PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
BILT
TANKER BRANDT IN HAVEN HOUSTON
Naar schatting 12 man
in vuurzee omgekomen
Hevige strijd tussen
stammen in Roeanda
In de Bathpolders wordt 22 ha
boomgaardingeplant
KWAJONGENS VEROORZAKEN
ONTPLOFFING IN RHENEN
202e jaargang - no. 264
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie P. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 50 cent per
week, f 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7-25
pér kw. Losse nummers 13 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Maandag 9 nov. 1959
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm. Mlnlm. p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
23 cent per regel met een minimum
van 1.—. „Brieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 350300 P.Z.C.. Middelburg.
Bureaus: Vllsslngen Walstr. 58-60. tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 3548); Middelburg, Markt 61, teL 3841; Goes, Grote Markt 2. tel. 4254 (b.g.g. adv. 2234); Oostburg, G. F. de Pauwstr. 9, teL 20; Terneuzen, Brouwerijstraat 2; Zierikzee. red. tel. 2425. adm. toi. 2004
Explosies noodzaakten tot ontruiming omgeving
De omgeving van een kade in Houston (Texas) is gisteravond
ontruimd omdat een brand aan boord van 't Amerikaanse tank
schip „Amoco Virginia" (12.527 ton) de brandweer volkomen
uit de hand was gelopen.
Acht- tot tienduizend mensen hadden hun woningen reeds ver
laten, maar de autoriteiten hadden nog geen bevel gegeven tot
de ontruiming van het gehele (100.000 inwoners tellende) ha
vendistrict aan de zijde van de opslagplaatsen waarbij het bran
dende tankschip gemeerd ligt.
De brand begon zaterdagnacht. Er deden zich toen aan boord
van het schip twee ontploffingen voor, die later door verschei
dene andere werden gevolgd. Op het ogenblik dat met de ont
ruiming der omgeving een begin werd gemaakt had men er vijf
geteld. Aan boord van het schip heeft zich direct na het uit
breken van de brand een drama afgespeeld: een aantal beman
ningsleden werd door de vlammen opgesloten. Men vreest dat
12 mensen zijn omgekomen. Gisteravond bedroeg het aantal
gewonden 18. De tanker was geladen met ongeveer 135.000
vaten licht ontvlambare brandstof.
Vergeefs heeft men gisteren getracht
het schip, dat ongeveer vijftien me
ter van de kade ligt, weg te slepen
naar een plaats verder van de twaalf
grote olietanks die zich op de kade
bevinden. Aangenomen wordt dat
het schip, dat een gat van achttien
meter in de wand heeft, op de bodem
rust.
Een havenemployê had direct na het
uitbreken van de brand de tegen
woordigheid van geest, de olie-afvoer
af te sluiten, waardoor het vuur zich
niet tot deze grote olietanks kon uit
breiden. Een aantal opvarenden
sprong of gleed langs touwen het
water in en zwom de vijftien meter
naar de kant.
Overgeslagen van lichter
Een uur na de eerste ontploffing
sloegen de vlammen tot dertig meter
hoog de lucht in. Meer dan 200 po
litiemannen werden opgeroepen om
het verkeer in de havenwijken om te
leiden. De verkecrstunnel onder de
haven werd gesloten. Do gebouwen
in de omgeving van de haven werden
ontruimd.
De brand is volgens de brandweer
ontstaan op een vaartuig dat naast
de tanker fag. Het vuur zou vandaar
zijn overgeslagen om de Amoco Vir
ginia. Van dc tanker uit tastte het
weer andere lichters en ook steigers
aan.
Tonnen chemische
blusmiddelen
15e bestrijding van het vuur ver
slond tonnen chemische blusmidde
len. De brandweerboten van Hou
ston, die de „Amoco Vii-ginia" op
zijn dichtst tot zestig meter kon
den naderen, spoten schuimvloei-
stof in de vlammenzee. De voor
raad schuimvloeistof werd met
vrachtautocolonnes en vliegtuigen
aangevuld, maar was geruime tijd
zo goed als nihil.
