Achterzijde van de maan wordt
niet beschermd tegen meteorieten
ITALIANO
KOU n
GEVAT
VERSCHIL TUSSEN VOOR- EN
ACHTERKANT MAAN NIET GROOT
W de lekkere
OPRICHTING PERMANENTE
ARTSENCOMMISSIE IN E.E.G.
WOENSDAG 28 OKTOBER 1959
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
9
RUSSISCHE STERRENKUNDIGE
Advertentie
Foto's van
Loenik III prachtige
prestatie
De Russische sterrenkundige
Aleksander Markow, die aan het
hoofd staat van een groep on
derzoekers van het observato
rium te Foekovo nabij Lenin
grad, heeft enige factoren opge
somd, die er toe zouden hebben
bijgedragen dat de achterzijde
van de maan verschilt van het
stuk dat van de aarde zichtbaar
is.
Hij zei dat de achterkant van de
maan niet door de aarde wordt be
schermd tegen meteorieten. Voorts
zouden door de aantrekkingskracht
van de aarde de vloedgolven in de
maankorst aan de voorzijde sterker
zijn dan aan de achterkant. Tenslot
te zouden er op de voorzijde van de
maan grotere temperatuursverschil
len voorkomen tijdens maansver
duisteringen, waardoor grote scheu
ren in het oppervlak zouden ont
staan.
Markow wees er ook op, dat de Rus
sische foto's hebben aangetoond dat
de achterzijde van de maan er vol
komen anders uitziet dan de kaart,
die Duitser Franz en de Brit Wil-
kins op grond van veronderstellingen
hadden gemaakt.
In de Verenigde Staten hebben de
maanfoto's van Loenik III veel
bewondering gewekt. De directeur
In Loenik III zijn
twee camera's gebouwd
Het Russische persbureau „Tass"
heeft enkele technische gegevens
verstrekt over de foto's welke de
„Loenik II', of zoals de Russische
geleerden zeggen het automatisch
interplanetair ruimtestation, ge
maakt heeft van de achterzijde
van de maan.
In de Loenik waren twee 35 mm.
camera's gebouwd, die lenzen had
den, met een brandpuntafstand
van 20 cm, en met een van 50 cm.
De lenzen maakten gelijktijdige
opnamen op twee formaten moge
lijk: de 20 cm lens gaf een pano
rama, de 50 cm lens (f 20 en f 50)
maakte vergrote beelden.
Veertig minuten lang hebben de
camera's gewerkt. De belichtings
tijd en de diafragmering werden
automatisch geregeld.
Het door de camera opgevangen
beid werd door een in de Loenik
gebouwde televisiezender, die met
maximaal 1000 beeldlijnen werkte,
naar de aarde uitgezonden, maxi
maal van een afstand van 470.000
kilometer. De zon heeft voor de
camera's als de lichtbron gefun
geerd, cn maximaal 70 percent van
het gefotografeerde maanopper
vlak belicht.
4 beroemde geneesmiddelen
in 1 tablet doen wonderen 1
Bij pijn, griep of „landerig" ge
voel zorgt een enkel tablet dat U
met plezier Uw werk kunt doen I
van de N.A.S.A. (National Aero
nautics and Space Administra
tion, bureau voor aeronautic!), dr.
John P. Hagen zeide: „Het is een
prachtige prestatie. Maar deze fo
to geeft geen antwoord op onze
vragen over de werkelijke aard
van de van ons afgekeerde zijde
van de maan". Overigens zeide hij
te betwijfelen of de foto, gezien
het feit dat hij onder moeilijke
omstandigheden is gemaakt en
overgebracht, meer gegevens kan
verstrekken.
Een andere Amerikaanse astronoom
merkte op dat het nutiig zou zijn
onder dezelfde omstandigheden
vanuit een raket, radiografische
overbrenging naar de aarde een
foto te maken van de bekende zijde
van de maan en beide afdrukken te
vergelijken. 1-Iij noemde de foto's
Be achterzijde van de
maan zoals deze door de
camera's van Loenik III
werd gefotografeerd. De
voornaamste ontdekkin
gen zijn door de Russen
van de volgende namen
voorzien:
1. Zee van Moskou, een
krater met een middel
lijn van 300 km; 2. Baai
der Astronauten, gele
gen in de zee van Mos
kou; 3. Voortzetting
van de Zuidelijke Zee,
die ook op de voorzijde
van de maan zichtbaar
is; Tsjolkowski-krater
genoemd naar de „va
der" van het Russische
raketonderzoek; 5. Lo-
monosowkrater, ge
noemd naar een beroemd
Russisch letterkundige
en geleerde uit de acht
tiende eeuw; 6. Joliot-
Curie-krater, genoemd
naar de Frame natuur
kundige; 7. Sowjet-berg-
keten en 8, Broomzee.
