Honderdvijfentwintig jaar„Tot Oefening en uitspanning" TIP VAN BOOTZ STEL WATERSTAATKUNDIGE DEFENSIE NIET TEN ACHTER' MESTERAREMSE SPRAK IN ENGELAND OVER DELTAPLAN ZATERDAG 7 NOVEMBER 1959 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 9 Vrijdag uitvoering van de „Hohe Messe" VOLGENDE WEEK vrijdag aanstaande geeft de Konink lijke Zangvereniging „Tot Oe fening en Uitspanning" een ju bileum-uitvoering met Bachs „Holie Messe". Deze zangvere niging kan op een eerbiedwaar dig aantal jaren terugzien: hon- derdvijfentwintig jaar lang heeft deze instelling een zéér vooraanstaande plaats in het Zeeuwse muziekleven ingeno men en daarbij heeft zij een voortreffelijke reputatie opge bouwd. In december 1834 werd zij opgericht door zes dames en dertien heren en sindsdien heb ben vele uitvoeringen niet alleen in Zeeland de aandacht getrok ken, maar ook daarbuiten. Dat was met name in de periode onder leiding van de vermaarde Joh. Cleuver, onder wiens stu wende leiding magnifieke con certen werden gegeven. De eerste directeur tevens mede oprichter was W. R. Ceulen, die liet koor tot 1868 leidde. In die eerste tijd werd er niet zo intensief gere peteerd als tegenwoordig: men kwam slechts om de drie weken bijeen ge durende de wintermaanden van half september tot half april. In 1851 zong men om de veertien dagen en pas in 1866 werd het regel om elke maadag te repeteren, overigens al leen gedurende de maanden oktober tot april. In 1868 werd de heer Ceu len opgevolgd door H. J. Kirrwald, toen „muziekdirecteur" te Goes, waarna na diens overlijden in 1879 Joh. Cleuver werd benoemd. Wij hebben er in ons blad al eer der op gewezen: toen begon eerst recht, een vruchtbare periode. Een ongekend breed terrein is tot na de Eerste Wereldoorlog onder lei ding van Cleuver verkend. De pro gramma's vermeldden namen als Bach, Brahms, Diepenbroek, Bos- si, Fauré, Sweelinck, Verdi, Wag ner, Röntgen, Mendelssohn, Bruch Doret, Saint Saëns, Sibelius, Liszt, Beethoven (de Negende!), om maar een vrij willekeurige greep te doen. Ook de solisten waren van de eerste rang. Aaltje Noordewier, Johan Mes- schaert, Carl Dierich, toentertijd een beroemd tenor, ze kwamen graag naar Middelburg zingen bij Cleuver, die zijn uitvoeringen tot evenemen ten wist te maken. Cleuver werd opgevolgd door Joh. H. Caro, die de tradities van zijn voor gangers voortzette: men herinnert zich nog levendig zijn uitvoeringen van de Mattheus Passie, van Verdi's Requiem, van les Béatitudes van Franck, om enkele namen te noe men. Na het overlijden van de heer Caro heeft Jaap Hillen de dirigeerstaf ter hand genomen. Onder zijn leiding zijn de afgelopen jaren voortreffelij ke resultaten bereikt. Mede dank zij de medewerking van het „moderne maecenaat", de overheid, weet de „zangvereniging zoals men in Mid delburg zegt, onder Hillens leiding nog altijd uitmuntende concerten te verzorgen. Zo staat dus vrijdag de „Hohe Mes se" óp het programma, tot dusver door „Oefening en Uitspanning" nog niet uitgevoerd. Er zullen maar weinig composi ties in de muziekgeschiedenis zijn geschreven, die zulk een opvallen de combinatie van uiteenlopende elementen bevatten als dit werk. Immers, een componist van pro testantse kerkmuziek, misschien wel dé componist van deze mu ziek, gebruikte misteksten voor een van zijn belangrijkste wer ken! Nu blijkt uit de wordingsgeschiede nis van deze compositie, dat Bach de eerste twee delen, het Kyrie en het Gloria schreef voor een r.-k. hof. In juli 1733 namëlijk stuurde hij deze twee stukken naar de r.-k. keur vorst van Saksen, teneinde de titel „hofcomponist" te verwerven. Hij had zich overigens deze moeite kun nen besparen, want later bleek dat hij de titel had gekregen zonder dat men de muziek had ingezien. Later voegde Bach bij de twee reeds eerder gecomponeerde de len nog een Credo en een Agnus Dei toe. Aldus ontstond de „Hohe Mpsse", waarmee de componist als Het ware de grenzen van zijn eigen kerk doorbrak en een oecu menisch werk creëerde: voor de Protestantse Kerk was deze mis immers niet goed bruikbaar, maar evenmin paste zij in de li turgische voorschriften van de R.