Zondagavond laat waren de branden
op de kade, en op de lichters die men
niet snel genoeg had kunnen ver
halen, geblust, mede dank zij de
snelle aanvoer van blusmiddelen. Het
Amerika lanceerde
nieuwe kunstmaan
Niet veel kans op slagen
van proef met houder
De Amerikaanse luchtmacht heeft
gisteren van de lanceerbasis te Van-
denberg, in Califomië, een nieuwe
767 kilogram wegende kunstmaan,
de JHscoverer 7" in een baan om de
aarde gebracht. De kunstmaan nam
een „geheime houder" mee die gister
avond half twaalf Nederlandse tijd
moest worden afgeworpen. Er bevon
den zich geen dieren in deze houder.
De houder moest, wanneer de satel
liet zijn zeventiende baan om de aar
de zou hebben beschreven in de om
geving van Hawaii worden afgewor
pen.
De Amerikaanse luchtmacht heeft
zondagavond echter bekendgemaakt
dat de kans op het bergen van de
„geheime houder" naar het schijnt
heel klein is door een technische fout
in de kunstmaan.
Acht C-119-vervoersvliegtuigen,
die geleid zouden worden door
de radiozender van de houder,
zouden boven Hawaii vliegen, om
te pogen de houder te onderschep
pen. Zij zouden worden bijge
staan door vier „RC-121-Constel-
lation"-verkenningsvliegtuigen,
die met krachtige radarinstalla
ties zijn uitgerust.
In de wateren rondom Hawaii zouden
op het ogenblik van de afwerping
Amerikaanse torpedobootjagers krui
sen. Zij hadden tot taak te pogen
de houder op te vissen, indien de
vliegtuigen niet slaagden. De houder
zou, wanneer hij in zee terecht
kwam, blijven drijven.
schip brandde echter nog. Op vele
plaatsen stond het dek bol en waren
de huidplaten door de hitte begin
nen te werken. Het metaal was op
enkele plaatsen rood- en zelfs wit
gloeiend.
De Amerikaanse luchtmacht heeft
enkele bases in de omgeving van
Houston bevolen zelf een noodvoor
raad schuimblusmiddelen aan- te
houden en de reserve af te dragen
aan Houston.
In april 1947 explodeerden twee
schepen in de haven van Texas City.
Bij de kettingreactie van branden en
explosies die volgden zijn toen 512
mensen om het leven gekomen en
3000 gewond geraakt.
De brandweer van Houston heeft
vanochtend vroeg meegedeeld dat de
brand op de tanker „Amoco Virgi
nia" onder controle is.
In de AVesterkerk te Amsterdam is zaterdagmiddag de jaarlijkse
herdenkingsplechtigheid gehouden ter nagedachtenis van de ge
allieerde gevallenen. Namens H.M. de Koningin en Z.K.H. de Prins
der Nederlanden werd deze herdenking bijgewoond door luitenant-
generaal C. F. l'ahud de Mortanges, chef van het militaire huis van
H.M. de Koningin.
Bij de katafalk, waarnaast 6 kaarsen en een dodenwacht van acht
soldaten van do koninklijke landmacht stonden, legde luitenant-
generaal Pahud de Mortanges als eerste een krans, daarna volgden
de buitenlandse en Nederlandse autoriteiten en deputaties totaal
werden 25 kransen gelegd.
Commissie wenst overzicht
prijsverloop van suiker
Verschillende leden van dc vaste
commissie voor landbouw en visserij
uit de Tweede Kamer hebben dc wens
te kennen gegeven een overzicht te
ontvangen van het prijsverloop van
suiker op de wereldmarkt.
Dit blijkt uit het voorlopig verslag
op het wetsontwerp tot goedkeuring
van de op 23 december 1958 te Lon
den tot stand gekomen internationale
suikerovereenkomst. Deze leden vra
gen ook om een overzicht gegeven
worden van de im- en export
verhoudingen op de wereldmarkt van
suiker. Deze leden zouden ook gaar
ne een inzicht hebben in de suikerba
lans van Nederland in de laatste ja
ren, dat wil zeggen van produktie en
invoer, alsmede van de bestemming
van deze hoeveelheden suiker over de
verschillende consumptiesectoren.
Voorts zouden zij gaarne een nadere
uiteenzetting ontvangen omtrent de
positie van de zes lid.staten der E.
E.G. ten opzichte van deze overeen
komst. Zij vragen zich af wat de in
vloed zal zijn van deze overeenkomst
op de gemeenschappelijke marlet, in-
zondei-heid voor wat betreft het ge
meenschappelijk landbouwbeleid met
betrekking tot het produkt suiker.
