Alanbrooke over Nederlandse eisen
bij bevrijding van Oost-Indië
DRIE DEMONSTRATIES TE PARIJS
AMERIKAANSE PLANNEN VOOR
SCHOOL-T.V. UIT VLIEGTUIG
DR. TILANUS UIT KRITIEK OP
ONTWERP „MAMMOET-WET"
WITTE DEKEN OVER DELEN VAN W.-DUITSLAND
VORSTELIJKEAANKOMST VAN SINT IN A'DAM
VRIJDAG 6 NOVEMBER 1959
PROVINCIALE ZEEUW BE COURANT
19
IN BOEK TRIOMF IN HET WESTEN
Indische troepen mochten geen
nationale aspiraties onderdrukken
In zijn boek „Triomf in liet westen" staat de voormalige chef van de
Engelse generale staf, veldmaarschalk Alanbrooke lang stil bij de Ne
derlandse politiek ten aanzien ran Indonesië. Een van de hoofdproble
men waar de veldmaarschalk in september en oktober 1945 voor stond
„was de eis van geallieerden die in het verre oosten koloniën hadden
welke Engeland mede had bevrijd, dat de Engelsen de nationalistische
bewegingen die tijdens de Japanse bezetting waren ontstaan, moesten on
derdrukken".
Op 2 oktober, zo zegt de bewerker
van Alanbrookes memoires. Sir Ar
thur Briant, werd Alanbrooke de he
le dag achternagezeten door de Ne
derlandse ambassadeur, die hem
smeekte meer troepen naar Java te
zenden. De Britse troepen op Java
en Sumatra, die de taak was toever
trouwd om de Japanse garnizoenen
op te rollen en de Japannezen naar
Japan te repatriëren, werd nu ge
vraagd door de Nederlandse autori
teiten om plaatselijke opstanden neer
te slaan en de vooroorlogse toestand
op.de eilanden te herstellen.
„De enige troepen die ter beschik
king stonden waren afkomstig uit
India en de onderkoning van In
dia stond al aan hevige aanval
len van het congres bloot dat de
Indische troepen werden gebruikt
om nationale aspiraties te onder
drukken".
In zijn dagboek noteerde Alanbrooke
dat Java het onderwerp was geweest
van drie vergaderingen en dat er was
besloten om nog een divisie er naar
toe te sturen. Ook was besloten dat
,dc Nederlanders Van Mook, (die toen
gouverneur-generaal van Nederlands
Oost-Indië was) zouden opdragen 'n
ontmoeting met de Indonesische Quis
ling te hebben.
Tweo maanden later stelde Alan
brooke in een conferentie met Ne
derlandse en Franse burgerlijke en
militaire autoriteiten de grote lijnen
van zijn aanbevelingen voor het En
gelse kabinet vast te aanzien van
de problemen van Nederlands Oost-
Indië, Indo-Chlna en Siam.
Generaal Ceclerc, die door Alanbroo
ke als het beste type Frans soldaat
werd beschouwd, zou twee divisies
naar Indo-China brengen om er de
orde te herstellen. Hij vroeg de En
gelsen alleen maar om wat lan
dingsmateriaal. „Met Java en Su
matra was het anders gesteld. De
Nederlanders verwachtten nog Steeds
dat Engeland voor hen de kastanjes
uit het vuur zou halen", aldus Briant
ais bewerker van Alanbrookes me
moires-
..Men was het er over eens gewor
den, dat Soerabaja voor het ogenblik
in handen zou worden gehouden en
dat aanvullende troepen naar Bata
via zouden worden gestuurd om er
'n vreedzame zone te scheppen waar
binnen onderhandelingen voor een
overeenkomst zouden kunnen worden
gevoerd.
Geen grootscheepse actie
Alanbrooke stond echter op het
standpunt, dat het probleem van
het gebruik van Indische troepen
in Java niet toestond om enige
grootscheepse actie te overwegen,
ook al niet omdat or geen En
gelse troepen beschikbaar waren.
Volgens heni moest de Nederlan
ders daarom duidelijk worden ge
maakt dat hij niet in een positie
was om Nederland te helpen, ten
zij Nederlands Oost-Indie de stat-
tus van dominion zou krijgen.
