Toekomstplannen in Deltagebied
moeten gecoördineerd worden
Officier eiste drie
maanden voor meineed
EPEDR
FORUM ONDER LEIDING VAN
GEDEPUTEERDE A. SCHOUT
MIRJAM IN WOLF AARTSDIJK
PLANTTE EEN FRIESE BOOM
STEMMEN UIT DE KERKEN
ZATERDAG 24 OKTOBER 1959
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
5
A -R.-CONFERENTIE IN GOES
Prioriteit dient vastgesteld
te worden op rijksniveau
De Deltaconferentie van de Anti-Revolutionaire Partij, die giste
ren in Goes in „De Korenbeurs" werd gehouden, heeft zich uit-
voerog beziggehouden met de problematiek van het deltagebied.
Er waren 's morgens drie inleidingen, waarna 's middags een
forum werd gehouden onder leiding van de Zeeuwse Gedepu
teerde A. Schout. Er werden tijdens deze conferentie enkele ge
dachten geformuleerd over het door de A. R. nodig geachte
beleid ten aanzien van de mogelijkheden, die er in het zuidwes
telijk deltagebied liggen. Enkele van deze gedachten zijn:
De verschillende visies op de toekomstige ontwikkeling
dienen kritisch te worden getoetst en moeten in onder
ling verband worden bestudeerd.
Voor „provincialisme" is geen plaats, voor een natio
naal gecoördineerd beleid echter des te meer.
De bevordering van het geestelijk welzijn is tenmin
ste even belangrijk als de verhoging van de welvaart.
moeten wachten teneinde versnip
pering: van krachten te .voorko
men. De tweede opvatting daar
entegen stelt dat Rotterdam uit
sluitend gereserveerd dient te blij
ven voor bedrijven, die werkelijk
nergens anders gevestigd kunnen
worden, zodat, voor overige vesti
gingen bijvoorbeeld het Sloe zou
kunnen fungeren. In deze laatste
W. F. Schut, directeur van de
ting Stad en Landschap Zuid-Holland,
die duidelijk do taak van de rijks
overheid inzake de vele visies en
plannen in het licht stelde. „Het is
dringend nodig, dat alle visies bij
elkaar worden gebracht", zo zei hij,
„opdat tenslotte prioriteiten kunnen
worden vastgesteld".
Dit vaststellen van prioriteiten
een „delicate zaak" volgens ir.
Schut behoort te gebeuren op
rijksniveau. „Wanneer Rotterdam
op dit ogenblik alle andere plan
nen in Nederland wil laten rusten
omdat eeü-st de Europoort moet
worden uitgevoerd, dan is mijn
reactie, dat Rotterdam dit niet
kan en niet vermag te beoorde
len, omdat het hier om een taak
van de rijksoverheid gaat", al
dus betoogde ir. Schut.
Overigens waarschuwde deze spre
ker ervoor, dat alle visies en plan
nen slechts „momentopnamen" zijn.
Ook een visie, die rekening houdt
met een verre toekomst, is beperkt.
Tussen nu en de voltooiing van een
fase uit een plan zal steeds de vraag
gesteld moeten worden hoe de ver
dere ontwikkeling behoort te zijn.
Elk plan moet in zich dragen het
„moment van verdere ontplooiing".
Economische ontwikkeling
De economische ontwikkeling van het
Deltagebied werd behandeld door drs.
J. J. Poot, planoloog bij de P.P.D.
Zuid-Holland. Deze stelde, dat niet
alleen het Deltaplan voor dc toe
komst van het Deltagebied belang
rijk is, doch dat nog twee andere
factoren een rol spelen de totstand
koming van de Euromarkt en de
vergroting van het scheepstype in de
zeevaart (supertankers). Met name
dit laatste punt werkte de heer Poot
in zijn causerie nader uit, daarbij
verband leggend tussen deze nieuwe
schepen en havenverplaatsing in de
richting van de zee, het graven van
havens, waaraan zich basis-industrie-
en kunnen vestigen.
Een gevolg van deze ontwikkeling
noemde spreker, dat met name Rot
terdam een steeds gunstiger vesti
gingsplaats voor olieraffinaderijen
en andere basisindustrieën is gewor
den.