De Romeinse cijfers ge
ven onderdelen van de
maan aan, die reeds be
kend waren van de be
studering van de voor
zijde, namelijk1. Hurn-
boldt-Zee; II. Zee der
crises; III. Regionale
Zee; IV. Zee der Golven;
V. Smith-Zee; VI. Zee-
der Vruchtbaarheid en
VII. Zuidelijke Zee.
„een bijzonder grote prestatie uit
technisch, maar niet uit wetenschap
pelijk oogpunt".
Hij achtte liet prematuur op grond
van de foto te concluderen dat de
van ons afgekeerde zijde van de
maan aanzienlijk vlakker is dan de
bekende.
Dit is een doorsneetekening van het
Russische ruimtestation „Loenik III"
dat foto's heeft gemaakt van de
achterzijde van de maan. No. 1 is de
lensopening van de camera's; 2.
oriëntatie-systeem van de motor; 3.
zonne-monitor; J/. afdeling voor zon-
nebatterijen;' 5. sluiters voor het
thernio-regulatie-systeem; 6. warm-
te-schermen; 7. antennes; 8. appara
ten voor wetenschappelijke waarne
mingen.
VERWACHTING VAN ASTRONOMEN
Geen twijfel aan
authenticiteit van foto's
(Van een onzer verslaggevers)
„Eigenlijk verwachten de astrono
men" niet veel verschil tussen de
achterkant van de maan en de zicht
bare zijde", aldus do heer S. C. T. J.
van Agt, assistent van de sterren
wacht te Leiden naar aanleiding van
de eerste gepubliceerde foto's van de
achterzijde van de maan.
„Wel zijn wij algemeen ervan over
tuigd dat de foto's authentiek zijn,
zoals we ook niet twijfelen aan de
inslag van de Russische raket „Loe
nik II". De reden dat wij geen gro
te verschillen verwachten is dat er
geen reden is waarom er bij het ont
staan van de kraters voorkeur voor
„onze kant" van de maan zou zijn
geweest. Dit heeft zich in een zeer
ver verleden afgespeeld. Er zijn twee
theorieën, ten eerste dat de 'kraters
op de maan inderdaad uitgedoofde
kraters van vulkanen zijn, ten tweede
dat zij ontstaan zijn door inslagen
van meteorieten. Vermoedelijk ech
ter, hebben beide processen meege
werkt aan het ontstaan van het op
pervlak van de maan, zoals wij dat
kennen. Maar in beide gevallen geldt
dezelfde vraag: waarom zou hier een
voorkeur geweest zijn?" aldus deze
astronoom.
„Zou er toch een verschil zijn tus
sen de voorzijde en de achterzijde
van de maan, dan ligt hier èen
zeer Interessante onbegrepen pro
bleem. Zijn we in staat dit op te
lossen, dan betekent dit een grote
stap vooruit van de wetenschap.
De tot nu toe gepubliceerde foto s
laten niet veel details zien. „Ik
schrijf dit toe aan de zwakke ver
lichting en de primitieve apparatuur
in de ruimteraket, die niet vergele
ken kan worden met de moderne kij-
kers die wij op aarde gebruiken om
de maan te fotograferen".
Professor Michailow heeft verklaard,
dat er wel degelijk een groot ver
schil is tussen de voorzijde en de
achterzijde van de maan. Maar hij is
ook de man die beweert erupties op
de maan te hebben waargenomen en
die op dit punt fel bestreden is, al
dus de heer Van Agt, die meende dat
men de uitlatingen van prof. Michai
low dus zeer voorzichtig moet be
handelen.
Ofschoon het maanonderzoek tot
voor kort wat in een vergeetboek
was geraakt, is de maan zeker geen
afgedaan onderwerp.
Met grote kijkers is een groot
aantal onbegrepen zaken ontdekt.
Men bestudeert nog altijd de bewe
gingen van de maan en o"ok de bewe
gingen van de maan ten opzichte
van de aarde. Men gaat na, of er
misschien toch nog, diep in de kra
ters, een zeer ij'.c dampkring op de
maan bestaat. Deze onderzoekingen
worden niet alleen verricht door
middel van het maken van foto's in
verschillende kleuren met de normale
kijkers, doch ook wordt daarbij ge
bruikt gemaakt van radioastronomie.
