verblijven, die men
bij ons over een wijd oppervlak
om een basis verspreid vindt.
Bij het geringste alarm schuiven
de zware deuren die de bunkers
afsluiten opzij om twee van de
vier er achter altijd startklaar
en bemand staande straalvliegtui
gen vrij baan te geven. Binnen
twee minuten na het alarm staan
zij hoog in de lucht onder com
mando van de centrale vlieglei-
ding, die ergens anders in Zwe
den van diep onder de grond uit
het vliegbedrijf in het Zweedse
luchtruim en. dat boven de Oost
zee onder onafgebroken controle
heeft. Onder de grond gebouwd, in
de diep in het graniet weggezon
ken en onkwetsbare SAAB-fa-
fabrieken te Linköping, zijn de
Zweedse Saab-straaljagers be-
Jn uitgestrekte ondergrondse
emplacementen heeft de
Zweedse luchtmacht dë massa
van zijn jetvliegtuigen wegge
stopt opdat geen vijand de
Zweedse vuurkracht met een
verrassende vuistslag knock
out Jean slaan.
Voor vrijwel alle schepen van
de Zweedse marine zijn in de
rotsen langs de uitgestrekte
Botnische kust ligplaatsen uit
gehouwen. Achter zware deu
ren vinden daar ook de nieuw
ste torpedobootjagers veilige
ligplaats om voor een onmid
dellijke actie gereed te worden
gemaakt. De nieuwe Zweedse
marineschepen zijn boven de
waterlijn aanzienlijk versterkt.
Sprinkler-installaties maken
het mogelijk liet schip, wanneer
het in een radio-actief gebied
is geweest, geheel schoon te
spoelen.
Stop Uw pijp met
Voortrekkers en u rookt
een ideale pijp. Want Voortrekkers is
een evenwichtige melange van niet
minder dan zestien heerlijke
tabakssoortengeurig en mild. y:
Niemeijer
kent de pijproker al'111 jaar lang
A. G. M. BOOST A.N.W.B.)
Met Sinterklaas steeds meer
surprises naar emigranten
De zes jaar geleden begonnen actie
om emigranten en Nederlanders
in* Nieuw-Guinea een pakket te
sturen met artikelen, die verband
houden met het St. Nicolaasfeest
krijgt elk jaar een grotere om
vang.
Het idee om de band tussen emigran
ten en het moederland door mid
del van 'n pakketten-actie te ver
stevigen is eigenlijk ontsproten
aan het brein van de regerings
commissaris van de emigratie, mr.
ir. B. W. Haveman.
De gedachte is uitgewerkt door de
heer A. Slootmakers, secretaris
van het bedrijfschap banketbak
kersbedrijf, die in het St. Nico
laasfeest de gebeurtenis ziet wel
ke emigranten meer aan Neder
land kan doen denken dan op
andere tijden van het jaar. Parti
culieren kunnen een dei-gelijk St.
Nicolaaspakket bestellen en laten
sturen naar emigranten.
De dit jaar gehouden actie heeft tot
gevolg gehad dat er tweeduizend
pakketten meer zijn verstuurd
dan het vorige jaar. Naar Neder
lands Nieuw-Guinea gaan dit
jaar 244 stuks (vorig jaar 225).
naar Nieuw Zeeland rond 500
(322), naar Australië 1616 (1116),
naar Rhodesia 111 (86), naar
Zuid-Afrika 492 (394), Indonesië
36 (dit aantal is afgenomen, het
vorige jaar werden er 47 heen
gezonden), de Verenigde Staten
1620 (1294), de Antillen en Su
riname 446 (314), Canada 1777
(1372). verscheidene andere lan
den 281 (169) en landen in Eu
ropa 108 (voorlopig getal), het
vorige jaar 32.
Het pakket bevat o a. een boterletter,
speculaas, taai-taai, pepernoten,
marsepein, enz.
Ambonees veroordeeld tot
voorwaardelijke straf
Do rechtbank te Arnhem heeft giste
ren wegens poging tot doodslag de
33-jarige Ambonees F. H. uit Rand
wijk veroordeeld tot een voorwaarde
lijke gevangenisstraf van vier maan
den met een proeftijd van drie jaar.
De officier Aan justitie had acht
maanden gevangenisstraf met aftrek
geëist, waarvan vier maanden voor
waardelijk, met een proeftijd van
drie jaar.
F. H., bewoner van het Ambonezen
kamp in Randwijk, had zijn kamp
oudste P. met een slachtmes aange
vallen. P. wist de aanval af te weren.