Portugees schip in hrand
op Atlantische Oceaan
Het 2.394 ton metende Portugese
vracht- en passagiersschip „Monte
Brasil" heeft zondag geseind dat het
tussen Madeira en de Azoren op de
Atlantische Oceaan in brand is ge
raakt.
Do brand die In een van do ruimen
was ontstaan, breidde zich volgens
de laatste seinen van het schip nog
steeds uit.
Drie koopvaardijschepen een Brits,
een Italiaans en een Noors een
reddingboot van de Azoren en een
Portugese torpedobootjager spoedden
zich naar de plaats van de brand.
De twaalf passagiers werden overge
nomen door het Noorse schip dé
„Arthur Stove" (10.000 ton).
„EXPERIMENT VOOR DE LEUT"
Betonnen bouwsel
zwaar beschadigd
ïtlieiiens binnenstad werd vrijdag
avond opgeschrikt door een daveren
de explosie, gepaard gaande met he
vige luchtdruk en veel rook. De rijks
politie te Rhenen, dio de zaak in on
derzoek nam, kwam er tenslotte ach
ter, dat de explosie plaats had ge
vonden in één van de drie urinoirs
die Rhenen rijk is. Het betonnen ge
bouwtje, dat in het dicht bebouwde
centrum staat, bleek zeer zwaar be
schadigd en volkomen ontzet. Stuk
ken verwrongen ijzer werden in de
omgeving aangetroffen. Door de
scherfwerking waren voorts stukken
hout weggeslagen uit de kozijnen
van de ramen van naburige gebou
wen. Er vielen geen slachtoffers.
De speurtocht van de rijkspolitie
had voorts de ontdekking tot re
sultaat van de dader, de 16-jarige
scholier B. C. S. te Rhenen. De
jongeman werd aangehouden. HIJ
bekende een bom te hebben gefa
briceerd, bestaande uit een stalen
Hoofdagent gedood door
ongeluk met vuurbuks
Om zes uur vrijdagavond hebben
buurtbewoners in een steegje aan het
Lage der A te Groningen net stoffe
lijk overschot gevonden van de 40-
jarige hoofdagent van politie J. Pilon.
De agent is door een ongeluk met de
-vuurbuks, waarmede hij een dienst
opdracht vervulde, om het leven ge
komen.
Het wapen moet plotseling zijn af
gegaan. nadat hij het weer in de tas
geborgen had. De kogel die bij dit
soort wapens zeer klein is is via
de neus het hoofd binnengedrongen
en moet de politieman op slag heb
ben gedood.
Dhr. Pilon was naast een graanpak-
huis bezig geweest met 't afschieten
van wilde duiven, die in deze omge
ving leven van gemorste granen en
zeer veel overlast bezorgen. Op ge
zette tijden worden deze dieren neer
geschoten, een taak die de politie
dienst „bijzondere wetten" waarbij
de hoofdagent diende, op zich pleegt
te nemen.
De ontsteltenis bij de politie is zeer
groot. De hoofdagent was gehuwd
en had drie kinderen. Hij stond be
kend als een scherpschutter, zeer
bekwaam in dc wapenhandel. Een
vuurbuks is het kleinste kaliber vuur
wapen. Het wordt speciaal gebruikt
voor de jacht op vogels en klein wild.
omhulsel, waarin de explosieve la
ding werd gestopt en een lange
lont.
Met behulp van enkele kornuiten in
stalleerde hij de bom in het uitge
zochte bouwwerkje, in het idyllisch
liegen Plantsoenstraatje tussen
:olenstraat en Koningin Elisabeth
plantsoen. De kornuiten vatten post
aan de hoeken van het straatje en
toen deze meldden, dat er niemand
in de buurt was, werd de lont aange
stoken.
De 16-jarige knaap gaf als motief
voor deze daad op, dat hij wel eens
had gehoord van zelfgemaakte bom
men en dat hij „voor de leut" ook
wel eens met zoiets wilde experimen
teren. Hij liet blijken zich in het ge
heel niet bewust te zijn van moge
lijke fatale gevolgen van zo'n expe
riment. Er werd proces-verbaal tegen
hem opgemaakt.