De heer Poot zette uiteen, dat er
ten aanzien van deze kansen voor
Rotterdam twee opvattingen be
staan. De eerste houdt in, dat de
mogelijkheden van Rotterdam
eerst volledig moeten worden uit
gebuit, zodat andere initiatieven
||lllllllllllllllllllllll!llllllllllll!lllllll!llllllllllllllll!lllllli:illlllllllllll!llllll|J
Ij De Deltaconfercntie van de An
il ti-Revolutionairo Partij, die
gisteren te Goes werd gehou-
den, mocht zich verheugen in
een vrij grote belangstelling uit
diverse delen van het land. Een
H van de congresgangers was ror.
J. Algera, lid van de Raad van
State, oud-minister van verkeer
s en waterstaat. Uiteraard was
een niet onbelangrijk deel van
|l de ruim honderdzestig aanwezi-
gen afkomstig uit Zeeland.
Illlllllllllllllllliilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
31oeplan geen concurrenten, doch
eikaars complement.
De inleider meende, dat er nog een
derde visie mogelijk was „Men kan
Vlissingen ook tot voorhaven van
Antwerpen maken", zo zei hij. Even
wel de staatkundige scheiding tus
sen België en Nederland levert hier
vele moeilijkheden op. Toch wenste
hij uitdrukkelijk te stellen „ten be
hoeve van de ontwikkeling van het
zuidelijke Deltagebied is een rege
ling in Benelux-vcrband in hoge ma
te gewenst".
De heer Poot betoogde vervolgens,
dat voor de ontwikkeling van de In
dustrie de arbeidsmarkt in Zeeland
geen gunstig argument is. Maar Bel
gisch Vlaanderen daarentegen heeft
een groot arbeidsoverschot. „Er valt
veel voor te zeggen deze arbeidsre-
Toespraak van de
commissaris der koningin
Tijdens de a.r.-deltaconferentie, vrij
dag te Goes gehouden, trof onze fo
tograaf de oud-minister van verkeer
en waterstaat, mr. J. Algera in ge
sprek met de Zeeuwse gedeputeerde
(voor de bootdienstenM. J. van
Poelje.
Foto P.Z.C.)
's Middags werd het Deltaproject ii
zijn totaliteit aan de orde gesteld
voor en door een forum, dat onder
leiding van Gedeputeerde A. Schout
meer dan twee uur lang verschillende
vragen betreffende de planologische,
structurele en sociale facetten van
het hoofdonderwerp beantwoordde.
Het laatste gedeelte van de middag
werd ook bijgewoond door de com
missaris der koningin, jhr. mr. A. F.
C. de' Casembroot. In een korte toe
spraak bracht deze de verschillende
Zeeuwse plannen en problemen onder
de aandacht van de Anti-Revolutio
naire vergadering. Een toespraak,
die hij besloot met de vraag: „Wilt U
ook aan Zeeland denken?".
Voordat de voorzitter van de Delta
conferentie, dr. W. P. Berghuis, aan
't slot van de middag 'n korte samen
vatting gaf van enkele centrale ge
dachten, die in het vaak flitsende
vraag- en antwoordspel duidelijk naar
voren waren gekomen, hadden tien
van de aanwezigen een of meer vra
gen aan het forum voorgelegd.
Zo werd o.m. aangevoerd, dat bij de
(door ons vrijdag j.l. reeds gepubli
ceerde) punten van uitgang de land
bouw eigenlijk een beetje vergeten
was, hoewel deze sector een groot
offer moet brengen en daarvoor
graag wil weten, waar men aan toe
is. Een van de forumleden, ir. Schut
repliceerde daarop, dat de landbouw
juist zo nauw bij alles betrokken is,
dat een noemen van het bestaande
hier haast overbodig is
Een interessante discussie ontspon
zich ook rond het vraagstuk van de
recreatie. Forumlid J. Oranje uit
Goes, stelde het tenslotte zo, dat men
op het platteland een dergelijk gees
telijk niveau moet weten te bereiken,
dat men bestand is tegen de uitda
ging van de moderne tijd. Omge
keerd is dit ook van belang voor de
plattelander, die naar de stad trekt,
zo was de conclusie bij een vraag
over de toenemende ontkerstening
van stedelingen, die vroeger op het
platteland hebben gewoond.
