Op Mauritius leven tal van rassen
vreedzaam naast elkaar
NOG VELE HERIRRER1RGER
AAR ERARS BESTUUR
PRINS BERNHARD PLEIT IN
V.S. VOOR VERVOERSVRIJHEID
KONINGIN JULIANA BEZOCHT
BLINDENINSTITUUT TE GRAVE
HOOG WATER AAN HAVENKANT IN BRESKENS
Van en voor de boekenplank
i
VAKCENTRALES KRITISEREN
ADRES DER 53 HOOGLERAREN
VV0EN3D-.- i NOVEMBER 1959
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
21
SUIKER HOOFDMIDDEL VAN BESTAAN
Port Louis is de hoofdstad van het eiland Mauritius. De Franse naam
van dit eilandje in de Indische Oceaan is een herinnering aan de tijd
dat het Frans bezit was. Vandaag maakt Mauritius als kroonkolonie
deel uit van het Britse Gemenebest. Port Louis zelf heeft een inwonertal
van 90.000, maar op weekends bevolken meer dan 150.000 Mauritianen
de straten. Dan wordt de stad een bijenkorf vol activiteit.
In de vroege ochtenduren komen de kwekers met hun verse groenten
op weg naar de Bazar, de centrale markt Daarna volgen de ambtenaren
van het gouvernement en de employés van de handelskantoren. Om vijf
uur 's middag echter hebben de mensen van buiten Port Louis weer ver
laten en daalt een betrekkelijke rust over de hoofdstad van Mauritius.
Er zijn maar weinigen die zich nog
de tragische gebeurtenissen herinne
ren van 1892, toen hele wijken wer
den vernield, „het eiland zijn
schoonheid had verloren, het suiker
riet zijn belofte, de planter zijn
hoop en de tuinen hun charme".
Mauritius met zijn groene suiker
plantages, die zich over de vlakte
tot de heuvels uitstrekken mag met
recht een eiland van smaragd ge
noemd worden.
Suiker vormt het hoofdmiddel van
bestaan en sedert enige tijd produ
ceert het eiland met een totaal van
600.000 ton suiker per jaar één ton
suiker per inwoner. In deze Hof van
Eden zonder de slang, herbergen ri
vieren en meren geen monsters, hoe
wel sommige verbeelding-rijke be-
woners wel hebben getracht er een
te scheppen.
Tot omstreeks 1830 was het een al
gemeen verbreid bijgeloof, dat hoog
in de heuvels in het Grand Bassin,
een monster verblijf hield. De legen
de vertelt, dat op een dag enige sla
venhouders in wilde jacht een aantal
weggelopen slaven achtervolgden.
De vluchtelingen bereikten het meer
en stortten zich, zonder een ogenblik
te aarzelen ln het water. De slaven-
eigenaars waren echter niet ontmoe
digd. Zo gauw wilden zij zich echter
niet te water begeven, of een enorme
slang verhief zich uit het meer,
opende zijn afzichtelijke muil en dat
deed de achtervolgers terugdeinzen.
Volgens het verhaal was de omvang
van het monster te vergelijken met
die van een groot wijnvat en had
het een lengte van meer dan 12 me
ter. Wie kon er twijfelen aan het
bestaan van een dergelijk creatuur,
als het zo nauwkeurig werd be
schreven?
Personentreinen die in het verleden-
de stad met een slakkegangetjo in
en uit plachten te kruipen zijn thans
vervangen door snelle autobussen,
die een regelmatige dienst naar en
van de stad uit onderhouden. Iedere
bus is Mauritius in miniatuur. Daar
bijv. praten Chinezen met elkaar, ge
zeten naast een Mauritiaan, die zich
op zijn beurt in een India's dialect
richt tot een handelsreiziger.
Het is echter Creools, het Franse
patois, dat de omgang tussen de ver
schillende delen der bevolking verge
makkelijkt. Mauritius is inderdaad
een staalkaart van rassen.
Ook de kerkgebouwen getuigen van
de Franse erfenis.
De vreemdeling in Mauritius zal zich,
getroffen door de schoonheid van
de rooms-katholieke kerken, onwil
lekeurig vele soortgelijke kerken in
tal van Franse stadjes herinneren.
De welluidende stem van de Muezzin
Muzelman uit de minaretten van de
moskeeën, herinnert hem er spoedig
aan, dat christenen en moslem^ hier
naast elkaar leven.