Indien de Nederlanders hiermee
niet akkoord gingen was er vol
gens Alanbrooke geen ander al
ternatief dan zich volkomen van
de Nederlanders los te maken. Dit
standpunt had Alanbrooke be
paald op een conferentie van En-
LEZERS SCHRIJVEN
Nieuw asiel buiten
bebouwde kom
In de P.Z.C. van vrijdag j.I. lazen
wij met voldoening dat de Vereni
ging voor Dierenbescherming te
Vlissingen een financiële actie is be
gonnen voor de bouw van een nieuw
asiel, daar het bestaande gebouw*"*'
moet wijken voor uitbreiding van
garage van de reinigingsdienst. Als
bewoners van de Paardenstraat
werd echter tegelijkertijd onze
vreugde getemperd door de mede
deling, dat men het nieuwe asiel in
dezelfde omgeving wil doen ver
rijzen.
De vereniging zou echter vele bewo
ners van ae Paardenstraat en oroL
ving ook zelf dierenliefhebbers
wel een zeer grote dienst bewijzen
door het asiel op een meer afge
legen plaats te bouwen, zoals in an
dere gemeenten het geval is.
Vooral in de vakantiemaanden als
vele honden bij uitstedigheid van hun
..baas" in het asiel komen logeren,
is hot voor de omwonenden allesbe
halve prettig om soms halve nach
ten uit de slaap te worden gehouden
door blaffende en uit heimwee hui
lende honden. Er behoeft slechts één
hond mee te beginnen, waarna spoe
dig alle dieren één „koor" vormen.
Een weinig melodieus nachtelijk con
cert, dat beter gegeven zou kunnen
worden in de buurt van het industrie
terrein aan de Prins Hendrikwcg of
nabij de compostinrichting. In ieder
geval buiten de bebouwde kom. On
getwijfeld zullen dan Qok de bewo
ners van Paardenstraat en omgeving
graag een financieel steentje voor de
nieuwbouw bijdragen.
Een bewoner van de
Paardenstraat
gelse commandanten onmiddellijk
na zijn aankomst op Java.
Een paar dagen voor deze conferen
tie had Alanbrooke een aantal be
sprekingen met Engelse autoriteiten
in India gevoerd over de onafhanke-
lijkheeidsbewegingen in Burma en
Nederlands Oost-Indië. „Besloten
was toen om een werkovereenkomst
met de Indonesische leider Soekarno
te bereiken zodat, indien imperiale
troepen zouden moeten worden ge
bruikt, dit zou gebeuren ten gunste
van Soekarno's regering tegen de ex
tremisten die hij zelf niet in de hand
kon houden".
Toen Alanbrooke op 27 december in
Engeland terug was, werd hij door
de toenmalige minister-president Att-
lee ontboden naar diens officiële resi
dentie Chequers voor een conferentie
met de Nederlandse minister-presi
dent, de minister van buitenlandse
zaken, die voor overzeese gebieds
delen en de gouverneur-generaal voor
Oost-Indië om een Indonesische over
eenkomst te bespreken.
„Wc maakten enige vooruitgang en
raakten het eens over een algemene
verklaring voor de pers. Het belang
rijkste deel vormde de nieuwe con
cessies waartoe de Nederlanders be
reid waren en die wellicht een lange
weg betekenden tot liet regelen van
de zaken in Java".
Hongersnood kon
strategie niet
veranderen
Naar uit de memoires van de voor
malige chef van de Engelse generale
staf, veldmaarschalk Alanbrooke
blijkt heeft deze zich op het eind
van de oorlog behalve met het voor
malige Nederlands Oost-Indië ook
met Nederland zelf bezig gehouden.
Besprekingen zonder resultaat wor
den in zijn notities genoemd, bespre
kingen in november 1944 en 22 fe
bruari 1945 om voedsel naar Neder
land te sturen-
„Vanmiddag heeft de Nederlandse
ambassadeur me gevraagd om twee
schepen ten behoeve van de Neder
landers in bezet gebied. De hemel
weet dat ze het nodig hebben, maar
de moeilijkheid is waar we die twee
schepen vandaan moeten halen".