Verschillende forumleden zagen er de
noodzaak van in, dat aan de Zeeuwse
plannen op het gebied van de indus
trie wat meer bekendheid gegeven
zou kunnen worden. Het was met na
me het Vlissingse raadslid ir. J. H.
Krietemeyer, die voor een ruime pro
paganda pleitte.
In het forum hadden zitting dr. W.
P. Berghuis, mr. G. E. de Jongste
van de Brabantse Planologische
Dienst, ir. W. F. Schut, drs. J. Poot
en de heren J. Tjalma, T. A. van Dij-
ke van de Zuidhollandse G.S., en J,
Oranje en de adjunct-secretaris van
de A.R.-partij, mr. W. de Kwaadste-
niet.
(Advertentie)
Dit Is één manier om fn slaap te komen.
Maar eenvoudiger en veel aangenamer is: ga slapen op eon EPEDA matrat
v.a. f74.50
I Wegman* a Tuinen NV.
Ubrüania van Arfifort meubelen en Epeda mtirtue*
serve in Zeeland in te zetten, bijvoor
beeld in Zeeuwsch-Vlaanderen, maar
ook ten noorden van de Westerschel-
de. Vlissingen vormt een uitstekend
beginpunt voor pijpleidingen, waar
bij de afstand geen rol behoeft te
spelen". In dit verband wees spreker
op de grote afstand Wilhelmsnaven-
Roergebied.
Spreker concludeerde tenslotte,
dat de Euromarkt en de vergro
ting van het scheepstype de ont
wikkeling van het zuidelijk Delta
gebied sterk kunnen stimuleren,
maar. dat daarvan pas het volle
profijt kan worden getrokken,
wanneer dit gebied met Belgisch
Vlaanderen als één economische
eenheid kan optreden.
In dit verband is een vaste oever
verbinding door of over de Wester-
schelde dringend noodzakelijk. Dc
heer Poot meende, dat een dergelijke
verbinding dezelfde prioriteit diende
te krijgen als de afsluiting van de
zeegaten. Bovendien is de aanleg
van een „tussenweg", (secondaire
dam) dringend nodig.
Bestuurlijke aspecten
Het lid van de Eerste Kamer, de
heer J. Tjalma, ging nog in op en
kele bestuurlijke aspecten. Daarbij
wees hij er op, dat gemeenschappe
lijke regelingen het nadeel hebben
dat de te behandelen zaken binnens
kamers worden afgehandeld. Ten
aanzien van de samenvoeging van
gemeenten zag hij in elk geval het
voordeel, dat cfe raden van de nieuw
gevormde gemeenten hun volle be
voegdheid behouden en die niet be
hoeven te delegeren aan een of an
dere samenwerkingsvorm.
Deze spreker pleitte nog nadrukke
lijk voor een goede coördinatie tus
sen de departementen, waarbij het
bijvoorbeeld niet mag voorkomen,
dat economische zaken tracht de in
dustrialisatie te bevorderen, terwijl
sociale zaken er aan meewerkt de
mensen weg te lokken naar elders.
Waarschijnlijk doelde spreker hier
op de activiteiten van de arbeidsbu-
AFSLUITING ADOPTIE-ACTIE
Honderd bomen
uit Gaasterland
MIRJAM Adriana Hannewijk,
twee dagen 11a de ramp van
1953 geboren, heeft vrijdagmid
dag op het Dorpsplein te Wol-
faartsdijk voor het forum van
enkele honderden schoolkinde
ren een witte kastanje geplant
ter afsluiting van de adoptie
door de Friese gemeente Gaas
terland. Door dit eenvoudige
gebaar gaf het Wolfaartsdijkse
meisje gestalte aan de vriend
schap, die tussen de Friese en
de Zeeuwse gemeente is ge
groeid. Deze boomplanting
vormde tevens de afsluiting van
het tweedaagse bezoek, dat het
dagelijks bestuur van Gaaster
land aan Wolfaartsdijk heeft
gebracht.