Het grote feest van de hindoes is
het zg. Shiva Ratri (de nacht van
de god Shiva). Uit alle delen van
het land komen de gelovigen
daarvoor tezamen bij het berg
meer, bekend als het „Grand Bas
sin". Daar is het dat zij heilig
water verzamelen en processies
houden om vervolgens naar Port
Louis af te dalen. In do vroege
ochtenduren lopen zij daar in op
tocht door de straten onder het
zingen van Sanskrietse hymnen.
Al het werk staat dan stil en
duizenden toeschouwers bevolken
de straten. Op deze bijzondere
dag gaat men algemeen in In
diase dracht gekleed.
Verschillende soorten klederdrachten
zijn in Port Louis een normaal ver
schijnsel: Chinese vrouwen in haar
nationale kledij; Indiërs uit de dor
pen in hun typische dracht en mos
lems met de traditionele hoofdbe
dekking vormen tussen do pagoden
en winkels een kleurrijk geheel.
Het naast elkaar voorkomen van
verscheidene talen (Frans of Cre
ools, Engels en Hindustaans) schept
geen hindernis voor de Mauritiaan.
Een Indo-Mauritiaan die even goed
Frans spreekt als een niet-Indiër,
veronachtzaamt niet de studie van
het Indiaas, erfenis van zijn voor
vaderen, die jaren geleden uit India
hier kwamen.
Op school leren de kinderen voor
het eerst dat er meer dan twee jaar
getijden zijn. Want in Mauritius is
het van november tot april ondraag
lijk heet, terwijl de winter, die van
mei tot oktober duurt, betrekkelijk
zacht is. De bomen verliezen cr hun
bladertooi nooit, "behalve soms bij
orkanen, al komen die cr gelukkig
zelden voor.
In 1830 werd echter het enthou
siasme van de sprookjesvertellers
bekoeld. Toen ontdekte nl. een
ingenieur, die het Grand Bassin
onderzocht, dat dit niet meer dan
18 meter diep was. Ondanks alle
getuigen, die gezworen hadden de
slang met eigen ogen te hebben
gezien, werd er geen monster in
het meer gevonden.
Mauritius, slechts een speldeknop in
het zuiden van de Grote Oceaan, in
vroeger tijden bekend bij de Azia
ten en respectievelijk onderworpen
aan Portugese, Hollandse, Franse en
tenslotte Engelse heerschappij, is
trots op zijn succes in het vreed
zaam naast elkaar leven van zijn
bevolking, zo heterogeen van sa
menstelling. Wat door een beperkt
aantal menselijke wezens dat op dit
kleine eilandje leeft in praktijk
wordt gebracht, kan ten voorbeeld
strekken aan bewoners van veel
grotere landen.
Het Poolse blad „Express Wieczomy"
heeft bericht dat er in Lodz een „Ame
rikaanse spion" is gearresteerd. De man
zou in het bezit zijn geweest van een
klein fototoestel, waarmee hij voor de
Amerikanen foto's van militaire instal"
laties had moeten maken.
TOESPRAAK TE LOS ANGELES
„K.L.M. een van
Nederlands belangrijkste
werktuigen"
Prins Bernhard heeft maandag in een
rede te Los Angeles over de „rol van
Nederland als bondgenoot van de
Verenigde Staten" gezegd dat de vrij
heid van handel en van vervoer ter
zee en in do lucht van het hoogste
belang is voor Nederland. „Wij ge
loven dat de zo vrij mogelijke bewe
ging van goederen, personen, dien
sten en kapitaal dé beste waarborg
is voor verdere ontwikkeling van het
welzijn van do wereld en in het bij
zonder van de westelijke wereld", al
dus de prins na afloop van een diner
dat hem werd aangeboden door het
bestuur van de ..Bank o£ America"
te Los Angeles.
Gesproken editie „Eenzaam
maar niet alleen"
Gistermiddag heeft koningin Juliana
een bezoek gebracht aan het r.-k
blindeninstituut „St.-Henricus" te
Grave ter gelegenheid van het hon
derdjarig bestaan van dit instituut.
Zij werd ontvangen door o.m. de
commissaris der koningin in Noord-
Brabant, mr. dr. C. N. M. Kortmann.
Voor het gebouw stond de jongens
drumband van de blinden Opgesteld
en in de hall boden twee leerlingen,
Jantje Pijaker uit Leidschendam en
Bruno Berkhout uit Amsterdam, bei
den 6 jaar, bloemen aan de koningin
aan.
Frater Theophaan die enige weken
geleden ter gelegenheid van het
eeuwfeest tot ridder in de Orde van
Oranje-Nassau werd benoemd, hield
in een van de zalen een korte wel
komstrede waarin hij dit bezoek als
grootste gloriepunt van de feesten
kenmerkte. Het orkest speelde daar
na een kort muziekstuk en het koor
zong het „Salvum Fac". Koningin
Julinana dankte ontroerd voor de ge
brachte hulde.