Staalarbeiders in
V.S. werken weer
Het Amerikaanse opperste gerechts
hof in Washington heeft zich zater
dag achter de uitspraak van een la
ger gerechtshof geschaard en de
500.000 stakende staalarbeiders be
volen het werk gedurende een afkoe
lingsperiode van 80 dagen te hervat
ten. De uitspraak van liet opperste
gerechtshof, die op de 116e dag van
do staalstaking is afgekomen, kwam
met acht stemmen tegen een tot
stand. Volgens het opperste ge
rechtshof is de voorziening van de
wet van Taft en Hartley, volgens
welke een staking voor 80 dagen kan
worden verboden als de nationale
veiligheid in gevaar komt, in het ge
val van de staaltstaking van toepas
sing.
De voorzitter van de bond van staal
arbeiders McDonald, heeft onlangs
verklaard dat een bével van het op
perste gerechtshof zal worden opge
volgd, maar - als na de periode van
80 dagen nog geen overeenstemming
met de werkgevers zal zijn bereikt,
zal de staking worden hei-vat.
De bond heeft direct na de uit
spraak telegrammen aan de
plaatselijke afdelingen gezonden
waarin wordt verklaard dat Jiet
werk hervat moet worden.
De staldng heeft een produktiever-
lies van bijna vijf miljard dollar ge
kost. De stakers hebben ruim een
miljard dollar aan loon gederfd.
De functie van aartspriester van de
St. Pieter, die door het overlijden van
kardinaal Tedeschini vacant werd, zal
worden toevertrouwd aan kardinaal Am-
leto Cicognanl, prefect van de congre
gatie der riten. De Vaticaanse staatsse
cretaris kardinaal Tardini zou er aan
vankelijk door de paus voor aangezocht
zijn maar bedankt hebben.
BELGISCHE TROEPEN GRIJPEN IN
Vorst Kigeri
niet naar België
In verband met incidenten, die
de laatste dagen voorkomen in
het Belgische mandaatgebied
Roeanda ten oosten van Kongo,
heeft de vice-gouvemeur-gene-
raal van Roeanda-Oeroendi,
Harroy, besloten niet naar
Brussel te gaan, zo is zondag in
de Belgische hoofdstad bekend
gemaakt. Niet alleen de hoogste
vertegenwoordiger van het Bel
gische bestuur in het mandaat
gebied, ook de beide vorsten van
Roeanda en Oeroendi zouden dit
weekeinde naar België vertrek
ken op uitnodiging van koning
Boudewijn. Alleen de mwami
van Oeroendi, Mwamboetsa, is
zaterdag met een vliegtuig uit
Oesoemboera naar Europa ver-
„ST AKEN BOS" MET 24.000 PALEN
Door Zeeuwse
Fruitteeltmij.
VIERENTWINTIGDUIZEND,
twee nieter lioge palen hebben
tweeëntwintig ha vruchtbare
kleigrond in de uitgestrekte
Bathpolders onder do gemeente
RiUand-Bath veranderd in een
„stakenbos". Het lijkt, alsof
een reusachtige brand een bos
van keurig in het gelid staande
naaldbomen zo volkomen heeft
vermeld, dat alleen nog de
zwart-gebla derde stammen
recht zijn blijven staan.... Dat is
echter gezichtsbedrog, want
door mensenhanden ziju lüer in
de afgelopen weken vele duizen
den, zwart geteerde palen in de
grond gestoken, die zullen die
nen om jonge appelboompjes
tijdens hnn groei bij te staan.
de boompjes alle richtingen
kunnen uitgroeien en dat is juist
iets, wat de fruitkweker niet
kan hebben.
Het 22 ha grote „fruitbos" op grond
van de maatscliappij „De Bathpol
ders" wordt aangelegd door de
Zeeuwse Fruitteeltmaatsehappij te
Kloetingc. Deze beide lichamen heb
ben vorig jaar december een fusie
aangegaan, die naar zïj verwachten
voor beide partijen vruchten zal af
werpen. Enerzijds zocht de in de
laatste jaren zozeer in haar opper
vlakte boomgaarden beknotte Z.F.M.
nieuwe gronden voor uitbreiding van
het areaal en anderzijds leefde bij de
Bathpolders de wens enkele ha van de
akkerbouwpercelen te bestemmen
voor fruitteelt. Op deze basis hebben
de maatschappijen elkaar gevonden.
Door de fusie is het eigen kapitaal
van de Bathpolders verhoogd van
600.000 tot 750.000. Voor het ver.
schil zijn aandelen uitgegeven aan de
aandeelhouders van de Zeeuwse
Fruitteeltmaatschappij.