Reeds in 1953 had Gaasterland de
toezegging gedaan voor een ge
schenkzending van 100 bomen uit
eigen kwekerij. Gistermiddag was
het dan zover, dat de eerste twee
bomen konden worden geplant. Bur
gemeester B. H. G. ter Haar Rome-
ny van Wolfaartsdijk herinnerde in
zijn openingswoord aan de rampzali
ge dagen in februari. „Velen hebben
de gemeente geholpen en op alle mo
gelijke wijze bijgestaan. Daaronder
was ook Gaasterland. die met enkele
andere Friese gemeenten Wolfaarts
dijk heeft geadopteerd", aldus bur
gemeester Ter Haar Romeny.
Vervolgens nam burgemeester G.
W. C. D. baron thoe Sehwartzen-
berg en Hohenlansberg van Gaas
terland de schop ter hand en
plantte, geassisteerd door opper-
gemeentewerkman David Kloos
terman, de eerste witte kastanje
op het Dorpsplein. „Gaasterland
heeft 1000 ha bos. Wij hebben
met vreugde enkele boompjes af
gestaan om in geringe mate te
vergoeden wat tijdens de ramp,
verloren is gegaan", zo sprak hij.
BOOM VOOR MIRJAM
Burgemeester Ter Haar nam vervol
gens de kleine Mirjam Hannewijk
aan de hand en leidde haar naar de
overkant van het plein, waar een
tweede gat was gegraven voor het
planten van een witte kastanje. De
burgemeester vertelde, dat het meis
je twee dagen na de ramp was gebo
ren, op 3 februari. Als het een jon
gen was geweest, zou het Mozes (let
terlijk uit het water getogen) zijn
genoemd. Nu gaven de ouders het
meisje bij de geboorte do naam Mir
jam, de zuster van Mozes. „Wie kun
nen we beter een boom laten planten,
dan de kleine Mirjam, zo richtte de
burgemeester van Wolfaartsdijk zich
tot de aanwezige kinderen en het
kleine gezelschap genodigden. Ter
wijl honderden schoolkinderen toeke
ken plantte het meisje vervolgens de
boom.
ALs herinnering aan deze Wolfaarts
dijkse boomplantdag schonk burge
meester Ter Haar het meisje een ta-
marix (heester), die oppergemeente-
werkman Kloosterman in de tuin van
de familie Hannewijk zal planten.
Tenslotte overhandigde Mirjam de
echtgenoten van de burgemeester en
wethouders van Gaasterland een
doosje met Zeeuwse babbelaars.
RECHTBANK MIDDELBURG
Tegen twee
getuigen in
smokkelzaak
„Het zijn maar heel onbelang
rijke schakels, die niettemin
„de kastanjes uit het vuur"
moeten halen", zei mr. W. K. H.
Dieleman vrijdagmorgen over
de transportondernemer P. J.. J.
en de chauffeur-vrachtrijder
Chr. S., beiden uit Axel, tegen
wie de officier van justitie bij
de arrondissementsrechtbank
te Middelburg wegens beschul
diging van meineed een onvoor
waardelijke gevangenisstraf
eiste van 3 maanden. Beide
mannen waren betrokken bij 'n
smokkelzaak tegen de veehou
der Nestor P. uit St. Jansteen
en de autohandelaar Camille P.
uit Westdorpe, welke zaak eind
juni voor de economische poli
tierechter diende.
Volgens het proces-verbaal had Nes
tor P. van augustus tot eind 1958
herhaalde malen per auto boter ge
bracht naar de schuur 0. 34 aan de
Schapenbout te St. Jansteen. Camille
P. zou deze boter verder getranspor
teerd hebben. Beide verdachten in
deze smokkelzaak ontkenden echter
K^ENL
Ademin voorkomt en
geneest, bovendien 'n tractatie.
(Slot van pag. 3)
dat niet hebben gedaan. Aan de lei
ding heeft wel eens het en ander ont
broken en de organisatie was niet al
tijd perfect- Zo was er nadien allerlei
kritiek.
De voornaamste opmerking die
er, onzes inziens, gemaakt is, was
deze: Waren dat nu kerkedagen?