Zij bezichtigde vervolgens een
vijftal klassen en de gebouwen en
de technische opleiding. Keer op
keer toonde zij grote bewondering
voor de befeikte resultaten. In de
Le Sage ten Broek-blindenbiblio
theek waarin zowel in Braille ge
drukte als gesproken boeken wor
den verzorgd werd haar een ge
sproken editie aangeboden van
het boek van liaar moeder „Een
zaam maar niet alleen". Een ges
te die zij bijzonder op prijs stelde.
Gistermiddag, bij vloed, kwam het,
water in Breshens weer tot zulk een
hoogte, dat liet over de kade stroom
de en de steigerswaaraan de vissers
schepen in de haven gemeerd liggen,
geheel overspoelde. Voor de jeugd
van Breskens een aanleiding om een
spont aan waterbaMetuit te voeren,
met als voornaamste attribuut een
rijwiel, geplaatst tegen een decor
van vissersschepen
(Foto P.Z.C.),
„Wij moeten ons dit doel, grotere
vrijheid van handel en van vervoer,
voortdurend voor ogen houden", zei
de prins.
Een klein land dat voor zijn bestaan
afhangt van handel over de gehele
wereld, neemt juist een positie in om
steeds weer vooraan te gaan bij het
aantonen van de voordelen van de
vrijheid ter zee en in de lucht.
Het is voor Nederland, dat de
grootste bevolkingsdichtheid ter
wereld heeft, noodzakelijk wil het
zijn levensstandaard verbeteren,
zijn industriële activteit voor
het merendeel verwerkende indus
trie die afhangt van de invoer van
grondstoffen voor zo laag moge
lijke prijzen te vergroten en
zijn dienstverrichting in de vorm
van overzeese handel en vervoer
te handhaven en uit te breiden.
„En om de dollars te verdienen,
die ons in staat zullen stellen on
ze open-deurpolitiek te handhaven,
moeten wij vasthouden aan een
maximaal gebruik van de werk
tuigen die ons ten dienste staan",
aldus de prins.
De K.LM., een zuiver commerciële
maatschappij, is, zei de prins, één
van de belangrijkste werktuigen van
Nederland. Deze maatschappij is van
groot belang voor de nationale eco
nomie en de nationale kracht van
Nederland. „Zij is de grootste civiele
buitenlandse koper van Amerikaanse
vliegtuigen en de totale uitgaven van
de K.L M. in Amerikaanse valuta zijn
aanzienlijk hoger dan de inkomsten
uit Amerikaanse bronnen".
Verder zei de prins in zijn rede: „Wij
zijn ons er ten volle van bewust dat
Europa niet kan standhouden zonder
Prinses Desiree van Zweden heeft als
eregaste een studentenbal in Uppsala
bijgewoond, waarop zij zich opper
best heeft vermaakt.
De foto toont de prinses tijdens het
zingen van een studentenlied Piet
Foïke Bohlin, president van de stu
dentenvereniging van Uppsala.
Zuid-Holland wenst betere
verdeling van bouwvolume
Op verzoek van Gedeputeerde Sta
ten der provincie Zuid-Holland zal
de Kamer van Koophandel en Fa
brieken voor Den Haag in haar ge
bied een enquête instellen onder een
aantal grote bedrijven om gegevens
te verzamelen over de woningbe
hoefte van het bedrijfsleven.
De uitkomsten van de enquête zul
len worden samengevoegd met de ge
gevens uit onderzoekingen, die ook
door andere Kamers van Koophan
del in de provincie worden gehou
den, waarmede men uiteindelijk
hoopt een betere verdeling van het
bouwvolume over de verschillende
gemeenten te bewerkstelligen.
Opzienbarend moordproces
in West-Duitsland
In Düssddorf is dinsdag het proces
begonnen tegen de 31-jarige techni
cus Werner Boost, die beschuldigd
wordt van moord op rijf mensen, van
wie twee minnende paartjes, en een
aantal diefstallen.
Boost heeft slechts twee gevallen
van veediefstal toegegeven en ont
kent de moorden te hebben gepleegd.
Met hem staat terecht de 28-jarige
monteur Franz Lorbach, die ervan
wordt beschuldigd dat hij één van
de moorden, die Boost ten laste zijn
gelegd, met Boost samen gepleegd
heeft. Lorbach heeft bekend en te
vens Boost als zijn medeplichtige ge
noemd.