Dit geschiedt voornamelijk door de
universiteit van Cambridge, die de
scoop te Jodrelhe eenev-fijqo. xx
beschikking heeft over de radiotele
scoop te Jodrell bank bij Manches
ter. Men tast hier o.m. met radar de
maan af. Dit is uiteraard een zuiver
praktische toepassing van de radio
techniek.
„Naarmate de foto's van de ach
terkant van de maan beter wor
den zullen we ook een beter to
taalbeeld krijgen. Dit Is weten
schappelijk belangrijk. Het kan
ook van grote waarde zijn als er
nog eens een man naar de maan
wordt gezonden in een ruimte
capsule. Als astronomen hebben
wij overigen» geen mannetje op
EEN PRODUKT VAN KING. EN RANGFABR1EKEN TONNEMA N.V. SNEEK
Proef met telefoonposten
op auto-snelwegen
Ees proef met telefoonposten voor
hulpverlening langs rijkswegen be
gint in maart I960. Op rijksweg 33
tussen Rotterdam en Den Haag zul
len vijf tegen over elkaar gelegen te
lefoonposten worden opgesteld in
het gedeelte, dat op Delfts gebied
ligt.
Deze posten worden doorverbonden
met het eerste „wegenwachtstation",
dat bij de Pauwmolen onder Delft
wordt gebouwd. Van daar uit zal ge
organiseerde hulpverlening snel mo
gelijk zijn. De op de weg patrouille
rende wegenwachten zullen van mo
bilofoons worden voorzien. De met
mobilofoons uitgeruste technische
patrouillewagens (T.P.W.) van de
rijkspolitie, de Delftse gemeentepoli
tie, ambulances, takelwagens enzo
voorts worden op deze manier ge
makkelijk en vlug bereikbaar. Bij on
gelukken zullen gewonden op zo kort
mogelijke termijn medische en gees
telijke bijstand kunnen krijgen als
ook vervoer. Deze proefneming
wordt door de Kon. toeristenbond A.
N.W.B. met hartelijke medewerking
van P.T.T., rijks- en gemeentepolitie
en de ministeries van verkeer en wa
terstaat, justitie, defensie en binnen
landse zaken genomen.
Brits beroep
op De Gaulle
Uit gewoonlijk welingelichte bron
te Londen is vernomen, dat Enge
land een beroep zal doen op de
Franse president De Gaulle, toe te
stemmen in een vroegtijdige weste
lijke topconferentie in Parijs.
Volgens Britse functionarissen hoopt
Engeland, dat het begin van dit over
leg een kwestie van weken zal zijn.
Nieuwe economische
plannen van Sowjet-Unie
Verstrekkende nieuwe plannen om
de Russen volgend jaar betere wo
ningen, hogere lonen en een werkdag
van 7 uur te geven, zijn dinsdag in
de opperste Sovvjet (parlement) be
kendgemaakt. De Russische buiten
landse handel zal in 1960 met 25 pro
cent uitgebreid worden en een pro
gram voor hulp aan het buitenland
voorziet in de bouw van 383 fabrie
ken in 22 landen. Het volgend jaar
zullen tien miljoen Russen in nieuwe
woningen trekken, aldus werd mede
gedeeld.
De directe belasting zal in de komen
de paar jaren afgeschaft worden.
Gezegd werd, dat de Russische in
dustrie zich veel sneller ontwikkelt
dan die van de Verenigde Staten en
in betrekkelijk korte tijd de Ameri
kaanse zal overvleugelen.
Premier Kroesjtsjew kreeg een ova
tie toen hij binnenkwam. Alexei Ko-
sigin, vice-premier en voorzitter van
de staatsplancommissie, zei, dat de
ongekende verrichtingen van de Rus
sische wetenschap en techniek alle
redenen geven om het huidige jaar
als hét begin van een nieuw tijdperk
m de verovering van de ruimte door
de mens te beschouwen.
Voor 1960 is voor de defensie een
bedrag van 96.1 miljard roebel uit
getrokken, evenveel als in 1959. Het
eindbedrag van de begroting voor
1960 is evenwel groter dan dat van
1959. Voor de zware en de lichte in
dustrie zijn de begrotingsbedragen
vergeleken met 1959 met respectie
velijk 8.8 procent en 6.4 procent ver
hoogd.