Huwelijk
Dc Z.F.M. en de Bathpolders hebben
hun „huwelijk" op wat latere leef-
„r - tijd gesloten, want eerstgenoemde
Want zontler deze palen zonden maatschappij werd opgericht in 1902
en de maatschappij „De Bathpol
ders" in 1906. De eerste en de tweede
Bathpolder bestonden toen reeds veel
langer. Zij werden resp. drooggelegd
in 1856 en 1862. Dat gebeurde door
een Engelse combinatie, die het land
tot 1906 in eigen beheer heeft gehou
den. In dat jaar, toen de Engelsen
hun vruchtbare polders door een ho
ge vloed zagen overstroomd, werden
de gronden aan enkele ingezetenen
van Goes verkocht, die de maat.
schappij „De Bathpolders" in het le
ven riepen. Globaal bedraagt de op
pervlakte circa 700 ha.
Dat is beduidend meer dan de
Zeeuwse Fruitteeltmaatschappij,
die nog slechts 43 ha groot is, en
wier bezit verspreid ligt in
Valckeslot te Goes, de Goesche
Polder, Wolfaartsdijk, Kwaden-
damnïe en Nisse. Het perceel in
Valckeslot, dat enkele jaren ge
leden nog 24 ha besloeg, is door
woningbouw, de voorgenomen zie.
kenhuisbouw enz. geslonken lot
nauwelijks 12 ha. Geen wonder,
dat de Fruitteeltmaatsehappij uit
zag naar nieuwe gronden, daar de
exploitatie van een grote opper
vlakte veel voordeliger is, dan die
van een verspreid areaal.
Grote investering
Het is vanzelfsprekend, dat het In
planten van een oppervlakte van 22
ha fruit zelden wordt in Zeeland
bij één eigenaar zoveel in één win-
Zie slot pag. 5 kol1
trokken. De mwami van Roean
da, Kigeri de Vijfde, heeft mee
gedeeld, dat de toestand in zijn
land hem verhindert aan de uit
nodiging gevolg te geven.
Gouverneur Harroy is inmiddels
met een militair vliegtuig naar
de streek van Kigali vertrokken,
waar de onrust het grootst is.
Over liet gehele gebied van Roe
anda, dat iets kleiner is dan Ne
derland, zijn militaire, operaties
bevolen. De incidenten zijn een
gevolg van tegenstellingen tussen
de stam der Bahoetoe die 80 pro
eent van de totale bevolking van
twee miljoen uitmaakt en die der
Batoetsi, die traditioneel de be
stuursfuncties vervullen. Uit be
richten uit Oesoemboera blijkt,
dat tot nu toe twee Batoetsi.
dorpshoofden zijn gedood. Er
wordt voorts melding gemaakt
van vele gewonden en van talrijke
brandstichtingen. De gendarmerie
beschermt de residentie van mwa-
wi Kcgiri te Njanza.
In een kort communiqué, dat zondag
door het ministerie van Belgisch
Kongo en Roeanda-Oeroendi werd
uitgegeven, wordt bevestigd dat se
dert enkele dagen in Roeanda inci
denten plaats hebben tussen de Ba
toetsi en de Bahoetoe. In de medede.
ling wordt voorts gezegd dat „de
Belgische overheid de nodige schik
kingen heeft getroffen om de orde
te herstellen".
Eerder werd aangekondigd, dat de
minister van Kongo en Roeanda
Oeroendi, De Schrijver, dinsdag een
verklaring over de toekomst van de
ze mandaatgebieden zal afleggen.
In Rome hebben Lemaignen. lid van
de commissie van de Europese Economi
sche Gemeenschap, en Folchl, onder
minister van buitenlandse zaken van
Itallfc, een conventie getekend waarbij
de Europese Economische Gemeenschap
voor 2 miljoen dollar zal bijdragen ln de
bouw van een ziekenhuis van 730 bedden
in-Mogadiscio (Somalïland).
VERWACHT.
Geldig tot hedenavond
VRIJ KOUD
Veranderlijke bewolking met later
kans op wat regen. Matige tot krach
tige en aan de kust tijdelijk harde
wind tussen zuid en zuidwest.
Vrij kond.
ZON EN MAAN
10 november
Zon op 7.49 onder 16.58
Maan op J5.10 onder 2.17