-K. Kerk. Zo schreef Bach, zon der zich te storen aan de grenzen van de kerken, inderdaad een werk voor de Una Sancta. Deze grootse muziek zal dus vrijdag aanstaande worden uitgevoerd: een waardige herdenking van het 125- jarig bestaan van de Middelburgse zangvereniging. UNIE VAN WATERSCHAPSBONDEN Uiterst urgente werken worden opgeschort „In Nederland wordt do hoogst ernstige fout gemaakt, do water staatkundige defensie bij de militaire achter te stellen. Aan liet water- schapsbestel en de talloze daar heer sende budgettaire moeilijkheden wordt in de Miljoenennota in de verste verte geen recht gedaan. In tegendeel, aan dit facet wordt met hinderlijk stilzwijgen voorbijge gaan". Dit zei onder meer mr. dr. Th. F. J. A. Dolk uit Den Haag, directeur van de Unie van Waterschapsbonden in de inleiding, die hij donderdag te Zwolle hield tijdens de algemene le denvergadering van de Overijselse Waterschapsbond. De heer Dolk herinnerde aan wat de directeur-generaal van rijks waterstaat, ir. A- G. Maris jr., zei, namelijk „de waterschappen moeten groter en sterker wor den". De heer Dolk vroeg zich af wat, nu provinciale en waterschaps autoriteiten hun beleid over het algemeen naar de van hogerhand gegeven wenk instellen, het rijk doet om de gezonde ontplooiing en herbewapening der water schappen mogelijk te maken. In dit verband vroeg spreker zich af hoe het lange uitblijven is te verkla ren van de regeling van de financie ring van de niet-planwegen; de al gemene bijdragenwet waterkeringen, de bijdragenwet Deltawerken, de wet inzake de bestrijding van waterver ontreiniging en de wet op de ont grondingen. Spreker noemde voorts de begroting van het departement van verkeer en waterstaat voor 1960. De heer Dolk zei verder, dat uiterst urgente werken worden opgeschort en dat waterschappen wegens de uit voering van de Deltawerken met sub sidies uiterst karig worden bedeeld. Sprekend over de waterverontreini ging zei de lieer Dolk, dat tot de steller van de begroting voor ver keer en waterstaat nog niet schijnt te zijn doorgedrongen, dat alom in het land de kreet naar krachtdadige bestrijding opklinkt. Waarom schapen lellen om In slaap te komen? Eenvoudiger cn veel aangenamer is: ga slapen op een EPEOA ma tra». v.a. f 74.50 VtowoMB na Tulnsn NV. Ubniaaia van Arttfort moubalsa u Epaia Deze foto werd deze week gemaakt tijdens de repetitie van de konink lijke zangvereniging Tot oefening en uitspanning". Deze 125-jarige in stelling geeft vrijdag a.s. een uitvoe ring van Bachs .Hohe Messe". Foto P.Z.C.). Tien overlevenden van vrouwenexpeditie terug De tien overige leden van de vrou wen-expeditie naar de top van de Tsjo-Oyoe (8.622 m)_, dichtbij de Mount Everest, zijn gisteren in Kath- mandoe teruggekomen, maar waren niet in staat te zeggen hoe haar leidster Claude Kogan en reisgenote Claudine van der Stratten en een Sherpa om het leven waren gekomen. Zij zagen er door de zon verbrand uit en vermoeid, maar niet terneer geslagen ondanks de tegenspoed die zij bij de laatste fasen van haar po ging om 's werelds op vijf na hoog ste piek tp beklimmen, hadden onder vonden. Loulou Boulaz, die in het dagelijks leven op het bureau van de interna tionale arbeidsorganisatie in Genève werkt, kwam in Kathmandoe aan, leunend op twee stokken, als gevolg van verwondingen aan haar voeten, opgelopen bij de afdaling. Een der Sherpa's had zijn bevroren handen nog in verband. Men vreest dat hij enkele vingers zal moeten missen. „Al onze pogingen om de vermisten te vinden waren vergeefs", zei de gravin, „en wij moesten terugkeren zonder enig spoor van onze vriendin nen te hebben gevonden". longarije geboren Russische .igene Varga heeft ter gele genheid van zijn tachtigste verjaardag de Orde van Lenin gekregen. Na de Tweede Wereldoorlog was hij wegen? zijn „westelijke georiënteerdheid" enige tijd Uit de gratie. per hele fles f6.15 SCHOOLHOOFD ALS