Men had H. verteld, dat de kamp
oudste een foto, een haarlok en een
kledingstuk van zijn vrouw in zijn
bezit had en hij was bang, dat deze
daarmee zwarte kunst op zijn vrouw
zou kunnen uitoefenen. P. had op zijn
beurt deze attributen in bezit gekre
gen va» een zekere I., die een ver
houding met de vrouw van H. zou
hebben gehad.
Spitsuren zijn derde deel
van het jaar duister
Intensief spitsverkeer vindt geduren
de een derde deel van het jaar bij
volstrekte duisternis of in haast nog
gevaarlijker schemertijd plaats, al
dus constateerde de heer A. G. M.
Boost, directeur wegen en verkeer
van de A.N.W.B. tijdens zijn wel
komstwoord tot de derde leergang
weg_ en straatverlichting te Utrecht.
Terecht is daarom de tijd, waarin
liet rijdend verkeer verlichting moet
voeren 's morgens met een kwartier
verlaat en 's avonds met een kwar
tier vervroegd. De heer Boost hoopt,
dat eenzelfde, gedragslijn met de
straatverlichting zal worden gevolgd.
In Amerika en Engeland blijken
goede weg- en straatverlichting van
gunstige invloed te zijn op de ver
keersveiligheid. De wegbeherende in
stanties in ons land zijn overtuigd
geraakt van de noodzaak van ver
lichting van bijzondere wegsituaties
zoals kruisingen, verkeerspleinen, af
takkingen, op- en afritten, profiels
wijzigingen, invalswegen enzovoorts.
Jammer genoeg staan financiële
OORZAAK HUISVESTING EN SALARISSEN
Maatregelen geëist tegen toevloed
cosmopolitische maatschappijen
Genève, traditionele haven voor
vreemdelingen sinds de Franse her
vormer Calvijn er zich vestigde, be
vindt zich op het ogenblik in een
crisis waar de leuze „Genève voor de
Genevanen" veelvuldig wordt ge
hoord.
Sinds jaar en dag gewend aan dui
zenden buitenlanders, die op de bu
reaus van do Verenigde Naties en 'n
honderdtal andere internationale
organisaties werken, hebben do in
woners, do oorspronkelijke wel te
verstaan, liun tegenwoordige verbol
genheid geconcentreerd op de huidi
ge, toenemende stroom van Ameri
kanen.
Vele Amerikaanse maatschappijen,
met Esso, Dupont. en Chrysler voor
aan Iiebbén sinds 't begin van dit jaar
vestigingen in Genève, om voordeel
te trekken uit de betrekkelijke Iago
belastingen dio er gelden, de gemak
kelijke verbindingen en de hoge le
vensstandaard.
De sluimerende gevoelens van ont
stemming, traden verleden maand
voor het eerst aan de dag. De Unie
van patrotische verenigingen liet
toen een in scherpe bewoordingen
opgesteld communiqué in de Ge-
neefse bladen opnemen, die door
gaans gematigd van toon zijn. In het
communiqé wordt het stadsbestuur
aangeraden „strenge maatrege
len te nemen, nodig om de toevloed
van cosmopolitische maatschappijen
die de massieve stroom, van buiten
landers veroorzaken, tegen te hou
den".
De 25.000 burgers werden ervoor ge
waarschuwd dat indien het kleine
kanton door de buitenlanders wordt
overspoeld, het vaarwel kan zeggen
aan „de tradities die juist de reden
van zijn bestaan waren".
De gemeenteraad antwoordde hierop
dat dergelijke woorden „juist het te
genovergestelde zijn van Geneefsc
tradities" en dat de raad verbaasd
was door „de vreemdelingenhaat" die
in bepaalde kringen schijnt te
heersen.
De gemeenteraad-wees er tevens op
dat de buitenlanders thans 20 pro
cent van de bevolking der stad uit
maken, tegen 40 procent in 1914.
Hoe het ook zij, het Amerikaanse
consulaat was genoodzaakt zijn staf
te vergroten wegens het toenemende
aantal Amerikaanse vestigingen. Er
zijn meer dan honderd Amerikaanse
firma's, die zich officieel in Genève
hebben gevestigd. In de afgelopen
tien maanden is de Amerikaanse ko
lonie met 1200 tot 4000 aangegroeid.
Waarom vestigen de Amerikaan
se firma's zich bij voorkeur in Ge
nève De meeste firma's beken
nen dat een der voornaamste be
weegredenen de belastingstruc
tuur is, toen zij besloten in
verband met de Euromarkt filia
len in Europa te openen. Zij hoe
ven geen Zwitserse belastingen te
betalen voor zaken die buiten
Zwitserland zijn gfedreven en de
meeste filialen dienen als clearing
houses. Een andere overweging is
het feit dat Genève niet ver ligt
van de Europese hoofdsteden, eon
goede luchthaven, telefoon- en te
legraafverbindingen heeft, er goc-
de scholen en huisvesting zijn.