Op 9 maart schrijft Alanbrooke „Het
hoofdprobleem op de bespreking van
de generale staf was vanmorgen de
klacht van de Nederlandse minister
president aan Churchill betreffende
de uithongering van de Nederlandse
bevolking. De Nederlandse minister
president heeft gepleit voor een her
ziening van onze strategie zodat een
eerdere bevrijding van Nederland tot
stand kan komen alweer een van
die voortdurende repercussies, van
politieke beschouwingen ten aanzien
van strategische doeleinden.
Het is echter zo klaar als een
klontje dat onze huidige plannen
om Montgomery de Rijn te laten
oversteken, niet meer kunnen
wortïen gewijzigd. Als dat is ge
beurd is er van militair gezichts
punt uit gezien geen twijfel aan
dat we de vernietiging van Duits
land ter hand nemen en dat we
'deze zaak niet laten uitstellen
teneinde Nederland te bevrijden".
DC-7 VLIEGT OVER ZES STATEN
Voor niet minder dan
13.000 onderwijs
instellingen
In onderwijskringen in het midden
westen der Verenigde Staten bestaan
plannen om eind 19G0 televisie-pro-
gramma's ten behoeve van het onder
wijs uit to zenden vanuit een vlieg
tuig. Dank zij financiële steun van
de Ford Stichting zal tot aankoop
kunnen worden overgegaan van een
passagiersvliegtuig, een DC-7, dat tij
dens de uitzending over een gefcled
van zes staten zal vliegen: de pro
gramma's bereiken op deze wijze een
gebied, met naar schatting 13.000
scholen en inrichtingen voor hoger
onderwijs. Het vliegtuig relayeert de
programma's, die worden samenge
steld door een universiteit in Indiana.
Volgens de voorlopige plannen zal
begonnen worden met het uitzenden
van 24 lessen van 'n half uur per dag;
de bedoeling is uiteindelijk te komen
tot een totaal van 72 lessen per
schooldag. De meeste cursussen zul
len opgenomen worden op Video-tape,
die is opgenomen op de universiteit
of instellingen die hun medewerking
hebben toegezegd.
INFORMATION SERVICE)
(UNITED STATES
De plannen, aldus de U.SJ.S., zijn
daarom van zo grote betekenis
omdat nu ook de gebieden, die tot
dusver van onderwijs-T.V. versto
ken bleven, daar zij door de be
staande zenders niet bestreken
worden, van dit soort uitzendingen
kunnen profiteren en ook omdat
over het algemeen de kwaliteit en
de inhoud van de programma's
belangrijk verbeterd kunnen wor
den. Met het vliegtuig kunnen
grote delen van de staten Illinois,
Indiana, Kentucky, Michigan,
Ohio en Wisconsin! worden inge
schakeld bij de onderwijs-T.V.
Reeds eerder zijn proeven genomen
met uitzendingen vanuit een vliegtuig
van 1945 tot 1948 heeft do Westing-
house Electric Corporation program
ma's uitgezonden vanuit een vlieg
tuig dat over Pittsburgh en het om
liggende gebied in de staat Pennsyyl-
vanië vloog. Door de Ford Stichting
is een bedrag beschikbaar gesteld ter
bestrijding van de aanloopkosten en
de kostbare beginperiode. Later zal
getracht worden de benodigde gelden
voor dit miljoenenproject uit andere
bron te verkrijgen, namelijk door bij
dragen van vennootschappen.
In Parijs zijn niet minder dan
drie demonstraties gehouden
voor herziening van lonen en
salarissen. In de ochtenduren
betoogde het bioscooppersoneel n
op de Champs Elysees, 's mid-
dags kwam het personeel van
gas- en elektriciteitsbedrijven M
bijeen op het plein voor het
stadhuis (foto), terwijl het
Parijse bankpersoneel een de-
monstratie hield op het plein
voor de beurs.