AMBASSADEUR DE HOEDEKENSKERKSE hoofdonderwijzer Henk Arendse, 24 jaar oud en vrij gezel, is een man, die voor een moeilijke opdracht niet terugdeinst. Nog 'n week ge leden stond hij ergens in En geland voor de Mas en luis terde hij met belangstelling naar hetgeen de onderwijze res te zeggen had over de Ro meinse tijd in Engeland. Op een gegeven moment werd zij weggeroepen en alsof dat de gewoonste zaak van de wereld was, sprak ze tegen de heer Arendse: „Go on Sir, tell about the Romans in HollandEven keek de Hoedekenskerkse school meester haar verwonderd aan, toen schraapte hij zijn keel en vertelde de Engelse jongens en meisjes over Claudius Civillis, Drusus, de Romeinse nederzettingen enz. En via Drusus, de Drusus- gracht, kanalen, rivieren en zeearmen, betrok hij het Del taplan in zijn betoog en be schreef hij in gloedvolle zin nen de schoonheid van Zee land, van de zee en van het land Hij bewees er mee een goed am bassadeur voor deze provincie te zijnZoals het jeugdige hoofd van de openbare lagere school in Hoedekenskerke het voorval ver telde, is men geneigd dit incident onder het hoofdstuk „grappige belevenissen" te plaatsen. Het is HENK ARENDSE goed ambassadeur... echter veel méér. Dat bleek toen de heer Arendse verhaalde, hoe geïnteresseerd de jeugdige Brit ten zich toonden. „Eén ding von den ze echter griezelig, namelijk dat wij beneden de zeespiegel wo nen en leven, voegde hij er glim lachend aan toe. In alle opzichten heeft de heer Arendse vriendschap en hartelijk heid ontmoet bij de mensen met wie hij in contact kwam. Dat was eigenlijk al het geval voor hij aan zijn zes dagen durende reis begon. Want zowel de burgemees ter van Hoedekenskerke, als de in specteur van het lager onderwijs gaven de jonge onderwijzer, die in Hoedekenskerke hoofd is van een éénmansschool, twee dagen extra vakantie. Weliswaar zal de pinkstervakantie nu met twee da gen worden bekort, maar het „ge baar" van zijn superieuren, maak te het hem mogelijk een tevoren nauwkeurig uitgestippelde reis te maken naar Stamford, een lande lijk stadje op de grens van de graafschappen Lincolnshire en Rutland in Midden-Engeland.. Hier is de heer Arendse met ver schillende soorten onderwijs in contact geweest en heeft hij de gelegenheid gretig aangegrepen het een en ander over de Engelse methoden op te steken. EEN INTERESSANT onder deel ran zijn reis vormde een lezing voor een uitgelezen ge zelschap werkende vrouwen, dat voor de klas, op kantoor enz. een functie heeft. De heer Arendse bepaalde zijn aan dachtig luisterend gehoor bij hét onderwerp: „Het werk op een Hollandse school"', waar bij hij hoe kan het ook an ders zijn school in Hoede kenskerke een ereplaats gaf. „Ik heb veel verteld over het werk op een eonmansschool", zo voegde hij eraan toe. Binnenvloot telde op 1 januari 18.316 schepen Op 1 januari 1959 omvatte de Ne derlandse binnenvloot 18.316 sche pen, waarvan 13.235 vrachtschepen voor vervoer van droge lading, 889 tankschepen en 4012 schepen voor speciale doeleinden. Bovendien zijn er 1940 motor- en 219 stoomsleep- boten, aldus een publikatie van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Hieruit blijkt voorts, dat in het bin nenlandse beroepsvervoer driemaal zoveel schepen varen als in het eigen I vervoer. Van het laadvermogen van I de Nederlandse binnenvaartvloot is I niet minder dan 53 procent voor 1920 gebouwd. In de afgelopen tien jaar is 831.000 ton scheepsruimte aan de vracht vloot toegevoegd, terwijl 492.000 ton werd afgevoerd. Aan meer dan 300 sluizen en bruggen worden in Ne derland voortdurend de passerende binnenschepen geregistreerd. Het aantal schepen dat bij de vaart op het Amsterdam-Rijnkanaal Wijk bij Duurstede passeerde, bedroeg in 195S 42-800 stuks, tegen 38.900 schepen in 1954. Vooral de Rijnvaart geeft hier een sterke groei te zien. De opvaart naar Lobith steeg n.I. van 2,6 mil jard ton laadvermogen in 1954 tot 6.3 miljoen ton in 1958.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1959 | | pagina 19