De stoffelijke overschotten van een
van beide paartjes werd in novem
ber 1955 gevonden in een auto; die
in een onder water gelopen steen
groeve lag. De verkoolde lijken van
het tweede paartje werden op 7 fe
bruari ontdekt in een wei bij Dïis-
seldorf.
Boost werd in juni 1956 gearresteerd
nadat- een jachtopziener hem bij een
geparkeerde auto van een minnend
paartje had aangetroffen. Boost had
toen een revolver bij zich.
Vergunningen voetbalpools
worden verlengd
De minister van justitie zal verzoe
ken tot verlenging van vergunnin
gen tot het houden van voetbalpools
in welwillende overweging nemen. De
bestaande vergunningen van de K.
N.V-B. en „Caritas" Jopen 1 januari
1960. af.
In zijn memorie van antwoord op
de begroting 1960 deeld de minister
mede, dat een wetsontwerp tot wij
ziging van de Loterijwet, waarmee
enige tijd gemoeid was, thans de mi
nisterraad is gepasseerd.
Moeder verzorgde baby niet
voldoendedrie maanden
De rechtbank te Rotterdam heeft
dinsdag de 24-jarige mevrouw C. M.
H. de G.H. uit Schiedam conform
de eis veroordeeld tot drie maanden
gevangenisstraf voorwaardelijk met
drie jaar proeftijd.
Door haar baby onvoldoende te ver
zorgen was deze, drie maanden oud,
gestorven aan uitputting en verwaar
lozing.
Zes maanden voorwaardelijk
voor misbruik van stempel
De Alkmaars.e rechtbank heeft dins
dag de 47-jarige Alkmaardér D. A.
F. veroordeeld tot zes maanden
voorwaardelijke gevangenisstraf en
vijftig gulden boete, omdat deze el
ders gekochte goederen had voor
zien van het stempel der stichting
Amiva (Arbeid voor minder validen)
en die met ruime winst had verkocht.
Als oud-rayonleider van Amiva had
hij zich onrechtmatig in het bezit
van dit stempel gesteld.
"N
„Man overboord"
van Monica Dickens
Bij- de Zuid-Hollandse uitgeversmaat
schappij SI. C. Stok te Den Haag is
van de hand van de Engelse schrijf
ster Monica Dickens verschenen de
roman „Sfan Overboord" (onderti
tel: Het déraillement van een mens).
In deze titels ligt eigenlijk het ge
hele karakter van dit boek opgeslo-
ten. In de 284 pagina's van de Ne-
uw hulp, zonder de huidige aanwezig- j derlandse vertaling beschrijft deze
heid van Amerikaanse strijdkrachten,
die het symbool zijn van uw vaste
wil verdere uitbreiding van het com
munisme te voorkomen, maar wij we
ten ook dat de krachten van de vrij
heid in de gehele wereld zonder Euro
pa een vernietigende slag zouden lij
den. „Dit is één van do aspecten van
het bondgenootschap tnssen de Ver
enigde Staten en Nederland, namelijk
,,de geleidelijke integratie van onze
belangen in een kleiner wordende we
reld"/
Overleg met Amerika
over landingsrechten
De Nederlandse regering en de rege
ring der Verenigde Staten zijn over
eengekomen consultaties te houden,
die op 8 december a s. in Washington
zullen beginnen. Onderwerp der con
sultaties zal zijn de wens der Neder
landse regering om commerciële lan
dingsrechten in Los Angeles te ver
krijgen, zo deelt het ministerie van
buitenlandse zaken mee.
achterkleindochter van de grote
Charles Diekens de twaalf ambach
ten en dertien ongelukken van een
na de oorlog hij de Engelse marine
overcompleet geworden5 onderzeeër-
commandant'
Juist voor deze categorie oud-mili
tairen was het bijzonder moeilijk om
aan dé slag te komen. Zijn baantjes
lopen dan ook uiteen van „jongste"
bediende in een zelfbedieningsrestau
rant tot administrateur van een jon
gensschool. In de zeer gevarieerde
levensperiode komt de ongetrouwde
Benjamin Francis ook nog in aanra
king met een ietwat hautaine tele
visiester, die in de marine-officier
eerst wel een geschikte levenspart
ner ziet, maar dit denkbeeld later
laat varen, wanneer Francis een
„baantjes-jager" is geworden.
Tenslotte vindt de in het leven te
leurgestelde marine-man in een
„huis-langs-de-spoorlijn", dat hij van
een herhaald passeren slechts uit
het coupé-raam kent, zijn geluk.