Minister van defensie
naar Verenigde Staten
De Nederladse minister van defensie,
ir. S. H. Visser, zal van 11 tot 18 no
vember een bezoek brengen aan de
Veftnigde Staten als gast van de
Amerikaanse minister van defensie,
Neil H. McElroy.
De minister zal Cape Canaveral be
zoeken, het Redstone Arsenal te
Huntsvllle en het hoofdkwartier van
de geallieerde opperbevelhebber At-
lantische Oceaan te Norfolk. Van 1
tot 18 jiovember zal de minister te
Washington verblijven, waar hij
door verschillende defensie-autoritei
ten zal worden ontvangen.
OP VERGADERING IN UTRECHT
ir
Meer dan één regeling voor
voortgezet onderwijs nodig
De voorzitter van de Vereniging voor
Christelijk Volksonderwijs, dr. H.
W. Tiianus heeft woensdag in
Utrecht, bij de opening van de alge
mene vergadering uitvoerig gespro
ken over de huidige situatie in de on
derwijswereld. De lieer Tiianus noem
de het ontwerp van wet van het
voortgezet onderwijs „onvoldragen",
omdat een overgangsregeling ont-
de minister te delen, dat er
één regeling nodig is voor het gehele
voortgezette onderwijs.
Het wetsontwerp laat zeer veel over
aan algemene maatregelen van be
stuur, die iedere minister elk ogen-
blik weer kan wijzigen zonder over
leg met de Staten-Generaal, aldus de
heer TUanus.
Het streven van het nieuwe kabi
net is erop gericht zoveel mogelijk
over te laten aan de vrijheid van
de burgers. De heer Tiianus acht
het daarom hoogst merkwaardig,
dat het wetsontwerp precies het
tegenovergestelde inhoudt. „In we
zen legt men daarin de macht in
handen van de ambtenaar", zo zei
hij, „en dat zal leiden tot een ver
dere verambtenarisering .die lijn
recht ingaat tegen dat wat het
nieuwe kabinet zou willen".
Alle christelijke onderwijsorganisa
ties hébben in een gemeenschappelijk
rapport hun bezwaren voorgelegd
aan de regering en de Staten-Gene
raal. De heer Tiianus sprak de hoop
uit", dat het de minister iets zal zeg
gen. dat juist in die kringen, die zich
steeds in hoge mate voor het onder
wijs hebben geïnteresseerd, zulke
ernstige bezwaren bestaan tegen zijn
wetsontwerp. Naar aanleiding van
de jongste regeringsverklaring met
betrekking tot het onderwijs zei de
heer Tiianus. dat de regering terecht
J op het standpunt staat, dat bij do
huidige internationale situatie en de
snelle ontwikkeling van wetenschap
en techniek aan het onderwijs hoge
eisen gesteld moeten worden.
yy
OP REIS DOOR HET SPROOKJESPARADIJS
Onder toeschouwers
gasten uit Bari
regeling voor de vertegenwoor-
gers der publiciteitsmedia.
Sinterklaas zal op zaterdagmid-
j -i4 t, ..Met Sint op reis door het sprookjes-
dag 14 november a.s. zijn paradijs" is dit jaar het motto
jaarlijkse intocht in de hoofd- van de stoet, waarin onder meer
ctart lande: houden Om- een doziin praalwagens zullen
Staa aes xanas nouaen. urn meerijden en 20 muziekkorpsen en
dat zich vorig jaar bij dit glo- drumbands meemarcheren.
rieuze gebeuren een onver- Om tien minuten voor twee arri-
kwikkelijk incident heeft
staatshoofd wat betreft de SS
"Tt.
voorgedaan, waarvan een
Duitse filmoperateur het
slachtoffer werd, heeft het
„Initiatief comité Amster
dam" besloten de intocht van
Sinterklaas gelijk te stellen
met die van een buitenlands
veert de sint per stoomboot aan
de Prins Hendrikkade, terwijl uit
een marinesloep twaalf vreugde
schoten uit een klein kanon wor
den afgevuurd en de klok van de
St. Nicolaaskerk zal beieren. Als
gasten van het I.C.A. zullen de
vice-consul der Nederlanden te
Bari, een Italiaan, en de voorzit
ter en de directeur van de V.V.V.
aldaar, de intocht van de sint bij
wonen.
nauwe betrekkingen met St. Nico-
laas onderhoudt en dit jaar voor
de tiende keer op een schimmel
zal rijden, heeft do afgelopen zo
mer een bezoek aan Bari ge
bracht cn daar nauwe banden
aangeknoopt.