Waren het niet veel meer landda
gen Onder een landdag, een Her
vormde landdag dan, verstaat
men dat mensen wórden opgeroe
pen naar een centraal punt, waar
ze naar het een en ander kunnen
luisteren en als zij het gehoord
hebben, weer naar huis gaan. On
ze radioverenigingen bijv. hebben
zulke landdagen georganiseerd,
waarheen men trok uit alle hoeken
van het land. Een kerkedag ver
onderstelt iets anders. Daar gaat
men tezamen over iets denken en
praten. Datgene wat ter sprake
komt, is te voren bekend. Naar
aanleiding van een gedeelte uit de
Bijbel dat tezamen leest, moet de
vraag naar boven komen wat ons
dat gedeelte nu zegt in deze te
genwoordige tijd, die toch wel een
ander aanzien heeft dan Palestina
uit de tijd van David of van de
Here Jezus. Met andere woorden:
Het moet op een kerkedag gaan
over het Christen-zijn in deze tijd.
Nu kan een kerkedag niet slagen
als kerkedag dan wel te verstaan
en niet als landdag) wanneer er
geen goede voorbereiding is in de
gemeenten. In ieder geval moet er
daareen groep mensen zijn, die
zich grondig hebben ingewerkt in
dat gene, wat er op de kerkedag
ter sprake zal komen. Daarom is
er nu reeds het kerkedagboekje
voor 1960 verschenen, „Wie oren
heeft, hore".
Het vorige jaar is er een classis ge
weest, de classis Uithuizen in Gro
ningen, waar men op een eigen wijze
deze zaak heeft aangepakt. In die
classis heeft men een dertigtal ge
meenteleden, uit verschillende ge
meente, tot een werkgroep bijeen ge
bracht, dia op openhartig® wijze hun
visie over de gemeente hebben gege
ven. Daaruit is een eigen kerkedag
boekje gegroeid: „Gods belofte is on
ze verwachting", waarin als onder
delen o.a. voorkomen: de verwach
ting rondom de eredienst, waarin de
kritiek op de kerkdiensten niet ge
spaard is. Een ander onderwerp was:
de verwachting rondom de jeugd.
Wordt deze nog gepakt en gegrepen
door hetgeen de kerk verkondigt en
zo niet, waarom dan niet Hapert
hier soms ook iets bij de ouders
Om nog een onderwerp uit dat boek
je te noemen: verwachting rondom
de gemeenschap. „In de week merkt
men weinig of niets van een kerke
lijke gemeenschap". „Het is vaak zo
kil en koud in de gemeente". 1
Na het verschijnen van dat boekje
in de classis Uithuizen, heeft men in
alle gemeenten kringen gevormd, in
de ene natuurlijk groter dan in de
andere, die in een tiental avonden
gedurende de winter, deze dingen
hebben besproken en zo gezameüjk
de stof hebben geleverd voor hetgeen
er uiteindelijk op de kerkedag aan de
orde zou komen. Het behoeft niet te
worden gezegd dat deze een van de
beste kerkedagen is geworden.
Nu is dan het centrale kerkedag
boekje voor 1960 verschenen. Zoals
het voor ons ligt is het een stuk Bij
belstudie. Wanneer men een kerke
dag wil houden, die eigenlijk niet
meer is dan een landdag, dan is dit
boekje onbruikbaar. Voordien moet
er iets mee worden gedaan. Daarvoor
is de radio ook ingeschakeld. Op een
veertiental zondagen, des avonds van
6.40 tot 7 uur, zal ter voorbereiding
over de aan de orde gestelde onder
werpen worden gesproken. Men
schafte zich daarvoor het kerkedag
boekje aan. Maar nog veel belangrij
ker zal het zijn, wanneer men in de
gemeenten kringen vormt, waar het
onderling gesprek dingen kan loswoe
len, die anders niet voor den dag ko
men. Dat is meteen een stnk vor
mingswerk. Wil een kerkedag slagen,
dan zal men reeds deze winter daar
mee bezig moeten zijn.
H.
ook maar iets met dit alles te maken
te hebben. „Het kan best een dubbel
ganger van me geweest zijn", was
het commentaar van Nestor P.