In een vertaling van J. P. Croes van
Delden is met dit werk een uiter
mate lezenswaardige bijdrage aan
de „Gardenia-reeks" geleverd.
De besturen van het N.V.V., de K.A.
B. en iiet C'.X.V. hebben beraad
slaagd over het adres, dat 53 hoog
leraren onlangs tot (1e ministerraad
hebben gericht inzake het recht van
bulten deze vakcentrales staande
groeperingen tot deelneming aan het
georganiseerd overleg op sociaal-
economisch terrein. Bij deze bespre
kingen werd vastgesteld, dat de on
dertekenaars van het adres blijk heb
ben gegeven, op meer dan één punt
onvoldoende bekend tc zijn met de
feitelijke situatie op dit gebied.
De vakcentrales wijzen er onder
meer op, dat in tegenstelling tot het
beweerde in het adres der professo
ren bij de kandidaatstelling voor ver
kiezingen van de ondernemingsraden
ook niet-leden van de erkende vak
centrales kunnen worden aangewe
zen.
Betoogd wordt voorts onder meer.
dat op 1 januari 1958 82,6 proeent
van het totaal aantal georganiseerde
werknemers organisatorisch thuis
was in een van de erkende vakcen
trales. Het aantal niet-aangesloten
organisaties is weliswaar groot,
maar hun aantal gering. Belangrijke
groepen van het administratief com
mercieel, technisch, leidinggevend en
toezichthoudend personeel zijn lid
van een bij een erkende vakcentrale
aangesloten organisatie.
De organen waarin het sociaal-eco
nomisch overleg plaats heeft, zijn al
le gebaseerd op het beginsel van de
pariteit tnssen de vertegenwoordi
ging van werkgevers- en werkne
merszijde. Het hogere personeel door
eigen categorale organisaties afzon
derlijk te doen vertegenwoordigen,
zou, naar het oordeel van N.V.V.,
K.A.B. en C.N.V., een doorbreking
van dat beginsel betekenen.
Avontuur en dierenleven
in Kernpockets
„De zwarte klauw"
Een vakantie vol avonturen beleven
de vijf jongens en het meisje uit
Edmund Sabotts Kern-pocket voor
de jeugd „De Zware Klauw".
Het is een spannend verhaal van een
jongensbende, die in een wat geheim
zinnig bos „opereert" en daarbij al
lerlei praktijken uit beeldromans van
„heldhaftige" allure toepast. Met
enkele andere knapen uit het rustige
Meerdorp nemen de jeugdige vakan
tiegasten nu de taak op zich deze
bende uit de omgeving te verwijde
ren. Wat hun zij het na vele rob
bertjes enzovoort tenslotte gelukt.
Wijmie Fijn van Draat heeft met
de vertaling uit het Duits aan het
avontuurlijke element van het boek
niets tekort gedaan.
Mensenschuw
In dezelfde jeugd-pocketreeks kun
nen de jongens en meisjes van 12
jaar en ouder een boeiend \erhaai
vinden, dat zich afspeelt temidden
van op de uitgestrekte vlakten van
Australië los rondlopende kalveren.
„Mensenschuw" is de naam, waar
onder de auteur Frank Dalby Davi
son deze „biografie" van eên rode
koe, die zich niet in haar lot kan
schikken, het licht heeft doen zien.
Het is een boeiende en leerzame
beschrijving van wat de wilde kudde
de „entourage" van de rode koe
allemaal meemaakt wanneer vee
fokkers haar eens per jaar bïjeen-
drijven voor monstering en brand
merken. Een interessant boekje, voor
alle jongens en meisjes, die een open
oog hebben voor het dierenleven.
De drie gekroonde paardjes
Piet Worms heeft voor de kleintjes
een grappig boek geschreven en ge
tekend. Het gaat over drie paardjes,
die kroontjes, schoentjes en een jas
je dragen.
Ze zijn de vriendjes van drie prin
sesjes. Piet Worms heeft zijn boek
„De drie gekroonde paardjes" ge
noemd. De tekeningen zijn plezieriger
dan het verhaal, dat wat te langdra
dig is. Piet Worms heeft kennelijk
meer fantasie voor tekenen dan voor
schrijven De illustraties van de drie
paardjes en de drie prinsesjes zijn
bijzonder grappig en daarom niet al
leen te waarderen door kinderen. Het
formaat van het boek. dat werd uit
gegeven door Van Holkema en Wa-
rendorf N.V. te Amsterdam is onge
twijfeld origineel, maar een beetje
onhandig voor een kleine kinderboe
kenplank.