In Bari wordt jaarlijks de bisschop
van Myra (St. Nlcolaas) vereerd.
In vroeger tijden, toen Klein-Azië
bezet was door do Saracenen,
sloegen dezen hun schennende
hnnu aan het gebeente van de
bisschop. Toen gelovige Inwoners
van Bari dit vernamen, gingen 47
zeelieden te scheep naar Myra en
brachten het gebeente over naar
Bari. Zij moesten daarbij, aldus
de overlevering, nog een list ge
bruiken om de Venetïanen, die
hetzelfde voornemen koesterden,
voor te zijn.
H Sinds 31 oktober ligt er
s sneeuw in de Taunue en in zui-
H delijk West falen. Ook uit het
M Zwarte Woud, de Alpen en het n
Fichtel-gebergte wordt zware
§1 sneeuwval gemeld. Het verkeer -§§
H heeft van deze voorboden van
s de winter al vele moeiUjkhe-
g den ondervonden. De foto toont
een auto in een sneeuioland-
schap op een weg door de §1
Taunus.
„Tito praatte niet
met Kroesjtsjew"
De Joego-Slavische regering heeft
woensdag de berichten tegengespro
ken dat Tito de vorige maand een
„geheim onderhoud" met Kroesjtsjew
heeft gehad tijdens het bezoek van
de Russische premier aan Roemenië.
Op 31 juli j.l. telde Italië 50.5 miljoen
Inwoners. 200.00 meer dan op 31 decem
ber 1958.
Prof. Toynbee pleit
voor geboorteregeling
Prof. Arnold Toynbee, de bekende
Engelse historicus, heeft dezer dagen
te Rome gepleit voor een de gehele
wereld omvattende campagne voor
geboorteregeling ten einde de mens
heid van hongersnood te redden.
Hij sprak tot de afgevaardigden uit
76 landen, die de tweejaarlijkse con.
ferentie van de F.A.O., de voedsel- en
landbouwersorganisatie der Verenig
de Naties, bijwonen. De conferentie
staat in het teken van de leuze „Vrij
van honger".
Prof. Toynbee was van oordeel dat
er. ondanks alle vorderingen op het
gebied van de voedselproduktie, ten
slotte toch hongersnoden zullen ko
men, als er geen evenwicht tussen
de voedselproduktie en de omvang
van de wereldbevolking wordt-ybe-
reikt.
Zandwiimingsvraagstuk
thans in studie
De minister van volkshuisvesting cn
bouwnijverheid heeft onlangs aan de
vaste commissie van de rijksdienst
voor het nationale plan opdracht ge-
geven om in overleg met de pro
vinciale besturen de ruimtelijko
aspecten van het zandwinningsvraag-
stuk in het algemeen en in net wes
ten des lands in het bijzonder te be
studeren.
1 De behoeften van de steenfabricage
en het bouwbedrijf, de aar.lcg en ver
betering van wegen, de ophoging van
bouwgronden, het gereed maken van
terreinen voor industriële doeleinden,
en dergelijke doen de vraag naar
daarvoor geschikte grondspecie, met
name naar zand, aanmerkelijk stij
gen. Voorts ligt het in de verwach
ting, dat de behoefte aan zand bij
een verdere ontwikkeling van de be
bouwing, de industrie en het verkeer
nog zal toenemen. Teneinde aan deze
behoefte tegemoet te kunnen komen
zal in nog sterkere mate dan thans
reeds het geval Is, door afgraving of
uitdieping de in de bodem aanwezige
zandvoorraad moeten worden aangé-
sproken. De plaats waar de winning
zal kunnen geschieden en de grond
oppervlakten die hiermede gemoeid
zijn, roepen niet alleen technische,
maai- ook ruimtelijke problemen op,
met name in het westen des lands.