Tijdens het verhoor door de recli-
ter-commissaris hadden beide ge
tuigen tot driemaal toe verklaard,
dat Nestor P. de boter naar de
schuur gebracht had. Maar toen
de economische politierechter
vroeg of het inderdaad Nestor P.
was, verklaarden zowel J. als S.
het niet met zekerheid te weten.
„De gebroeders P. lijken allemaal
zo op elkaar", vonden zij. „Het
was wel een P.", zo voegden zij er
aan toe, „maar ik durf onder ede
de verantwoording niet op mij te
nemen, dat ik een verkeerde do
schuld geef", verklaarde J., en S.
vond dat het te donker was om
iemand te onderkennen.
KANSEN
Ze kregen nogmaals een kans om de
waarheid te zeggen, mochten er la
ter zelfs in de cel van het gerechts?
gebouw een tijdje over nadenken en
kregen nog een laatste kans toen het
verhoor 's middags werd voortgezet
en zij hun op schrift gestelde verkla
ringen moesten ondertekenen.
Ze tekenden, waarop de officier
een vooronderzoek terzake van
meineed vorderde. Enkele uren la
ter, tijdens een gesprek met de
officier, verklaarde de beide man
nen, dat het inderdaad Nestor P.
was, die de boter bracht. De offi
cier handhaafde evenwel dc be
schuldiging.
„Laten we maar hopen, dat dit het
einde van de zaak is", zei mr. P. van
Empel, de president, gisteren tot de
beide mannen. „Waarom hebben jul
lie het eigenlijk zo ver laten komen?"
„Omdat we dan in het dorp
als verraders nagewezen zouden
worden", verklaarden de beide
mannen. „We durfden het niet te
verklaren op bevel van nestor
P."
„Maar de eed is in ons rechtsbe
stel bijzonder belangrijk", maak
te mr. Van Empel de beide man
nen duidelijk.
De officier van justitie, mr. Ph.
M. Schenkenberg van Mierop, was
van oordeel, dat P. een vooraan
staand smokkelaar is, W'aartegcn
de beide verdachten op dit gebied
weinig in te brengen hadden. Maar
de meineed is volkomen duidelijk,
aldus mr. Schenkenoerg, die tegen
elk der verdachten 3 maanden on
voorwaardelijk eiste.
Mr. Dieleman, de raadsman, vroeg
zich af of een veroordeling kan vol-
Sen wanneer eerst onder ede niet
e waarheid verteld is en later wel.
„Hier is niets positiefs verklaard",
beweerde mr. Dieleman. Hij noemde
zijn twee cliënten twee onbelang
rijke schakels in deze smokkelzaak,
maar ook de twee sympathiekste,
die de kastanjes uit het vuur moes
ten halen. Mr. Dieleman vroeg in dit
speciale geval een geheel voorwaar
delijke straf op te leggen. Do recht
bank zal uitspraak doen op woens
dag 4 november a„s.
kFo
Motor reed op kruising
tegen bestelauto
de kruising rijksweg-Voorstad-
loetingseweg te Goes, nabij hotel
„Ockenburg kwam vrijdagavond de
motorrijder A. R. uit Wolfaartsdijk
m botsing met een bestelauto, be
stuurd door J. T. uit 's Heer Arends-
kerke. De aanrijding ontstond, door
dat de bestelauto, die uit de richting
Voorstad naderde, geen voorrang
verleende. De 32-jarige motorrijder
en zijn 30-jarige duopassagier L. A
eveneens uit Wolfaartsdijk. werden
over de motor op het wegdek ge
slingerd. R. Liep daarbij een been
breuk op. Hij kon na in ziekenhuis
Oostwal te zijn behandeld, per auto
huiswaarts keren.
Geslaagd
Me). M. T. Toussaint, slaagde te Leiden
voor het diploma apothekers-assistente
Nagekomen advertentie
Heden overleed na een
langdurig lijden in het
tehuis „Ter Hooge" te
Middelburg onze lieve
vader
ANDRÏES DE KAM,
in de ouderdom van bij
na 95 jaar.
Uit aller naam:
J- de Kam.
Oostkapellc,
23 oktober 1959.
Brouwerijweg 52.