Wereldspaardag
1 Van 24-31 oktober houden de ff
M spaarbanken, aangesloten bij ff
de Nederlandse Spaarbank-
bond. weer hun jaarlijkse
H Spaarbankweek, met als hoog- ff
tepunt daarin de Wereldspaar-
dag op 30 oktober. Die dag is
een hoogtepunt omdat niet al- ff
leen de spaarbanken in óns
land, sterker nog dan anders,
de aandacht vestigen op het M
-paren, maar ook omdat dit
lan tegelijkertijd in nog tien-
tallen andere landen, ver- f§
spreid over de gehele wereld,
eveneens gebeurt. f|
Bij de Nederlandse Spaar-
bankbond zijn nu 268 spaar-
banken aangesloten. Tezamen ff
beschikken deze spaarbanken
over rond 450 kantoren, waar-
bij aan het begin van dit jaar
in totaal 3.277.000 spaarders ff
waren ingeschreven, die met
elkaar een spaartegoed van ff
2,4 miljard gulden bezaten. m
Met een dergelijk gigantisch
kapitaal onder hun beheer zijn
de spaarbanken een rol van H
betekenis gaan vervullen in de m
economie van ons land. Het
spaargeld van ai deze kleine
spaarders zelfs de kwartjes ff
die kleine Annie en Jan weke-
lijks bij het schoolsparen in-
leveren dient mede tot het ff
financieren van grote en be-
langrijke werken. Spaargeld M
helpt daarom mee aan het
spi
da
I SJ?"
'die
„.gemene
welvaart.
M Daarom is een sparend volk M
een welvarend volk, zoals een
sparend gezin een welvarend
gezin is. §f
Het publiek hiervan te door- M
dringen, is de bedoeling van de
H Wereldspaardag hier en
overal elders ter wereld waar ff
deze dag wordt gevierd.
Iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin
de maan nodig om haar te onder
zoeken. Moderne robots en satel
lieten kunnen ons heel veel ver
tellen. Deze foto's zijn niet alleen
belangrijk voor de maan maar
ook voor de aarde. Zo zou bijv. de
meteorologie zeker voordeel kun
nen hebben van een satelliet die
voortdurend om de aarde draait
en gegevens uitzendt over het wol
kendek dat de aarde over het al
gemeen voor 52 procent dekt".
Aldus deze zegsman van de Leid-
se sterrenwacht.
Streven naar vrije
vestiging in de zes landen
Ruim dertig medici uit de zes landen
van de Europese Economische Ge
meenschap, vertegenwoordigers van
de nationale artsenorganisatie, heb
ben op een tweedaags congres in
Amsterdam besloten een permanente
commissie van artsen van de E.E.G.
op te richten.
Het doel is het bestuderen van:
1. De voorwaarden om de genees
kunde uit te oefenen in de bij de
E.E.G- aangesloten landen.
2. Het functioneren van de instel
lingen van sociale zekerheid en in
het bijzonder van de ziekteverze
kering in die landen.
3. De mogelijke voorbereiding van
de harmonisatie dezer instellin
gen. _j.
4. De mogelijke voorbereiding van
de vrije uitwisseling van diensten
en personen in het kader van de
gemeenschappelijke markt, voor
zover dit principe de uitoefening
van het medische beroep raakt.
5. De vertegenwoordiging van het
medische beroep bij de verschei
dene bevoegde instanties van de
E.E.G.
Men wil trachten te komen tot vrije
vestiging van artsen en de erkenning
Deze montagefoto laat zien hoe de
positie van Loenik 111" ten op
zichte van de maan was, toen de
foto's van de achterzijde iverden ge
maakt. De pijlen, rechts, geven de
richting van het zonlicht aan.
van de doktersdiploma's in de zes
landen. Deze vrije uitwisseling van
artsen acht men vooral van belang
voor landen die met een tekort te
kampen hebben- Daar zouden zich
artsen kunnen vestigen uit landen,
waar zij in groten getale aanwezig
zijn.
Een ander punt van de besprekingen
was de wens dat de verschillende
E.E.G.-raden in bepaalde zaken ook
medici raadplegen. De congressisten
wensen ook vertegenwoordigd te zijn
in alle nationale en internationale
organisaties, die medische problemen
behandelen. De leden van de commis
sie achten het van belang dat er een
Europese medische universiteit
wordt gesticht.
In de zes E.E.G.-landen wonen onge
veer 200.000 artsen.
Man terechtgesteld
in Verenigde Staten
De 41-jarige Frank Wojculewicz is
maandagavond te Wethersfield in
Connecticut op de elektrische stoel
terecht gesteld. Hij was ter dood
veroordeeld voor de moord op een po-
lietieman enc ni voorbijganger, die
hem trachten te arresteren toen hij
in 1951 -in New Britain een inbraak
had gepleegd. Hij werd door een ko
gel in de ruggegraat getroffen, die
op hem was afgevuurd door een an
dere politieman en bleef dientenge
volge verlamd. Wojculewicz werd in
1952 veroordeeld en heeft dus zeven
jaar op zijn terechtstelling moeten
wachten.