De oorzaak van de toenemende wre
vel onder de oorspronkelijke inwo
ners der stad moet gezocht worden
in de huisvesting en de salarissen.
Waarom zijn de Zwitsers niet blij
over de vreemdelingenstroom naar
hun stad
Iemand die reeds lang in Genève
woont zei dat de stad lijdt aan schi
zofrenie.
„Aan de ene kant zijn zij blij dat
steeds meer en meer van ons meer
en meer geld kunnen uitgeven. Aan
moeilijkheden, vaak de uitvoering in
de wegr
Sinds 1938 geldt de richtlijn, 'dat we
gen met meer dan 2400 motorvoer
tuigen per dag verlichting moeten
hebben. Op het ogenblik is een kwart
van de 2000 km rijkswegen verlicht,
waarvan de helft slechts met geleide-
verlichting.
Het eerst voor verlichting in aan
merking komen volgens de heer
Boost de weg Den Haag-Rotterdam
met zijn baamvisselingende Gooi-
weg met eveneens,verschillende pro
fielswijzigingen en het miserabele
deel van rijksweg 4 (Maaldrift-Oegst
geest), dat zelfs bij daglicht levens
gevaarlijk is.
De heer J. B. de Boer, leider van het
lïchttechnisch laboratorium te Eind
hoven bleek van mening, dat de in
druk van het lichtniveau op een weg,
de gemiddelde helderheid dus, crite
rium voor verlichting moet zijn. De
invloed van dit niveau op de visuele
prestatie is belangrijk. De afstand,
waarop een hindernis op de weg
wordt gezien neemt met ongeveer
tien procent toeindien het lichtni
veau anderhalf maal wordt verhoogd.
B. en W. van Rotterdam stellen de
gemeenteraad voor een bedrag
van f 200.000 te verstrekken aan
de Stichting Internationale Tuin
bouwtentoonstelling 1960, die
plannen heeft uitgewerkt om ge
durende een tijdvak van ruim vier
maanden in de grote zaal van het
Ahoy-complex een expositie in te
richten ..heelal en aarde" ge
naamd. Deze wil de bezoekers het
verband tonen tassen de zonne
kracht en het leven van bloem en
plant, zoals dat door de „Floria-
de" in al zijn schakeringen naar
voren zal worden gebracht.
Aangezien een dergelijke expositie
volgens B. en W. een extra stimu
lans voor het bezoek aan de „Flo-
riade" zal vormen, waarbij in het
bijzonder aan de belangstelling
van de jeugd valt te denken, zou
den B. en W. dit initiatief om de
ze moeilijke materie op een be
grijpelijke, doch wetenschappelij-
verantwoord niveau haar voren
te brengen, willen steunen.
Deze expositie van de wereld
ruimte zal omvatten de afdelin
gen verkeer en energie, planeten,
planetarium, dampkring, zon. sa
tellieten en cosmoscope.
Ruim zeventiende deel van de extra
kosten is uit particuliere bron
verkregen, aldus het college.
(Advertentie)
de andere kant staat het hun tegen
dat zij met ons moeten samenle
ven".
De Amerikaanse consul-generaal,
Henry S. Villard, verklaarde tegen
over UPI dat zijn landgenoten hun
best doen zich te „integreren" om
goede betrekkingen met him Geneef
sc standgenoten te onderhouden.
En Maurice Anbert, directeur van de
Geneefse Kamer van Koophandel,
verwierp de kritiek en zei dat de
Amerikaanse firma's zeer belangrijk
zijn voor de economie van Genève.
De fles op tafel
en een flinke portie
op het bord.
Wat een smaakgenot!
Opstelwedstrijd voor
geëmigreerde vrouwen
liet Nederlandse vrouwen comité, het
overkoepelend orgaan van vrijwel al
le Nederlandse vrouwenverenigingen,
liceft een opstelwedstrijd uitgeschre
ven waaraan uit ons land geëmi
greerde vrouwen kunnen deelnemen
door hun in het nieuwe vaderland op
gedane ervaringen te beschrijven.
Het Nederlandse vrouwen comité
hoopt daardoor in staat te worden
gesteld de Nederlandse vrouw een
beeld te geven van het leven dat de
vrouw In de immigratielanden dage
lijks ervaart. Een jury zal de inzen
dingen, waarvoor in samenwerking
met het emigratie-bestuur geldprij
zen zijn beschikbaar gesteld, beoor
delen.
